LEHEN ETA ORAl

Izan nauk ipharrera hego-aldetik,

Iguzkiko partera mendebaletik;

Eta diat ikusi guzien gainetik

Inozenzia hainitz gizonen partetik.

        Abila hargatik

        Duk, egundainotik,

        Egin gabe deusik,

Ederkiena bizi bertzen lanetik.

Munduan jarri huan injustizia

Nagusitu zelakotz alferkeria.

Zenbait abilek ez dik denbora handia

Beretua zutela mundu hau guzia...

        Hik, laboraria,

        Eragin hazia

        Eta bil bihia?

Abilarentzako huan ogi xuria.

Aditu diat ere bazka onenak

Ez zituela zaldi nekatzen zenak;

Oilo, oilasko eta oilanda gizenak

Jaten ez zituztela hazten zituenak;

        Janari finenak,

        Arno gozoenak,

        Gauza hoberenak,

Abilek zituztela iresten denak!

Sortzetik hiltzeraino, laboraria,

Uztarri-pean huan hire tokia;

Eta, beti lanean higatuz bizia,

Hirerik ez ukeian non pausa erhia;

        Bertzena guzia.

        —Zer injustizia!

        Ikharagarria!—

Azienden herrunkan hintzen jarria.

Hogoi mendez bedere hola munduan

Gizona gizonaren esklabo huan.

Abilek ezarria urrezko tronuan

Bahuan bat errege guzien buruan

        Haren inguruan.

        Alferrak ituan

        Bizi deskantsuan.

Eta gu lanarekin beti guduan.

Lagunak ez duk errex orai sinhesten

Jenden inozentzia nolakoa zen:

Erregeren nahia baldin hala ba zen,

Miliunka zitian gizonak alxatzen,

        Harmak har-arazten,

        Lerroan ezartzen,

        Gerlarat igortzen...

Eta han inozentek elgar xahutzen.

Zinez zorigaitzeko denbora hetan

Nolako miseria zen bazterretan!

Pobreak bilusikan non nahi bidetan

Otzak eta goseak hilak erdietan.

        Zenbat ama, hetan.

        —Haurrak besoetan

        Gaxoak errestan—

Alferrak libertzen jauregietan!!

Ethorri huan bada noizbait orena

Gizona herrestatik alxatu uena

Eta, porroskaturik gathe zakarkena,

Bere gizon-dretxoak hartu zituena...

        Hau gure aitena

        Duk obra lehena

        Eta ederrena.

Gizona esklabotik egin zutena.

Xoil ez dik ehun urte, lagun maiteak,

Gizonaren herrunkan gure jartzeak.

Lehen, batzu nagusi; esklabo bertzeak...

Iduri aita baten ez ziren semeak (umeak).

        Geroztik jendeak

        Handiak, xumeak,

        Aberats, pobreak,

Lerro berean gaitik jarri legeak.

Ala, dadin aberats ala pobrea,

Gizona gizonaren duk haurridea;

Eta gu goratzeko bertzen aphaltzea,

Gure anaiari duk laido egitea.

        Elgar aditzea,

        Elgar maitatzea,

        Eta laguntzea,

Hori duk egiazko Jainko-legea!!!