EURIA

        Arantzazu'ko Amak egindako mirarietan bi ezagunenak, oetxek ditu erri-xumeak: euria ta pakea. Lenengoak bai-dira, eta geroko beste askoren ezaugarriak.

        Emen euria'rena, bi urte luzeko legorte ondoren.

Urrun-abotsak:

            Zeru-deiaren adira

            eldu kristauak Mendira,

        zeru ta lurrak alkar ikutzen

            agiri diran tokira.

        Antxe bai-dago guzion Ama

            gu noiz elduko begira.

        Zar eta andreak ez omen ziran

            araño igotzeko beste.

        Gazte-talde bat bildu zan bertan,

            (ez errizain ta apaiz gabe)

        Errodrigo'kin malkarrak-zear

            mendira jotzeko trebe.

        Jakin bear zan ziñ-emandako

            Miraria egi ote...

        «Mendi-gañean izar eder bat

            argi egiten, bakarrik;

        eta eztakit bertan jaio den

            ala datorren zerutik».

        Iru Errege beste bein legez,

            izarñoaren atzetik

        abia ziran, aurtxoarekin

            Ama ikusteagatik.

        Oñatiarrak ikusi zuten

            gizataldea abiatzen,

        Aloñan-gora urrutiratzen,

            an lepoan izkutatzen.

        Noiz itzuliko zai geldi ziran...

            ...Bañan itzuli baño len,

        lur egarriak txukatu ala

            euri mardula ariko zen.

        Aloñaz-aruntz, Gezaltza'n-gora

            aurrez-aurre'tik bidari,

        mendigañeko izar ederra

            zijoakien gidari.

        Bi ordu luze jarrai zioten

            izar mirarizkoari...

        Ta ara alakoan nun takatzen dan:

            arantz baten gain ñirñari!

        Euskal-egunen Eguberria!

            Zeru ber-bera guregan!

        Jesus aurtxoa besoan eta

            txiliña alboan dilindan,

        kristau begien zoragarritzat

            antxen Ama Arantza-gain!

        seme berrien Epifani'ko

            ikusaria artzeko zain...

        Bertaratzean begiz-jo orduko,

            belaunikatuz bat-batez,

        ezin aspertu ziran iñola

            Birjiñari begiratzez.

        Ezin lasaitu biotz-pilpira

            itz-eten bat edo bestez...

        Ordurarteko euskal-fedea

            mintza zan aien ezpañez:

Oñatiarrak:

        —Andra-Mari! Ama Mari!

            amesten genuen sari.

        Gaspar ta Meltxor ta Baltaxarrek,

            beren errien opari,

        eman zizuten urre ta mirra

            pobreok ezin eskeñi...

        ...Parreirriz Amak begiratze zun

            aurreko gizataldea.

        Parreirriz ere aien urrengo

            errezka etengabea,

        aien urrengo etorriko zan

            erromeri-sail luzea...,

        begiak ikus-ala guzian

            zetorren euskal-Fedea.

Andre-Marik:

        —Emen espero zindudan,

            al dakit neuk noiztandikan,

        Kantauri orren negargarria

            poztu ta arindu nairikan...

        Zure zoria, zure aundia

            dago Arantz onen biran!

Oñatiarrak:

        —Danok gaituzu, bai, pobre;

            baño danok, danok gazte.

        Zuk itz-erdi bat mintza orduko,

            bai pozik beteko ere...

        Zer nai diguzu? Agindu, Ama!

            Zure esanerako gaude!

Andre-Marik:

        —Ermitatxo bat eidazu,

            izan dezadan ostatu,

        izan dezadan, izan dezazun,

            izan dezagun ostatu.

        Ni ta Jesusek ta Euskalerriak

            irurok bat bear degu.

        Itxumustuan antola zuten

            ordukoz estapeltxoa.

        Aga ta arbastaz josia zanez

            e'tzan ez ainbestekoa.

        Len-maitasunak jaso zunetik,

            ortitxek maitatzekoa.

        Euskal-federik ba'zan, egingo

            zuten bai obeagoa!

        Berri eraman nairik, kalera

            abitu ziran lenballen.

        Laño-mordoak alkarren-gainka

            aurrea artu zieten.

        Goi-errukia tanto loditan

            asi zan, aiek baño len,

        Euskalerriko soro ta animak

            bizitz berrira xuxpertzen....

        Mendirakoan izarra eta

            kalerakoan euria,

        txango-taldeak beti izan zuen

            aurretik albistaria.

        Izarrak izar agertu zien

            nun zegoan Miraria.

        Euriak euri asetu zien

            lur ta animen egarria.

        Oñatiarrak ikusi zuten

            txango-taldea izkutatzen.

        Gezaltzan-gora zer gertatzen zan

            arrezkeroz e'tzekiten.

        Ta ala, zai ta zai noiz itzuliko

            zeudela..., aiek baño len

        Mirariaren albiste emanaz

            euri mardula ari zuen.