GURE OROITZ...

Kantauri izpazterreko

euskal errixka bitxiak,

artaldetxoak bezin

otxan ta txuri-garbiak;

ekaitz orroenpean, bai errukarriak...!

Oi zuen beste beingo

giza arrantzale trebeak,

abendaren eredu,

oñazearen semeak!

Oi Bizkai gudan ildako arrantzaleak!

Gaurko itxaso zitalak

zartaka larri zauzkate...

Lenari zindo eutsiz

bizi iraungo al dezute,

eraso ondoko goizak Pake ekarri arte?

I

Bai min, utzi bearra

errixka pake ederrean!

Azkeneko taldea

itxasoratu zanean,

zenbat esku ta zapi agurka kaiean!

«Aita-Gurutzekoa»

buruts agurtu ondoren,

zorigaitz ugeria

arrotuz, an zijoazen

—zarra nagusi— arraunaz ura ebaten...

—Sargori gaur, nagusi;

ekaitza larri illuntzeko...

—Utikan! Alatare

amaika ta bost olako

jasanak gaituk, ta gerokoak geroko.

Itxaso sabelean

ostendu ziran aldiko,

etxetara lanera

ume, andre ta mutiko.

Emazte batek: al dira, noski, itzuliko...

Kalea umez, sendiak

ogiz izango badira,

bearko bein ta berriz

oldartu itxas amillera,

Jainko lagun, uiñakin indarrak neurtzera.

Ekaitzalditako gau

luze goibeletan bakar,

txalupa zartatzean

uginkadak zear-zear,

zenbat liskar ta lerren!, zenbat jasan bear!

Alare, urrengo goizez,

pozik, bizi diranean!

Ura abegia, andreak

diena, arrisku ondorean!

Ura itxaroa begik Gora jasotzean!

* * *

Diran zabal zabalik

sareak ugin baretan,

arrantzale bat dago

legorrera so oldozketan,

miiz ez anbat biotzez maiteeri izketan:

«...zai aunat onezkero,

Maitea, beso zabali...

... nun ote aiz, alaba,

ainbeste nekeen sari

Jaunak emana?... Ene Sorterri gaxo ori!...»

Aldiz, ume abotsa,

goxo, biozti, gardena,

datorkio lurretik

itxasorantz kai barrena;

norena izango eta... alabatxoarena!

Goruketan amatxo

ziardularik atarin,

eresi jakiñean

muño gañetik maitemin

aita arrantzale urrunari abesten zerin:

«Gu-re... o-roitz... ai-ta da-go...

laño-pe-an... ga-be-ra-ño...

Nik zu zai-tut... mai-ti-a-go...

a-rrai-txo-ak... u-ra ba-ño...»

II

Itxas asaldatuan

bai gogorrak erasoak!

Baña arrantzalientzat

zenbatez gogorragoak

gizarteko zirimolak sortarazoak!

Guda sortu zan. Laister

zabaldu ere elkaitz berri:

Aren ondabearrak,

utziz beko zenbait erri,

t'aurrena irentsi nai omen zun Euskalerri!

Erailko ote zituan

etsai errai zitaldunak

euskalerriko oroimen

eta zorion egunak?

Ilko ote ziran euskera ta euskaldunak?

Arrantzale zintzoak

Aberriaren deiera

utzi sorterri t'etxe

Jaungoikoaren naiera

ta alde egin zuten, alde orok Bizkaiera...

Arrezkero, errixkan

mentz dira arrantzaleak,

mentz ainbeste ezbearren

ta ekaitzen garaileak,

Jaungoikoaren ta atsekabeen maitaleak...

O zein minkor arratsez

itxas-ertzeko errixka:

ontzigabeko kaian

illargiak isla illizka...

ta ama-umeak aita urrunazaz otoizka...!

Beingo bein, gudarien

kanta bat, Bizkai barrendi

iparrak edatu zun

euskal-mendiz euskal-mendi;

zurki entzun ere euskal-sendirik sendi:

«Iltzer datza Aberria

arerioen menpean;

Jareikuntzaren alde

bear bada il gaitean

Jaungoikoa ta Lege zarren itzalean!»

Oroimen maitemiñez

negarrez asi ta bizi

(Arrantzale zintzoak

aiekin baiziran nasi)

errixkan ango ama-umeen aiots ta antzi!...

Ta artean, umetxo ark,

iñor agertzen ote zan

Bizkaierantz begira,

egunik egun zabesan

muñotik, aitak zentzuiolako amesan:

Gu-re o-roitz... ai-ta da-go...

la-ño-pe-an... ga-be-ra-ño...

Nik zu zai-tut... mai-ti-a-go...

a-rrai-txo-ak... u-ra ba-ño...

III

Senar illaren alde

«Ama Neketako» oindian,

otoitz, malko jario,

ama alargunak zegian:

ar zezala arren gogo ura Donokian!

Amatxoren eskutik,

—«bai al dakizu nun dagon

Aita?»— etxera bidez

umetxoak galde zion:

—Aita, enetxo, aita Donokian zegon...

Arratsero, geroztik,

dabes ark muñogañean,

izarrez Donokia

jantzi oi dan garaiean,

Aitaren miñez, begik josita ortzean:

«Gu-re o-roitz... ai-ta da-go...

la-ño-pe-an... ga-be-ra-ño...

Nik zu zai-tut... mai-ti-a-go...

a-rrai-txo-ak... u-ra ba-ño...

1937-111