BERTSO BERRIAK

Milla zortzireun eta

irurogei ta zortziyan

asunto bat asi da

gure probintziyan;

gerra kalte degunak,

nere iritziyan,

euskal erriyak gauden

lengo dezentziyan.

Oraiñ urte berriyan

sartuak gerade,

bañan lengo zarrian

asiyak dirade;

lege onetan gauden

ganbiyatu gabe,

iñor egin eztedin

euskaldunen jabe.

Araba ta Bizkaiak

legezko indarrak,

Gipuzkoan ez gaude

laguntzalle txarrak;

ona iru probentzi

kantabriatarrak,

sostenitu ditzagun

lengo fuero zarrak.

Guk pakia nai degu

ez gerrarik emen,

zarrak eman ziguten

giyamentuan len;

mudantzak asi dira

egun gutxi barren,

anparatu gaitzala

Jaungoikuak arren!

Nere kristau fielak,

legi au guardatu,

mudantza berririk ez

memoriyan artu;

zer egin bear degun

orra enkargatu,

bizirik ez gaitezen

infernuan sartu.

Orra klaruan esan

nere ditamena,

umiltzia nai nuke

gaizki dabillena;

gerrak askorentzat du

ondorian pena,

pakian konpontzia

gauzarik onena.

Liberalak diyote

egoteko umill,

lengo lege zarrikan

eztutela nai ill;

gu tontuak bagiña

oiek beti abill,

oraindik asuntua

fandanguan dabill.

Erregiña emendik

bialdu ta sarri

asunto bati digute

askorentzat jarri;

zertarako dabiltzan

kausari igarri,

begiratu nola dan

asiera orri.

Notiziya gaiztuak

dirade azaldu,

kristau fielak ori

egin bear al du?

lengo legerikan nai

ezpazuten galdu,

jesuitak zertako

kanpora bialdu?

Legiaren kontrako

makiña bat etsai

azi txarrak banatzen

kanpuetan lasai;

sazerdoterik iñork

eztu ikusi nai,

pikardiyan dabiltzan

majaderuak bai.

Debaldekua dala

aur bataiatzia,

gañera iltzen dana

enterratutzia;

ezpazaie tokatzen

jornalik artzia,

alferrik da orduan

estudiatzia.

Barbero, mediku ta

letraduai galde

ia ote dabiltzan

jornalikan gabe;

lanian trabajatzen,

gorputza debalde,

iñor ezta alferrik

enpeñatu zale.

Jornala irabazten

daukan enpleuan,

apaizak ere ala

dirade munduan;

zeñi beria kendu

biar dan moduan,

oientzat zer esanik

eztago orduan.

Nastuta gabiltzanak

alkargana bildu,

Jaunaren justiziyan

obe da umildu;

gerrari laga eta

pakiari eldu,

inozente gaudenak

ez gaitezen galdu.

Alkar ezin ikusi,

au mundu argala!

uste degu betiko

jaiuak gerala;

alferrik da artzia

indarraren gala,

aingeru guardakuak

anpara gaitzala.

Kortian jarri berri

gizon bat umilla,

berari entregatu

ezpata ta silla,

etsaiaren indarra

utzi dezan illa;

ori deseatzen det

ala izan dedilla.

1869