YESUKRISTOK BERE PASIÑOAN
IKUSI ZITUZAN NEKE GUZTIEN BARRI LABURRA

        Yesus maiteari emon eutsezan bere aurpegi ederrean eun-da ogei matrallako.

        Guztiak erantzungo dabe:

        Alabadua izan bedi Yauna.

        Eun-da ogei ukabilkada ikaragarri baxen geiago emon eutsezan. R. Alabadua etc.

        Gesemaniko orturik eta Anasen etsera-giño zazpi bider lurrera egotzi ebeen. R. Alabadua etc.

        Emon eutsezan ostikadaak, izan zirean eun ta berrogei. R. Alabadua etc.

        Idun-sokarik narraska erabili eben ogeta bat aldiz. R. Alabadua etc.

        Buruko ulle ta bizar tirakaak izan zirean berrogeta amabi. R. Alabadua etc.

        Azotadu ebenean eldu zan bein il aginera.

        Emon eutsezan bost-milla, eun ta berrogeta amabost azote erruki baakoak.

        Azotadu ebeen borreruak izan zirean sei gizototzar.

        Ain errime estu eben metarrira ze, istanda egin eutsan eskuturretati odolak.

        Arantzazko koroiak egin eutsazan buruan irurogeta amabi zillo zakon.

        Irurogeta amabi bider atsitu eutsen arpegi ederra txu ta gorro lizunakaz.

        Kalbariora bidean iru aldiz yausi zan luze luze.

        Irurogeta amabi bider larri larri egin yakan biotza.

        Azur asko eukazan lokaturik, eta arra-betean agirian.

        Gelditu yakon gorputza bururik eta beatzetara zati oso bagarik, eta odolezko iturri bat eginik.

        Kurutzean yosirik egoala, geratu zan ain ezain ta ikaragarri eze, ez eukan gizonen antzik bere, eta iñok ezagutu bere ezin egin eukean.

        Gugaiti ikusi zituzan neke, ala, ta gogortada guztiok.

YESUKRISTO GEURE YAUNAREN NEKEEN-GANEKO GOGARTE TXITO SAMURRAK,

ta oraziño mentalerako, mezentzuteko, kurutzetakoak egiteko, ta konfesiño aurreti bekatuen damutasuna artu gura danerako guztizko ederrak

        I. O ene arima! Begira zure Yesus maiteari, zeinek guri euskun on-ereste ta asko-gura ezin geiagokoa-gaiti, nai izan eban gizon egin, abel-etse baten, edo, esan daigun, korta zantar baten yaio, it-aska, edo estramiña baten etzan, zortzigarren egunean bere odola emon, eta Eyituko erbestean bizi. Ontzat eroan eban gure onerako bateatua izatea, barau egitea, tentaziñoak ikustea, bidean ibiltea, sermoiak ta mirariak egitea, nekatuai ta gaixoai mesede egitea.

        II. Begira Yesus gozoari, zeinek ilgo zan aurrengo egunean bere dizipulu maiteakaz batera Yerusalenen Paskoa egin, ta bere eriotzea esan gura eban bildotsa, yan eban. An gero afal-ostean, garrien inguru eun bat imini, ura ontzi zakon baten utsitu, eta garbitu eutsezan dizipulu orrei oñak, ta eunagaz leortu, berba gozoak bitartean esaten eutsezala.

        III. Begira zeure Yesus laztanari, zeinek iñok eskatu bere bagarik egin eban alango testamentu ederra, eta egin ta itxi eban bere gorputz ta odolaren sakramentu beneragarria, bere biaramoneko pasiñoaren gomutea beti Elexa santuan egin zedintzat, eta sakramentu ain andiaren frutu ta onura gozo ugaria il-bizietara zabaldu zedintzat.

        IV. Begira zeure Yesus laztanari, zeineri, bere dizipuluakaz Olibeteko ortura yoan ezkero, asi yakan biotza ikara-ikara ta ilun-ilun egiten; eta alan esan eban, iya ganean eukan pasiñoaren garrastasun ta gogortasunak erasota: ilun daukat, il artean, biotza.

        Antxe belauniko bere Aiteari oraziño egin eutsan; ta auspez, aurpegia lurraz yosita, yarririk, bere burua bete-betean imini eban Aita orren eskuetan, biotza ordu atan onen larri eukala eze, larriaren andiz odolezko izerdi laban batek emon, eta alde guztietati odol tantaak zara zara eriozan; eta Yaungoikoaren SEme zanak Angeru bat bear izan eban, berari biotz puskatxu bat emoteko.

        V. Begira zure Yesus biotzekoari, zeinek, gu-gaiti ilteko eukan egarri itoagaz, bidera urten eutsen, bere billa erozan arerio okerrai; eta Yudas dollor, zital dalduaren mosua bakean artu eban; beste dizipulu enparaduak barriz berari iñes egin, eta soldadu gaistoak, lapurra bailitzan legetxe, oratu, estu, eta gogor ta barregarri erabili ebeen.

        VI. Begira zeure Yesus gozoari, zeinek, Anas Pontifizearen aurrera ain lotsa gorrian eroana izan tzanean, artu bear izan eban aren muti-otsein ikuski-oker batek emon eutsan ikaragarrizko belarrondokoa.

        VII. Begira zeure Yesus ederrari, zeinek, Kaifas Pontifizeak ta Batzaar guztiak gaiskilla egin-da, guztizko garraztasun ta lotsakizun andiak ikusi bear izan tzituzan; bada testigu okerrekaz salatu eben, Yuangoikoaren kontrako berbaak esan izan bailituzan legez; ezin okerrago kondenadu eben; asko ta askok irri ta barre egin, ta arpegi ederrera txistu ta gorro loi atitsuak egin eutsezan, eta gau guztian lotsa txarrean errebes barregarri erabili eben.

        VIII. Begira zeure Yesus gozo berari, zeinek, Yudeguen agintariak Pilatos-egana eroan-da, arpegia yausi yausi eginik egon bear izan eban yuez yentil fedebaakoaren aurrean; eta guzurrez salatuten ebeenean, ixi-ixilik egoteari obe eretxi eutsan, erantzuteari baxen.

        IX. Begira Yaungoikoaren yakituria danari, zein Pilatosek Herodes-egana biraldurik, Yudeguak barriro ta aserre salatuten dabeen. Berak barriz ez Errege mirariak ikusi gura oneri laketu eutsan bere naikeri zoroa, ez Yudegu salatzalleai ao bere arnasa atera. Atati Herodes-enekoak zoro garbi egin, eta soñeko zuri bategaz burlazar yantzirik, Pilatos-egana atzera, esturik, agindu eben.

        X. Begira zeure Yesus errukarriari, zein Pilatosen atartean, soñekoak erantzita narru gorrian met-arri batera loturik, aserre-gogor azotez ebaten daben, gorputz eratzi guztiti odol ez gitxi gitxi erion-giñokoan.

        XI. Begira zeure Yesus biotzekoari, zeineri Pilatosen soldaduak, azote gogorrak ezkero, soñeko gorri bat yantziten dutsen, eta euki bear dau, baita min-ala zoliakaz, buruan yosirik arantzazko koroe itzala. Emoten deutse kañabera bat eskura, eta beragaz buru santuan yoten dabe; eta burlaz ta barrez nabarben okerrak, belauniko yarririk, eskumunak egin, Yudeguen Errege esan, aurpegi beneragarrira txistu-egin, ta belarrondokoak emoten deutsez.

        XII. Begira zeure Yesus gaixoari, zein atera eban Pilatosek arantzazko koroiagaz, eta soñeko gorriagaz etse aurrera, an egoan mundu bete laguneri erakusten; oneek barriz deadarka ta deadarka, zoro eginik, Yesus ilteko esaten deutse.

        XIII. Begira zure Yesus gozoari, zein errubagarik kondenadu eban Pilatosek, kurutze lotsagarrian iltera; eta gero kurutze, zur astun ori lepoan ebala, eta argalarren uko egin bear ebala, uriaren erdi erditi atera ebeen, ilgo ebeen leku itzalera eroateko, andratxu banaka batzuk baxen bestek errukirik ez eutsala.

        XIV. Begira zure Yesus laztanari, zein gero ta gero bere bideaz askaturik, eta albaitinkaka arnasea bete ezinik eldu zan Kalbariora, eta antxe emon eutseen beaztunez nastauriko edaari mingotz apur bat aoan sartu eban, urrengo berba oneek diñoen legez: emon eusten beaztuna yaten, eta egarri nintzanean binagrea emon eusten edaten.

        XV. Begira zeure Yesus biotzekoari, zeinek kurutzearen aurrean soñekoak erontzirik, ta billoxik bere ganean luze luze eginik, eta untzeakaz yosirik, alango eriotza gogorraren guztizko min-ala ikaragarriak ikusi bear izan zituzan.

        XVI. Begira zeure Yesus laztanari, zeinek, kurutze eregian, lapur biren erdian, eskegirik, egarriak itoten egoala, bere Aiteari, bera alan imini ebeenakaiti, eta bere kontra irrika ta barreka, ta deungaroak esaka ziñarduenakaiti, bitarteko ederra legez, eskatuten deutsan; barriz Ama larrituari kurutzereanik berba egiten deutso; eta Aiteari, deadar zoliagaz eta negar andiakaz, bere arimea emoten deutso; ikusten dabela eriotza ikaragarrizko gogor au, bera Sazerdotea, ta opa dan ostia erabatera izanik, Yangoiko-Aiteagaz gure gorrotozko Semeoen arteko bakeak egiteko, eta mundu galdua bere eriotzeagaz erosteko ta onduteko.

        XVII. Begira zure Yesus maite-gozoari, zeinen gorpu ilaren eskoako saietz-aldea lantzeagaz ebagia ta zulatua izan tzan, eta guretzako odola ta ura emon eban; eta zeinen gorpu ori azaz ganeti adiskideak kurutzerik eretsi, ta obian sartu baño leen, ubientu usaintsuakaz igotzi ta gantzatu, eta izara garbi baten batu eben.

        Ezagutu egizu, ene arimea, ezagutu. Auxe dozu gure Yangoiko Yauna, zure Salbatzallea. Yangoikoaren Seme bakarra; eta mundu onetako errubaako bakarra. Eta alan-da guzti, ara, gaisto egin izan dabe, ta gizonik satzenentzat artu izan dabe. Ay! ta gizonik ederrena, ze ezain dagoan! Gure bekatuakaiti ebagi izan dabe, gure okerreriakaiti birrindu izan dabe. Il gura izan dau, Aitak guri euskun gorrotoa galarazoteko, eta gu zerura eroateko.

ANDRANA MARIAREN NEKEAK

        Yesukristoren nekeak zelanbait gogotan erabili ezkero, ekazuz burutara bere Amearenak bere. Ay bada, zelango atsakabea izango zan berea, arako Seme eder orrek, iltera yoan bear-ta, azkenengo agur damurrak egin eutsazanean! Eta, zer izango zan ekusten ebanean, Seme ori bere eskolako batek saldu ebala, best batek maisu ebala ukatu, eta guztiak, bera itxita, iges egiten eutsela?

        Zer gero ikusi ebanean Seme laztan bera guztien gorrotogarri eginik, eta direanak ebilkozala, len-bait-len munduti kendu gurarik, eta kenduteko aleginak egiten; darabildela batak irri, besteak barre, besteak kiñu, onek deungaroak esan ak irauna astunak; eta geienak yo ta yo barregarri? Zer azkenez ikusi ebanean Seme au azotez birrindurik, bere buru ederra arantzazko loroe itzalaz dana galdurik, eta kurutze lotsagarrian ilteko sentenzia gogorrak, iya bere ganean yo ebala?

        Baia eldu gaitezan Larri-kalea deritxon Yerusalengo kalera; antxe ikusiko doguz Ama-Semeok alkarren aurrez aur, larriaren andiz berbarik egin ezinik. Dakus Amak bere erraietako Semea, kurutze astunaz lepoan, lapur biren erdian; guztia odoldurik, arpegia baltziturik, anditurik, eta ezaindurik; indargeturik, ozta ozta oñen ganean dagoala; eta aserre ta errukiaren apur bagarik daroiela yoka, ta deungaroak esaka, kurutze atan iltera. Zelango naibakoak ta damuak, zelango alen uryoleak artuko ez autsan Ama bigunari biotza? Ay, ay! Eztago au esateko miñik, ez au ulertuko daben buru argirik.

        Alanbere ezta ori guztia; guziago ta geiago, eta askoz geiago ikusi bear izan eban Kalbarioko mendian. Bai beintzat; antxe dakus Ama errukior onek, eguño munduan izan dan Semerik onena, bere biotzeko zatia, bere Yaungoikoa eban Semea, kurutzean untze gogorrakaz yosirik, odola esku-oñetako zilloetati zara zara geldi bagarik eriola, egarriz ito bearrez... guztien satz, zarama, ta gorroto eginik... azkenengo arnasakaz... ilten... ta il-otzik.

        Eguzkia ilunduten da; itargia odoldu; lurra ikaratu, ta atxakapurtu; baia ez Amari, ez Semeari ezteutse gizonak errukirik arean artuten eta ilta gero bere, Ama minez ganeztu onek dakusala, SEmeari alboa lantza gogorraz urratuten deutse. Bai beintzat, Ama, bai; oraintxe, aurki, esan lei, itxasoa baxen andia dala zeure larritasuna.

        Baia geiagora ezin eldu baleitekean bere, barriztadu zan orregaiti neke ori, arako kurutzereanik eretsita, Seme ori magalean eukala, eskuakaz ikusi eutsazanean arako buru arantzaz galdua, arako sorbalda bizkar azotez apurtuak, arako esku-oñ untzez zulatuak, arako gorpu buruti beatzetara dana zulatua, arako biotzeko Semea gizonen antzik bere ez aukana.

        O Ama errukigarria! Baakit nik enea dala zure nekeen errua. Ene bekatuakaz ekarri deutsuet nik, zure Semeari eriotza gogorra eta zuri, Ama ezin geiagoko atsakaba eta ala orreek. Baia damututa nago; eta eskatuten natxazue Ama-Semeoi, indazuela bekatu onen oraindo damu zoliagoa, eta aurrera zuei gozo emongo deutsuen bizitza on bat egitea. Ezpedi galdu zeuei ainbeste kosta izan yatzuen arima au.