AMODIO GATI

        1854

Eni zeitanak behatzen dü entzünen

Iraxibauko semia nula hil den;

Etxandi Garindañek beitü eho Maulen

Merkhatütik etxerakuan biden gañen.

Luistto hori zen merkhatin deseñ hunin,

Bere etsaiareki nahin baken egin;

Aihaltü ziren algarreki Xaxienin

Eta etxerat abiatü destenorin.

Hiriti jalkhi zirenin hasi ziren

Ihur etxakin zer gatik aharratzen,

Bena Luisttoren botza bertan ixiltü zen

Hamahiru nabela kholpü beitzin ükhen.

Hilari entzün zeren hau erraiten:

Intsolenta, zer süjetez, naik ehaiten;

Arrapostia, ehait eho bai ehoren,

Haboro ene kuntre ehiz mintzatüren.

Gaia oro igaran zin ertzik eskin

Lehen igarailetarik sekurs nahin;

Bena hura hara zeneko zen hil phüntin,

Hari bortxaz erran ziozün nurk eho zin.

Hel zakhitzat, paseiari goiz jeikia,

Eta ikhus ene khorpitz blesatia;

Bestek egin beteitadie ehaitia,

Zük othoi, egin izadazüt señatzia.

Iraxibauko semia, kausa zer zen?

Nulaz hain etsai krüdela zure bazen?

Gizunak behar dizü ükhen hanitx ogen

Hainbesteretan lanthatzeko nabelaren.

Etxandi Garindañe nin khexü bethi,

Haren amoria benin nik askazi;

Nik hari erran ezkuntiak litzan ützi,

Hitz horregatik eho nizü hañ Krüdelki.

Posible deia, Etxandi, hi hañ handi,

Hik othian egin dian krima hori?

Bizia deronak idoki personari

Beria ere zor diala, orhit hadi.

Zazpi haurren aita baten kolore zen,

Emaztia zialarik bizi etxen,

Amore gatik ari zadin gizun hiltzen;

Satan etzen hareki gaxki libertitzen

Etxandiren anderia, orhit hadi

Nur gatik egin izan den hiltze hori,

Hire gatik hil izan dela hire kosi,

Arima nahi zeñalakoz salberazi.

Orai jüstizietan, krima handik

Kreditak dütienek pharkatürik

Eta praube jüstuak aldiz pünitürik,

Pilatüs üdüri beitira oraiko jüjik.

Berset horien egilia jüjen gati

Presuntegian egon da injüstoki

Eta galdü bost etxalte haiegati;

Zunbat jüsto den jüstizia phentsa horti!