KURUTZETAKOEN IBILBIDEA

Kurutzeak ibilteko gogarte, ta oraziñoak.

        Kristiñau-deboziñoen artean da txito ona, eta mesede-garria kurutze bidea, edo Kalbario-rako gera-aldi santuak ibiltea. Berean gomutarazoten yakuz, Yesus biotzekoak gu gaiti igaro zituzanak. Baita deboziño santu au Kristiñauen biotzetan barrunago sartuteko, Aita-Santu Erromakoak emonik dituez parkamen asko ta andiak.

        Yesusek bide gogor onetan zeugaiti ikusi zituzan neke itzalakaiti, eskarituten natxazu, arren ta arren deboziño ta egikune santu oneri ekin ta ekin, ta eragon dagiozula, bizitzea ondu, ta zerua irabazi gura badozu.

        Kurutze santearen eginik, esaizu aldaizun biotzik beroenaz Neure Yaun Yesukristo.

SARTZAIEREA

        Neure Yaun ta Yaubea, zeure oñetan etxunik, eta biotz umil bategaz, opa deutsut, orain ni astera noian Kalbario-bide onetan, esan ta egingo dodan guztia; eta emongo dodazan pausuak, Yesus zeure Seme maiteak bide onetan nigaiti eroan zituzan neke, gogortada, larritasun, ta ala andiakaz, eta niretzat irabazi zituzan merezimentuakaz batera.

        Orain-ganik artuten dot gogoa, irabazteko Aita-Santu Erromakoak, bide santu au dabiltzanentzat, emonik dituezan parkamen guztiak; eta direanak eskiniten deutsudaz purgatorioko Arima santuen onerako.

        Onetarako eskatuten deutsut biotz guztirik, arren gorde dagizula Elexa Ama santua; yagon kristiñau-erriak; zaindu fededunak; parkatu gure bekatuak; ondu bekatariak; eta zeruratu purgatorioko Arima errukior orreek. Indazu, Yauna, grazia ta eskua, albait ondoen ibilteko kurutze santu onetako bide au. Amen.

                Asi gaitezan esaten

                Yesusen neke penak,

                larritasun, gogortada,

                eriotza, ta minak.

                Lagun daiogun guztiok

                Yesuseri negarrez,

                Kalbarioko bidean

                doianean ain nekez.

LENENGO GERALDIA

Emen Kristo geure Yaunari emon eutsen eriotzako sentenzia.

                Azotez galdu ezkero

                geure Yesus laztana,

                kondenau dau Pilatosek

                krutze baten iltzera.

ESKAARIA

        O Yesus ona! ta, ze laztan dozun zeuk eginiko gizona, bada bera bekaturik ateretearren, gura izan zenduan izan zeure arerio gogorrai saldua; sokaz ta kateaz estua; etserik etse dandarrez erabilia; Barrabas okerragaz bat egina; bost milla azotez ebagia; eta arantza itzalez koroatua! eta oneek asko ezpalira legez, entzun gura izan zenduan ixi-ixilik, arnasea atera bagarik, Pilatosek zeure kontra emon eban kurutzeko eriotzako sentenzia gogorra. Emoidazu, arren, biotz zabala, zuk legez onean ta bakean eroateko nire neke, atsakaba, lotsaari, ta gaixotasun guztiak; orain alan zurearen antzeko bizitza on bat eginik, betiko zerurako sentenzia zure aoti entzuteko. Amen.

        Yauna bekatu egin dot, errukia nizaz zeure pasiño ta eriotzea-gaiti.

        Aita gurea ta Abe Maria.

        Bedeinkatua, ta alabadua izan dedila Yesu-Kristoren pasiño ta eriotzea; eta bere Ama maiteak ni gaiti ikusi zituzan neke ta penaak. Onelantxe esango da kurutze bakotxean.

BIGARREN GERALDIA

Emen krutze astuna lepo-ganean imini eutsen Kristo geure Yaunari.

                Lepoan kurutze astuna

                ezarri-ta daroe

                iltera Yesus laztana

                gaist'-okerbat legetxe.

ESKAARIA

        O Isaak seme esaneko ona! ze prestik ta ze pozik daroazun, zeure riotzarako bearko dan zur astuna, indargeturik egon-da bere, Aitearen borondatea egitearren! O bildots bigun, umil, errubaakoa! ze ixilik, eta gogoti zoazan eriotza lekura, gizonakaiti bizitzea emoten! Indazu, arren, grazia, ene bizitzea ondu-ta, arinduteko, ene bekatuak astundu izan deutsuen kurutze ori, eta bakean ta gogoti eroateko, zuk emon gura deustazun edozein bere neke ta ikuskizun, onelan gero andiko alboan izateko, alan egiten dabenen sari ederra. Amen.

        Yauna bekatu etc. Aita gurea etc.

IRUGARREN GERALDIA

Emen yausi zan lelengo kurutzeagaz Salbatzallea.

                Yesus datza luze luze

                lurrean krutze-pean:

                bota dabe zure erruak.

                Aremen nor tzarean.

ESKAARIA

        O zeru lurreen egillea! andia da nonbaite bere nire bekatuen astuntasuna, bada lurra yo eragin deutsue zeuri, gauza guztiak indartuten dozuzan orreri. Kurutze astuna ganean, ta Yaungoikoaren Semea azpian... ay! ze ikusgarri negargarria! Yauna, indazu eskua, ene bekaturik yagiteko, eta ez geiago yausteko; azkenean zure laguntzan zeruko bear-tsari gozoak izateko. Amen.

        Yauna bekatu etc. Aita gurea etc.

LAUGARREN GERALDIA

Emen alkar ikusi eben Ama-Seme errukigarriak.

                Negarrezko begiakaz

                dakus Amak Semea,

                galdurik, ta il bearrez.

                Au bai zala nekea!

ESKAARIA

        O zeruetako Erregina, ta Amarik errukarriena! eta, ze estu ta larri geldituko yatzun biotza, arako ikusi zenduanean zeure biotzeko Yesus laztana kurutze astunaz nekaturik, bere burua arantza zorrotzez galdurik, aurpegi ederra ubeldurik, gorputz guztia odol usturik, belaunak ikara, ta izan altzitekean lotsaririk andienaz iltera eroiela! Itzuli egizuez, arren, Ama-Seme bitzuok ni-ganantz zuen begi errukiorrok, eta egin nagizue zuen seme esaneko ona, egin degidazuentzat biok eriotzako orduan begitarte argia. etc.

        Yauna bekatu etc. Aita gurea etc.

BOSTKARREN GERALDIA

Emen Simon Zirinekoari arrarazo eutsen Yesusen kurutzea.

                Emen Simon Zirineo

                laguntzat emon eutsen,

                Kalbariora bagarik

                Yesus il ze lekien.

ESKAARIA

        Ay ene Yesus ona! eta ze nekez, ta ze ozta gogorrean egin zenduan Kalbariora bidea, bada Yudegu arrigarriak eurak uste eben eze, bertara baño leen ilgo zintxakezala bidean; eta agaiti Zirineoa lagun emon eutsuen. Baia, ay, ez eutsuen orregaiti zure errukiz emon, ez; eta bai kurutzean gogor ilten ikusi gura zinduezalako. Gizonen zeuganako gogortasun itzala beintzat! Emoidazu, arren, Yauna, zeure nekeen erruki andi bat, eta zeure esana gauza guztietan egitea; onelan zuri kurutzea eroaten lagundurik, sartu nadin gero, kurutze orregaz idigi zeustan zeru zabal ederrean. Amen.

        Yauna bekatu etc. Aita gurea etc.

SEIGARREN GERALDIA

Emen Beronika Santeak garbitu eutsan arpegia.

                Beronikak siketarren

                Kristoren izerdia,

                eun garbian atera dau

                Yaun onen aurpegia.

ESKAARIA

        O Yesus edertasun berbera! eta, ze ezain itxi zaituezan ene bekatuak, bada izanik zeu angeruen ispillu loi-bagea, eta gisasemeen artean ederrena, gelditu yatzun aurpegi guztia ainbeste yotegaz baltziturik, anditurik, eta antz guztia galdurik, eta izerdiz, autsez, txiztuz ta odolez loiturik! Indazu, arren, Yauna, bekatuen damu zolia; yosi bekidaz irrime biotzean zeure neke gogorrak, atzeratu nagientzat bekatu egiterik; alan ikusteko zeruan, zuk Santuai erakusten deutsezun aurpegi eder-gozoa. Amen.

        Yauna bekatu etc. Aita gurea etc.

ZAZPIGARREN GERALDIA

Emen bigarrenez yausi zan Yesus.

                Begira ze astuna dan

                bekatuen pisua,

                bigarren aldiz egin dau

                geure Yesus lurrera.

ESKAARIA

        O Yaungoiko andia! nok alan argaldu ta indargetu dau, lur yotera giño zure anditasun itzal andikoa? Ay ene Yauna! nire bekatuak ainbeste gatx zugan egin badabe, zer egin izango ez dabe nigan, bekatu orreek egin izan dodazan onegan? Nire bekatuak lurrera bota zaituez; eta ni, bekatuen azpiti beinbere yagiko ez nas? Yauna, Yauna! bigundu egidazu biotz gogor au; emoidazu bekatuen gorroto andia; eta munduko egotaldi labur au ezkero, eregi nagizu zeruko gloria goi ederra. Amen.

        Yauna bekatu etc. Aita gurea etc.

ZORTZIGARREN GERALDIA

Emen irakatsi eutsen Yaunak Yerusalengo Alabai, zeri negar egin bear eutsen.

                Yesus alaz ikusita,

                negar daigun guztiak

                bekatu egin izana.

                Alan dirausku berak.

ESKAARIA

        O Aita laztan, ta maisu egiazkoa! eta, ze ardura andiaz erakusten deuskuzun zerurako bidea! bada nekez, ta alaz, arnasea bete ezinik, ziñoazala, guztia aztuta, geratu zinean irakasten zeure atzean negarrez yoazan andra errukiorrai, zelan ez zuri, ezpada euren bekatuai, eta euren semeenai negar egin bear eutseen. Arren, Yauna, argitu nagizu, zeure esan ederrak burutan ondo artuteko; zeure deiai erantzuteko; neure bekatuakaiti negar egiteko; eta zuri beti ene bizi guztian yarraituteko, gero zeruan betiko pozkari artean zugaz egon nadintzat. Amen.

        Yauna bekatu etc. Aita gurea etc.

BEDERATZIGARREN GERALDIA

Emen yausi zan irugarrenez Yesus gaixoa.

                Iru bider yausi Yesus

                zugaitarrik lurrera;

                ta, luzatzen ezteutsazu

                gogor orrek eskua ?

ESKAARIA

        O bildots errubaakoa! eta, ze umiltasun andiaz imini zinean Yudegu gogor-amorratuen eskuetan, ukabilka, ostikoka, makillaka, ta zelan gura barregarri erabilteko, zu bitarte orretan ixi-ixilik, txitik bere egin bagarik, zengozala! Ene arimearen erosla laztana, ni izanas neu, zuri onenbeste neke ekarri deutsudana. Parkatu, Yauna, parkatu. Emoidazu eskua bekatuen trokatzerik yagiteko, eta ez ostera yausteko. Indazu umiltasun benetakoa, eta ene burua gitxi egitea; orregaz irabazteko zeruko anditasun ederra. Amen.

        Yauna bekatu etc. Aita gurea etc.

AMARGARREN GERALDIA

Emen billostu eben zeruko Erregea.

                Lirio, larrosak baño

                ederrago izanik,

                geratu da gu yanztarren

                Yesus dana billosik.

ESKAARIA

        O Yaunaik aberatsena, zerua izarrez, zelaiak loraz, eta mundu guztia edertasunez yantziten dozuna! ze lotsaari gogorrean ikusi zenduan zeure burua arako billox billoxik, narru gorrian, mundu bete lagunen aurrean itxi zinduezanean! Eta ze min ikaragarria zeurea, bigun bagarik erontzi eutsuezanean, aragi eratziai oratu-ta zeunkazan soñekoak! Ay Yauna! au ekarri deutsue ene bekatuetarako nabarbenkeriak, ta lotsabageak. Arren, Yauna, ideki eta kendu egidazu munduko zorakerien zaletasun ta lera gaistoa, eta emon nekeen egarri andia; alan zeruan gloriaz yantzirik betiko zugaz egoteko. Amen.

        Yauna bekatu etc. Aita gurea etc.

AMAKAGARREN GERALDIA

Emen untzeakaz yosi eben Yesus kurutzean.

                Esku-oñak untzeakaz

                krutze baten yosirik,

                eskegita dago Yesus

                minez ilten nigaitik.

ESKAARIA

        Ara emen, Yesus laztana, mundu zoroak zeure eriotzan opa deutsun oea. Ain nekezka lepo-ganean ekarri dozun zur gogorrean, yosten zaituez esku-oñetati, burdiñazko untze lodiakaz. O ene biotzeko Yesus gozoa! eta, ze itzala dozun oe ori! Ay, eta zelango alakaz atera bear dozuzan, neuk ene buruari emoten deutsadazan atsegin zantar, ta pos-zoro zital galgarriak! Yosi egidazu, yosi, neure biotza zure bildur santuaren untze zoliakaz, ibili ez nadintzat zoro eginik munduko atsegin ta naiari uts-kaltegarrien atzean. Nekeak izan bitez emen nire gozoa, gero betiko atsegintasunak zeruan izateko. Amen.

        Yauna bekatu etc. Aita gurea etc.

AMABIGARREN GERALDIA

Emen iltzan Yesukristo gure Yauna.

                Emen il tzan, ay, gugaiti

                gure Yesus maitea;

                ta, zelan minak ezteusku

                kenduten bizitzea?

ESKAARIA

        O ze gatx ikaragarria dan bekatua, bada bera-gaiti dakust nik kurutze baten ilik Yaungoikoaren Semea bera! O guztien bizitzea! nok alan il tzaituz? ze esku itzalek kendu deutsu bizitzea? Ay ene begiak! nosko dozuez negarrak? Ene Yesus biotzekoa, oraintxe dozu errukiaren aldia. Ni gaiti iltzara; nigaiti emon dozu bizitzea; errukia bada errukia nizaz. Apurtu bekit damuarren biotza. Il bekit munduko gauzetarako gogo guzia, bizi nadintzat gero zeugaz betiko bizitzaan. Amen.

        Yauna bekatu etc. Aita gurea etc.

AMAIRUGARREN GERALDIA

Emen Yesusen gorpu ila kurutzereanik eretzi eta Birjineari altzora emon eutsen.

                Semearen gorpu ilak,

                untzeak, eta arantzak

                emon deutsez Mariari

                min-ala guztiz latzak.

ESKAARIA

        O Matiri guztien Erregina, naibagez ta larritasunez uryolatua! eta ze igarorik, ta konorte bagarik geratuko yatzun arimea, eta ze larri biotza, arako ikusi zenduanean zeure altzoan ilik zeure Seme bakarra, eta zatiturik, Espiritu Santuak zeure sabelean sortu eban gorputz ederra! Nok esan, ez nok gogoaz bere urremon zeure botzketa ta ala itzalai, arako eskuakaz ikusi zenduzanean bere buru eder arantzaz galdua, esku-oiñ untze zorrotzez zulatuak, sorbalda azotez ebagiak, eta albo lantza gogorrez idigia? Damu dot, Ama maitea, ene bekatuaz zu onetara ekarria. Eztot geiago bekaturik gura. Artu nagizu emen semetzat, gero zeruan amatasun onen esker gozoak zeuri beti emoten egoteko. Amen.

        Yauna bekatu etc. Aita gurea etc.

AMALAUGARREN GERALDIA

Kristoren sepulturea, ta Birjinearen bakartade iluna.

                Umezurtza triste eginik

                gaixook lotu gara:

                obian daukagu Yesus,

                gozo bagarik Ama.

ESKAARIA

        O Amarik errukarriena! ze bakarra gelditu zarean! Non dozu Semea? Non dozu zeure biotzeko Seme bakarra? Non artuko dau atseden apur bat zeure biotz larri orrek? Orain artean, ilik bada bere, ikusi izan dozu zeure Semea; baia iya ar-losa astun batek estaldu deutsu begietarik, eta eztakusde oneek iñonbere atsegin-garririk. Nigaiti ikusi dozuezanakaiti, eskatuten deutsuet Ama-Seme bioi, arren, egin nagizuela zuei gozo emongo deutsuedan langoa; Izan bidi neure biotza, komulgetan nasan bakotxean, ene Yaunaren toki ederra; azkenengo egunean gloriaz yantzirik biztu-ta, betiko zeuekaz zeruan egoteko. Amen.

        Yauna bekatu etc. Aita gurea etc.

        Gero esan ziñaike Sakramentu Santuaren estaziñoa, sei Aita gurea ta sei Abe Maria esan-da.