www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Bertsoak
Udarregi
1862-1894, 1966

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Udarregi Bertsolaria, Udarregi (Antonio Zavalaren edizioa). Auspoa, 1966

 

aurrekoa hurrengoa

BERTSO BERRIAK
LARRE-BEIENAK

 

Udarregi juan da

aurten Aralarra,

betizu arrapatzeko

nago gizon zarra,

zenbaitek adituta

egingo du farra,

pena det mingañian

ibilli biarra,

aurreneko jornada

ez genduen txarra.

 

Aurten gelditu zaizku

Aralarren beiak,

etzituzten aditzen

etxerako deiak,

eraman gaitu aiek

errenditu naiak,

ezin billaturikan

gure ibilliyak,

onekin alderdirik

ez du familiyak.

 

Bi gizon da zakurrak

erritikan artu,

Jose Maria Azurza,

D. Bizente Portu,

beste lagun batzuek

an zaizkigu sortu,

Aralarko mendiyak

bapo dira neurtu

orra arro banitzan

juiziyuan sartu.

 

Zaldibiyan dauzkagu

bi sozionista,

mendira egiten zuten

iñoiz errebista,

larre-ganaduakin

disgustua maiz-ta,

azienda gaiztua

gelditutzen gaitz-ta,

neonek dakit ondo,

probatuba naiz ta.

 

Zaldibira juanda

biyaramonian,

mendiz-mendi asi giñan

koraje onian,

sustantziyan biar da

alako lanian,

zerbaiten aitzekiya

bazan geienian,

ez ditugu ikusi

iru egunian.

 

Urte zar eguna zan

señaladamente,

banuen inguruban

makiña bat jente,

napar artzaitxo batek

eman zigun parte,

puntu artatik beiak

etzirala aparte,

ankak dantzatu ziran

aiek ikusi arte.

 

Salida egin degu

urte berri goizian,

zazpi gizon juan giñan

guztiko pozian,

beiak jarri ditugu

nai degun klasian,

balazua bezin zuzen

txit bide luzian,

baña kontrariyuak

guretzat bazian.

 

Beiak bota ditugu

nai degun mendia,

ustez egin genduen

aziyo grandia,

an fortunatu zaigu

Gaintzako kondia,

bi aldetara beiak

saltaka juan dia,

bapo izorratu du

orretxek jendia.

 

Beiak salto, guk segi,

zer dibersiyua!

ez nintzan nai orduko

araño iyua,

Ataungo aldera

urrengo saiua,

ni ez naiz fortunoso

mundura jaiua,

zori gaiztoz sortu zan

konde arraiua.

 

Mateo Garmendia

etzan apartian,

alegiña egin du

bere suertian,

ganadu agurua

guretzat kaltian,

baña segitzen ziyen

onradamentian,

ark batu ditu oiek

aitz-zulo batian.

 

Aitz-zulo orretara

laister giñan bildu,

zakurrak irrintziyaz,

guk ezin ixildu,

bati ezpañetatik

an ziyoten eldu,

ankaz gora botata

genduen uzkaldu,

alegiña egin gabez

ezta ezer galdu.

 

Bat bota genduen da

bestia aurrera,

zakurrak arengana

urrengo sarrera,

eldu ziyotenian

egin zuen kera,

ni ta Bizente Portu

abiyatu gera,

amildu egin zaizku

arkaitzetik bera.

 

Amilduta osin-zulo

batera sartu zian,

luzaro egon gabe

laiste irten zian,

txala igesi zijuan,

gu berriz atzian,

ikusitzen genduen

noizik bakoitzian,

ura sentimentuba

nere biyotzian!

 

Eguna pasa degu

txit neke aundiyan,

tabernaz aukerarik

eztago mendiyan,

laiste giñaden zerbait

pentsatzeko gaian,

aulduta jarri gera

alimentu naian,

gauba pasa genduen

Ataungo Aian.

 

Gau ura pasa nuen

oso penatuba,

txala bere salletik

abandonatuba,

betiko gelditu naiz

eskarmentatuba,

sopa eta ura zan

gure alimentuba,

amalauna errial

genduben kontuba.

 

Ango ostalariyak

baloriak ditu,

gauza gutxitxorekin

dirua du bitu,

paraje garestira

degu akuditu,

gure kuarto apurrak

laiste ziran aitu,

Ataungo atsu orrek

zikiatu gaitu.

 

Beia agertu da baña

txal gaxua galdu,

esanda ere zenbaitek

sinistuko al du?

datozen kastiguai

biar zaie eldu,

leku aldatzera

genduen bialdu,

Naparruako Etxarrin

gero da azaldu.

 

Mateo Garmendia,

juan zan Etxarrira,

pozez zoraturikan

txalari begira,

berak ekarri zuen

andik Zaldibira,

Artikulara zuten

gero urrengo jira,

ezurrak berarikan

etorriyak dira.

 

Noizbait osatu zaizku

ganadu guziyak,

makiña bat funtziyo

gaude ikusiyak,

San Migeletan giñan

aldrebes asiyak,

geroztik izan dira

modu itxusiyak,

orain kontentu gera

Jaunari graziyak.

 

Orra bertsuak jarri

Udarregi gaztiak,

euskeraz eman ditu

bere albistiak,

ni konfesatu naiz ta

aditu bestiak,

erotu ote naizen

diyo emaztiak,

arrazoia daukala

deritzat tristiak.

 

aurrekoa hurrengoa