NEGUA

Neguaren hastean, zer da haize hori?

Ipharreko aldetik zaukuna ethorri?

Izotzak eta hormak, dauzkigu ekharri;

Arbolen ostoa da lurrerat erori;

Kanpoa biluzirik daukute ezarri.

Ikusirik mendiak xuritzen elhurrez,

Hegaztinak dohatzi hotzaren beldurrez;

Iguzkia ez dago arpegi ederrez;

Lurra ez du berotzen suharki indarrez:

Hortakotz da negua hiru hilabetez.

Udako xori, xoxo kantari maiteak

Ixildurik dagotzi, sasian gordeak;

Neguak suntsiturik kanpoko loreak,

Udan bilduen jaten hai dire erleak,

Uli ttipi balios ezti-egileak.

Airea bortuetan hoztu den pondutik,

Arthaldea zoin aise jausten den menditik

Joare-soin ederrak emanak lephotik,

Lerro-lerro, auhenka, artzainen ondotik:

Oihartzunak entzuten dira urrunetik.

Zelhaietan sartzean ardi'ta bildotsak,

Bortutik beha daude otso eta hartzak:

Errabian dagotzi, karraskatuz hortzak;

Bainan lotsatzen ditu bas'herri arrotzak,

Bai eta ikaratzen Nabarro-ren bozak!

Nahiz negua duen bildotsak sortzeko,

Ekhartzen du ondarra laster xutitzeko,

Amaren erraperat asmuka heltzeko;

Buxtana dirdiratuz, besoz belhauniko,

Xurgatzen du titia mundura deneko.

Lur langile zuhurrak ez du urrikirik,

Udako egunetan ongi bermaturik:

Urtheko hazkurriak badauzka bildurik:

Ogi artho belharrez zokhoak betherik,

Orai negu beltzaren ez duke beldurrik.

Bas'herriko emazte langile suharrak,

Zein ongi ditutzuen laguntzen senarrak!

Udan ongi hazirik borthako ederrak,

Horra orai neguko nasaiki xingarrak;

Horrek emanen ditu laneko indarrak!

Hazkurrien etsaiak udan dira sortzen

Eta udazkenean lurpean gordetzen;

Hormate handietan han dire suntsitzen;

Gero Primaderako guti da gelditzen:

Ulitxa gaixtagina neguak du hiltzen!

Negutik primaderan sartzen garenian,

Bozkariotan gaude lilien erdian;

Bainan erauntsiaren bethi beldurrian;

Aurthen ikusi dugu Eskualdun-Herrian

Egun izigarri bat ekhainaren bian!

Jakintsunek gaituzte guziak othoizten,

Neguko arratsetan balia gaitezen

Kazet eskualdunaren gora irakurtzen:

Batek irakurtzean, bertzeak entzuten,

Gure haurrek eskuara han ikhas dezaten!