HAR ZAZUTE EPILOGOTZAT

Gizon eroria etorri zait

bizitzaren beheko aldetik,

heriotza loretzen, martxotzen den ganbaratik.

Bai, bai, bai...

Noski, ba!

Bertze batean.

Bihar goizean?

Zai, zai, zai gelditu gera biok;

Noiz erorko naiz ni.

Edo —eta berdin dio—

gizon eroria noiz jeikiko ote da.

Primo agitur de ente;

deinde et principaliter, de essentia.

Ba goaz

                 —ba al goaz?—

eta goazen betiko.

Hemen al zaude?

Noiz lapurtu dituzu

bizitzaren San Tomasak?

Nolatan zurituko dut

bezten ari naizen paper hau?

Eta

borobil,

borobil,

borobil,

                 —Oteizaren arrautza ez, noski—

eta

borobil,

borobil,

borobil,

gaia berri bat asmatu dut estetikarako. James Joyce

hil zen bainan «muskiren orlegia irlandatarren pin-

turarako» utzi ondoren. Nik, «eta borobil, borobil,

borobil» euskaldunen tristezirako.

Asteko egunak

eguneko asteak bihurtu dira.

Eta eguneko astearen orduak,

orduko egunaren asteak...

Eta orduaren eguneko astearen minutuak...

Suspensioko puntuetan gelditu dira minutuak. Segun-

doen zai, alegia.

«Muchas mujeres tienen hijos, y las mujeres que

tienen hijos están contentas» esaten du Aurora de

Albornoz-ek. Minutuekin gertatu ohi den antzera.

Minutu askok segundoak dituzte eta kontent daude

segundoak izaten dituzten minutoak.

Eta bitartean, Euskalerrian,

izenik gabeko etxe batean,

lau mila euskaldun

                                 —nekazari eta politiko—

lau mila goseti

                           Euskalerrian

izenik gabeko gose betean.

Lehendabiziko irtenbidea;

bigarren aukera;

hamargarren lehendabiziko irtenbidea.

Estratejia da dena.

Herria bere onetik atera zen eta «erotu behar ba-

duk, bakarrik erotu» —deadar— «bainan ez ahale-

gindu segundoei hire bai-ezak ematen». Ni, lasai,

ez nintzen beldurtu nere herriak, desperantzaz era-

ginda, ordularia lurrera jaurti eta apurtu zuenean.

Beste berri bat egin nuen eta...

...goitik behera,

mahastiak herri aldera

tokirik ez dutenean,

itxaropenak, malko-hur bihurturik,

bakea ukatzen duenean...

...goitik behera

herri baten dohainak,

hur behera

ahaztu ezin diren ekaitzak...

...goitik behera

indarrik gabeko abestiak,

txalotzen diren bularrak;

beldurrarekin batera sortu da

gure herriaren eraztuna...

...goitik behera,

alde batetik bestera,

lokatzetan dagoen gurasotza...

goitik behera...

                             ... askatasunera.