MENDIAGUE OHETIK KANTUZ

        Ez bedi estona jendia,

        Ez baitut lehen aldia,

        Ohetik kantuz artzia.

Esplikatzera abiatzen naiz aurtengo nere suertia:

        Pentsaketa naiz jarria,

        Galdurik osagarria,

        Nere fortuna guzia.

        Uros eta alegera,

        Joan zaut gazteko denbora;

        Kontent sorturik mundura,

Geroztik hona ene bizia ez dut pasatzen gostura,

        Beti zerbait arrengura:

        Etxe zaharrian ardura

        Erortzen da itaxura.

        Galdu ditut bi fortuna,

        Lehenik gaztetasuna,

        Ondotikan osasuna,

Lehenbizikoa ez da itzuliko segur berriz ene gana;

        Jin dakidan bigarrena

        Otoizten dut Jainko Jauna,

        Nitaz har dezan lastima.

        Zenbait hilabete huntan,

        Nere bizia penetan

        Deramat ohe batetan

Ahoaz gora, geldi-geldia, gau eta egun oinazetan,

        Higitu nahiz artetan

        Hasten naiz, nere kaltetan;

        Ez dut indarrik zainetan.

        Lau medikuek aparte

        Errebisatu izan naute;

        Denak hitz batian daude:

Harria zautzu barnian formatu, bainan trankil egon zaite!

        Elhe ederrak dituzte,

        Sendoa naizela fite,

        Bainan ni ohean triste.

        Iragan egun batian,

        Arras manera tristian,

        Eman ninduten mainuian,

Indar guziak galduak eta sofrikario handian;

        Andria eta haurrak aldian

        Zauden, nigarra begian,

        Ustez nintzen agonian.

        Kontsolatzeko, artetik,

        Aditu izan ditut nik

        Bi adiskide, aldetik

Mintzo zirela, elgarri erranez: «Ez dik erremediorik,

        Fite joanen duk mundutik;

        Mendiague-k, oraikotik,

        Kantuak utzi behar tik! ».

        Bertze eritasun bat ona,

        Sartu zait erromatisma,

        Ene hezurretan barna;

Azken egunen iragaiteko, zahartziari zer laguna!

        Jainkoak igorri dautana,

        Penitentzia samina,

        Salba dezadan arima!

        Leku txarrian dut hasia,

        Herioarekin auzia:

        Alde dauka justizia,

Zeren delakotz mundu huntako bizien eremailia.

        Nahi badu joan enia,

        Aski du xerka jitia;

        Nihaur ez naite abia!

        Badut abokat fidela,

        Mediku on eta abila;

        Ni baitan zuzen dabila,

Gorputz guzia erremedioz fretatu daut berehala,

        Nihaurek ez dakit nola,

        Ametz-ondoari bezala,

        Ketan eman daut azala.

        Gorputzetik haragia,

        Nere ustez ongi hazia,

        Ihesi joan zait guzia,

Ene gorputzak hola iduri du zahagi hustu berria:

        Zimurtu zaio larruia,

        Hezurrer kontra jarria:

        Zer bihotz altxagarria!

        Zanguak eta besuak,

        Indar guziak galduak,

        Maltsorik daude gaizuak,

Manera tristian ezarri dauzkit gaitzaren ondorioak:

        Hezur huts bilakatuak,

        Iduri dute otsoak,

        Hortzez benedikatuak.

        Izan tudan sokorriak,

        Dietak eta mainuiak,

        Ez ziren agradabliak:

Ehun mila erremedio, denak okaztagarriak;

        Gosiak eta egarriak

        Idortu daizkit hertziak,

        Ez hola kostumatuiak.

        Nahiz arindua gaitza,

        Ez dut handi konfiantza,

        Bainan badut esperantza:

Behar'tuenak izanez geroz, satifa daite gorputza;

        Hola triste du bihotza;

        Barnia idor eta hutsa,

        Bistan da ez dela ontsa.

        Lau medikuren artian,

        Zeremonia handian,

        Hemen naukate ohian,

Batek utz eta bertziak hartu, denak ideia berian,

        Solas ederrak mihian,

        Gaitza joan zaitzu azkenian.

        Egia dute, agian!

        Jaun horien arabera,

        Orai sendatuak gira,

        Bainan ez naiz sobra fida:

Sofrikarioak joan zaizkit, bainan tristia da ene manera;

        Laguntza behar ardura,

        Ez bainitake mentura

        Nihaur ohian jartzera.

        Izan dudan ordenari

        Segi ahal banindadi,

        Ez nindaite hola geldi:

Manatzen naute jan dezadan eper, urzo eta oilaki.

        Merke non diren banaki,

        Gizen nindaite ederki,

        Beharra badut segurki!

        Zerbait izan dut sofritu,

        Halere ez naiz lotsatu;

        Hiltzerik ez dut pentsatu.

Hori gogoan atxikitzeaz probetxurikan ez dugu:

        Egin nigar edo kantu,

        Gizonak noizbait behar du

        Sortzian ein zorra pagatu!

        Jaunak, ni baitan etsenplu

        Nahi baduzue hartu,

        Hau behauzue aditu:

Ez dela behar erokerian, denbora sobera galdu;

        Gorputzak kuidatzia on du;

        Gaztian hoi eiten badu

        Zahartzian ez duke dolu!

        Ez otoi pentsa dudala

        Ideia ahala bezala,

        Aise entregatzen naizela:

Gogoa bezain azkar banauka nik gorputzeko ahala,

        Bainan hoztu zait odola,

        Nor ez da zentzatzen hola?

        Jainkoak lagun nezala!

Jose Mendiague

EUSKAL-ERRIA, 1913-11-09