Ezten gorriak
Gorka Trintxerpe

Idatz, 1975

 

 

ZE IZENA OTE DU OLERKI HONEK?

 

      (Oharra: olerki hau oso osorik sei minututan irakurri behar da. Lehendabiziko ekinean ez baldin baduzu lortzen, ekin berriro, irakurle, eta berriro eta berriro... lortu ate.

      Orduan jar zaiozu izen bat, nahi duzuna. Eta izenpetu zazu zeurea ere izanen baita ordurako.Orain ezar erlojua begi aurrean. Sei minutu! Hastera noa! Ea ba, oraintxe, bat, bi eta hiru!).

 

Aitzaki

nork daki?

gaztaroa

ihes doa

gaztaroa

ihes joaki!

musika

edo hitza

transistore musika

botil ura

eta boîtetako estandartitzea

txupatzen ari garenean

musika

transistore musika

musika pobre bat

jotzailerik gabeko musika

iturririk gabeko ura

gurasorik eza

pote musika

lata musika

kontserba musika

doinu standard

kezka preneurriturik

«I love you» eta gainera

«West»-eko musika

eta West norena ote da...?

aberats

aberatsena

poeta eratzailea bero

baina pobre

bero dabil bero

nor ote?

—galdurra moztuko diote—

hain ero?

eta gainera foie-grass

foie-grass eta coca-cola

coca-cola eta foie-grass

potetan

eta botiletan

eta plastikozko ontzi apainetan

ontzi apain traketsetan

zerri gibela

eta zerri osoak ere bai

erdi zerri, erdi gizon

erdi gizon, erdi zerri

txistorretan

aitzaki

nork leki?

bakarkeriaren olerki

das kapital, das kapital, das kapital

eu angelos

izaki

arrazoinaren toki...

eta ametsen leku!

zorion irudi

aberats

diru grina

ondasun egarri

aberats eta gorroto

doazkigu arlote

garbi era txukunak

aberats

kakaz estalirik

eder eta bizkorrenak

aberats

 

geroaren bildurrak

ikara gindezke

aberats

geu ere bihur gindezke

betire nola edo hala

aberats

ez gero ez lehen

han edo hemen

aberats

dabilz

aberats diren horik

pobreak ere

hil egiten baitira

aberatsak bezela

eta askotan okerrago

eta gehienetan lehen

baina ez zerurako presaz...

bizitzaren bira

bizi borobila

lau kantoneko bira

gizonak berrogei urtetan

ez dira ibiltzen txantxetan

gogorik ez daukatenek

ez dute jaten sagarrik

ez dute jaten opilik

odolez hasetzen direnak

goseak gelditzen dira beti

estalki gorri azpian

odolezko maindire pean

nork lezake lo egin

lagun urkoa larrutu ondorean?

lagun urkoa larrutu ondorean!

edozeinek egiten du lo

eta lasai egin ere

amets txarrik gabe

damurik gabe

haserik

gehienetan gainera

erdi mozkorturik

estalkia dela aitzaki

ezkutapen motel...

eta zahartzaroan sabel lodi

zango mehe eta ahul

baina diruaren itzalak

traje eta korbata apainak

urguna kenduko digu

zangoetako ikarak

ez du dirurik bizkarrean gura

morfinak

 

nagusi egin zaigunak

«aitzaki eta maitzaki

duda mudatan»

ametsetan

erabakiak preharturik geneuzkan

ohean

emakumea dago alboan

ohera loturik

diruzko katez

lot litezke hainbeste erabaki

estalki

gure hutseko

ezkutapen lotsatiak izaki

lotsaren lotsaz

lo besterik ez

lotsa

lo hutsa

kuluxka

ezta lo ere

ezta ere ordea esnaturik

ezagueraren indarrak

burrukaturik

aitzaki

egia ala gezur

asmo ala grina

morfina

daukagu nagusi...

eta egin dut

eta bizitu naiz

maiz

aipatu izan diot amari

ea zertarako hil zen hain gazterik

ohean erdoiturik

goroldioa bezain zain ustel

sahatsa bezain egarritsu

makala bezain beratz

baina

nere koliketan

bazkatu beharko dira

gorotza janen dute

kaka irentsiko

harrak baitira

pertsonari odola txupatu nahi diotenak

arra dira eta

ez dabilz zeruan

ortzian...

eguziak ez du oinik

baina ilargiari adarrak

jartzen dizkio gauetan

gauero

norengana joaten zatzaizkit gauetan

gauero

emakume zitin hori?

emakume zitin hori

loturik zaduzkat

ohera diruzko katez loturik

zure burua, idurimena, ezaguera

amets ontzi hori

diruz dago loturik

diruz

edo dirua dela aitzaki

nork daki?

aitzaki

nork leki?

aitzaki eta maitzaki

nork askatuko nau

kate hauetatik?

nork aterako nau

pote hontatatik?

nork kenduko dio kortxua

nadukan botilari?

botil honeri...?

 

kate era pote

poeta arlote

olerki izenik gabea

ipuin politik gabea

dena zorna eta loia

dena zikinkeria

kiratsa eta kresala

gorotza kontserban

zorna potetan

eta ahotan

guztion ahotan

hire ahoan

nere ahoan

zure ahoan

edozeinenean...

mihigaina

mihia

miztoa

bi punteko miztoa

hiru punteko miztoa

miztoa

miztoa

non da gizon gaiztoa?

edo non dabil ona?

non da gizona?

non da

askatuko gaituena?

gure leaderra

buruzagia

langileen lehendakaria?

langileek baikara gu

—esan beharrik ez balego ere!—

langileok

gu

egunero espetxeratzen gaituzte

zazpi ordu

eta gainerakotan ere

ez gara libre

txongoatilean lokarria erantsi baitigute

egarik ahal izan ez dezagun

txongoatileko lokarri

urdaileko kate

poltsetako lokura...

heldu denez asteko

berrogeitazortzi ordu

urteko

bi mila bostehun eta lau ordu

berrogeitamar urtez...

ai poeta arlote

hau ez duk ez olerki

ez poesi

eta ez deus

hau ez duk ezer

heure bizitza baizik...!

 

eta zer ote da

ene bizitza delako hori?

zer da gure bizitza?

..ahulona alegia

sinismenik ez dugunona

kemena falta zaigunona

iraultzarako indarrik ez dugunona?

ez olerki

ez ipuin

baizik aitzaki

aitzaki bakarrik

aitzaki besterik ez

miztoaren estalki

eta gaztaroaren hilobi...

gaztetan biguina bainintzen

biguin eta bizkorra

kementsua

mundua aldatzeko asmoz betea

idealista

gudaria

ustez egoismorik ez nuen

egoismorik gabea

ustez...

sozialismoa eta pisua

plazoak

autoko, pisuko eta telebisioko plazoak

irabazi

irabazi edo ateza

dirua

diruzko katea

ametsen potea

ametsen botila

ametsen kontserba

bizitzaren pisua

sozialismoaren ataka

sozialismoaren utzikondoa

ondarra

ez baitut sinesten gizonetan

ideetan

pote hontan sarturik

plastikoan bildurik

demokraziaren indarra

neregan alferra

eta banoa

gaztaroa

badoakit ihes

ene miztoak ondarra darabil

ene miztoak ondarra mugitzen du

ene miztoak...

ez daki

edo ez du jakin nahi

ez luke nahi

eta gainera ordea gorrotoa

hontan da nabari...

 

putzu hontan ordea

botila idekitzen baldin badidate

ura sartuko zaio

eta bertan ittoko naiz

bertan ittoko nintzeke...

miztoa eta gorrotoa

gorrotoa eta barrabilak

eta

karitatez

umetan jan genituen opilak

begira ba

oraintxe ari da

madarikatzen ene miztoa

—besterik ezinean—

madarikatzen dut

gogoratzen zaidan guztia

ahal dudan guztia

dezakedan guztia

madarikatzen dut dena

—oi ahulon ihesbide!—

dena

madarika

leher

hil

ustel

txiki

gorrota

eta honda bedi

guztia, dena

batez ere

 

oraintxe gogaratzen ari naizena

HORI!

Idatz ez dezakedan

birao litekean

guztia

hil bedi

madarika bedi...

hobe nuen

nahiago nuen

ez banintz jaio

ez banintz sortu

baina jaio nintzenez gero

hemen nago

—hau beldurra!—

(ez dut esaten

ez dut idazten

ez naiz ausartzen... )

aizeak eramanen du betiko

ene miztoaren fruitua

lasai gelditu naiz

lasaiago nago

biraoaren ondorean

izan ere

ez bainaiz ene miztoaren aitzaki

besterik.. .

eta lana

nere lana

neure balitz ordea!

nagusiak

festatan dabilz

mundua aldatzeko balio omen du

plusbalia galanta ematen du

kentzen diote

baina nik neuretzat

lanaren labana

lanaren gogorra

lanaren eztena

lanaren arantza

baina

baina ordea

lanaren kiderra

lanaren emaitza

lanaren plusbalia

nagusiaren zapela

nagusiaren zapata

nagusiaren karpeta

nagusiaren alaba

ikus nezazke

ikus litezke

ustez egiak aitortzen

itxuraz...

berrogei urtetan

itxaropen ura ahortu zitzaidan

ez nabil txantxetan

ez dut jaten sagarrik

sagar osorik

ez naiz ibiltzen alferrik

ez zait ixurtzen negarrik

ez dut txukatzen malkorik

emaztea daukat loturik

(irakurle!

zeu ere far egiten ari zatzaizkit)

lana da nere aitzaki

itxaropen ordez

ni neu ere aitzaki

gorrotoaren olerki

ez ipuin eta ez lore

ez itxura ez kolore

gorrotoaren asmoz

nere odolaren truke

inork emanen luke

deus gutxi

eta ezagueraren tokian

miztoa dut nagusi

idealismo ondarretan...

hau ez da inoiz bukatzen

lanaren lokarririk ez da askatzen

miztoaren gorrotoa ez da gelditzen

madarikazioka

ari naiz madarikatzen

        ?

        ?

oi sinets ahal banu!

jakin ahal baneza!

jainkoa mintzatuko balitzait!...

inork betikotasuna agin balidake

saldurik nintzaioke

eriotzaren atzaparretatik aska nezakenak

bere nau...

iluna, iluna

eta semeak

isila, isila

isilaren isila

madarikatzeko ere ez naiz gai

zein gutxitara bihurtu naizen

otoitz egiten nuenez geroztik...

madarikatzen dut

ezkutuan alegia

inork ikusten ez nauenean

inork entzuten ez didanean

ez

ni ez naiz ausartzen

ez dut pentsatzen dudanik idazten

ez dut txorakeriarik esaten

ni

gizon jator bat naiz

normala!

nork daki?

nork leki?

nork lezake jakin?

itxaropen ahortuaren lana

lanaren

 

eta gorrotoaren aitzaki

miztoaren ontzi besterik

ez naizenik?

A!

sinets ahal baneza!

 

      (Irakurle!, saia zaitez berriro ea esandako sei minututan irakur ahal ote dezakezun. Eginahalak egin itzazu behintzat. Ni txorotzat jotzeko ondorean ere izanen zenuke beta... Ez ordea. Ez gaitezen hain presaka haserre. Nik goiko hori guztia esan dizut... presaka, zirriborroka, laisterka, hatsik gabe. Saia zaitez zeu ere eta ados egonen zara nerekin pote eta botil berberaren barren leun itsusian... Kirkir eta akalamendiak ez dira botiletatik ateratzen. Zu eta ni gutxiago alegia; gu ez baikara hegaldun kirkirrak, akalamendiak, euliak, hegaztiak eta aingeruak bezela!).

 

Ezten gorriak
Gorka Trintxerpe

Idatz, 1975