www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Zerbait
Pedro Mari Otaņo
1895

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Zerbait, Pedro M.ª Otaño. Victoriano Iraola-ren moldizkiran, 1895.

 

 

aurrekoa hurrengoa

                Amerikatik etorri, eta, bere etxeko

                atia joaz, osaba Jose Bernardori,

                abotik abora botia, oroiturik nola berak

                ni aruntz joaterakoan esan ziran kantuz:

 

        «Oraiñdikan an dago, jaio ziñan oia...»

 

—Osaba baldiñ ez badaduka

eiteko aundiyen bat or,

gizon bat dago bedorren galdez,

ate ondoraño betor:

bedorrek ondo dakiyena da

agintzen dana dala zor:

bera jaio zan oiaren billa

illoba orantxen dator.

 

 

                Goie aipatzen dan osabarekiko partieran,

                abotik abora botatako bat, aditzalliak ikasiya:

 

—Agur nere osaba ta parientiak

ariyo adiskide ta lagun maitiak;

pena ematen dit zubek utzi ta joatiak;

berriz etortzen banaiz ez itxi atiak.

 

 

                Abotik abora, leku ta aldi banatuetan

                botatako batzuek, aditzalliak ikasiyak:

 

        TREKURENIAN

Fermiñak ura bota dit deskuidatu-ta

eta utzi nau indar geienak kendu-ta;

bañan nik esperantza ez daukat galdu-ta

oztu dubenak aisa berotuko du-ta

 

        BARTOLO-ENIAN

Jaun abek beti jantzi oi dute

Zeru-koloreko kapa,

esku bat jarri petxuban eta

bestiarekiñ arrapa:

munduko gauzai itsasten zaizka

nola arrokari lapa...

oiek dirade diszipuluak

ta maisubu Karlos Txapa.

 

        MISERIKORDIKO MAISUARI

Amerikara nua nere borondatez

aspertu naizelako emengo suertez;

onetara ezkero joan biar det nai'tez

emen gelditzeiranak ondo bizi bitez.

 

        TREKU-ENIAN

Iñulabarrerako asten gera iñoiz

esanaz etxera joan biar degula goiz

bañan eziñ giyatu gerade arrazoiz

munduko al gera...; bañan ez dakit noiz.

 

        OSABA JOSE BERNARDORI (KARIDADEN)

Geiagua naizela, nik ez derizkiyot,

gero zer pasako dan, eziñ esan iñork;

deitutzen badigute joango gera biyok;

edozeiñ lekutara lagunduko diyot.

 

        PATRAMAN-EN ETXE AURRIAN

Beraz etxe onetan bizi da Patraman?

laxter aberasteko zer martxa deraman!

Nik zerbait utzitzeko asmoa neraman;

ortxen konpon dedilla nai ez badu eman.

 

        CAFÉ NORTE-N

Serenuen kabua asi zaigu gogor

gu etxera biraldu nayian derrigor:

onen esanagatik ez da joango iñor,

ez kasorikan egiñ konpon dedilla or.

 

        ROSARIO DE SANTA FÉ-N

Sasi tarteko lore eder bat

bezela dago Euskera,

eztakit nola konformatutzen

geran txokuan uztera:

esku on batek beiñ aterako

baluke erakustera,

ez det bildurrik larperatuko

litzakianik ostera.

 

        VILLABONAN

Etorritzen danian Agustin Beloki

leiora tirako du zerbait poliki;

onek deituko dizu biziro egoki

zuk belarriyak erne orduban iduki,

        azkar oitik jaiki

        ta jantzi ederki

        beera jatxi aurki

        t'atia iriki;

ortik aurrerakua berak badaki.

 

 

                Amerikatik aitari, Mikelak (nere arrebak)

                izkribatutako karta baten barreniaz biraldua

 

Aita, bai al daukagu esan biarrikan,

maiz aipatzen dirala berok Amerikan?

Gure artian ez da beste okerrikan,

aparte bizitzia bakar bakarrikan.

 

 

                Jose Leon-i biraldutakuetatik bat (andik)

 

Kafia artzen diat egunian bi aldiz

eta nai detanian pasiatu zaldiz;

obeto izatia zalla uke agitz

baldiñ bizimodu au Donostiyan balitz.

 

 

                Nere adiskide Vegari, Rosario de Santa

                Fé-tik Plata-ko errira biralduak

 

Gure Donosti eder artatik

irten nintzan ezkeroztik,

nik ez nekiyen non ziñan, urez

ononztik edo aruntztik:

zure berriyak etorri zaizkit

Plata ta Buenos Aires-tik,

ondo zerala esan dirate

Juan Berra-k eta Aristik;

len kuidadotan nebillen, baño,

pozkikoz nago gerostik.

 

Aristi emen ikusi eta

lendabiziko galdeera

egiñ giñukan, bazekiyen non

ta nola zebillen Vega.

Erantzun zigun: —Platan dago ta

txit ondo bizi da bera;

aspaldi gora igo zan eta

nekez jatxiko da beera,

zergatikan guk korri bezela

arek egiten du ega.

 

Besarkada bat biraltzen diyot

nere amigo Vega-ri;

animatikan sentitutzen det

eziñ emana berari;

bañan besuak eziñ iritxi

urruti daguenari;

nik oraiñ ere igual nai diyet

len maite nitubenari;

nai dezunian etorri zaitez,

emen dago Pedro Mari.

 

 

                Mikela, nene arreba maitiari, emendik

                Amerikara karta baten barrenian biraldua

 

Ire gustoko gauzak zer diran

nere ustez bazekiñat,

gaztiatuko dizkiñadala

argatik agintzen diñat:

asko esan nai nizkiken eta

guztiyak eziñ dizkiñat;

ainbeste ditun, auxen den lana!

nondik asi etzekiñat.

 

 

                Nere adiskide Axintxo, Aduna-ko

                Sonela-kuari Amerikatik biraldua

 

Eziñ geiago triste dago Buenos Aires,

adituko zenduten norbaiten birez;

kanpotarrak millaka zetozenak igez,

aurten lezakianak egiten du iges;

                aupen geiegiyez,

                bete da langillez,

                denok gaure miñez,

                gaurko buruzpirez;

bañ'ez gera aztutzen geren aixkirez.

 

aurrekoa hurrengoa