PELEGRINEN KANTIKAK.

I.

Lurderako eta Harperako bidean kantatzekoa.

AIREA: Atzar gaiten atzar lotarik...

(ERREPIKAZ GUZIEK).

Guazen, guazen, galdetzen gaitu

Ama Birjinak Lurdera:

Dugun ikus nun den agertu

Guazen Lurdeko Harpera.

(BATEK).

Eskualherrian entzun dugu

Mirakuilu baten fama:

Lurdesen ikusi omen du

Haur batek Jesusen Ama.

Guziek: Guazen, guazen, galdetzen gaitu.

Hamalau urtheko nexka bat

Deitzen zena Bernadeta

Ur hegiko zariketarat

Goiz batez gan zen xotxketa.

Guazen, guazen...

Harrabox handi bat entzunik,

Zer othe zen beha zagon.

Andre bat harroketan xutik

Agertu omen zitzaion.

Guazen, guazen...

Harpe batetik goraxago

Zilhoska baten erdian,

Ama Birjina beha dago

Bernadetari lorian.

Guazen, guazen...

Argi xuriz bezti omen zen

Eta xoragarri eder.

Haur bihotz garbi bati baizen

Ez zaiteken hala ager.

Guazen, guazen...

Erran omen zion haur hari

Ithurri bat bazela han:

Edan zezan han eta garbi

Zadiela ur berean.

Guazen, guazen...

Harpe hartan ez baitzen urik

Lehen sekulan ikusi:

Bernadetak han ithurririk

Nihun ez zezaken kausi.

Guazen, guazen...

Bernadetak harpe xokhoan

Eskuz xilhaturik lurra,

Bet betan hark egin xiloan

Sortzen hor hasten da ura.

Guazen, guazen...

Ithurri bat nasaia orai

Erran dute han badela

Sendatze handiak ere bai

Ur hark egin dituela.

Guazen, guazen...

Gero hau eran zion omen

Birjinak Bernadetari:

«Eliza bat nahi dut hemen;

Errozute aphezeri.»

Guazen, guazen...

Hau ere omen zion erran:

«Mintza zaite Bernadeta,

Jendea proasionean

Hunat bil dadin osteka.»

Guazen, guazen...

Bernadetak zion Maria

Oihuz zagola gutara.

«Othoitz eta penitentzia

Egizue-ta ez bara.»

Guazen, guazen...

Bertze behin zen saminago

Ama Birjinaren hitza.

«Ez dirot atxik gehiago

Jaunaren beso borthitza.»

Guazen, guazen...

Hau da galdegin zioena

Haurrak gero Birjinari:

«Andre ona, zure izena

Erradazu othoi niri.»

Guazen, guazen...

Andrea orduan eman zen,

Zeru ederrari beha;

Zioelarik: «Ni naiz deitzen

Jaiotze notha gabea!»

Guazen, guazen...

II.

Lurdeko Harpe Sainduaren aintzinean kantatzekoa.

BOZ BATEK:

Huna, huna, Harpe saindua!

Belhaunika gaiten hemen;

Birjinaren ager lekhua...

Beha horrat: horra nun den.

GUZIEK:

Horra, horra, Harpe Saindua!

Hor agertu zen Maria:

Huna mirakuiluz sortua

Birjinaren ithurria.

BATEK:

Noiz ere hunat baitzen jauxi

Ama Birjina zerutik,

Harroka, larre eta sasi,

Hemen ez zen bertze deusik.

Horra, horra...

Bernadeta hortxetik zagon

Ama Birjinari beha:

Guretzat ere ô zein den on,

Orai hemen izaitea!

Horra, horra...

Hauxe da hemen gerthatzeko

Gauzaren hunkigarria!

Gutarat hala ethortzeko,

Zu behar zinen Maria?

Horra, horra...

Bernadeta bezein garbirik

Nihor balitz gu tartean

Menturaz berritz ageririk

Zakusazke hor berean.

Horra, horra...

Horra harroka hortan xutik

Orduko haren itxura;

Huna zurrutan ithurritik

Hark sorrarazizko ura.

Horra, horra...

Ama Birjinak erran hitzak

Handizki dire obratu.

Hark galdatu zuen elizak

Harpe hau du khoroatu.

Horra, horra...

Osteka noiz nahi geroztik

Birjinak erran bezala,

Zeruko grazien ondotik

Jendea hemen dabila.

Horra, horra...

Mundu guziak badakitza

Hemengo mirakuiluak,

Nun nahi azkarrik dabiltza

Eri hemen sendatuak.

Horra, horra...

Gorphutz eri guziak baino

Arimak beharragoak,

Usuago dire oraino

Hemen pizturikakoak.

Horra, horra...

Eskualdunak huna nun garen

Maria zure oinetan;

Lagun gaitzatzu Fedearen

Begiratzen gure baithan.

Orai hori bera guziek errepikaz:

Eskualdunak huna nun garen

Maria zure oinetan;

Lagun gaitzatzu Fedearen

Begiratzen gure baithan.

BOZ BATEK:

Fedeak du egin bethitik

Eskualdunen ohorea:

Gure artean bethi xutik

Iduk dezagun Fedea.

GUZIEK:

Eskualdunak huna nun garen

Maria zure oinetan;

Lagun gaitzatzu Fedearen

Begiratzen gure baithan.

BATEK:

Gu ere zenbat galtzen ari,

Fedea hoztu zaikunak!...

Othoi Maria, urrikari

Izan zatzu eskualdunak.

GUZIEK:

Eskualdunak huna nun garen

Maria zure oinetan;

Lagun gaitzatzu Fedearen

Begiratzen gure baithan.

III.

Maria bekhaturik gabe kontzebitua.

BATEK:

Amodio ohore

Ama Birjinari,

Maria notha gabe

Kontzebituari.

GUZIEK:

Agur, agur, agur Maria.

Agur, agur, agur Maria.

Gure lehen aitamen

Bekhatuak ez du

Sekulan Mariaren

Arima goibeldu.

Agur, agur, agur Maria.

Bekhatu gabekorik

Adamen arrazan

Ez zu bezalakorik

Ez da nihoiz izan.

Agur, agur, agur Maria.

Maria zu hain garbi

Hain saindu sorthua,

Zuk duzu sugeari

Lehertu burua.

Agur, agur, agur Maria.

Jaunak zu bethidanik

Zintuen beiratzen,

Zure Seme zu ganik

Sortzekoa baitzen.

Agur, agur, agur Maria.

Jainkoaren eskutik

Ez da atheratu

Obrarik hain perfetik

Nola baitzare zu.

Agur, agur, agur Maria.

O Birjina Maria,

Zer konpara zuri?

Elhur egin berria

Ez zait aski xuri.

Agur, agur, agur Maria.

Zure baithan Maria,

Berthutea dago

Mendiko ithurria

Baino garbiago...

Agur, agur, agur Maria.

Zutan gauza handiak

Jaunak egin ditu,

Eta haren graziak

Zaizkitzu gainditu.

Agur, agur, agur Maria.

Jaunaren baratzeko

Lore hautatua

Gizon da eta Jainko

Zure fruitua.

Agur, agur, agur Maria.

Emazte pare gabe

Jainkoak egina,

Amatuz geroz zare

Gelditu Birjina.

Agur, agur, agur Maria.

Oi zu Birjtna Saindu

Jainkoaren Ama!

Amatzat guri zaitu

Semeak emana.

Agur, agur, agur Maria.

Zure Semea hiltzen

Ari zelarikan

Gutaz amatu zinen

Dolore handitan.

Agur, agur, agur Maria.

Oi zein puxanta zaren

Birjina Maria!

Zeruko loriaren

Erdian jarria!

Agur, agur, agur Maria.

Zure haurren othoitza

Othoi entzun zazu.

Ama zure laguntza

Zerutik iguzu.

Agur, agur, agur Maria.

Huna orai hirur ahopaldi edo berset Lurdeko pelegrinaietakotzat berex eginak, eta bertze kasuetan salta ditezkenak.

Hemen (edo Lurden) zinen agertu

Maria haur bati;

Gero zer den gerthatu

Munduak badaki.

Agur, agur, agur Maria.

Harroka hau zen lehen

Urik gabekoa,

Eta geroztik hemen

Ura nasai doha.

Agur, agur, agur Maria.

Arimak bai gorphutzak,

Zahar ala gazte;

Hemen sendatu gaitzak,

Nork khonda detzazke?

Agur, agur, agur Maria.

(Horra Lurdesen berean kantatzeko hiru bersetak)

Gure Ama maitea,

Zuk othoi zerutik

Eskualdunen Fedea

Idukazu xutik.

Agur, agur, agur Maria.

Eliz'eta Frantzia

Dagotzu nigarrez

Zure ganik Maria

Laguntza beharrez.

Agur, agur, agur Maria.

Lagun zazu Eliza

Zure bothereaz.

Bothere berak beza,

Frantzia altxaraz.

Agur, agur, agur Maria.

Kantika hori bera, lehenbiziko berseta, Amodio ohore, errefautzat hartuz, (Agur Mariarik gabe), eman diteke bertze aire huntan edo bertze asko eskuara airetan.

IV.

Othoi Ama maitea, urrikal zaizkigu.

I.

BATEK:

                Uholde baten pare orai bekhatuak

                Gaindiz bazter guziak ditu hondatuak.

                Nun dire fededunak? nun dire justuak?

                Azken eguna hurbil othe du munduak?

Errefaua guziek:

Othoi Ama maitea,

Urrikal zaizkigu,

Jainko zure Semea

Hasarre baitugu.

Abisua.— «Othoi Ama maitea...» errefau lehenbiziko hori bera, errexagoz hola hola aldi guziez errepika diteke bertze berseten ondotik ere.

Segida huntan ezarriak diren bertze errefau diferentak, ez litezke kantatu behar, zoin noiz eman, onxa kasu eginez baizen.

II.

                Nor da gure artean erran dezakenik?

                «Ez naiz ni deusen beldur; nik ez dut hobenik.»

                Zuk dirozu Maria, hain garbi izanik,

                Gure grazia ardiex Jainkoaren ganik.

Zuri gaude Maria,

Oihu-ta nigarrez.

Jaunaren justizia

Eztitu beharrez.

III.

                Gizonen arbuioek aserik Jainkoa,

                Bere azotearen higitzera doha.

                Nork orai atxik liro Jaunaren besoa?

                Zu zare zu Maria indar hartakoa.

Othoi Ama maitea

Urrikal zaizkigu;

Jainko zure Semea

Hasarre baitugu.

IV.

                Jaunaren justiziaz ikharetan gaude:...

                Othoi, Ama, jar zaite zure haurren alde.

                Harengana nor hurbil, nor ager zu gabe?

                Zu zaitugu zu haren bihotzaren jabe.

Zuri gaude Maria

Oihu-ta nigarrez.

Jaunaren justizia

Eztitu beharrez.

V.

                Jauna, aithortzen dugu; gutarik hainitzi,

                Zuri zer zor dautzugun zitzaikun ahantzi.

                Gure Fedea dugu aphaltzerat utzi...

                Eskualdunaren ganik hori zaitzu gaitzi!...

Othoi Ama maitea,

Urrikal zaizkigu;

Jainko zure Semea

Hasarre baitugu.

VI.

                Lehengo Fede hura berritz pitz dakigun,

                O fededunen Ama, zuk gaitzatzu lagun.

                Bai! Eskualdunek hemen hitz eman dezagun,

                Bethi zinez izanen garela fededun.

Bai! Eskualdunek hemen

Hitz eman dezagun,

Bethi zinez izanen

Garela fededun.

VII.

                Elizaren argia Erroman hain handi;

                Gaixtaginen nahia laite hil baladi...

                Zuri gare Maria denak oihuz ari:

                Emozu bitoria Aita Sainduari.

Zuri gare Maria

Denak oihuz ari:

Emozu bitoria

Aita Sainduari.

VIII.

                Zer hersturetan dagon gur'Aita Saindua!

                Kolpe berez Frantzia, nola minhartua!

                Maria, entzun zazu hekien oihua...

                Hek altxatzen badire salbu da mundua...

Zuri gare Maria

Denak oihuz ari:

Emozu bitoria

Aita Sainduari.

V.

Amodio Birjina Mariari.

Maite zaitut, ô Birjina Maria,

Eta bethi zaitut maitatuko.

Ama maitagarria,

Nere bihotz guzia

Izan bedi zuretzat bethiko!

Nor liteke bihotz bat izan eta,

Zu maitatu gabe lagokenik?

Nik zu nola ez maita?

Ene baithan ez baita

Zu maitatuz baizen zorionik.

Bainan ene bihotzaren ahala

Hain da ahul eta hain da guti!

Ai nik ere oxala!

Aingeruek bezala

Ama, zure maitatzen banaki!

O Maria, zure bihotz barnetik

Salta bekit phindar bat nitara.

Zure amodiotik

Han zu lothuz geroztik,

Erretzetik ez nadien bara.

Zu baitharik pizturikako garraz

Maita niro Jesus gehiago:

Nere bihotz bakharraz

Edo nere indarraz,

Deus ez dirot, Ama, zuri nago.

Ez banauzu ni zuk bethi laguntzen,

Zein erorkor naizen badakizu.

Arren zeren ez naizen

Bekhatoros bat baizen;

Zure haurra urrikal bekizu.

Huna orai bertze kantikatto bat, parada hartakoa gertha baladi, edo Betharramen edo orobat Bugolosen ere kanta litekena. Aski da hortako tokiaren izenaren arrimatzea errefauan den bigarren pherxuarekin. Hala nola:

Agur Ama Birjina

Betharramekoa.

(Edo Bugoloseko balitz:)

Agur Ama Birjina

Bugolosekoa.

(Orobat Lurdesen berean:)

Agur Ama Birjina

Harpe saindukoa.

(Orobat oraino Saragozera baginohazi:)

Agur Ama Birjina

Pilhar saindukoa.

VI.

Betharramen kantatzekoa.

Aire hunen edo bertze asko aire eskuaren gainean.

VI.

Ama Birjina Betharramekoari.

Agur, Ama Birjina

Betharramekoa

Zeruko Erregina

Eta lurrekoa.

Oi guretzat zer ama!

Zer arartekoa!

Berea dagokana

Seme bat Jainkoa!

Munduko usinpean

Itho ez gaitezen,

Zure botherea han

Daukuzu agertzen:

Erori garenean

Gaitutzu altxatzen.

Eta bide onean

Maiteki laguntzen.

Agur Ama Birjina...

Eskualdunak aspaldi

O Ama maitea!

Zure ganat badaki

Hemengo bidea.

Munduak khendu nahi

Darokun Fedea

Hemendik altxa bedi

Indarrez bethea.

Agur Ama Birjina...

Gure! arbasuak lehen

Oi zer fededunak!

Ama zu ganat ziren

Maiz ethortzen hunat.

Orai ere gu hemen

Gare eskualdunak

Maiz zure laguntzaren

Beharra dugunak.

Agur Ama Birjina...

Othoitzez gagozkitzu

Hemen zure oinetan:

Fedea finka zazu

Gure bihotzetan:

Osasuna iguzu

Gorphutz arimetan:

Zerurat hel gaitzatzu

Zure besoetan.

Agur Ama Birjina

Betharramekoa;

Zeruko Erregina

Eta lurrekoa.

Oi guretzat zer Ama!

Zer arartekoa!

Berea dagokana

Seme bat Jainkoa!

VII.

Betharrameko Galbarioan.

Gurutze Sainduari.

Boz batek.

Zure besotan, oi Gurutzea?

Hil zaiku Jesus maitea:

Haren gurutzefikatzailea

Ni naiz ni bekhatorea! }bis.

Guziek errepika.

Oi Gurutzea! oi Gurutzea!

Gurutze saindu maitea! }bis.

Jesukristoren Odolak zaitu

Galbarioan gorritu:

Deusek geroztik munduan ez du

Zuk bezenbat dirdiratu. }bis.

Oi Gurutzea! oi Gurutzea!

Gurutze saindu maitea! }bis.

Bertzorduz hemen exai gaixtoa

Zutaz izan zen ehoa.

Zure indarra da Jainkozkoa,

Deusek ezin hauxizkoa. }bis.

Oi Gurutzea! oi Gurutzea!

Gurutze saindu maitea! }bis.

Exaiarekin bethi guduan

Hemen gabilza munduan:

Pharatzen bazaizkigu buruan,

Oi gu nork bentzu orduan! }bis.

Oi Gurutzea! oi Gurutzea!

Gurutze saindu maitea! }bis.

Jesukristori zurekin baizen

Ez da nihor jarraikitzen.

Zure bidetik da bethi zuzen

Kristaua zerurat heltzen. }bis.

Oi Gurutzea! oi Gurutzea!

Gurutze saindu maitea!

Oi Gurutzea! oi Gurutzea!

Gurutze saindu maitea!

Orai huntarik segidan den kantika hau, Aita sainduaren ohoretan, kanta diteke pelegrinaietako bide luzetan.

VIII.

Aita Sainduari.

Erromako aldetik zer da argi hori?

Egiak dauku handik argitzen orori.

Beha dezogun beha bethi Erromari,

Erromako Eliza Ama Sainduari;

Beha dezogun beha umeek Amari.

Hara Aita Saindua Jesusen ordaina,

Aphez Soberanoa, artzainen artzaina

Jaundoni Petiriren ondoko zuzena.

Fedeaz dohanean tronpa ez daitena:

Erromatik mundua argitzen du dena.

Piarresi ziozkan guretzat Jainkoak

Atxikitzerat eman argi fedezkoak.

Argi berak dagozka haren ondokoak

Munduko goibeletan ezin hixtuzkoak,

Orai hastean bezein garbi-ta osoak.

Jesusen Piarresi erran zion behin:

«Elizaren zimendu hi behar haut egin.

Hartako diat nahi harriz izan hadin.

Ez zirok deus irabaz exaiak hirekin,

Berak dik minhartuko hi jotzearekin!

Hire gain uzten diat ene arthaldea.

Bildoxen bai ardien xuxen alhatzea.

Hiri zagok Anaien beren azkartzea:

Hik idek edo hex duk Zeruko athea:

Hik duk ene gakhoen podore bethea.»

Munduko nahasduren ulubiak ditu

Orai arterainoko guziak sunxitu.

Piarresen harroka guti da higitu:

Elizaren arbola xutik da gelditu;

Inharrosteaz zaizko erroak handitu.

Lurreko puxantziek uste zuten eiki

Aise behar zutela Eliza aurdiki.

Berak dire erori!... gero ezin jeiki!

Guziak goaki bainan Eliza egoki...

Hemeretzi menderen berri ja badaki.

Erroma! ô Erroma! Hiri famatua!...

(Lehen oro harena omen zen mundua.)

Piarresen harroka han da finkatua,

Eta mundu guziko Eliza Saindua

Dena haren gainean da asentatua.

Nork erran Piarresen Erroman sartzea?

—Laster ohartu hintzen Enperadorea!—

Biak nausi, elgarri jartzen dire beha:

Bat artzain ona bezein oxoa bertzea:...

Hauta zak hor Erroma zoin dukan hobea!

Hainbertze girixtino odol irexirik;

Berari odol hura zainetan sarthurik,

Erroma xutitu zen girixtinoturik.

Enperadorek berek tronutik jauxirik,

Aita Saindua zuten utzi han jarririk.

Aphez eta Errege: bi bothere betan,

Oi! zein ederki dauden haren eskuetan!

Ez da sainduagorik buruzagietan:

Nor da zuzenagorik, nor khorodunetan?

Gaixtaginek hortako dute begietan!

Munduak Erromari zer dio galdetzen?

Egi-eta gezurra han bake ditezen.

Horra beraz mundua zertaratu haizen...

Egiarik ez nahi hauxiz mauxiz baizen!

Bainan Aita Sainduak osorik dauk zaintzen.

Munduko nausitasun guzien gakhoa,

Horra Aita Sainduak duen eskukoa:

Lurrekotzat emana zerutikakoa.

Hori hari khen eta nork duke dretxoa

Gizonak gizonari deus manatzekoa?

Oi zein handi zein eder, zein gora zaren zu!

Zuri loriatuak beha gagozkitzu.

Aita Saindu maitea, haur bihotzdun batzu,

Eskualdunak gu ere zureak gaitutzu:

Zurerik baizen ez da eskualduntzat haizu.

Kantika hori bera orobat arras onxa doha segidako bertze aire hunako hunen gainean, zoina baita biskaino zortziko bat.

VIII.

Haste hau boz batek.

Magnificat * anima mea Dominum.

Errefau hau gero guziek.

Maria zu zare zu

Gure esperantza:

Bethi othoi iguzu

Zerutik laguntza.

Segidan hola hola aldizkatuz, berset latinak boz multxu batek, eta errepika eskuara guziek.

Et exultavit spiritus meus * in Deo salutari meo.

Maria zu zare zu

Gure esperantza;

Bethi othoi iguzu

Zerutik laguntza.

Quia respexit humilitatem ancillæ suæ*, ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes.

Maria zu zare zu...

Quia fecit mihi magna qui potens est * et sanctum nomen ejus.

Maria zu zare zu...

Et misericordia ejus a progenie in progenies * timentibus eum.

Maria zu zare zu...

Fecit potentiam in brachio suo * dispersit superbos mente cordis sui.

Maria zu zare zu...

Deposuit potentes de sede * et exaltavit humiles.

Maria zu zare zu...

Esurientes implevit bonis * et divites dimisit inanes.

Maria zu zare zu...

Suscepit Israel puerum suum*, recordatus misericordiæ suæ.

Maria zu zare zu...

Sicut locutus est ad patres nostros*, Abraham et semini ejus in sæcula.

Maria zu zare zu...

Glori Patri et Filio * et Spiritui Sancto.

Maria zu zare zu...

Sicut erat in principio et nunc et semper * et in sæcula sæculorum. Amen.

Maria zu zare zu

Gure esperantza,

Bethi othoi iguzu

Zerutik laguntza.

Othoitz bat.

        O Maria notha gabe kontzebitua.

        Zu Jainkoaren Ama eta gurea ere zarena.

        Zu hain urrikalmenduxua eta hain botherexua:

        Zu, toki mirakuiluzko huntan zure amodioa eta puxantzia hala seinalatu izan darokozuna:

        Zu, hemen gure othoitzak hain bihotzera dohazkitzuna:

        Huna nun naizen bada ni ere, ene sinhesteak, ene amodioak, ene arimako eta gorphutzeko behar orduek hunat ekharrarazia.

        Ah! nere bihotza, nere xedeak, eta nere othoitzak aski garbi balire, ah! orduan zein segur eta zein laster entzuna nindeken!

        Othoi lehenik ardiex dietzadatzu ene arimaren salbatzeko behar ditudun graziak eta hetaz baliatzen lagun nazazu.

        Othoi behaozute urrikalmendurekin ene izpiritualeko eta tenporaleko behar ordu guzieri, eta emadazu denetan zure laguntza.

        Othoi zure esku botherexua hedaozu gure Eliza Amari, gure Aita sainduari eta Frantziari.

        Othoi jauxarazatzu Jainkozko argiak eta bethuteak gure Jaun Aphezpikuaren eta gure arimen artzain edo gidari guzien gainerat.

        Othoi benedika zatzu gure familiak, eta gure ongi egile guziak, senda zatzu gure eriak, konxola zatzu gu tartean penetan direnak.

        Othoi nitarikan hasirik konbertiaraz zatzu munduko bekhatoros guziak.

        Othoi ez zazula utz Fedea gure artean galtzerat.

        Othoi lagun gaitzatzu leial eta fidel egoten Jesukristo gure nausi dibinoaren, eta Eliza Ama sainduaren alderat.

        Othoi lagun gaitzatzu salbatzen; eta hiltzen garenean, zeronek, ô Ama maitea! zure besotan presenta gaitzatzu zure seme Jainkoari.

        Halabiz.