Ama Euskara

                Esan beldurrik gabe

                Euskaldunak gera.

                        Iparragirre

Bizi lekutxo txiki batean

berez toki zekenean,

bañan ala ere pozez semeak

bildurik zeduzkanean,

bizi zan ama biyotz samurra

berien aldamenean;

danak alkarri lagun egiñaz

saiaturikan lanean,

iritxi ziran larreak baratz

biurtzera azkenean.

Jaungoiko onak ikusirikan

jende aren ontasuna,

beti oparo ematen zien

indarra ta osasuna;

lanaren birez berendu zuten

lur zallaren erantzuna,

urrutietan ere izan da

geroz askotan entzuna,

nola mirariz artu oi zuten

ango ugaritasuna.

Ainbeste zuten lur zikoitz ura

landu eta ongarritu

non eman zuben jankaiarekiñ

danak oi ziran arritu;

bañan jatunak ere geiegi

nola ziran ugaritu,

ta leku txiki edertu ura

eziñ zeikian aunditu

norabaitera joan bearrean

asko ziraden arkitu.

Lur txiki artañ guzien diña

gauza nola etzegoan

seme batzuek txit urrutira

bear izan zuten joan;

bañan, ai! nola arkitzen ziran

andik aldegindakoan!

itz bat bakarra zebillen aien

biotzean ta aboan:

«ama» gaxoa beste gauzarik

etzeramaten gogoan.

Atzeerrian noizean beiñka

beren aldeko berriak

artzen zituzten seme on aiek,

bañan txit negargarriak;

alako batez bat altxatu zan

malkoz bustirik begiak,

esanaz: —«ama» galdu ez dezan

norbaiten gaiztakeriak,

ekairazute besarkara bat

beragana joan nai diat.

Batzuek penaz utzi ta pozek

besteen aldamenera

abiyatu zan seme leial au

bide luzean aurrera;

noizbait, azkenik, inguratu zan

bera jaio zan lurrea,

egualdi otzak ziran denboran,

Egoarriak aldera:

ai! zer barrendik egiñ zion bati

bere amaren galdeera!

—Adiskidea: bai al dakizu

gure ama ona non dan?

—Bai alafede, eta, nola ez,

gaur gaubean bere onran

festa degu ta? begira zazu

apaiñduta nola noan;

etziñan bada galdez asiko

aldi egokiagoan:

atoz nerekiñ ikusitzera

zeñen alaia dagoan.

Anai leial ta seme on ura

bestien ondora pozik

joan zan bilguma eder batera

eziñ geldituz biotzik;

nola etzuben ikusitzea

espero alako gauzik

«ama» deadar egiñ nai zuben

ta eziñ somatu itzik,

barren barrendik Jaungoikoari

esker ematea baizik.

Ama onratzen ikusirikan

bere anai ta lagunak,

au esan zuben urrutitikan

etorri zan euskaldunak:

—Euskaragatik albiste txarrak

guri eman dizkigunak

ez ditu ondo ezagututzen

gure itz ezti legunak;

alkar maiteak izan gaitezen

izen santu au degunak.