BORTZGARREN KAPITULUA

BADOA FRANTZIARAT,
ETA HAN HIRU URTHE EGOTEN

(1224- 1227)

        Handik laster Antonio igorri zuten Frantziarat. Frantzian alabainan bazen orduan Antonio bezalako predikari jakintsun eta saindu baten beharra, behar handia. Hainitz tokitan sartua zen eta nausitua Elizaren kontrako gezurra. Albitarrak [Albi deitzen den hirian zutelakotz indarrik handiena] deitzen ziren heretiko batzuek zer-nahi desmasia egin zuten arimetan; heretiko gehienen gisa, giristino legeko egiak ukhatzen zituzten, aisekiago makur bizitzeagatik. Heldu da Antonio; badabila hiriz hiri, herriz herri, orotan Albitarren gezurrak herrausten dituelarik, gogoak argitzen, bihotzak onerako berotzen; harentzat ez da ez jende handirik, ez xeherik, orori bardin egia erraten diote garbiki; eta bekhatorosak osteka Jainkoarenganat bihurtzen dire. Jainkoak bertzalde, mirakuiluen bidez, bere zerbitzari khartsuaren lana laguntzen eta osatzen du. Huna mirakuilu aiphagarrienetarik bat:

Mandoaren mirakuilua

        Bourges deitzen den hirian predikatzen hari zen Antonio. Han bazen judu bat, Albitarren alderdia hazkarki eta kasik errebiarekin atxikitzen zuena; izena zuen: Guillard. Egun batez Antoniori joan zitzaion, arrozoinka harekin hari beharrez. Bertzeak bertze, Gorphutz-Sainduari bereziki jazartzen zitzaion: Etzuela sinhesten Jesu-Kristo ostia kontsekratuan aurki ditakela! Antoniok erraten dio baietz, han dela, eta frogatzen Jesus beraren hitzekin. Juduak ez daki zer ihardets; bizkitartean ez amor eman nahi. Azkenean, ustez naski Antonio izituko den, erraten dio: Horiek guziak hola, nik ez dut sinhetsiko ikusiz baizik; sinhesteko, nahi nuke mirakuilu bat. Ori, badut mando bat. Mando hura hiru egunez atxikiko dut jan gabe. Hiru egunen buruan ekharriko dut hiriko plazarik handienerat, holako tokirat, jende guzion aintzinerat. Zato zu ere zure ostiarekin. Han mandoa eskutik utziko dut, eta eskainiko diot zaldarea. Baldin, zaldarea utzirik, mandoa zure ostiarat joaten bada, orduan sinhetsiko dut, eta giristino eginen naiz. Nahi duzu hola?— Bai, nahi dut, dio Antoniok.

        Hiru egun hetan, barurik, khartsuki othoitzean egoten da saindua.

        Hiru egunen buruan, erran tenorean, Guillard judua bere mandoarekin heldu da plazarat, eta, harekin, haren adixkide multzu bat, denak irriz eta trufaz, jadanik lorietan Antoniok behar zuken ahalkeaz eta muturrekoaz. Antonio ere heldu da, Gorphutz-Saindua eskuetan, eta, haren gibeletik, giristino andana handi bat, sakramendu sainduaren ohoretan kantuz. Plazaren erdian gelditzen da Antonio, eta mandoari buruz, erraten dio: «Hire Kreatzaite, nik, nahiz ez naizen gai, ene eskuetan atxikitzen dadukatanaren izenean, manatzen dauiat, berehala haren aintzinean ahuspez ematerat ethor hadin, hemen diren fede-gabek ikus dezatentzat eta sinhets, kreaturak oro aldarean sakrifikatzen den Jainkoaren Bildotxaren azpiko direla.» Mandoa orduan libratzen dute, eskaintzen diote zaldarea; bainan ukitu gabe, ikusi ere ez balu bezala, mandoa xuxen heldu da Antonioren alderat; eta han, sakramendu sainduaren adoratzeko bezala, bi besoak gurturik ezartzen.— Giristino onak esku zaflaka hasten dire; heretikoak aldiz ihesi gordetzerat badoazi. Hitzeman bezala, mandoaren jabea giristino egin zen.

        Hiru urthez haritu zen hola Antonio Frantzian predikatzen eta mirakuilu egiten; eta, iragaiten zen toki guzietan, arima hainitz eta hainitz zen Jainko legerat itzultzen. Nola irauten ahal zuen harrigarri da; segurki, Jainkoaren laguntza berezi batek zaukan xutik. Denbora eder edo txar, erretzeko beroarekin, uriarekin, elhurrarekin, beti bidez bide dabila, nekhatua, lehertua, artzain ona galdua den ardiaren ondotik bezala. Bere buruaz ez du axolarik; ogi huts puska bat, ur zorta bat, horra maiz haren jan edanak. Mortifikazionez da beti gose eta egarri, eta arantzek harentzat loreak baino eztiago eta maitagarriago iduri dute. Jainkoak bizkitartean, behin edo bertze, ematen ziozkan arimako gozo batzu, gaindizkakoa,. pare gabekoak.

        Aldi batez, jauregi batean gelditua zen Antonio, gauaren iragaiteko, hango nausia hainitz adixkide baitzuen. Bere etzateko tokirat joan deneko, huna non zerutikako argi xoragarri batek hartzen duen barne guzia. Jesus Haurra agertzen zaio irri ezti, begitarte amultsu batekin; badoako besoetarat, eta samurki besarkatzen du, samurki besarkan atxikitzen eta tinkatzen. Etxeko nausia ohartzen da argi miragarri hari; ixil ixila hurbiltzen da, eta, athe artetik, ikusten du haur guziz eder bat, ikusten Jesus Haurra Eskritura Sainduen liburuaren gainean xutik, Antoniori besarka eta besarka hari zaiola, eta Antonio ere bai haurrari!— Antoniok bere adixkideari debekatu zion, hura hil artio, mirakuilu hortaz mintzatzea; eta ordu artio ixilik egon zen.—Mirakuilu horrengatik, horren orhoitzapenetan, egiten dituzte san Antonioren potret gehienak, Jesus Haurra besoetan, liburu baten gainean xutik edo jarririk.