Doktrina kristiana

Fedeko misterio prinzipalak

        G.

Errak, giristiñoa:

Nork eman hau munduan?

        I.

Jainko guziz handiak

Ezartzeko zeruan.

        G.

Zeruetan sartzeko,

Zer behar da konplitu?

        I.

Ezagutu Jainkoa,

Zerbitzatu, maitatu.

Jainkoa

        G.

Esplika diezadak

Zenbat Jainko Jaun diren?

        I.

Iguzki baten gisa,

Ezta Jainko bat baizen.

        G.

Zer da beraz Jainkoa

Adoragarri dena?

        I.

Izate, ez hasterik

Ez fiñik eztuena.

        G.

Zeiñ du bere lekhua,

Non da Jainko handia?

        I.

Bera da bere lekhu,

Mundu eta guzia.

        G.

Haren majestatea

Non da beraz kausitzen?

        I.

Itsaso, lur, ifernu,

Zerua tu bethetzen.

        G.

Lekhu suerte hetan,

Zertan da enplegatzen?

        I.

Punitzen du gaxtoak,

Justuak khoroatzen.

Trinitatea

        G.

Zer dela siñhesten duk

Trinitate haltoa?

        I.

Hirur presuna dire,

Hirurak Jongoikoa.

        G.

Haukien jakiteko,

Nola tutzue deitzen?

        I.

Aita, Seme, Spiritu

Ditugu izendatzen.

Semea

        G.

Zer du fede sainduak

Semeaz deklaratzen?

        I.

Aitak adimenturik

Duela enjendratzen.

        G.

Esplikazak gauza hau,

Eksenplu bat harturik?

        I.

Klarki jakiñen duzu,

Mirail bat ikhusirik,

Mirail garbi batean

Miraturik bisaia,

Nola ageri baita,

Bigarren iduria;

Aitak ezaguturik

Zer duen izatea,

Ezagutza hura du

Bere bardin Semea.

Espiritu Saindua

        G.

Zer Espiritu Sainduaz

Sinhesten duk, Maitea?

        I.

Bien borondatetik

Duela izatea.

        G.

Zergatik deitzen dute

Bien korapilloa?

        I.

Hirugarrena baita,

Bien amudioa.

        G.

Zeiñ da hirur hautarik

Handien den Presuna?

        I.

Hirurek bardiñ dute

Bere handitasuna.

        G.

Zeiñek ezdeusetarik

Kreatu du mundua?

        I.

Hiruek, eta dute

Hiruek gobernua.

        G.

Zeiñ Presuna izan da

Guretzat inkarnatu?

        I.

Semea, eta gero,

Gurutzean itzatu.

        G.

Seme gizon egiñak

Zenbat izate ditu?

        I.

Jainko eta gizon da,

Beraz bi izate tu.

        G.

Zeiñ da prinzipalena

Eta nobleen dena?

        I.

Natura dibinoa,

Edo Jainkotasuna.

        G.

Zeiñ da bertze natura,

Haren pare eztena?

        I.

Natura humanoa,

Edo gizontasuna.

        G.

Zenbat presuna dire,

Bat othe ala bia?

        I.

Bat baizen ezta, bañan

Jaun adoragarria.

        G.

Ala da humanoa,

Ala da dibinoa?

        I.

Presuna dibinoa,

Eta ez humanoa.

        G.

Nola deitzen duzue

Gizon egiñ Presuna?

        I.

Deitzen da Jesus-Kristo,

Edo Jainko Gizona.

        G.

Zeiñ beraz hil izan zen,

Jongoiko inmortala?

        I.

Ez, bañan hil izan zen,

Gizona zen bezala.

        G.

Zeiñ egiñ eta hil zen

Eta zer fazionetan?

        I.

Ortzirale sainduan,

Gurutzeko tromentan.

        G.

Zeiñ egunez pitztu zen,

Zerura noiz altxatu?

        I.

Altxatu Aszensiñoz,

Bazko goizean piztu.

        G.

Non da orai bizia,

Zeiñ du bere lekhua?

        I.

Parabisu ederra

Eta sakramendua.

Eukaristia

        G.

Zer da sakramenduan,

Han othe da ogia?

        I.

Ez, bañan Jesus-Kristo,

Gizon Jainko handia.

        G.

Zer dire akzidentak,

Edo aparenziak?

        I.

Sensuez ezagutzen

Diren gauza gustiak.

        G.

Indak zenbait eksenplu,

Jakiñ dezakedana.

        I.

Xuritasun, biribil,

Gustu, handitasuna.

        G.

Zer beraz siñhesten duk

Akzident hetan dela?

        I.

Jesus-Kristo Jaunaren

Gorphutza, arima, odola.

        G.

Hostia batean da,

Hala da hañitzetan?

        I.

Haiñ ungi da batean,

Nola ehun milletan.

        G.

Hausten da Jesus-Kristo,

Akzidentak haustean?

        I.

Ez, bañan osoa da

Parte ttipienean.

        G.

Nola da han gorphutza?

Figura bat bezala?

        I.

Ez, bañan nola baita

Zeruan erreala.

        G.

Kausitzen dire bertze

Bi Presunak hostian?

        I.

Lagun bezala dire

Sakramendu handian.

        G.

Laikoak ala aphezak

Du gehiago hartzen?

        I.

Aphezak bezanbat du

Laikoak errezibitzen.

        G.

Othe da arnorikan

Kalitzean barrena?

        I.

Ez, bañan bai guretzat

Odola isuri zena.

        G.

Zer da kalitz sainduan?

Gorphutza ala Odola?

        I.

Odola eta gorphutza,

Hostian den bezala.

Konfesionea

        G.

Ungi hartzeko Jesus,

Nola behar da hartu?

        I.

Falta mortal guziak

Osoki konfesatu.

        G.

Asko da erratea,

Utzi gabe batere?

        I.

Ez, bañan behar dire

Nigar eta dolore.

        G.

Zenbat aldiz behar da

Hartu urthe gustiez?

        I.

Behiñ obligaziñoz;

Amudioz hañitzez.

Jainkoaren manamendu sainduak

        1.

Jainko bat adoratuko duk

Eta guziz maitatuko.

        2.

Eztuk Jainkoa, ez bertze deus

Banoki arnegatuko.

        3.

Igande, besta sakratuak

Idukiko tuk sainduki.

        4.

Aita-amak ohoratuko

Lurrean aizen luzeki.

        5.

Eztuki hil behar nior ere

Eta ez nihor gaitzetsi.

Gustiek ni behar nauzue

Bengantzen Jainko siñhetsi.

        6.

Haragizko bekhaturikan

Eztuk egiñen gorphutzez,

Eta hetan eztuk plazerik

Desiratuko bihotzez.

        7.

Bertzeren ontasunetarik

Eztuk deusik ebatsiko:

Ebatsiak dakizkiela

Ez haiñ guti idukiko.

        8.

Sekulan eztuk pensatuko

Falso testimoniorik,

Eta ez gezurrik erranen,

Ez handirik, ez ttipirik.

        9.

Hire lagunen esposa

Eztuk gutiziaturen.

        10.

Ezta nihoren onik ere

Gaxtoki desiraturen.

Elizako manamendu sainduak

        1.

Entzun ezak igande, bestez

Meza saindua debotki.

        2.

Konfesa adi gutienik

Urtean behin osoki.

        3.

Hartuko duk Bazkoz bederen

Gorphutz saindua humilki.

        4.

Igande, besta manatuak

Idukiko tuk sainduki.

        5.

Gartha, Bijili, garizumak,

Osoki tuk barurturen.

        6.

Ortzirale, larunbatetan

Haragirik eztuk jaren.

        7.

Denbora debekatuetan

Eztuk egiñen eztaiak.

        8.

Xuxen pagatzak hamarrenak,

Paga xuxen primiziak.

Elizan zazpi sakramendu dire

                1. Bathaioa.

                2. Konfirmazionea.

                3. Eukaristia.

                4. Penitenzia.

                5. Alunzioa.

                6. Ordena.

                7. Ezkontza.

        I. Bathaioak egiten gaitu giristiño, Elizako eta Jainkoaren seme; khentzen daroku bekhatu orijinala, baita aktuala ere, baldiñ baginduen batere.

        II. Konfirmaziñoak ematen daroku Espiritu Saindua, eta indarrak deabruen tentazioneen garaitzeko.

        III. Eukaristiak daduka Jesus-Kristoren Gorphutza, eta harekiñ errezibitzen ditugu bizitze eternaleko dohaiñak; gure arimak handitzen dire grazian, eta gure gorphutzek errezibitzen dute glorian pitzteko bahia.

        IV. Penitenzaik barkhatzen darozkigu bekhatuak, eta ematen daroku galdu ondoan grazia.

        V. Ordenak ematen tu Elizan presuna Sakratuak gure irakasteko, guri emateko sakramenduak, eta gure gidatzeko.

        VI. Ezkontzak ematen du jeneraziño justua; haurrek emateko Jainkoari ohore eta gloria, burasoek obligaziño dute haurren ungi eskolatzeko.

        VII. Alunzioak ematen daroku indar garaitzeko deabruen azkeneko guduak, eta oraiño ematen daroku grazia, Jesus-Kristoren sendimenduetan hiltzeko.

Anplekiago esplikatzen dire sakramenduak

        Bathaioa

Bathaioko sakramenduak

Gure gatheak haustean,

Biktorios egiten gaitu

Deabru gustien gaiñean.

Bekhatu bat egiñ ondoan

Ifernua dut merezi;

Hartu ondoan ur xorta bat,

Zerua dut irabazi.

        Konfirmazionea

Soldadu berri batean du

Iphizpikuak formatzen,

Gizon gazte bat duenean

Krisma sainduaz gantzutzen.

Hemen du hartzen seiñalea,

Seiñale konbatekoa:

Gurutzea bere kopetan,

Bisaian mazelakoa.

        Eukaristia

Gustien Salbatzaille Jaunak

Bere haragi saindua

Egiñ du arimen hazteko

Elizasakramendua.

Aldarean guk egitean

Sakrifizio handia,

Jesus bera da edireten

Apheza eta hostia.

        Penitenzia

Bekhatuek dituztenean

Gure arimak lizuntzen,

Penitenziak darozkigu

Tatxa gustiak xahutzen.

Hau da Jesus gure Jaunaren

Odolaren ithurria:

Hemen barrena du sendatzen

Arimako izurria.

        Alunzioa

Lehoiñaren gisa darraiku

Goseak hillik etsaia:

Guri galarazi beharrez

Heriotzean kuraia.

Bañan gorphutza zaikunean

Olio sainduz gantzutzen,

Borthitzten da gure arima

Eta etsaia flakatzen.

        Ordenak

Ordenek dituzte lurrean

Egiten Jainko ttipiak

Handia da beraz apheza,

Botherea du handia.

Zeruko eta infernuko

Eskuan ditu gakhoak;

Bere gaiñean ere dio

Indar eman Jongoikoak.

Noelak

Eguberri egunean

Munduak behar du boztu;

Testamenta berria da,

Behar dugu ohoratu.

        Eguberri...

Luzifer tulunbioan

Izen zenean hondatu,

Ifernurat giñoazen,

Bañan Jesusek salbatu.

        Eguberri...

Ekharri zuen mundurat

Birjinak gure argia,

Amak dolorerik gabe

Haur handi, Jainko tipia.

        Eguberri...

Hirur errege zuhurrek

Adoratu zuten Haurra;

Eman zioten insensu,

Bere urre eta mirra.

        Eguberri...

Jesus Haurrari presentak

Ziotsaten konsekratu;

Bañan Herodes kruelak

Kruelki zuen tratatu.

        Eguberri...

Salutatu zuten Jesus

Eta Birjina Maria,

Amarik den handiena,

Eta haur Jainko Berria.

        Eguberri...

Ala hark hagitz gu maite!

Hil izan baitzen gugatuik.

Aita, iguzu gloria

Jesus Semearengatik.

        Eguberri...

Orazionea Aita Saindu Urbano VIII-K egiña

Zure begien aitziñera

Ekhartzen tut huts gustiak

Zuri darozkitzut agertzen

Errezibitu zauriak.

Pensatzean zer pena dudan,

Handiago dut kaltea;

Eta pairatzen bihotzean

Tipiago dolorea.

Nik egiñ dudan bekhatua

Hagitz da pisuagoa,

Eta sofritzen dudan pena

Da hagitz ariñagoa.

Bihotzea sentitzen ditut

Bekhatuen doloreak,

Bañan ez khentzen bihotzetik

Bekhatuen maleziak.

Trublaturik ene arima,

Milla pena tut sofritzen;

Hala ere urguillutsua,

Ez zait burua makhurtzen.

Doloretan bethi bizi naiz,

Eta bethi nigarretan;

Bitartean bethi lo natza

Bekhatu usatuetan.

Baldin punitzen bagaitutzu,

Urtzen da gure bizia;

Eta eztugu behiñ ere

Kitatzen gaxtakeria.

Gaztigatzen gaitutzunean,

Aithortzen ditugu faltak;

Bañan berehala ditugu

Ahanzten zure bisitak.

Zehatzen gaitutzun denboran

Grazia dugu eskatzen;

Egiten baduzu grazia,

Kontra gaizkitzu altxatzen.

Baldiñ guk egin tugun hutsak

Barkhatzen ezpaditutzu,

Badakigu, justua zare,

Justuki hiltzen gaitutzu.

Gloriako Aita puxanta,

Iguzu, arren, grazia

Grazia zure baithan dena,

Nihork eziñ merezia.

Ezdeusetik egiñ gaitutzu

Zure othoitz egilleak;

Guregatik othoitzten zaitu

Gustien Salbatzailleak.

                        G.

                Jainkoaren apostolu sainduak,

                Othoitz egizue guretzat.

                        I.

                Diñeki errezibi detzagun

                Jesus-Kristok egiñ promesak.

Orazionea

        Iguzu grazia, o Jainko guziz puxanta, trublamenduek ikhara ez gaitzaten; ezarri gaitutzu Apostoluen harri borthitzaren gaiñean: othoitzten ziatugu Jesus-Kristo gure Jaunaren merezimenduez, zeiña bizi eta Jaun baita zurekien batean, mendeen mende gustietan.

        Hala biz.

Jesus,
gizonaren dohatsutasun osoa

Jesus, zu zare izatu

Gustien kreatzaillea;

Zu Gurutzean itzatu,

Gustien Salbatzaillea.

Jesus, ene esparantza,

Jesus, ene szienzia;

Jesus, ene alegrantza,

Jesus, ene on guzia.

Jesus, ene ohorea,

Jesus, ene sustengua,

Jesus, ene Erregea,

Jesus, khoroa saindua.

Jesus, ene gutizia,

Jesus fede dibinoa,

Jesus atsegiñ guzia,

Jesus ene amudioa.

Jesus dela ene gustuan,

Jesus ene beharritan,

Jesus ene spirituan,

Jesus ene begietan.

Jesus dela ene ahoan,

Jesus ene eskuetan,

Jesus ene herioan,

Jesus gauza gustietan.

Jesus dela ene bidea,

Jesus ene gidaria,

Jesus fiñean xedea,

Jesus Jainkoa, gloria.

Jainkoari Saint Augustiñen othoitza

        Domine Jesu, noverim Te, noverim me. Nec aliquid cupiam nisi Te, ut odiam me et amem Te.

        Quidquid agam, propter Te. Humilien me, exaltem Te. Nihil cogitem nisi Te. Mortificem me, et viviam in Te. Quaecumque veniant, accipiam a Te. Persequar me, sequar Te. Sempter optem sequi Te. Fugiam me, confugiam ad Te. Dignus sim defendi a Te. Timeam mihi, timeam Te. Simque de electis a Te. Diffidam mihi, fidam in Te. Obedire velim propter Te. In nullo afficiar nisi in Te. Aspice me, ut diligam te; voca me ut videam Te. Et in aeternum potiar Te.

        Amen.

JAINKOAREN GLORIA HANDIENAREN,
ETA BIRJINA MARIA DOHATSUAREN IZENEAN