BOSTGARREN IRAKURGAIA

1. Taborko mendian Jesusen bestiruditzea edo transfigurazioa

        Zesareako ingurumaietan bere legea erakusten zebillen egun oietatik batean, Taborko mendi ondora alderatu zan, eta emen agertu nai izan zan bere edertasun eta anditasun guzian. Bere Pasio eta eriotzaren gañean Apostoluai itzegin zienetik seigarren egunean, Pedro, Juan eta Santiago ez, beste guziak mendiaren oñean utzita, iru Apostolu aiekin tontorrera igo zan, eta beti bezala otoitzari eman zitzaion, eta iru Apostoluak loakartu zituen. Bitarte onetan Jesusen gorputzak beste antz eder bat artu zuen. Arpegiak eguzkia zirudien, eta soñekoak distiatuak eta elurra bezain zuri jarri ziran. Jesusen albo bietan Moises eta Elias agertu ziran, eta Jesusekin itzketan ziarduten. Milla eta bost eun urte baziran Moises il zala, eta bederatzi eun Elias gizonen begietatik ezkutatu zala: baña Jainkoaren esana egiteagatik, zeuden lekuak utzita emen agertu ziran. Iru Apostoluak esnatu ondoan, begietako miragarri hura ikusi zutenean batetik, eta beren maisu andiak Jerusalenen laster igaroko zituen neke, oñaze eta gurutzeko eriotzaren gañean itzegiten aditu ziotenean bestetik, arri egiñik geratu ziran, itzegiteko ere kemen gabe. Pedrok bakarrik biotza izan zuen esateko: Jauna, on da gu emen izatea: iru bizi-leku dagizkigun, bat Zuretzat, bestea Moisesentzat eta irugarrena Eliasentzat. Pedrok onela ziardun bitartean, odei eder batek irurak estali zituen, eta ots bat irten zan. Apostoluak ots onekin are geiago izutu, eta auzpez jautsi ziran. Orduan Jesusek ukitu zien, esanaz: Ots gora, ez izutu. Alde guzietaronz begiratu zuten; baña Jesus besterik etzuten ikusi, eta Jesus ere len-lengo izaeran. Menditik beeronz abiatu ziran, eta Jesusek agindu zien zer ikusi zuten ez iñori esateko, alik eta illen artetik bera biztutzen zan arteraño, eta isillik, beste lagunai ere esan gabe, gorde zuten.

2. Jesusek gaizkindun Apostoluak ezin zutena sendatzen du

        Menditik zelaiera iru Apostoluakin jatsi zanean, igotzean utzitako jendea ugaritua arkitu zuen. Oien artean aita bat aurkeztu zitzaion, esanaz seme txit aldi gaiztoak egiten zitzaiozkana zeukala, batean urera, bestean sutara erortzen zala eta, arren, arzaz errukitzeko. Jauna, esan zion, Zu emen etzendelako zure ikasleai erakutsi diet; baña ez dute ezer egin. Zure seme ori ekartzu, Jesusek esan zion. Alderatu zitzaionean, deabrua, lenago bezala, asi zitzaion lurrera botaka, eta bitsa zeriola aztarriaka zebillen. Orrela noiz ezkero dago? Jesusek aitari galdetu zion. Txikitatik, aitak erantzun zion. Jesusek deabruari agindu zion irteteko, eta bereala iges egin zuen; baña iltzer bezala utzita. Orduan Jesusek eskutik artuta aitari sendaturik eman zion. Apostoluak min zuten aien esanera deabruak ez iges egitearekin; eta Jesusi, baztertu zanean, isillik galdetu zioten ea aiek sendatu eziña zertan zegoan. Zuek, erantzun zien, ez dezute zuen sinismen gitxiz deabrua bialdu; bada, fede bizi bat bazendute, eta mendi oni esan «Emendik aronz oa», aldatuko litzake. Esan ere bazien, onelako deabruak otoitz eta barauakin baizik etzirala bialtzen.

3. Jesusek bere eriotza eta biztutzearen gañean Apostoluai itzegiten die

        Bere ikasleai gauza oiek onela erakutsi ondorean, Zesareara joanda, emendik Kafarnaumeronz abiatu zan. Jerusalenera alderatzen zan, eta uri doakabe onetan zer gertatuko zitzaion gogoratzeak izutu eta alderagin bear zien; baña Aitaren naia egitera etorri zan, eta ezerk ere atzeratzen etzuen. Bidean amabi Apostoluai berriz eta berriz bere eriotzaren gañean itzegiten zien. Gizonaren semea gizonen eskuetan ipiñia izango da, zion, ilko dute eta iru egunen buruan biztuko da. Apostoluak etziran Maisuaren esanetan sartzen. Eriotza ain lotsagarria izango zuenik etzien gogoak ere ematen, zeren baziekiten zein eskualdi andikoa zan, bere burua gordetzeko, nai izan ezkero; eta ilda geroko biztutzea nola zitekean ezin igerri zioten. Itzketa onetan biotz txit illakin Kafarnaumen sartu ziran.

4. Petxa-pagatzea

        Petxa-biltzalleak bereala Pedrori esan zioten: Zuen Maisuak petxak pagatzen ez ditu? Bai, Pedrok erantzun zion. Eta Jesusgana joan zan, gai onetan itzegitera. Baña Pedrok itzik ere atera baño lenago, Jesusek igerri zion zer zeraman, eta galdetu zion: Lurreko erregeak norgandik petxak artu bear dituzte? Semeetatik edo atzeetatik? Atzeetatik Pedrok erantzun zion; beraz, semeak zor ez dute, Jesusek esan zion. Jesus Jainko zanetik errege guzien erregearen Semea zan, eta gizatasunetik Dabid Erregearen odolekoa; beragatik etzuen petxarik zor. Ala ere, zer esanik izan ez dezaten, Pedrori esan zion: Itsasora zoaz, amua bota eta atzitzen dezun arraiari aoa idiki zaiozu, eta peseta-biko bat arkituko diozu. Pedrok ala egin zuen, eta diru onekin petxa pagatu, eta Maisuagana poz andiarekin itzuli zan.

5. Apostoluen arrokeria beeratua

        Guziak elkarganatu ziranean, Jesusek galdetu zien ea bidean zer itzketa ekarri zuten. Etzioten itzik irauli; lotsatzen ziran, alabañan, Mesiasen Erreinuan nor geiena izango ote zan elean etorri zirala esaten; eta Jesusen galderatik ezagutu zuten, itzketa guzia igerri ziela. Aditu izan zioten ilda irugarren egunean biztuko zala, eta uste zuten bere Erreinua orduan ipiñiko zuela, eta Apostolu danak nork bere burua lenengo mallan ikusi nai zuten, eta Jesusi galdetu ere bazioten nor lenengo izango zan. Baña Jesusek aien andinaiari zegozkion erakutsiak eman ziezten, esanaz: Lenengo nai duena, atzeneko izango da. Gero aur bat artu, eta erdian ipiñi zien, esanaz: Baldin aur egiten ez bazerate, Zeruko Erreinuan zer egiñik ez dezute izango. Aur oietatik bat nere izenean artzen duenak, Ni artzen nau. Begira oietatik iñor ezer utsean beñere iduki ez dezazuten: bada, oien Aingeruak nere Aita Zerukoaren arpegia Zeruan beti dakuste.

        Onela beren arrokeria eta andinaia arpegira eman zien, geroz umillak izan zitezen; baña Jesusen esan guziak asko izan etziran, Apostoluen andinaia bear adiña beeratzeko, eta osotoro kendu ere etzan, Espiritu Santuak geroago argi egin zien arteraño.

6. Eskandaloaren gañeko itzketa

        Itzketa onetan ziardutela Juanek, guzien izenean itza artuta, Jesusi esan zion: Jauna, bat ikusi degu, zure izenean deabruak botatzen, eta eragotzi diogu, gu bezala ez darraikizulako. Esan au Juani Jesusek txit gaizki artu zion, eta agindu zion ez berriz alako eragozpenik ipintzeko Jainkoa gloriatu nai zuen iñori; eta emendik oña artuta gaitzbide edo eskandaloaren gañean itzegin zien, esanaz: Nigan sinisten duten oiei gaitzerako bidea ematen dienak, obe luke errota-arri bat lepotik lotuta, itsasora botako balukete. Ai munduaren zorigaiztokoa gaitzbideakgatik! Bekaturako bideak izan bearrak dira, bai; baña, ai oiek dakarzkien gizonaren zorigaiztokoa! Jesusek bere Apostolu eta ikasleai esan oiekin erakutsi nai izan zien, ona egiteko eragozpena eta gaiztorako bidea besteri emateak zein ikuskizun andia dakarren, ez bata eta ez bestea egin zezaten.

        Gero berriz esan zien: Gizonaren Semea galduak salbatzera dator. Zer iritzitakoak zerate? baldin eun ardi dituen bati bat galtzen bazaio, larogeita emeretziak basoan utzita, galdu bakar aren eske abiatzen ez da? Eta arkitzen badu, onekin geiago poztutzen da, beste larogeita emeretzi ezkutatu etzitzaiozkanakin baño. Onela, bada, zuen Aitak ez du nai txikitxo oietatik bat ere galdu dedin.

7. Lagun urkoari barkatzearen gañeko itzketa

        Beragatik zure anaiak zure kontra gaizki egin badu, gaiztorako bidea zuri emanaz, zoazkio eta buruz burulotsa eman edo erreprenditu ezazu; aditzen badizu, zere anaia irabazi dezu; baña enzuten ez badizu, lagun bat edo bi artu itzatzu, bi edo iruk agiria eman dezaten. Baldin oiei aditzen ez badie, Elizari esaiozu; eta baldin Elizari ere aditu nai ez badio, Jainko egiazkoa ezagutzen ez duen fedegabekotzat artu ezazu. Egiaz esaten dizutet, zuek lurrean lotutzen dezuten guzia, Zeruan lotua izango dala, eta lurrean askatzen dezutena, Zeruan askatua izango dala.

        Orduan Pedrok, Jesusi ondora joanda, esan zion: Jauna, nere anaiak zenbat aldiz niri gaizki egingo dit, eta nik barkatuko diot? zazpi aldiz? Jesusek erantzun zion: Ez zazpi aldiz, baita irurogeita amar aldiz zazpitan ere, esan onekin aditzera emanaz beti-beti barkatu bear zaiola. Gero Jesusek esan zion: Zeruko Erreinuak dirudi bere serbitzariai kontuak artu nai ziezten erregea. Au asi zan kontuak eskatzen, eta aurkeztu zioten amar milla talentu, au da, irureunda amasei milloi eta zortzieun milla erreal bezalatsu, zor ziozkan morroi bat. Zor andi au zerekin kendu edo pagatu morroiak etzuelako, erregeak agindu zuen serbitzari au, bere emazte, hume eta gauza guziak saltzeko, eta ari zor zitzaiona emateko. Orduan morroiak, oñetan jarrita eskatzen zion, arren, leku emateko, eta dana pagatuko ziola. Erregea errukitu zan, eta ez leku eman, ezen zor guzia barkatu ere zion, eta joaten utzi zion. Andik irtenda zijoala, topatu zuen, oni beroni eun denario, au da, berreun erreal bezalatsu, zor ziozkan morroi-lagun bat, eta lepotik itsatsita, itotzeko zorian zeukala, esaten zion: Nere artzekoa edo zor didakana indak. Lagun zorduna auzpez jarri zitzaion, eta eskatzen zion leku piska bat emateko, eta guzia pagatuko ziola; baña eperik eman nai izan etzion, eta itxian sartu zuen, zorra kitatu arteraño. Beste lagunak eginbide onekin txit atsekabetu ziran, eta nagusiari joan zitzaiozkan, zer gertatzen zan salatzera. Nagusiak serbitzari gogor oni otseginda, esan zion: Serbitzari gaiztoa, nere artzeko guzia nik barkatu nikan, erregutu idakalako; eta i ere ire lagunaz errukitu bear ez intzakan, ni izaz errukitu nindukan bezala? Erregeak, osotoro aserretuta, borreroen eskuetan ipiñi zuen, zor guzia kitatu arteraño. Nere Aita Zerukoak zuekin ere au bera egingo du, baldin nork bere anaiari utsegiñak biotz-biotzetik barkatzen ez badiozka.

        Itzketa onetan luzaro Kafarnaumen jardunda, Jesus bere Apostolu eta ikasleakin Jerusaleneronz abiatu zan.

8. Irurogeita amabi ikasleen aukera

        Bidean zijoala, amabi Apostoluak bere ondotik ez uzteagatik, irurogeita amabi ikasle autu zituen, eta ingurumaiko errietara biñaka bialdu zituen, eskubide andiak emanik, bere ordez legea erakustera, esanaz: Lan asko, eta beargilleak gitxi dira. Eta agindu zien denbora jakiñean itzultzeko. Egun oietan jai-egun batean sinagogan bere Apostoluakin sartu zan, eta lege-jakintsu batek galdetu zion ea Zeruko Erreinua irabazteko zer egin bear zan. Jesusek erantzun zion, Legeak erakusten zuena: au da, gauza guzien gañean zere Jaun eta Jainkoa amatuko dezu lenengo, eta zere burua bezala zere lagun urkoa gero. Ori egia da, jakintsuak esan zion; baña jakin nai litzake lagun urkoa nor dan. Jesusek orduan antz-esate edo parabola bat ipiñi zion.

        Jerusalendik Jerikoronz gizon bat zijoala, lapurrak bidera irtenda, zeraman guzia kendu, elbarritu eta erdi-illa utzirik, aldegin zuten. Apaiz bat bide berean sortu zan, eta ezertan artu gabe bideari jarraitu zitzaion. Lebita bat berebat eldu zan, eta au ere begiratu gabe aurrera joan zan. Samariako bat alderatu zan eta eria ikusi zuenean errukitu zitzaion; zauriak edo ebakiak olio-ardoakin igortzi, paxakin lotu eta astoan arturik, ostatura eraman zuen, eta gauean kontu egin zion. Iru oietatik, zein uste dezu lapurren eskuetan eroritakoaren lagun urkoa dala? Lege-jakintsuak erantzun zion: Errukitu zana. Bada zoaz, eta ori egizu, Jesusek esan zion. Erantzuera onekin jakintsua utzi zuen zer esan etziekiela. Itzketa au aditzen zegoan emakume batek, deadar egin zuen: Zorionekoa Zu sortu ziñan sabela eta edan ziñituen bularrak.

        Fariseo eta jakintsuak bazebilzan onelako galde asko Jesusi egiten, itzetan atzitzen ote zuten ikusteko; baña Jesusek, Jakinduri utsa dan bezala, etzien ezertan ere gaizki esateko biderik ematen. Ikusirik beren beste egin al guziak alperrik zirala, uste izan zuten jan-otordua izango zala zertanbaitean erortzeko garairik onena, eta fariseo baten etxean bazkari bat eskeñi zioten. Jesusek baziekien zertako zan; ala ere, aintzat artu zien, joan zitzaien, eta maiean zeudela zabaldu ziozkaten sare eta amu guziak desegin ziezten, eta erakutsi zien agertu nai zuten ontasun guzia, on-irudi uts bat baizik etzala, eta lotsaturik utzi zituen, lotsakorrak baziran.

9. Amar sarnadunen sendatzea

        Egun oietatik batean, Judearonz zijoala, Samariako alderdian amar gizon sarnati edo lepraz josi irten zitzaiozkan; eta alderatu ere gabe, otsegin zioten: Jesus Maisua, guzaz erruki zaite. Jesusek esan zien: Zoazte eta apaizai aurkeztu zatzakiete; eta apaizetara baño lenago garbituta geratu ziran. Amar aietatik bat, berez samariarra, txit sendatua ikusi zanean, itzulita Jesusi auzpeztu zitzaion, eta oñetan muñ egitez eta eskerrak ematez etzan nekatzen. Orduan Jesusek galdetu zion: Amar ez dira sendatu? Beste bederatziak non dira bada? Etzan Jaunari nork eskerrak eman, atze bat baizik? Ea gora, oraindik auzpez zegoan samariarrari Jesusek esan zion, eta zoaz; bada zure sinismenak sendatu zaitu.

        Bazkari eta sarnati oien sendatzearen ondoren laster, arestian aitatutako irurogeita amabi ikasle aiek beren egitekotik itzuli ziran, eta beren lanaren berriak Jesusi eman ziozkaten.

10. Fariseoen Jesus galdu naia

        Jerusaleneronz bidean Jesus bazerraikion, eta jai batean sinagogan sartuta erakusten edo predikatzen ziarduela, emezortzi urtean gaxo zetzan emakume bat sortu zan. Jesusek otseginda, ukitu zion, eta bereala sendatu zan. Fariseoak etzioten lanbide au Jesusi onean artu, jai egunean egin zuelako. Baña bere jakinduri ezin geiagokoarekin aien esan txar eta aitzaki guziak ezereztu eta desegin zituen. Jerusalenen sartu zan, eta zerraizkionai beti erakutsi onak egiten ziezten, eta guziak arriturik uzten zituen. Fariseoak au ezin eraman eta gizonak bialdu ziozkaten eskuak ezartzera; baña oraindik etzan onetarako ordua bete, eta Jesusek esan zienarekin ezer egin gabe itzuli ziran. Bialtzalleak su bizian jarri ziran etzeramatelako, eta batzarra egin zuten il bear zala erabakitzeko; baña Nikodemus Jesusen alde irten, eta aldi onetan lanbide ari gerorako utzi zioten, ez ordea galtzeko amuak botatzeari.

        Jesus bazebillen egunez Elizan erakusten, eta gauez Olibeteko mendian otoitz egiten. Goiz batean Elizan erakusten ziarduela, eskriba eta fariseoak eraman zioten emakume, bere senarra ez beste batekin atzitu zutena. Jende guziaren erdian ipiñita, Jesusi esan zioten: Moisesen legeak agintzen du onelako emakumeak arrikatzeko; zuk zer diozu? Jesusek itzik ere esan gabe, makurtu eta beatzarekin lurrean eskribatzen zuen. Fariseoak ikusirik etziela ezer esaten, leiatzen zitzaiozkan, galdetuaz ea zer zion. Jesusek burua jaso, eta esan zien: Zuen artean bekatu egin gaberik bada, arria bota bizaio; eta berriz ere makurtu, eta lurrean eskribatzeari zerraikion. Jesusen esana aditu zutenean, guziak bat-banaka irten ziran, emakumea jendearen erdian utzita. Orduan Jesusek emakumeari galdetu zion: Zure salatiak non dira? Etzaitu iñork kondenatzen? Ez, Jauna, emakumeak erantzun zion, lotsaturik eta malkoak zeriozkala. Ezta nik ere, Jesusek esan zion. Zoaz, eta ez berriz bekaturik egin. Zer Jesusen biguntasuna, eta bekatariak irabazteko eresia!

11. Jesusek itsua argitzen du

        Gertaera onen ondoren Jesus Elizatik irtenda bidean zijoala, jaiotzatik itsu zetorren batekin topoz-topo egin zuen, eta bere ikasleak galdetu zioten: Maisua, nork bekatu egin du, au itsu jaiotzeko? berak edo gurasoak? Jesusek erantzun zien: Ez onek eta ez bere gurasoak bekaturik izan dute: itsu jaio da, Jainkoaren mirariak agertu ditezen. Eguna dan artean, bialdu ninduenaren lan miragarriak egin bear ditut. Gaua badator, eta orduan iñork ezin ezer egin dezake. Munduan nabillen bitartean, munduaren argia naiz. Au esanda, lur piska bat eskuan artu, istua bota eta orea egin zuen; eta ore onekin begiak igortzi ziozkan; eta esan zion: Zoaz, eta Siloe-ko putzuan garbitu zaite. Itsua garbitu zan, eta begiak argitu zitzaiozkan.

        Mirari onen otsa bereala zabaldu zan, eta eskriba eta fariseoak aserre bizian sartu ziran, eta gezurtatu naiez zebilzan, baña alperrik: zenbat eta naiago ukatu, anbat geiago agertzen zan. Alde guzietatik jendeak zijoazkion ikustera, elkarri ziotsatela: Au ez da etxe ondoetan eskean egoten zana? Bai, batzuek zioten; ez, aren antzeko bat da, besteak zioten. Baña itsuak deadar egiten zuen: Ni naiz; eta bera ikusitakoan, sinisten zuten. Baña, nola begiak argitu zazkitzu? galdetzen zioten. Jesus deritzan gizon ark, erantzuten zien, loia eginda, begiak igortzi zizkidan, eta esan zidan: Siloeko putzura zoaz, eta garbitu zaite. Joan nintzan eta orain dakust. Fariseoetara eraman zuten, eta aitormen bera egin zien. Jai-eguna zan Jesusek sendatu zuenean; eta fariseoak emendik artzen zuten Jesusgatik gaizki itzegiteko bidea, esanaz jainkozkoa danak jai-egunik autsi ezin dezakeala. Beste askok berriz zioten ea gizon gaizto batek alako mirariak egin zitzakean. Despita onetan ziardutela, berriz ere itsuari galdetu zioten ea zer zeritzan. Profeta da, erantzun zien. Gero gurasoai galdetu zieten ea aien seme itsu jaioa hura zan. Nola bada orain dakus? Guk badakigu, erantzun zuten, au gure semea dala eta itsu jaio zala: baña ez dakigu orain nola dakutsun; berari galde: urteak baditu. Gurasoak onela itzegiten zuten, juduai bildur zitzaieztelako, zeren agindua zeukaten Jesus aitortzen zuena sinagogatik bota zedilla. Itsu argituari gero deitu zioten, eta egiak esan zieztelako, beren artetik kendu zuten. Orduan Jesusek ikusita, galdetu zion: Jainkoaren Semeagan sinisten dezu? Zein da ordea, itsuak erantzun zion, zein da, nik argan sinistu dezadan? Jesusek esan zion: Ikusi dezu, eta zurekin itzketan dagoana da. Sinisten det, Jauna, erantzun zion, sinisten det Jainkoaren Semea zaitudala; eta auzpez jarrita adoratu zuen.

12. Fariseoen buruaren etxeko bazkaria

        Biaramonean Jerusalendik irten zan, eta egun gitxi batzuetara fariseoen buruak bazkaltzera etxera eraman zuen, ezertatik eldu ote zitzaiokean ikusteagatik. Eriak bereala ziekiten Jesus nondik nora zebillen, eta ur-miña zeukan gizon bat joan zitzaion bazkaltzen zuen etxera. Jai-eguna zan, eta esankizunik izan etzezaten, maikoai galdetu zien ea jai-egunean sendatzea zillegi zan. Guziak elkarri begira jarrita, etzioten itzik erantzun. Orduan gaxoa artu, sendatu eta bialdu zuen. Gero fariseoai esan zien: Zuetatik nork, asto edo idi bat jaiean putzura erortzen bazaio, bereala atera gabe uzten du? Etziekiten zer erantzun, eta lotsaturik gelditu ziran. Jesusek lanbide onekin erakutsi zien mirari egiteak jai-egunari etziola ezer kentzen, lenago ere bein baño geiagotan esan izan zien bezala.

        Etxe onetan zegoala, beronekin batean afaltzera deituak izan ziranai igerri zien, maiean leku goenenekoakartzen zituztela, eta oietatik bati, besteak aditu zezaten, esan zion: Eztaien batzuetara otsegiten zatzunean, ez beñere mai-buruko eserlekua artu, zu baño lenagokoren bat an arkituta, zu eta au eztaietara eraman zaituztenak, gelan sartzen danean, esan ez dizazun: Oni leku egiozu; eta atzeneko aulkira lotsa gorrian jatsi bearrean ikusi etzaitezen. Kontrara, deitua zeranean, zoaz eta atzeneko aulkian eseri zaite, eraman zinduenak etorrita esan dizazun: Adiskidea, gorago zoaz; eta orduan, guzien aurrean onratua izango zera: bada, goratzen dana beeratua izango da, eta beeratzen dana goratua.

        Gero berriz eztaigilleari itza emanda, esan zion: Bazkari edo afari bat ematen dezunean, ez dizaiezula deitu zure adiskideai, ez zure anaiai, ez zure aideai, ez zure auzoai aberatsak badira, oiek ere beren aldian zuri otseginda ordaindu etzaitzaten; ezpada, janen bat eman nai dezunean ots egin zaiezu beartsu edo pobreai, argal edo ezinduai, errenai eta itsuai, eta zorionekoa zu, zeren oiek zuri trukean zer emanik ez duten; eta justuen biztueran saria emango zatzu. Jesusek emen ez ditu gaizki artzen aide eta adiskideak elkarrekin maitaro egiten dituzten eztai-jan neurrizkoak eta billera onak, ezpada etxeen ondagarri eta kalteko diran geiegikoak.

        Onen ondoren Jesusek ipui au esan zien: Gizon batek afari andi bat ipiñi zuen, eta askori deitu zien edo konbidatu zituen. Afal-ordua zanean morroi bat bialdu zuen deituai esatera zetozela, bada guzia prest edo ipiñia zegoala. Guziak asi ziran aitzakiak ematen. Lenengoak esan zion: Baserri bat erosi det, eta au ekustera joan bearra daukat; ontzat, arren, eraman zadazu. Bigarrenak esan zion: Bost uztar-idi erosi ditut, eta oien probara edo nola egiten duten ikustera noa; ontzat, arren, eraman zadazu. Besteak esan zion: Emaztea artu det, eta ezin noake. Morroia etxera itzuli zan, eta nagusiari esan zion zer gertatu zan. Orduan nagusiak, aserre bizian sartuta, esan zion: Erriko plaza eta karrikaetara bere-bereala zoaz, eta ekarzkidazu agiri diran beartsu, argal, itsu eta erren guziak. Morroia joan zan; topatu guziak etxera eramanda, maiean ipiñi zituen; eta nagusiari esan zion: Zuk agindua egin det, eta oraindik toki geiago ere badago. Nagusiak esan zion: Bide eta estrataetara zoaz, eta agiri diran guziak sar-erazo itzatzu, etxea bete dedin. Egiaz diotsuet, lenago deitutako gizonetatik batek ere nere afaria ez duela ukituko.

        Orra zer epai izugarria Jesusek gizon afari emalle aren aotik eman zuen, bere dei amoriotsuai belarriak itxita, legea zintzo ez gordetzeko aitzaki billan dabilzan bekatarien kontra. Baserria erosi zuenak andinaiekoak adierazten ditu; uztar-ididunak diruzaleak, eta ezkonduak aragikoi edo lujuriotsuak, iru gaitz Jaunaren Eztai betikoetan eseri gabe zenbat anima gaxo uzten dituztenak.

13. Seme ondatzallearen parabola

        Jan ondoan Jesus etxetik irten eta bere ikasleakin Galilearonz joan zan. Jendeak bereala inguratu zuten, eta asi zitzaien esaten zein poz andia bekatari baten ondutzearekin Jainkoak artzen zuen. Eta au obeto adierazteko, beste gauza askoren artean esan zien seme ondatzallearen parabola edo ipui au. Gizon batek bi seme zituen, eta gazteena aitari senipartearen eske jarri zitzaion. Aitak bi anaiai, nori bere zatia eman zien, eta gazteena berearekin urrutietara joan, eta gauza guziak ondatu artean gaiztakeriatik gaiztakeriara ibilli zan. Denbora onetan, alderdi aietan gosete andi bat sortu zan, eta seme ondatzalle oni ere ukitu zion. Bere burua ezer gabe ikusi zuenean, jango bazuen, morrontzan jarri zan, eta nagusiak txerri-zai ipiñi zuen. Ain izaera errukarrira iritsi zan, non txerriai emandako ezkurrak ere pozik jango zitukean; baña etzion iñork ematen, eta berak ere eskurik etzuen, txerriai kenduta jateko. Kontuan jauzi zan, eta zion: Zenbatek nere aitaren etxean ogia naroro jango dute, ni emen goseak iltzen naukan bitartean! Nere aitari joango natzaio, eta esango diot: Aita, gaizki egin det Zeruaren kontra eta zure aurrean. Ez naiz zure semetzat idukitzeko diña: zure morroitzat artu nazazu. Au esan, eta bideari ekin zion. Etxera alderatu ere baño lenago aitak ikusi zuen. Aita onari, semea erreki artan ikustearekin biotza erdiratu zitzaion, eta bidera irtenda, besoak egotzi eta laztandu zuen. Ai, ene aita maitea! seme lotsaz beteak, malkoak zeriozkala, deadar egin zuen: Ai, ene aita biotzekoa! gaizki egin det Zeruaren kontra eta zure aurrean. Zure semearen izenik ere merezi ez det. Aita amorioz beteak bereala morroiai esan zien: Zoazte, eta soñekorik onena ekardazute; janzi, erraztuna beatzean sartu eta oñetakoak ipiñi zaiozkazute. Txal guri-guri bat il, eta bazkaria prestatu ezazute; bada, seme au illa zan, eta biztu da; galdu zan, eta agertu da; eta guziak maiean jaten jarri ziran.

        Seme zarrena garai onetan kanpoan zan, eta etxe-ondoratuta ain poz andiko soñuak aditu zituenean, morroi bati galdetu zion ea zer zan. Erantzun zionean zer gertatzen zan, aserretu zitzaion, eta etxean sartu ere nai etzuen. Baña aita oartu zanean esan zion, arren, sartu zedilla. Semeak orduan bere espak agertu ziozkan, esanaz: Onenbeste urtean egin dizut agindu guzia, ezertan ere utsegin gabe, eta antxume bat egundaño eman ez didazu, nere adiskide eta lagunakin arratsalde-gosari bat gozoro egin dezadan. Orain etorri zatzu seme gaizto andre galduakin bere gauza guziak ondatu dituen ori, eta txal gizen bat ilerazorik, ongi-etorria egin diozu. Begira, ene semea, aitak esan zion: zu beti nerekin zaitut, eta nere gauza guziak zureak dituzu; bada, txit bidezkoa da, guk bazkari bat egin eta poztutzea etorri zakunean zure anaia ilda zegoana, eta biztu dana; galdua zana, eta agertu dana.

        Ara emen bekatari baten irudi mene-menetakoa. Seme ondatzalleak adierazten digu, bekatuan sartu eta itsututako bekatari ezeri ere begiratzen ez diona, bere gogo gaiztoak asetzearren. Seme aitagana itzuliak erakusten digu, bekataria, bere bekatuak ezagutu dituenean, zer biotzekin itzuli bear dan, eta zein ondo Jainkoak artua izango dan. Berri txit pozgarria bekataririk andienentzat ere! Jainkoa, alabañan, prest daukate, egiaz damututa badijoazkio, beso zabalakin artzeko.

14. Aberats saiearen parabola

        Fariseoak ondasunetara ere txit etziñak ziran, eta Jesusek gai onetan ere erakutsi nai izan zien zein gaitzki egiten zuten, diru-zaleegiak izatea; eta esan zien aberats saiearen parabola edo ipui au. Gizon aberats bat zan eun me-mez eta sedaz txit ederki apaindutzen zana, eta mai guziz ona egunoro zeukana. Eta eskale bat, berriz, Lazaro zeritzana, zauriz alde guzietatik josia, aberats aren etxe atarian egoten zan, aren maiko apurrak jango zitukeanean. Baña iñork ezer ematen etzion: txakurrak bakar-bakarrik zetozkion, eta zauriak miazkatzen ziozkaten. Eskalea il zan; eta aingeruak Abrahamen ondora eraman zuten. Aberatsa ere il zan eta infernura amildu zan. Emengo su garretan zetzala, aberats zorigaiztoko onek zeruronz begiratu zuen, eta Abraham eta onen alboan Lazaro ikusi zituen. Orduan deadarrari eman zitzaion, esanaz: Aita Abraham, nizaz erruki zaite, eta Lazaro bialdu zadazu, bere eskuko beatza urean bustita, nere mingaña zerbait oztu dezan; bada, emen kiskaltzen natza. Abrahamek erantzun zion: Oroitu zaite, zure bizian ondasunak izan ziñituela, eta Lazarok nekeak; orain, emen Lazaro atsegiñetan dago, eta zu or garretan. Onezaz gañera, zuen eta gure artean leize andi, emengoak orrera edo orkoak onara aldatzea eragozten duena dago. Au ezin badateke, aberatsak esan zion, benik-bein, aita Abraham, arren, Lazaro bialdu ezazu nere aitaren etxera; bada bost anaia ditut, eta esan dizaien emen zer gertatzen dan, aiek ere suzko leku onetara ez datozten. Moises eta profetak badituzte, Abrahamek erantzun zion, aditu bizaiete. Aberatsak esan zion: Ez, aita Abraham: baldin ildakoetatik bat badijoakie esatera, penitenzia egingo dute. Moises eta profetai aditzen ez dietenak, Abrahamek erantzun zion, ilda biztutakoari ere ez diote adituko.

15. Fariseo eta publikano erregutzalleen parabola

        Jesus etzan aspertzen zerraizkionai ondo erakusten, eta lanbide onetan ziarduela, Jaunari erregutzeko eta eskatzeko dan premiaren gañean itzegin zien. Lenago ere gai bera askotan jo izan zuen; baña esan al guzia geiegi etzeritzan. Esan zien beingoan eta bitan iritsi ez arren, etsi bear ez dala, eta ez aspertu ere, bada, eskatzen zaiona ematea zenbat aldiz luzatzen badu, gure onagatik dala. Esan ere zien, umiltasun andiarekin eskatu bear zaiola; eta fariseoak berez ain arroak izanik, esan zien ipui au.

        Bi gizon Elizara joan ziran erregutzera, bata fariseoa zan, eta bestea publikanoa. Fariseoak, zutik jarrita, beregan zion: Jauna, eskerrak ematen dizkizut, ez naizalako beste gizon lapur, bidegabekeriak egiten dituzten, beren bizi-laguna ez bestearekin dabilzanen antzekoa, publikano au dan bezala. Astean bi aldiz barautzen det; amarrenak osoro egiten ditut. Publikanoa, berriz, urrutitik begiak jasotzeko ere biotz gabe bular-joka zegokion, esanaz: Jauna, kupidaz begira zadazu, ni bekatari andi oni. Orain bada, Jesusek esan zien, mene-menetan diot, Elizatik etxera publikanoa joan zala garbitua, eta ez fariseoa, zeren goratzen dan gizona, beeratua izango dan, eta beeratzen dana goratua.

16. Zakeoren umiltasuna

        Joan-etorri oietan Jesus zebillela, Zakeo zeritzan publikanoen andizki txit aberats batek Jesus ikusi nai zuen; baña gizon txikia zalako, ezin zuen. Jesusekin zebillen jendearen aurretik joanda, basa-piku batera igo zan, Jesus andik igarotzean ikusteko. Jesus alderatu zan, eta piku gañean ikusi zuenean, esan zion: Zakeo, beera atozkit; bada gaur zure etxean ostatuz gelditu bear naiz. Zakeo bereala jatsi zan, eta poz andiarekin etxean artu zuen. Juduak bereala gaizki-esaka jarri ziran, Jesus publikano baten etxean sartu zalako. Baña onetarako biderik izan etzezaten, Zakeo zutik zegoan, bere umiltasun eta beeratasuna adierazteko; eta zion: Nere ondasunen erdia bearrean daudenai ematen diet; eta iñori kalterik egin badiot, lau geiagorekin ordaintzen det. Orduan Jesusek esan zion: Etxe onetara ona gaur etorri da, zeren au ere Abrahamen umea dan; bada, gizonaren Semea etorri da galdua billatzera eta salbatzera.