www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Iturriagaren Berbaldijak
Jose Antonio Uriarte
1857, 2004

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Bonaparte Ondareko Eskuizkribuak, (Rosa Miren Pagola eta taldearen edizioa). CD-ROMa, Bilduma osoaren edizio digitala. Deustuko Ubibertsitatea / Eusko Jaurlaritza, 2004

 

 

aurrekoa hurrengoa

Amaseigarren berbaldija

 

        BASILIO. Ez deutsa ezek emoten nekazarijari irabazi andijagorik, ganaduak baño.

        Orregaitik ardura andijagaz begiratu biar jako, osasunagaz eukiteko.

        Baitabere jakin biar da zer egingo dan geixorik daguanian.

        Sangrijia, purgia, erregeija ta zurdia dira gatxik geijenentzat osagarrijak.

        Nekazarijak jakin biar leuki ganaduba sangretan estutasun baterako.

        Bardin jakin biar leuki, ze bedarren ura dan ona purgetako.

        Erregeirik onena karia da, eta ez da gauza gatxa zurdia imintia.

        Ganadua izerditzen daguanian estaldu biar da, batezbere kortia otza bada.

        Jatekua bustija badago, itxi biar jako liortuten.

        Ganadua badago beroturik edo izerditurik, ez jako edaten emon biar, batezbere ura guztiz otza edo gogorra bada.

        Geixo bada, ta lodija badago, beriala sangrau biar da.

        Urrengo egunian emon biar jako purga bat eta euki janurrijan.

        Ain da biarra janurrija ganaduarentzat zein guretzat, geixo danian.

        Eta osagarri guztijen artian, au da onena ta ziurrena.

        Batezbere bularreko miñarentzat ta katarruarentzat. Geixo dan ganaduak egon biar dau, axe ezkutu ta leku epelian ta azpi liorrian.

        Ez dau ezek gatx geijago ekarten, bustijak eta axe korrontiak baño.

        Izerditurik daguanian, ez da jarri biar onelako korrontian.

        Epaijentzat, zaurijentzat ta golpeentzat ez dago osagarri obarik ura baño.

        Asko da estaldutia zapi bustijagaz eta ezkotutia sarritan, osatu ditezen.

        Beste aldetik erriarentzat ur preskua da osagarririk onena.

        Erre baxen laster sartu biar da erria ur preskuan.

        Gero asko da estaldutia zapi bustijagaz ta ezkotu sarri, osatu dedin.

        Zauri zarrentzat, ezkabijarentzat, eta sarna mueta txarrarentzat, da guztiz ona ikatz autsa.

        Kaustikuak, sedala ta iturrija dira osagarri onak bularreko ta begijetako miñentzat.

        Baita bere urdallekuarentzat, lanparoientzat eta beste gatx batzubentzat.

        Gatx oneek biar dabe janurri asko ta denpora asko.

        Bustialdijak dira guztiz onak askotan, baita bere lurrunak.

        Lanparoiak, lupuak eta beste andituak, bigundu biar dira enplastuakaz.

        Andituak otzak badira, obe da ebagitia edo erretia.

        Al dan guztijan, deitu biar jako abere sendatzalliari.

        Ganadua gexo danian, zuritu biar da kortia eta ito bertan kare bizija.

 

aurrekoa hurrengoa