www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Elizara erabiltzeko liburua
Joanes Etxeberri, «Etxeberri Ziburukoa»
1636, 1665

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [faksimilea]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Bertsio elektroniko honen egilea: Josu Landa Ijurko.

Iturria: Eliçara erabiltçeko liburua, Ioannes Etcheberri. Mongiron Milanges, 1665.

 

 

aurrekoa hurrengoa

II. ARALDEA

 

Mugen arraueko othoitzak

 

 

I. burua

Orenak iotzean

 

Esker duzula Iaun oña

Zeren iragan dena,

Grazia egiñ darotazun

Pasatzeko orena.

 

Hartan egiñ tudan hutsak

Barkha dietzaduzu,

Eta berriz erortzetik

Othoi guarda nazazu.

 

        Abe Maria ezkilletan

 

Iaun ona duzula esker

Denbora iraganean,

Zergatik iduki nauzun

Kalteen gerizean.

 

Hala iduki nazazu

Neure mende guztian,

Esker eta laudorio

Duzun ene mihian.

 

 

II. burua

Iaiki ondoko eta etziterako othoitzak

 

        Iaiki ondoko othoitza

 

Iainko puxanta duzula

Esker ioan den gauean,

Zergatik iduki nauzun

Gomendio onean.

 

Dathorken egun guztian

Hala iduki nazazu,

Eta ene gañean erne

Begia idukazu.

 

Guztiz ere egidazu

Egundo egun guztia,

Bekhaturik egiñ gabe

Pasatzeko grazia.

 

        Etziterako othoitza

 

Iauna duzula esker eta

Aithor ene mihian,

Zeren begiratu nauzun

Ioan den egun gustian.

 

Allabanan nik etzaitut

Bidezki zerbitzatu,

Arren egiñ tudan hutsak

Barkha diezadazu.

 

Eta gaua pasatzeko

Egidazu grazia,

Bihar konplitzeko egun

Eskas egin guztia.

 

 

III. burua

Eskolako othoitzak haurrenzat

 

        Eskolan sartzeko othoitza

 

Iauna ikhastera heldu naiz

Neure eginbidea,

Zeña baita arimaren

Salbatzeko artea.

 

Baita hartara kidatzen

Duten bitartekoak,

Hitz letra eskribu eta

Lege gizartekoak.

 

Arren ene bururari

Egiozu argia,

Har dezan irakatsikok

Daroen zuhurtzia.

 

        Eskolako illkhitzean

 

O Serafin iakintsunen

Eskola nausia,

Irakatztera eman zait

Zure lege estia.

 

Bañan halarik deus ezta

Nik gogoan hartzea,

Baldin ezpadut obretan

Emateko antzea.

 

Arren bada gauza guztien

Obrari prinzipala,

Ikhasien obratzeko

Zuk indazu ahala.

 

 

IV. burua

Laneko othoitzak nekhazailleneentzat

 

        Lana hastean

 

Iainko ona, beha zazu

Arren ene nekera,

Eta faboreak isur

Mugaz ene gañera.

 

Ezen hetzaz billuzirik

Deus ezin dirot egin,

Niri laguntzeaz othoi

Har ezazu atsegin.

 

        Lana akhabatu eta

 

Eternala duzula esker

Lana akhabatzean,

Zeren hagoan iduki

Nauzun bizkitartean.

 

Bai zeren darozkidatzun,

Gibelatu trabuak,

Hartarakotz ditutzula

Milla eskerren kantuak.

 

 

V. burua

Othuruntzetako othoitzak

 

        Othuruntza aitziñean

 

Iainko probeditzaillea

Iauts zaite mahañera,

Aitziñeko ianharien

Othoi bedinkatzera.

 

Guardaizazu biandakga

Egitetik gorputza

Ontasun haren dizugun

Frankoki ezagutza.

 

Guztiz ere egiguz

Iainko ona grazia,

Mahañean guardatzeko

Zuk manu neurrria.

 

        Othuruntza ondoan

 

Esker duzula Iaun ona

Asko eta hunetzaz,

Zeren saziatu nauzun

Bakezki othuruntzaz.

 

Arren haren konplitzeko

Egidazu grazia,

Zergatik gorputza baita

Ianharias hazia.

 

Zuri podoreaz Iauna

Bihurtzeko ohore,

Arren harren konplitzeko

Egidazu fabore.

 

 

VI. burua

Itsasoko othoitzak marinelentzat

 

        Iainkoari othoitza edozein orduz

        eta beregainki tormenta denean

 

O Iongoiko, itsasoan

Guztiz miragarria,

Perilletik guarda zazu

Arren gure bizia.

 

Hanbat zuri itzulzeko

Eskerra handiago

Zenbat baitugu kalteak

Hartzeko perillago.

 

        Untziaren patroñari othoitza

 

O patron saindua, arren

Othoi zeure begia,

Gure ganean iduki

Zazu bethi idekia.

 

Eta Iauna ertxa zazu

Arren perilletarik,

Begira gaitzan urero

Izigarrietarik.

 

        Guardiako othoitzak guardian sartzean

 

O Iongoiko uholdetik

Noe begiratua,

Zeren munduan bakharrik

Aurkhitu zen iustua.

 

Eta ez berriz hain garratzki

Punitzeko mundua,

Holtz anarra lekhukotzat

Emanik agindua.

 

Arren bada zuk kegaira

[...]

Itsas gaitzean gerthatu

Ohi direnetarik.

 

        Guardiatik illkhitzean

 

O Iongoiko puxant eta

Zeruko dohatsuak,

Pausatzera goaz zuen

Arduran fidatuak.

 

Arren bada egizue

Gure orde guardia,

Perilletarik guardatzen

Duzuela untzia.

 

Itzultzean gero berriz

Guardia egitera,

Bozkiago ethor gaiten

Eskerren itzultzera.

 

Marinelei abisua

Othois hauk erran behar dire guztiz guardiakoak berze mugako othoizen ondoan. Erran nahi dut goizean goizeko edo iaiki ondoko othoitzak, erran ondoan, eta arratsean arratsekoak eta hala bethiere.

 

 

VII. burua

Arrantzailleen othoitzak

 

        Arrantzarakoan

 

O Iesus Krist Piarresi

Sarea etxarazia

Enplegatu zuellarik

Alferrik gau guztia.

 

Eta eman ziñoena

Haren bethe arraña,

Halakoa egiguzu

Guri ere dohaña.

 

Hanbat zuri itzultzeko

Ordañezko eskerrik,

Zenbat itsas barrenean

Baita arrain gorderik.

 

        Balea zaleintzat othoitza

 

O Iaun Tobias gastea

Ungi begiratua,

Guardaritzae bidaldurik

Arkanjelu saindua.

 

Eta kostara arraña

Erakharrazia,

Haren hilltzeko egiten

Zinioela grazia.

 

Guri ere egiguzu

Arren othoi dohaña,

Kalte gabe hilltzeko hain

Izigarri arraña.

 

        Balea hillondoko eskerrak

 

Iauna ditutzula esker

Eta laudorioak

Million eta milion

Baño gehiagoak.

 

Zeren egin darokuzun

Liberalki grazia,

Idekitzeko handien

Arrañari bizia.

 

Zure faborea dugu

Sentitu zonbatean,

Bethi iduki gaitzatzu

Kateen gerizean.

 

aurrekoa hurrengoa