BERTSO BERRIAK
SENPELARREK JARRIAK

Bajatu gera graduan,

lengo egunak goguan,

gustora giñan orduan;

bertso berriak jartzera nua

euskeraz eta klaruan;

pasiak dauzkit buruan,

jakin ditzaten munduan,

komeni diran moduan.

Miseriyaren adarrak

dauzkat itzegin biarrak,

eragin ditzadan farrak;

jornal-biderik sanuak eztu,

eskasagua elbarrak;

fameliyetan negarrak,

bajatu diran indarrak,

mantenduko nau gitarrak!

Etsaiak naute tentatu,

obe deala kantatu,

badaukagu zer kontatu;

jan da eran ongi eta gañera

biziyuetan altatu,

lenago gaizki usatu,

orain jornalak bajatu,

askori zaigu gertatu.

Biziyuak galantziyan

daude, nere iritziyan,

mantenuan da jantziyan;

tripak koleran sakeletatik,

ez daude pazientziyan;

jornalak diferentziyan

len ogei orain zortziyan,

gerrara guaz ontziyan.

Daukagun tranze estua,

lenguak eziñ aztua,

burutik iya nastua;

urte oietan jornaleruak

ebilli degun gustua,

biziyoz aberastua,

jokuak eta kastua,

oraiñ sakela ustua.

Galan nindurin markesa,

maiz tabernarako presa,

oraiñ daukanak ar beza;

nun degu lengo irabaziyak

ematen zigun grandeza?

falta degunak pobreza,

daukanak utzi nai-eza,

bizi-modu aldrebesa.

Goizian diru kontatzen,

tabernarako plantatzen,

bazkari ona tokatzen;

kafia artuta kopak eranaz

erari fiña jokatzen;

egiñik eztet ukatzen,

oraiñ ezpañak nekatzen

zardiñ-ezurra txupatzen.

Egin da zenbait kamiyo,

korputzak milla jeniyo,

trabajantiak au diyo:

Biziyoetan altatu gera

oiek dirala meriyo,

lengo diruak ariyo,

nondik-nai zarpa jariyo,

eztu gezurrak baliyo.

Alparria ta sekantza,

billareko makil-dantza,

jendiaren alegrantza;

tabernariak ezagutzen du

urte oriyen mudantza;

falta duenak arrantza,

mingañarekin fiyantza,

gero izain du kobrantza.

Zarra bezela gaztia,

bat beziñ oker bestia,

beti barrendik eskia;

lenago janak eztu beteko

utsa daguen estia;

au gure pena tristia,

nai degu irabaztia,

orrekiñ dago nastia.

Lenago errotariyak,

urrena panaderiyak,

gañera tabernariyak;

gauza eman da kobrantzarik ez,

olian markak jarriyak;

jornalak daude urriyak,

bajatu dira neurriyak,

negarrez gaude erdiyak.

Erraziyua bakandu,

bat eman eta bi kendu,

fameliya eziñ mantendun;

goizetik baru, bazkari txarra,

afari ona berandu;

sakelatik alargundu,

begiratua illundu,

orra gustuak atzendu.

Ezkondu eta ezkongai,

guztiyak ondo bizi nai,

dirua degunian jai;

familiako buru-zariak

pena geiago ere bai,

len ardua eraten lasai,

oraiñ urrutitik usai,

etxian gaude andre zai.

Miseriyaren artia,

askok badegu partua,

penagarrizko urtia;

iñork nai badu libersiyorik

zabaldu degu atia;

bertsuen errematia,

txaponian billetia,

nork dauka borondatia?

1867