NESKA-ZARRAK

I

        —Patxi: bai al dakizu neskazarren berririk?

        —Santuen bizitzak baiño obeki.

        —Zer moduzkoak izan oi dira ba?

        —Oso onak... berena egin ezkero.

        —Eta danak dira berdiak?

        —Ez, klase askotakoak dira.

        —Asko ezagutzen dituzu?

        —Nik etxean dauzkat bi klasetako muestrak: bata da eulia bezelakoa, eta bestea erlabioaren antzekoa.

        —Beraz eulia ta erlabioa, ezta ala?

        —Orixe da.

II

EULIA

        —Zer moduzkoa da au?

        —Eztakizu eulia zer modutakoa dan?

        —Eulia lagun txarra oi da; beti traban eta beti kendu eziñik gañetik.

        —Eztezu ba asko obea neskazar klase au.

        —Eulia, alegia, sartu oi da sopatan, esnetan, eztitan eta onelako gauza askotan, guziak alperrik galtzeko.

        —Ba neskazar klase au sartuko zaitzu bear eztan leku guzian.

        —Nik uste nuan sustantzia geitxuago izango zutela.

        —Ba desengañatu zaite.

        —Olio gabeko porru-saldak ainbat sustantzia geienez ere, beraz, zuk diozunez.

        —Porru-salda olio-gabekoari «señora» deitu bear lioke onelako neskazarrak.

        —Komentu batean sartu bear zenduke.

        —Irutan ere sartu det, baña atzera etxera etorri zait.

        —Ezkondu dedilla.

        —Ezin ordea ezkondu bakarrik.

        —Zer erremedio dago ba?

        —Bat bakarra.

        —Zein da?

        —Pazientzia.

        —Nork emango du?

        —Neskazar euliak artu erazoko dizu.

        —Bueno, basta; entendido.

III

ERLABIOA

        —Per signum crucis...

        —Zer ari zera, gizona?

        —Zer ari naizen?

        —Bai.

        —Konjurua egiten.

        —Zertarako?

        —Erlabioen kontra.

        —Gizona: emen eztago erlabiorik.

        —Baña eztezu ba ikasi nai nola tratatu erlabioakin?

        —Bai; da esatea, neskazar bigarren klase orrekiñ.

        —Berdin dezu ba; konjurua egiten ikasi bear dezu.

        —Baña, konjurua egiten badiet, iges egingo didate.

        —Ez zuk uste bezin errez; eta, iges egingo balute ere, etzenduke kalte andirik izango.

        —Ain txarrak dira?

        —Bai; piper miñ utsa jaten dutela dirudite.

        —Eta mingaña?

        —Errotarria baña ligorago.

        —Eta gobiernua?

        —Besteren etxearena ederki, baña bere etxea... la casa sin barrer.

        —Eta talentuz?

        —Oso azkarrak dira. Jakinduria osorik iñork ere eztu munduan, eta aueri ere gauza bat palta zaie.

        —Gañerakoak badakizkite?

        —Bai; bakarrik bat palta zaie.

        —Zer da bakar ori?

        —Beren obligazioak ez jakitea; orixe da duten palta bakarra.

        —Iñorenak badakizkite?

        —Bai, guzi-guziak.

        —Eta egi-esaleak dira?

        —Bai, orretan firme egongo dira. Gure erlabioak oraiñ ogei t'amar urte esaten zuan ogei ta lau urte zeuzkala, eta gaur ere firme dago bere ogei ta lauetan. Eztu esango ark gaur gauza bat eta bigar beste bat.

        —Betozkorik?

        —Anbotoko señorak baño beltzagoa. Ezagutu nuan klase onetako bat, antziñako Napoleon-ekiñ granaderuetako sarjento ibillia.

        —Ba, ba: muestratzat botoe bat da naikua. Milla esker. bai, zure inpromakaitik eta, oraiñ artean bezela, aurrera ere, neskazarren izena entzutean, esango det: Liberanos, Domine.

Neskazarren lagun batek.

Elgoibarren «Ibaizabal» 70, 1903-ko Maiatza-ren 3-n.