www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Arantzazu
Salbatore Mitxelena
1949

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Arantzazu, euskal-sinismenaren poema, Salbatore Mitxelena. EFA, 1949

 

 

aurrekoa hurrengoa

ALKARRIZKETA

Iñigok eta Arantzazuko Amak

 

        «...biderako indarrak artzen».

        Aurreko kanta'ri eraskin bat dezu onako «erromantzea». Gaubijili-barruan txastatu bear da.

        Iñigok santu izateko gogoa bai, baño bere gauza-ezaren kezka agertzen du.

        Ama Birjiñak eta euskal-fedeak damakiote indarra.

        Ama Birjiñaren poza, seme ura ainbeste aundiko santu eginda, alde aurrez, ikustean.

        Azkenik, Iñazio santuak eskeintza dagi: bere buruarena, eta bere Erriarena.

 

 

Amak:

        Iñigo zaldun Loiolakoa:

        ermitatxoa eidazu,

        ermitatxoa eidazu eta

        nerea izango zera zu.

        Iru latatxo, zazpi tellatxo

        oiek gutxitxo dituzu.

        Euskal-Elizak, euskal-fedeak

        aundiagoa bear du.

        Zurekin dagon Euskalerriak

        «bitarteko zu nai zaitu».

        Berez ezin dun Ermitagintza

        zurekin nai du osatu.

        Orretarako egingo zaitut

        Erri santu onen Santu.

 

Iñigok:

        Zeruan eder izarrak milla,

        Zerura deika lurtarrai...

        Mundu-zalea utzi nunetik

        amaikatxo gau-ordu bai

        emana nazu, begiak malkoz,

        aietxei begira ernai.

        «Gure ñirñara baño gorago,

        —izarrak digute esan nai—

        gure ñirñara baño gorago

        Jaingoa dago zuen zai.

        Santutasunez bakar-bakarrik

        zindezteke onaño garai...»

        Izarrak milla begiratzean,

        ezin eutsirik malkoai,

        nere goi-miñak damu bat zizun:

        gorputz aztunaren garbai,

        nere goi-miñak keja bat zizun:

        ez izan aratzeko gai!

 

        Zure itzak, Ama, gaur entzutean,

        alaxe naukazu, ez-bai.

        Euskalerriko santu izatea

        gogoak bai, gogoak nai.

        Baña gogoak damu bat dizu:

        anbat pekatuen garbai!

        eta gogoak keja bat dizu:

        ez izan artarako gai!

 

Amak:

        Jentil-aroko Euskalerria,

        siñeskerien loipean,

        argaiztoa ta gorrot beltza

        beste gabe biotzean,

        noragabeko landerbidean

        zetorren aldi batean.

        Nere Erri santu egingo zanik

        nork esan bear zukean,

        bidera erten nintzaion-arte

        Arantza onen gañean?

        Euskal-Kondairak laugarrena zun

        orduan gurutz-bidean.

        Nik donetuta emen daukazu

        orain, zurekin batean,

        Opalmai ontan amaika-amabi-

        -garrenak lortu naiean...

 

        Andre-Maria Jesus Aurrakin

        oroitzen jaiotetxean?

        Bai, zuri ere irten nintzaizun

        laguntzen senda-bidean.

        Aurrera ere neronek santu

        egingo zaitut, arean.

        Nere laguntzaz oro daikezu

        Jesusen banderapean.

        Jesukristoren banderarekin

        mundura zoazkenean,

        oroi Erria, bere gomutaz

        indartsu senti zaitean;

        oroi, Erri au dijoazula

        gogoz zurekin batean,

        ...Santio baño argiagoko

        mixiolaria-bidean...

 

Iñigok:

        Izar artean aratz dijoa

        Santiago'ko bidea...

        Aren luze ta dizdiratsua

        ba'nu nere adorea,

        bai gozagarri litzaidakela

        zure esana betetzea!

        Aragi-griñak, zaldun-ametsak,

        Loiolako jauretxea,

        dana ukatuta, lei bat bakarra

        dizut, besterik gabea:

        Zu ta Jesusen, Zu eta zure

        euskal-semen ohorea.

        Gogoa bai nik eder ta luze...

        Nolaz iritxi, ordea?

        Nerez dagona agintzen dizut.

        Indazu al izatea!

        Betorkit zure laguntza. Betor

        neretarren alkartea.

        «Sorterriaren erreguetan

        bear det, bezat partea»...

        Oroi nazala, oroituko det

        abenda zorikidea.

        Beti gogoan eramango det

        nere Euskalerri maitea,

        nere Euskalerri maitea eta

        Arantzazuko Fedea,

        Arantzazuko Fedea eta

        gaur-gaueko mesedea.

        «Jainko-aintzarik aundienera»

        banoa, euskal-semea.

        Euskal-yorana Santiago'ko

        bidea añakoxea!

 

Amak:

        Atzo ta gaur'ik, naiz gerokorik,

        ez du zeruak bereizten.

        Betiraunetik une berean

        nabari dizut dena-den.

        Xotil eta apal orain zaudena

        ba'ziña legez edozein,

        Lutero'n kontra ikusten zaitut

        Erroma'ko Santu guren.

        Oi nere poza euskal-seme bat

        dedalako Santu guren!

        Ama-pozaren parre eztiena

        ezpañetan zait loratzen.

        San Prantziskoren parean zakust

        Kristoren alde jokatzen,

        zure semeak mundu guzian

        gero ta ugariagotzen,

        mundu guziko luterotarrak

        zure oinpean zapaltzen...

        Ene Iñigo orrek ez dezu ikusten,

        edo beintzat ez somatzen,

        Pedro'n ontzia ekaitz-artean

        itxaso-gain beti gallen,

        Batikano'ko ikurrin deuna

        lau aizetaratuz lerden...,

        ta aren ondoko euskal-ontziak

        «Loiola-Arantzazu» izen?...

 

Iñigok:

        «Euskal-eliza osazu eta

        nerea izango zera zu».

        Zure eskaria, zure eskeñia

        lortzeko gertu naukazu.

        Zure ta nere Euskalerria

        laguntzalle emen daukagu.

        Anaiak ditut. Ni izango naiz, ni

        Erri santu onen Santu!

        Berez ezin dun Ermitagintza

        neronek nai det osatu.

        Nik egindako guzia berak

        egiña izango dezu.

        Garbi izango naiz: tori ziñitza,

        danon Ama-Arantzazu!

        Tori nere zin-opariakin

        euskal-Oparia! Artzazu!!

 

aurrekoa hurrengoa