www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Erriko jendeentzat osasun legeak
Martin Aranburu
1899

      [liburua osorik RTF formatuan]

 

Iturria: Erriko Jendeentzat Osasun Legeak eta Medikantzako Argibideak (Isabel Arrigainen edizioa), Martin Aranburu eta Manuel Bago Agirre. Euskal Editoreen Elkartea, 1994

 

 

aurrekoa hurrengoa

IRAKURLEARI HITZ BI

 

        Gutxi esan bear diozkagu liburu txiki au, naiz dala denbora pasa besterik ez bada ere, bere eskuetan artutzen duanari. Bertan berean esaten degun bezela gure asmoa ez da besterik izandu, ez bada erriko jendeai erakustea zenbait gaxo edo gaitz maizen eta ugarien sortutzen diranak, zer nolakoak izan oi diran eta nola alde egiñ litzaiokean gordeaz bear bezela osasun legeak; eta naiz ez izan gauza balio aundikoa gure liburutxo au, beintzat bera egitera eraman gaituan asmoa, uste degu dala ontzat artzekoa. Ez degu ametsik egiten bear dan bezela atzen eman diogula gure lanari, zergatik badakigu gure indarrak laburrak dirala eta ez dirala onenbesteraño iristen: bañan esaera oi dan bezela errien ongi izatea eta beren argitasuna edo jakinduria badijoaz alkarren parean, izanik erri bat aiñbestean ondasunez betea non dagoan jakinduriaz apaindua, guk gure aldetik egiñ degu alegiña onetaratzeko, pixkatxo batean ez bada ere, gure euskalerria, ekarririk ondar ale bat naiz izan bakarrik, ondasunezko nai gendukean etxe au jasotzeko. Badakigu ere aje gabekoa ez dala gure liburutxo au, eta oek erakusten badizkigu esamiñatzalle ondradu eta leialak, beti egongo gera gu erreparo oek bear dan bezela aintzakotzat artzeko; bañan beste asmo txar edo zitalarekin orretara iñork asi nai badu lenago aitortzen ditugun ajeak azaltzen, orduan uzten degu orrelako zoko-miatzalle azkarrarentzat guk egiñ izan al degun bañan lan obea egiñ dezan eskubidea.

        Lenago esan degun bezela euskal-errian zenbait medikantzako eta gaxoen gañean jakitea ona dan gauzak zabaldutzeagatik asiera eman diogu esku-artean daukagun liburutxo oni, eta onegatik erderaz egin deguna biurtu degu euskerara esleituaz gure probintzi Gipuzkoako onetan usariyo dan itzkuntza zergatik uste izan degun au geienenbat itz egiten dala euskal errian eta ongiena adierazotzen dituala erderaz ipiñitako gauzak. Onetarako baliyatu gera garbien eta errazen euskal-erriko jendea konturatu litekean itzetatik, osoro eta ez itzez itz erdaldunean ipiñi deguna euskerara biurtuaz, baizik iritzi diogun alderdirik errazena billatuaz gure asmoan bear dan argibidea emateko: eta au bera esan bear degu eskribitzearen gañean ere, bada aukeratu degu lenagoko usariyo zarra eta ez gaurko egunean jartzen dituzten letra moduak, baizikan Larramendik, Iturriagak eta beste euskal maisu jakintsu aek oitura izan zutena bera.

        Onenbesterekiñ gure liburutxo onek arkitutzen badu euskal-erriko jendearen aldetik ongi-etorririk txikiena bada ere, gauza au izango litzake geienenbat desio lutekeana eta pozgarririk aundiena artu dezaketeana

LIBURU-EGILLEAK

 

aurrekoa hurrengoa