EGITE ONEN BILLA

Beren obiak, beren betiko

Itsas barrenak utzirik,

Illen argi dan illargiari

Nunbait begiratu nairik,

Uin arroen bizkar gañian,

Bata bestian atzetik...

Irudimenak ikusten badu

Irudimenez dakust nik.

Alde batera Barbara deuna,

Mollarri dute bestera,

Ta datoz, sarri bizi zirala

Etortzen ziran antzera...

Urte gitxien buruan oso

Aldaturik goitik bera

Jauregi polit berridun Zarau[t]z

Ondartzan lengua zera.

Umant apalak! Itxasgañian

Ibillita jira bira,

Noizbait biar da, jetxi ziraden

Itxasuaren erdira...

Ondo dakiten ondartzara gaur

Ondo dakiten tokira

Ito ziraden asaba zarrak

Beingoan etortzen dira.

Zalbide beruntz dizdiz egiñik

Datozen uren gañian,

Arizia-ko zugaitz artetik

Datorren aize leunean,

Odeiak legez egaz batzuek,

Oñez berriz asko bean...

Orra nun diran zarauztar illak

Bata bestien aurrean!

Eta lenbaitlen bakoitzak bete

Nairik bere eginkizuna,

Arin darabill gorputz ezurruts

Eta gogo kezkaduna;

Ekin lanari munduan dagon

Artean illuntasuna,

Agertu baño lenago berriz

Mendigañetik eguna!

Biurtu dira jaioterrira,

Etorri dira batera

Egite eder bat, beren gauz on bat,

Al badute, billatzera;

Aldendu biar eguna baño

Lenago berriz ostera,

Jaunagandikan aurkitutako

Gauzen saria artutzera.

Sasi belarrez betea dagon

Sagasti landu gabian

Esku utsa baño ez da topatzen

Sagarra nai degunian;

Ale gozoak erraz aurkitu

Nai baditugu gabian,

Pillaka batu ta utzi gañera

Ondo dakigun tokian!

Etzuten noski Zarauztar askok

Egi agiri au jakin,

Etzuten gauz on egite ederren

Pillorik munduan egiñ;

Argatik orain estu ta larri

Dabiltz gora ta bera ariñ,

Eta biarra duten gauz ona

Gaxoak billatu ezin!

Zigordia-tik bata dijua

Azterturikan guztia,

Ta auxe bakarrik aurkitutzen du:

Utsa dala bere ustia;

Biar zanian egiñ ez bazan

Egite eder egokia,

Alper-alperrik izango degu

Gero negar egitia.

Auxe berbera gertatu zaio

Azaran bizi zan orri,

Daukala lotsaz arpegi illuna,

Gauz onez gogoa gorri;

Ezarri gabe, beria da-ta,

Erru gaiztorik iñori,

amorruz dio: neretzat obe

Zan ez banintzan etorri.

Nun nai zotiña, beranduegi

sortzen dan damua nun nai,

Mendilauta-tik Txiliku-raño

Alperrik entzuten dan, ai!;

Gauz onik ezin arturikan

Larri dabiltz geienak, bai,

Ez baña danak: orra nun dagon

Begira! gizon bat alai.

Goienetako mallan dirudi

Bizitzan egona dala,

Izatez edo egitez izen

Aundiaren jabe zala;

Agurgarria, mardula soñez

Benetan baldin bada ala,

Esango nuke bere gogoa

Ederragoa duala.

Or zijuala begiraturik

Eskuira ta ezkerrera,

Bere eskuetan eramateko

Zerbait Jaunaren aurrera,

Utzirik bere lagun gautarrak

Juan daitezen aurrera,

Ezin agertu lezaken pozez

Bertan gelditu da bera!

Etziran izan —azkenez dio

Jasorik bere begiak—

Etziran izan utsak bizitzan

Izan nituan ustiak;

Talde galantan igaro arren

Zuben gañian urtiak,

Lengo lekuan sendo zaudete

Nere eskuen egitiak.

Ederki zaude nik egindako

Maite zaitudan etxea,

Erri guztian zabaldutzeko

Barruan dezun bakea,

Iñoiz zeruaz ez dedin aztu

Zarautz nere erri maitea,

Iñoiz ez dezan, entzun o Jauna!,

Galdu zeruko bidea.

Onetarako beintzat zindudan

Esku zabalez nik jarri,

Onetarako San Franziskoren

Seme maiteak ekarri;

Auek erriaz bat-bat egiñik

Ta lagundurik alkarri,

Izan zindezen bientzat nere

Onginaien ezaugarri.

Askotan entzun dezu gañian

Ekaitz gaiztoen orrua

Ta askotan txori gabe gelditu

Zerade, kabi gozua;

Igaro ziran odei zitalak,

Jarri zan urdin zerua.

Baita berotu zuten berriro

Txoriak bizilekua!

Agur, irureun urte lepoan

Eukirik sendo zaudena,

Bizi luzaro! Oraindik ez da

Eldu zugana zedena,

Zu zera pozez betetzen nazun

Nere egiterik onena,

Gaur Jaunagana biurtutzeko

Daukadan itxaropena!

Agur, banua, Zure gañian

Dauzkat beti nik begiak,

Ill arren iñoiz ez ditut utzi

Euki nitun arduriak;

Opa nituan egite ederrez

Beteta nere esku biak,

Eguna dator eta banua

Artzera goiko sariak.

Erritar gizon maitagarria

Esan nor zeran, esan nor,

Jakin nai nuke nori diotan

Egite on eder au zor;

Oroimentxo bat zor ez dizunik

Emen Zarautzen ez da iñor...

Ezpaiñ gozoak idikirikan

Esaten du: Manzisidor.