BERTSO BERRIAK
OBRERO KATOLIKOEN
PEREGRINAZIOARI JARRIAK

        (1894)

Milla zortzireun laroi ta amalau

urte kunplitu gabiak,

bere etorrera egiñ zigula

zeru ta lurren jabiak;

aurten Erroman izan ditugu

guztiz funtziyo grabiak,

oriyek ondo deklaratzeko

apenas gauden trebiak,

oraiñ badaude Juan Jose baño

ofiziale obiak.

Lurrian gure Bikariyua

Erroman Aita Santuba,

aurten orrera persona askok

izan du juntamentuba;

ondo egiñak geroko ere

badu aprobetxamentuba,

peregrinaziyo au onratzeko

artu det pensamentuba,

zeruko Aita, argitu zazu

nere entendimentuba.

Zenbait nagusi edo obrero

parte oriyen artian,

sendaleia bat aundiya egon da

juan dan asko urtian;

Españi ontan bakarrikan ez,

mundu guziko partian,

junta eder au pensatu dute

txit borondate fuertian,

sujetatzeko Aita Santubak

ematen duan kortian.

Disputa aundiyak ikusi dira

publikuan ta klaruan,

arriturikan egondu gera

gauza orri erreparuan;

gerra bizi bat iya sortu zan,

bai, nola emen naguan,

peregrinaziyo eder orrena

premi aundiya zeguan,

Aita Leonen enkargu ederrak

artu ditzagun goguan.

Gure Erromako Aita Santuba

mundu guziko buruba,

Valenciako Arzobispuak

dauka bigarren graduba;

Aita Leoni presente egiñ diyo:

«nai degu lege puruba»,

berialaxen kontestatu du

tokatzen zaion moduba,

danon partetik desiatzen diyet

osasuna eta zeruba.

Obrero askok segitu nai du

zortzi orduko lanian,

nagusi askok amabiyan nai

aientzat ondo danian;

gauza txarrikan pasa ez dediñ

gero denbora juanian,

Aita Santubak erabaki du

formalidade onian;

kontentu gera asunto ori

orretan dagoanian.

Obrero onak izan biar du

lana egiteko etsiya,

nagusi jaunak ondo pagatu

arturik pazientziya;

Aita Santubak errejistatu

du bere konzientziya,

ordenak eman diyon moduban

bota digu sententziya,

errespetatu nai badegu

orra konbenientziya.

Aita Santuba eta Arzobispua

bakoitza bere klasian,

beste ogei ta sei Obispo ere

Españiatik bazian;

apaiz, fraile eta jesuita

zenbat geiago nai zian,

goiko erreinuan glori ederrak

logratutzeko pozian,

tormentu-pian nork egon nai du

eternidade luzian?

Leialtadian juan zaizkiyo

Aita Relijiosuak,

beste batzuek bertatik eman

geren limosna gozuak;

moduba zuenak gastuak berak

nekiak eta pausuak,

borondatezko ofrenda oiek

dirade baliosuak,

obra onak egiñ, pagatuko'itu

gure Jaun amorosuak.

Juan zaizkiyo katoliko eta

bere ministro lagunak,

obra onetan enpliatzera

orduko gau eta egunak;

kristau fielak izanakgatik

leialak eta bigunak,

asko gerade alako gauzen

berririk ez dakigunak,

gutxi emana sentitzen degu

limosna egiñ degunak.

Erriyetako Parroko jaunak

ala ziguten agindu,

uste dedanez persona askok

karidadia egiñ du;

gutxi duenak asko eziñ eman,

lotsetan gera egondu,

borondatia izanagatik

boltsak ez digu lagundu,

geiago ere luzatuko zan

moduba eduki bagendu.

Mundu onetan aberatsa da

diru edo gauzaz jantziya,

pobriak ere bagaude eta

guretzat penitentziya;

eskas degunak askotxo gera,

batzuek abundantziya,

emen ez dago beste modurik

artzagun pazientziya,

al daneraño saiatu danak

libre du kontzientziya.

Erriyetako Parroko jaunak

jarririk adbertentziyak,

limosnak bildu, berak egiten

biar diran dilijentziyak;

itxasoz edo tren eta kotxez

jendezko abundantziyak,

obra oder orrek izango ditu

geroko inportantziyak,

beste munduan aprobetxatzen

dirade induljentziyak.

Amasei milla persona omen zan

Españia onetatikan,

bertakuena ez da ainbeste,

asko txit apartetikan;

parroko edo sazerdotiak

segitu dute platikan,

jendiak asko asistitu du

paraje askotatikan,

gorroto edo bizitza txarra

desterratziagatikan.

Gure lurreko Bikariyua

Leon amairugarrena,

karitatibo leiala franko

allegatu da orrena;

Aita San Pedro jarriya zuten

enplio orretan aurrena,

oraiñ zeruban portero dago,

sartu nai gaitu barrena,

guazenerako ez degu izango

bitartekorik txarrena.

Aita San Pedro persegituba

izanagatik orduban,

oraiñ gloriyak gozatzen dago

altueneko graduban;

eskubak eta oñak garbitu

anima aien moduban,

aren bizitza nola izan zan

iduki zagun buruban,

fediari eutsi ark bezela ta

sartuko gera zeruban.

Tronu ederrian presentatzeko

errezibimentu tokira,

kondiziyuak konprenditzeko

klaro itzegiñ nai dira;

berrogei milla persona omen zan

denbora artan begira,

biyotz gogorrak ere alakuan

laister bigundu oi dira,

izerdi edo malkua lasai

bota dutenak badira.

An izan dira suspiriyo ta

guztizko sentimentubak,

dudarik gabe egiñgo zituben

biyotzak mobimentubak;

katolikuak unitutzeko

esan du Aita Santubak,

ari alaxe agintzen diyola

bere ordenamentubak,

desuniyotik zer datorkigun

gerok atera kontubak.

Pakiak edo uniyo ederrak

baliyo digu munduban,

lenago ori egiñ bagendu

oraiñ mesede genduban,

Aita Leonen enkargu ederrak

artu ditzagun buruban,

bide onian segi dezagun

agintzen digun moduban,

orrentzat kalteik ez degu izango

eriotzako orduban.

Erroma degu danen buruba,

ori da fundaziyua,

Españiako guzientzako

bota du bendiziyua;

aren laguntzaz bentzi dezagun

etsaien tentaziyua,

fede onian segitutzeko

artu disposiziyua,

gauzarik prezisuena degu

animen salbaziyua.

Indar aundiko bendiziyua,

doai ederrez betia,

kabu gabia iduritzen

ark digun borondatia,

askok beiñik-beiñ disponitu du

ofrendarekiñ juatia,

txiki eta aundi limosna askok

izan biaio botia,

karidadiak zabalduko du

zeruetako atia.

Emen egiten baldin badegu

biyetarako du baliyo,

falta duenak pozikan artu

iñork ematen badiyo;

gaizki egiñentzat billatzen dira

txit asko erremediyo,

mundu onetan gauden artian

arreglatze'ira seriyo,

anima asko salbatutzen da

limosna dala mediyo.

Españiako gizon noble bi

bienabenturadubak,

aspaldiyan ondo dakitela

zer gusto duben zerubak,

edozeiñ moduz logratze'ez dira

orrenbesteko gradubak,

oiek dirala katolikuak

animatzeko modubak,

egun oietan deklaratu du

Leon guziyon burubak.

Juan de Avila eta Diego de Cádiz,

Españiako Santubak,

aien bidian segitutzeko

badaude eskarmentubak;

desanparatu okerrerako

datozen pensamentubak,

ez du baliyo galdutakuan

artzen dan sentimentubak,

oriyen ditxa logratutzekoz

oraiñ atera kontubak.

Aurten Erroman izan ditugu

funtziyo gustagarriyak,

kutsutu dira Españiako

probintzi eta erriyak;

an izan danak ikusi ditu

gauza goguangarriyak,

peregrinaziyo eder orren onran

euskeraz bertso berriyak,

Juan Jose Alkain Usurbilkuak

al dan moduban jarriyak.