www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Galtzaundi eta beste bertso asko
Ramos Azkarate
1880-1904, 1962

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Galtzaundi ta beste bertso asko, Ramos Azkarate (Antonio Zavalaren edizioa). Auspoa, 1962

 

aurrekoa hurrengoa

JUAN SEBASTIAN DE ELKANO

 

Getariako seme leyal bat

beñere ez dedin aztu,

Tolosa ontako gazte jendiak

nai genduke txit onratu;

¿Delkano zanak eindako lanak

zenek aik danak kantatu?

onen istoria irakurri ta

guztiok zoratu gaitu.

 

Juan Sebastian de Elkano,

au izan zan pilotua,

eguzkiaren azpi guzian

berdiñikan gabekua,

itxasoetan onek izan zun

biotza korajesua,

barku batian aurren aurrena

jiratu zuan mundua.

 

Milla bosteun da emeretzitik

oi ta bira bitartian,

sosegu gabe au ibilli zan

itxasoaren gañian,

isla berriak topatu nayan

Españiyaren onian,

bere biziya arraiskatuaz

salbajiaren artian.

 

Norteko izarra artian illun,

bide batzuek itxiyak,

jakinduriaz iriki zitun

arkitu ziran guziyak,

baita billatu mundu berrian

isla ondasungarriyak,

zeruko Aitak oni eman zizkan

beretzat zazpi doayak.

 

Goyan zerua, beyetan ura,

etsai gaiztoak nunaitik,

barkua berriz urez betetzen

ari zitzayon zulotik,

turmoi, tximistak, aize gaiztoa,

alderdi guztietatik,

bere lagunak erdiyak iltzen

zitzaizkiola sustotik.

 

Bizi ziranak bere onduan

guztiz ziraden bildurtu,

kontrariyuaren eskuetan

nai zutela gelditu,

Delkano zanak onelako itzik

etzun nai izan aditu,

bere balorez koitadu ayek

guziak zitun salbatu.

 

Izan zalako gau eta egun

Delkano animosua,

Victoria'kin onek ein ziyon

munduari jira osua,

iru urtean pasatu zitun

amalau milla legua,

pozak zoratzen sartu ziraden

Barrameda'ko portua.

 

Beren promesa kunplitutzera

juan ziran koitaduak,

erdiyak eta geyago zeuden

osasunatik galduak,

bestetik berriz beren gorputzak

iya larru gorrituak,

jendea berriz airi begira

ezin sekatuz malkuak.

 

Toki guztietan zabaldu izan zan

Juan Sebastian'en izena,

nungua ote zan mundu guzia

jiratu zuena aurrena,

ala biarrak ala gertatu

egiazko euskalduna,

erderaz ezin ikasi eta

euskara maitatzen zuna.

 

Karlos bosgarren Españiako

orduko enperadoreak,

merezi bezela etzizkan eman

oni bere onoreak,

pensatu gabe nolatan pasa

zituen iru urteak,

jende guztiya arritzen zuan

onek ein zun biajeak.

 

Mundu guziya lendabiziko

onek zubela jiratu,

izen orrekin zizkaten oni

neke guziyak pagatu,

bosteun dukat urteko agindu,

batere ezin zun kobratu,

beste biajian gizarajua

eriotzan zan gertatu.

 

Glori aundi bat izandu zuen

gure probintzi maiteak,

orrelako lan bat ondo eitea

emen bertako semeak,

famatzen dute mundu ontako

Jayota dauden jendeak,

nola ez gera gu oroituko

pasagatikan urteak?

 

aurrekoa hurrengoa