MAITE-KANTAK (A)

                        Kristo ta Anima ezkontideen alkar arteko olesak.

        Emazteak:

Nora zaitut kuku,

Maitea, ni emen lagaz intziri?

Zauri nuzu-ta, ba zoaz

oreña bezela nigandik;

oiuz narraizu, eta Zu igesi.

Arditegitik larrera

ibilli zabilzten artzai oriek,

baldin nere maitena

badakuszue, gaixo

nagola esan, miñez, il-urren.

Ibar-mendi gaindik

nere maiteen billa joanen,

eztut lore biltzerik,

basa-piztiez ez izu,

gaztelu ta muga iraganen.

Oi baso eta itzalpe,

Maiteak eskuz landuak naro,

oi zelai ori-urdin,

lore pinpiñaz bitxi,

esan zuetatik al dan igaro!

        Izakiak:

Amaika eder-jario

zailu joan da zuazti otatik,

eta begira zoala

aren itxuraz utsez

bai eder utzi ere jantzirik.

        Emazteak:

Ai, zerk senda nazake?

Egizu noizpait neregana!

Etzaidazu gaurgero

mandataririk bidali,

etzakite-ta nik nai dudana.

Or dabilzkit denak

zure ainbat ederren goresle,

eta naukate minbera;

il-urran ere nagozu

zer zeraz ari dirala zezele.

Baña nola dirauk,

bizia, euregan bizi ezik,

Maiteaz gogoratzez

datozkikan gezitan

il-bizian agola errerik?

Biotz au zaurtu eta,

nola eztuzu senda nai izan?

Ostu izanik, nola

uzten duzu onela,

ta ostu duzuna ez eraman?

Itzali nere kezka,

ezer ez baitu aringarri!

Zakuszatela begiok,

auen argi bai zera:

Zuretzat bakar nai ditut ekarri.

Ager zakit beingoan,

il nadi zure ederra ikustez;

ain zuzen maitemiñak

ez baitu sendatzerik

begiz begi ikustez bestez.

Oi iturri gardena,

zure zillar-azpegi oietan,

barnean irarririk

dauzkatan begiñoak

erakuts bazenetza bepetan.

Ken itzazu, Maitea,

egan noa-ta.

        Senarrak:

                  Zatoz, usoa,

ara muñoa gaindik

zure egal-aizetan

zauriz oreña, t'atsartuz dagoa.

        Emazteak:

Nere Maitea mendi,

zelaigune bakar, oiantsu,

urrutiko izaro,

ibai durundatsu,

aize eztien arnas-xistu;

gauaro izar lorea,

goizalde bitartera danean,

murmurika ixilla,

bakartasun ozena,

apari pozgarri maitasarrean.

Axeriak atzeman,

loretan baitago gure maasti;

larrosaz bitartean

egiñen dugu bilgo,

eztedi iñor mendian nabari.

Ago i, Ipar illa;

ator i, Egoa, maite-ekarle,

ufaka usaionez

egiok baratzari,

Maitea loretan dedin ase.

Ots, judear neskatil,

lili eta larrosa artean

urin-usai dirauno,

zagozte auzoetan,

ez egin otsik gure atean.

Kuka zaite, Kutuna,

soizu arpegiz mendi-aldea,

ta ez esan iñori;

orra izaroz bakar

dabillen onen lagun-taldea.

        Senarrak:

Egazti ariñ eta

leoi, basauntz, orein jauzkale,

mendi, zelai, ugaran,

euri, aize, sargori,

gaueko laztura begirale:

lira atsegiñ eta

sirenen zora-kantuez, arren,

bego zuen aserre,

ormarik ez ikutu,

Lagunak ongiroz dezan atseden.

Emazteak egin du

gogozko atsegin baratzera;

bere gogara datza,

lepoa makurturik,

Laztanaren besarte narera.

Sagarrondo azpian,

antxe zindudan nerekin ezkondu,

an nizun esku eman,

zure ama galdu zan

toki berean ziñan bizkortu.

        Emazteak:

Gure oea loretan,

leoi-aitzuloz bilbil ertsia,

purpuraz edaturik,

paketan eraikia,

urrezko milla iskilluz ornia.

Neska gazteak bidez

or dabiltz zure lorratzean,

pindarrez ukiturik,

ardo onduaz birbiz,

Jainko-urrinte-jario betean.

Ardangela barrunen

Maitetik edanik, gero ibar

inguru nindoala,

ez nekian besterik,

lenik narraion saldoa ere gal.

An nindun eradoski,

an zerakuskidan jakite naro,

eta naizen au osorik

Ari nintzaion eskeñi,

an nion itzeman emazte entzo.

Arima, dudan guzia,

Aren meneko jarduki baita,

orain enabil saldozai,

besterik ez eginkizun,

maite-izan dut soil ariketa.

Gaurtik erri-basoz

ez ikus ez arki ezpanendi,

galdu naizela esan,

maitetan ibil-eta

galdu-ustez nautela beretsi.

Goizalde otxaroan

bilduriko lore ta pitxiz

egiñen dugu txorta,

zure maitetan lore,

loturik nere adats-izpiz.

Nere lepoan bakar

zuk egan zenekusan berean,

so-eta an atzi geldi

baitziñan, eta zauri

erori begi otako batean.

Begira zindudala,

zureen itzalak nindun jantzi;

maite-samur zindudan,

orrela zuten merezi

nereak, Zugan joa jauretsi.

Ez nazazula gaitzets,

baldin lenen beltxeran banintzan,

so eidakezu orain,

begira ninduzunetik

doaiez eder bainuzu ni baitan.

        Senarrak:

Uso zuria kutxara

itzuli doa altxuma mokoan,

ta orain usapalak

maitekide laguna

batu du ibaiondo naroan.

Bakarrean bizi zan,

bakarrean du kabi egin,

bakarrean darama

bere maiteak bakar,

bakarrean dira mitemin.

        Emazteak:

Pozkida gaiten, Maite,

eta goazen zure ederrean

ur gardena darion

mendi-muño ikusle,

egigun barnago itzalunean.

Ondorean gorengo

artzulotara joanen gaituzu,

ondo gordeak baitagoz;

eta barnera egiñik,

mingrana-mistela edanen dugu.

An ager zaidakezu

nere arimak ain gogo izana,

an emanen didazu,

nere bizi zerana,

aurretik eman zenidana.

Eguras-artze ura,

urretxindorran txiunta gozoa,

ibarra, ango giroa,

gauaro izar narean

miñ gabe sar oi dan sulanboa.

Iñor ez ikusmira,

Etsaia ere izkutu zegoan;

bare zegon esia,

eta zalditeria

ur-begitik beera zijoan.