GOLDARAZKO ASTOAREN BERSOAK

        «GOLDARAZ'KO ASTOAREN BERSOAK» ez dute itzaurre bearrik. Leitzen ditunak, laister ikusiko du zergatik eta zetarako jarri zituen.

        Auek, bere beste berso guziek baiño, barratu ta ospestu dute Euskal-Erri guzian Andrés Astiz'en izena.

Milla zortzireunda

laroge-ita zortzi

munduak salbatuta

aurten deramazki;

Jaunari eskatuta

grazia lenbizi,

gertaketa polit bai

nai nuke adirazi.

San Anton bezpera zen

aurten iru urte,

askok ere gogoan

idukiko dute;

makiña batek parra

azkar egin dute

asto txiki txuri bat

dela mediante.

Irurzun'en ferie

zen egun orrekin,

ara, gu joan giñen

ganaduarekin;

utsik baño obe du

beti zerbaitekin,

denok suertatzen dira

nekazariekin.

Patrizio bistan zen

kinkillero ori,

oiuz asi zitzaidan

joatako berari;

alkar saludatutzen

ala giñen ari,

asto,a aldamenean

zeukan oiulari.

Eskuan billetiak

zeduzkan saltzeko,

astoa arratsaldian

irrifatutzeko;

erregutu ziraden

nik ere artzeko,

asto ori lenbailen

netzat izateko.

Inazio deitu nun

bela neregana,

artuko ote giñun

biok erdi-bana;

etzela, ez, garesti

biok sueldo-bana,

bientzat izan zedin

batek zeramana.

Billetiak neronek

berexiturikan,

bi sueldo pagatuta

sartu nun patrikan;

nongoa ta nor nitzan

listan arturikan,

gero, izan etzedin

bai-ez oterikan.

Arratsaldeko iruek

laurak bitartean,

jendea batzartu zen

Estanko'ko atean;

billetiak sarturik

eltze motz batean,

«publikoz» jokatu da

guzion aurrean.

Bizente Otamendi

erriko alkatia,

orrek tiratu zuen

astoan zoria;

berak ere bai zuen

jokuban jarria,

berak lana eginda

guretzat suertia.

Ogei t'iru numero

joan ziran airian,

gurea suertatu zen

ogei ta laubian;

egun da ogeitatik

gu gera sarian,

pastarako aberea

pezt'erdi batian.

Kinkilleroak lista

leitu zularikan,

Presente egin nion

aldamanetikan;

billetiak bertantxe

eskuraturikan,

astoa nuen artu

erramaletikan.

Bi jajoi eta arbalda

zintxa bai ta manta,

itxuraz bazedukan

abere eder planta;

batzuk zeudeten parrez

nerau berriz kantan,

onela sartu giñen

Bizenteren bentan.

Albukia eginda

andik ateratu,

jinetia're ona

genduen billatu

andre bat astogañen

nik kopak pagatu,

Latasa'ra onela

giñen alderatu.

Matxikeneko Bentan

iru bersolari,

astoari begira

kantuz giñen ari;

astoa sano zegon

ez baizegon eri,

graziak emateko

San Antoniori.

Trago bana edanda

andik abiatu,

mutil bat astogañen

genduan paratu;

beste lagun iruok

atzetik kantatu,

Goldaratz'a onela

giñen allegatu.

Jendiak oarturik

gure kantetara,

bela atera ziren

atarietara;

iñork etzun prisarik

gu ere betara,

geren astoarekin

denok tabernara.

Astoak irets zitun

maize ta belarra,

gaixoak bazedukan

zerbaiten bearra;

gerok ogiarekin

denok sardin zarra,

trago bat egiteko

ez janari txarra.

Asto zinzarri-soñun

gerok berriz kantuz,

Zapatanean sartu

giñun alojatuz;

kanta bai ta arrantza

bazen fundamentuz;

etxeko astoa're

zegoan kontentuz.

Egun artan berian

erostuna bazen,

bereala saltzeko

arrazoik etzen;

lendabizi trapero

erdaldun ori zen,

irrifatu orduko

galdeskan ari zen.

Amar duro eskatu

lau arek agindu,

trapero batendako

naiko egiña du;

diferentzia beitzen

ez giñen berdindu,

berak uste zun baño

geigo balio du...

Baldin traperoakin

konpondu bagiñe,

txarra izan bear zun

astoaren fiñe;

burni ta trapu zarra

zata ta espartziñe,

oen truke jabona

misto ta sardiñe.

Bigarren erostuna

Itsaso'koa zen,

tabernaria zela

berak esan zuen;

feria pasatu ta

sei egunera zen,

ori're astoaren

galdeska zetorren.

Egiteagatikan

jaun oiei gustoa,

aparejatu giñun

majorik astoa;

bost duro zun eskiñi

prezio justoa,

alde batera etzen

eskeñi gaistoa.

Guliko ostalari

pillotari ori,

astoa ikustera

bera zen etorri;

onek ere eskeñi

egin zuen garbi:

lendabizi bost duro

gero boste t'erdi.

Laugarren erostuna

gallego Bizente,

orrekin egin degu

tratua dexente;

ikus bai zun astoa

belarriak tente,

pozikan eman zigun

dirua presente.

Pelaje txurie du

jenioz fuertia,

jon den udaberrian

laugarren urtia;

aixe ordainduko du

egin dun kaltia,

Aita San Antoniok

diola suertia.

Orain Bizente dago

astoaren jabe,

naiz merkexago saldu

gu pozikan gaude;

ez bagaude aberatsak

ez eta're pobre,

bost duro badauzkigu

gastutatik libre.

Ogeita zortzi bertso

ok dira guziak,

aprendiz batendako

geiegi luziak;

lagundu didalako

Jaunari graziak,

uts egiñak barkatu

leitzale guziak.