Pernando, bizirik hago oraindio
Xabier Mendiguren

Euskaltzaindia / BBK, 1989

 

 

12. AGERRALDIA

 

        Pernandorenean sesioan ari dira senar-emazteak; seme-alabak txokoren batean daudela Pernandok eta Joxepak hitz gogorrak esaten eta trasteak botatzen dizkiote elkarri.)

 

JOXEPA

        Alproja, alfer zikina! Alde egin ezazu hemendik zure lagun mozkor horiekin.

 

PERNANDO

        Alde egin ezazu zerorrek hemen bizi nahi ez baduzu.

 

JOXEPA

        Bizi? Etxe honetan ez da bizitzerik izango zu bertan zauden artean.

 

PERNANDO

        Eta nondik jango duzue zuk eta umeek ni joan eta gero, e?

 

JOXEPA

        Ezer askorik ez duzu orain ere ekartzen.

 

PERNANDO

        Ekartzazu ba zerorrek, horren erraxa dela uste baduzu.

 

JOXEPA

        Alperra, zikina, ustela! Sekula santan ez duzu lan egiterik pentsatuko.

 

PERNANDO

        Hori da hori, aho finekoa izatea!

 

JOXEPA

        Amorratu egiten naiz zure ondoan.

 

PERNANDO

        Joan zaitez ba elizara, Don Gaxparren magalean negar egitera.

        (Une horretantxe Don Gaxpar azaltzen da ate zabalduan.)

 

DON GAXPAR

        Hara, hara, neri deika ari al zineten?

 

JOXEPA

        (Umil, amorrazioa utzita) Barka beza, Erretore Jauna, hau ez da etxearen kusidadea...

 

DON GAXPAR

        (Zoruan dagoen lapikoren bati ostikoa emanez) Konturatu naiz bai, ontzi hauek ez zutela lurrean egon behar. Burrukan aritu zarete ala?

 

JOXEPA

        Ai ene! Adi beza, Don Gaxpar; alper zikin honek ez du lanik egin nahi. Beti sagardotegian sartuta dabil bere lagun mozkor horiekin, andrea eta seme-alabak dituela ahaztuta eta...

 

PERNANDO

        Hori ez da egia.

 

JOXEPA

        Esazu orain ezetz!

 

PERNANDO

        Lagunekin biltzerik ere ez daukat ala? Nik etxea ordea ez dut sekula ahazten.

 

JOXEPA

        Bai, mozkortu eta gero lotara etortzeko gogoratzen duk hik.

 

DON GAXPAR

        (Besoak altxatuz, paketu nahian) Bueno, bueno, bueno! Ze iskanbila da hau? Kristauen etxean pakea behar da lebenbizi, pakea nagusi. Bestela ez dago ezer onik. Pakerik ez badago, ze ejenplu emango diezue seme-alabei? Zer ikasiko dute etxean? Hik, Pernando, gehixeago saiatu beharko huke lanean, kalabazarena bezalako gezurrekin ez zegok urrutira joaterik eta.

 

PERNANDO

        Barka beza, baina ez zen gezurra izan; nik entenditu nion...

 

DON GAXPAR

        Ondo asko zekiat nik zer entenditu huen, Pernando. Apaizek zintzoak izan behar diagu baina inuxenteak ez. Eta hi ere askotan gaizto samarra haiz baina kirtena ez. Horrexegatik etorri nauk gaur hiregana.

        (Joxepa gortina atzeko txokora doa seme-alabekin.)

 

PERNANDO

        Esan beza zer nahi duen, eta nere eskuetan baldin badago laguntzea...

 

DON GAXPAR

        Hara. Badiat nik esku artean arazo txiki bat, korapilatsu xamarra eta, ezer egin baino lehen hirekin hitz egin nahi niake horren gainean.

 

FERNANDO

        Nahi duen guztia, Don Gaxpar; esan beza!

 

DON GAXPAR

        Ez, orain ez Pernando. Arantzaren bat edo beste izan dezakeen gorabehera duk, eta nahiago niake patxaraz hitz egingo bagenu. Zer iruditzen zaik gaur nere etxera bazkaltzera etortzea.

 

FERNANDO

        (Txoratuta aurrena) Zoragarri! Bueno, konforme nagoela esan nahi nion.

 

DON GAXPAR

        Orduan, eguerdian hire zain egongo nauk bazkaltzeko. (Aldentzeko keinuaz)

 

FERNANDO

        Ez bildurrik izan. Han izango naiz sinfalta. (Atea zabaltzen diola)

 

DON GAXPAR

        Gero arte ba. Jainkoak egunon dizuela denoi.

 

FERNANDO

        Baita berorri ere.

 

DON GAXPAR

        Eta... sesio horiek Pernando, ahal dela baztertu egin behar dira, ebitatu. (Irteten du)

 

FERNANDO

        Bai jauna.

 

(Iluna)

 

Pernando, bizirik hago oraindio
Xabier Mendiguren

Euskaltzaindia / BBK, 1989