PELOTA-PARTIDUAREN BERTSOAK

        (1862)

Milla zortzireun eta

irurogei ta bian,

bertso berriak jartzen

orain naiz abian;

pelotariak izan

dira Donostian,

fama zabaldu bear det

España guztian.

Zazpi españolekin

Mateo frantzesa,

partiduba orretan

izan da trabesa;

arrixkatua bada

zenbait interesa,

irabazi duanak

aprobetxa beza.

Irutatik bi bazan

frantzesaren bando,

trabesa doblatuban

asi ziran sendo;

azpeitiarra dago

jo gabia fondo,

orren fabore zana

atera da ondo.

Mateo ta Urtxale

irundar batekin,

laugarrena Arrasko

or zuten berekin;

Bautista ta Zirilo,

Ezkerra eta Joakin,

orra zein diran esan

nai dubenak jakin.

Pelota aidian artzen

frantzesaren maña,

indarraz artzen dio

nai duan tamaña,

badakiela nago

diabruak aña,

oraingua galdu du

abilla da baña.

Manuel Urtxaleko

ez dago tontua,

plazara joan liteke

jaun orren kontua,

ezaguera ona ta

joera prontua,

zartuagatik dauka

gorputz sueltua.

Irundar sakalari

oriyekin zanak

listo egiten ditu

pelotaren lanak;

artarako apropos

egiña du amak,

merezi ditu eta

artu ditzan famak.

Oiek onak ziran da

bestiak obiak,

guztiak dira gizon

kupira gabiak;

bertsuak jarritzeko

badira bidiak;

arritu gaituzte oien

abillidadiak.

Azpeitiar ori da

berez trinketista,

luze eta errebota

ona da Batista;

ez det esan biarrik,

begira egon naiz-ta,

ez daduzka galduak

besua ta bista.

Zirilok jokatu du

egoki ta fuerte,

baduela derizkiot

batek ainbat parte;

pelota argandikan

etzebillan aparte,

alegiña egin du

partida dan arte.

Ezker orrek daduka

golpe egokia,

argana dijoana

dago errukia;

izaten badu ondo

artzeko tokia,

kintze arrek izaten du

deskantsu txikia.

Joakin sakalaria

pelotari fiña,

badauka malizia

gizon baten diña;

arek neurritu ezkero

kintzia jakiña,

zenbaiti egin dio

sabeleko miña.

Biba azpeitiarra,

portatu da oso,

graduetan geitxoro

biar degu jaso,

partida irabaziya

ari dala kaso,

berriz jokatzeko ere

daude animoso.

Askok espero zuten

frantzesa nagusi,

bañan azpeitiarrak

dio irabazi;

oriyek desonratzen

ez edozein asi,

tamaña artako asko

nik ez det ikusi.

Oiek pelotariyak

zaizkigu etorri,

badakite plazako

zirkilluen berri;

orren goien-barrenak

ongi dira neurri,

txiripa asko pasa

ziyoten alkarri.

Guztiak egin dira

ogei ta bost joko,

bitartean izan da

luzapena pranko;

cuarenta a dos'ara

bajatzen zan bapo;

nun billatzeko beste

zortzi orrelako?

Kintze batez plazako

oien ibillera,

bost biraje pelotak

gora eta bera,

azkenian Batistak

baztar-bazterrera,

bistan gauden guziok

ikaratu gera.

Oiek eman dituzten

gusto arrituak,

arraiskatuak dira

gizon korrituak;

batzuek ez dirade

galtzak berrituak,

beste asko badira

ondo geldituak.

Jaun oieiri graziyak

euskera klaruan

eman biar zaiztela

gendukan gaguan,

komeni ere bazan

nola emen naguan...

Udarreiren sermoia

orra nun daguan.