PENTAGRAMA BAT OSATU EZINEAN

Imanol Urbieta-ri

        BAT.— Egun etzeukagu orainarteko abeslariekin jarraitzerik. Orainartekoak, musika fusilatu, hurkatu ditek, hitza salbatzearren.

        BI.— Benito Lertxundi asko atsegin zaidak.

        HIRU.— Bainan non gelditzen dira euskal kadentziak? Eta tonalitateak, non? Abesti asko gaixo zegok bere oinarri bereizienean ere.

        LAU.— Beatles-ek estilo berri bat sortu ditek... Frantziak, Italiak, lparramerikak ere ba dizkitek bere estilo bereiziak.

        BOST.— Nirekiko, arazo guztia dirubidea bai edo ezean zegok. Ba diat nik lagun bat astero «Zeruko Argian» idatziarren xentimorik kobratzen ez duena.

        BI.— Noski, diskak ez direla hain onak. Bainan agirian, herriaren aurrean entzun behar diagu Benito eta ez disken mekanikan.

        BOST.— Beharrezko duk profesionalismo bat. Bainan profesionalismoak erantzun bat eskatzen dik. Erresponsabilitate bat. Lehendabizian, norberaren neurriak ezagutuaz eta bere prestasunak ordainketa bat merezi duen edo ez ikusiaz. Egiaz eta jator. Ez dedila igesbide eta ogibide izan sarritan andereinoekin gertatu ohi den antzera.

        BAT.— Eta ez ditek zaharretara jo. Zertarako dago Azkueren abesti-bilduma?

        LAU.— Agian, hauetako abestitan gauza bereiziak entzuten dituk. Italiarren eta frantsesen kadentziak erabat ezberdinak dituk.

        HIRU.— Gaztedia nora zijoak abesti hauekin? Alde batetik, abesti hauen zailtasunak ikastea debekatzen zigutek. Eta, bestetik, ez ditek dantzarako balio.

        LAU.= «Blues» estiloan, adibidez. Hau, hauxe duk ikasi behar duguna.

        BAT.— Gauza bat abeslari izatea duk eta abeslari-olerkari-musikalari izatea bestea. Zergatik ez dira norberaren mugak neurtzen? Euskalerrian ba zeuzkagu bai abeslari, bai olerkari, bai musikalari —gehiegi ez ote?—. Lana elkarturik egin behar diagu. Hau duk, nirekiko, «Ez dok hamahiru»koek izan duten errurik handiena.

        BOST.— Penagarria duk idazleen egoera.

        HIRU.— Nirekiko, kanpoko abestiak euskeratu, hauek dantzatu eta abesteko.

        BI.— «Ez dok hamairu» abesten hasi zenean, kritika batera prestatu huan. Inork ezagutzen al dituzute «Galerias Barandiaraneko» elkarrizketa eta abesti-saioak? Hitzegin nahi badugu, gaia ezagutu behar diagu lehendabizi.

        BAT.— Gure herria izorratzen duena pertsonalismoa duk. Nik zerbait egin nahi badiat, derrigorrean besteen aurka johan behar. Eta ez zegok huntara eskubiderik.

        HIRU.— Abestia, bestetik, arazo txikienetako bat duk. Kultura duk gure helburu. Ez zegok beste erremeriorik. Huntan finkatzen ez bagera, joan gindezke pikotara.

        LAU.— Beste aldetik, Kataluinako egoera aztertu al da behar den bezala?

        BOST.— Gaizki ordainduta, ordainduta daudenean. Galdetu Txillardegi eta Torrealdairi.

        BI.— Alferrik duk guztia gaia ezagutzen ez dugun bitartean.

        HIRU.— Idazleak, alfabetatze-saioak eta beste hunelako gauzak aurreratu behar dizkiagu. Eta antolatzen diren saioak ondo antolatu. Euskaltzaindiari edo beste bati amor emanaz. Bainan autoritate bat behar diagu eta egun, nor Euskaltzaindia baino egokiago?

        BAT.— Beti bakarka jardun gaituk. Inorekin kontatu gabe. Alfabetatzea zelarik, herrixka batean bi gizon hasi hituan lanean. Bakoitza bere aldetik. Hunela, aste berdinetan bi alfabetatze-saioak antolatu zizkiten. Eta hau, bi edo hiru mila bizilaguneko herrixka batean.

        BI-Hutsune bat bete dutelakoan negok.

        LAU.— Zer gertatu da «Nova Canço» taldearekin? Zer egiten dute Raimon, Pi de la Serra eta gainontzekoek?

        BOST.— Bainan ba zegok dirua. Galdetu argitaraldietako zuzendariei. Urretzen ari direla zirudik. Jendeak atzo baino gehiago irakurtzen dik. Eta euskal liburuak egun diru gutxi ematen badu ere, hasi duk bere igaliak ematen. Nun gelditzen da diru hori?

        BI.— Bere eginkizuna bete dutela? Taldea desegindu eta kito! Bainan nork esan neri ez dutela ezer gehiago esatekorik? Bere eskuetan zegok erantzuna. Eta herriak ere ba dik zerbait esan beharrekoa.

        LAU.— Joan dituk erromantizismo garaiak. Zerbait egiten denean, izen onekoa izan dedila behinepein. Gure egoera ez duk txantxetakoa.

        BOST.— Nirekiko, ez dela jator jokatzen. Konsumoko gizartean murgilduta gaudek erabat.

        HIRU.— Batasuna beharrezkoa iruditzen zaidak.

        BAT.— Bakarka eta ostopoak jartzen. Euskeraren batasuna dela, Basarri-ren iritziak direla, Saizarbitoriarenak direla. Ez, ez goaztik bide onetik.

        LAU.— Bestetik ez dik negar egiteak merezi.

        HIRU.— Bilinguismoaren arazoa aztertu nahi nikek. Ba zekiat Alto Adigio-n huntaz lan serio bat egina dutela. Ez diat uste «Gaur» taldearen lana azkeneko hitza denik. Garrantzi handiko oinarriak dituk estadistikak bainan ez ditek arazo interesgarri eta garrantzitsuena argitu: Bilinguismoa bai edo ez?

        BI.— Herriari entzun. Ez zegok besterik.

        BAT.— Frantzian batasuna lortu zutenean, zer egin zuten? Indartsuenak irabazi. Ni, Saizarbitoriaren alde. Edo Rikardoren alde. Lastima izan duk Rikardoren heriotza.

        BOST.— Konsumoko gizartearen ideia izan duk nirekiko Marcuse-ren aportazio onenetakoa.

        BI.— Ba zirudik orain taldea irikitzen hasi dela.

        HIRU.— Bilinguismoa onartu diagu bainan non eta zertan oinarritu gera? Bilinguismoa bi hizkuntz indartsuez eraman leikek. Bainan ez behartsu batez eta aberats batez. Hauxe izanen hukek herria izorratzeko merioa.

        BOST.— Marcuse ez diagu gehiegi irakurri eta pena duk benetan. Aberatsa baino aberatsagoa iruditzen zaidak. Cohn Bendit eta maiatzeko iraultzaren gainontzeko eragileak, Marcusen liburuetan ikasiak dituk. Ameriako Unibersitatetik bidali omen ditek. Farra eragiten zidak Amerikako demokraziak.

        LAU.— Negarra irtenbidea balitzake, orain negar egitera joanen ninukek.

        BAT.— Gauza bat eskertzen badut, Rikardo ezagutzen nuen bezala ezagutzea duk.

        BI.— Egun Lurdex eta Xabier Lete ez dituk hainbeste entzuten.

        LAU.— Bainan egoera batzuk dena pikotara jaurtitzeko gogoa ematen zidatek.

        HIRU.— Hau duk Alto Adigio-ko egoera. Eta filosofian doktor maila lortu duen batek monolinguismoa behar dutela esaten dik. Arrazoiak jakin nahi nizkikek.

        BOST.— Eta E.S.S.B.— koek ere berdin. Berriro Intelektualen purgak datoztelakoan negok.

        BAT.— Joseba ere bere anaiaren bideetan zebilek. Teolojiako gaiak prestatzen ari duk eta izanen dik nahiko lan. Gure herrian errezegia duk Jainkoa ukatzea. «Jainkoaren heriotz-teolojia» ezagutu diat egun hauetan. Harrigarria duk Robinson gotzai izana.

        BOST.— Non aurkitu sozialismo jator bat?

        BI.— Eta etzaitek gehiegi gustatu biak elkarrekin egindako diska.

        HIRU.— Liburua igaz argitaratu zian. Italieraz zegok.

        LAU.— Hobe duk ixildu eta lanean jarraitu.

        BAT.— Berak dionez, orain arte Jainkoa goian jarri dugula. «Aita gurea, zeruetan zaudena». Bainan Jainkoak ez dik tokirik. Orduan gure otoitzak faltseatuak zaudek. Bainan Jainkoa norberaren barnean dagoela esaten duenean, pauso kontradiktorio bat ematen dik. Tokirik ez ba du zelan norberaren barnean jarri?