BERTSO BERRIAK

                Udarregi

Azpeitira dirate

bertsuetara deitu,

gizon balientia

naute eskojitu,

buelta bat egitia

nuen disponitu,

ay! pensamentu oiek

artu ez banitu,

gutxi suponitu,

ez gera unitu,

utsik naiz gelditu,

talentubak aitu,

enfermedade txarrak

bajatu gaitu.

D'Abbadi jaun ori

frantzesa da berez,

ni berriz española

pobria nerez,

premiyuak partitzen

ditu kantidadez,

Azpeitira juan nitzan

bizirik dolorez,

bajuba kolorez,

eskasa balorez,

Pello degu juez

nombratuba legez,

ni utsik geldituba

portatu gabez.

Premiyua eman zioten

Pello Errotari,

ez dan gauzik esaten

ez gerade ari,

zerbait luzatutzeko

bere lagunari,

Juan Jose Alkain edo

Jose Bernardori,

gezurra ugari

sakatu dit neri,

triste Udarregi,

deskubritu bedi,

asko partitu gabe

juana da ori.

Orduban Azpeitiyan

zan alkate jaunak

partitu omen zizkan

bere ordenak,

ango tribunal edo

komisiyo onak,

artako nonbratuta

zeuzkaten gizonak,

guztizko personak,

ala dira sonak,

pruebak emanak,

orren faltak danak,

edozeiñ gauza libre

lotsatze'ez danak.

Erriko alkatiak

itz oiek esan-da,

errespetatu gabe

zertako juan da?

tribunala ere berriz

artarako zan da,

orrek guziyai alde

listua izanda,

berak artu prenda,

publikora erten da,

sufritutzen lan da,

txarra da demanda,

etzaizkiyo urritu

neri emanda.

Alkatiak jarriya

zan kondiziyua,

lagunairi egiteko

partiziyua,

eman biar danian

txarra zoziyua,

bota ta kunplitzen da

obligaziyua,

orren aziyua

ai zer leziyua!

dala traiziyua,

konparaziyua:

Judasek izan zuen

ofiziyua.

Giza-arte txarrera

ez nitzan etorri,

bolsan diruba ondotxo

ez banu jarri,

D'Abbadik premiyua

eman arren orri,

etziyon zentimorik

Alkaiñi ekarri,

artutzeko larri,

berak gorde sarri,

artu eta korri,

izan banintz urri,

ibilli bear nuen

desonragarri.

Kantidade guziya

jaso du urretan,

eun franko justu dira

lege zarretan,

ez gerade metitu

enplio txarretan,

propinak partitzeko

kale baztarretan,

nago bildurretan,

ori indarretan,

ez dala zorretan

dabil gezurretan,

aberastu biar du

modu orretan.

Premio ori artu ez,

galanki gastatu,

sentidubak nai ditut

manifestatu,

Pelloren aziyuak

etzaizkit gustatu,

bost duro utzi ditut

kotxe ta ostatu,

zertako estutu?

ez gera ajustatu,

gezurra prestatu,

diruba arrastatu,

konzientziya ondo

errejistatu.

Azpeitira juan nitzan

ni zori gaitzian,

gizon onratu batek

deitu baitzian,

batzuetan oñez ta

bestian kotxian,

zorrikan utzi gabe

sartu naiz etxian,

gizona zartzian

premiyua atzian,

au gogoratzian

pena biotzian,

lasaituko gerade

kobratutzian.

Usurbillen dema bat

aurten da jokatu,

an elkar billatzia

zaigu tokatu,

askoz naiago nuen

ez banu topatu,

gezurrak esan eta

egiyak ukatu,

saltsa eziñ bukatu,

izketan nekatu,

kasik da pekatu,

eziñ debekatu,

ojala ez bagendun

itzik trukatu.

Fundamena izan zan

Pelloren aotikan,

«zer notizi nituben

Azpeititikan»,

nik pakia desio

nere partetikan,

asko kejatu gabe

asi zan platikan,

illiak zutikan,

bere gramatikan,

oso gogotikan,

sendo politikan,

orri ajola diyo

guregatikan.

Orduko itzakgatik

egiñ diyot kaso,

errespeto piska bat

biagu preziso,

nai dubena esatia

ez baita alkaso,

bere mantxak bota nai

zizkiran akaso,

kopak sarri jaso,

zurrut kurioso,

jarri animoso,

ni ez nago gozo,

zergatik juzgatu nau

gezurti oso.

Astiasuko erriko

Don Pedro Elicegui,

gezurrez dabillela

Juan Joseri,

ez diyo begiratzen

zenbaitek ezeri,

prestubak insultatzen

gizona ez ari,

tentatu zat neri,

Alkain Udarregi,

egiyaz da ari,

publikatu bedi,

ez berak dauzkan tatxak

bota besteri.

Pello desafioka

aspaldi asiya,

zertan egingo zaio

menospreziya?

ori da gazterikan

ondo ikasiya,

berak markatu zuen

probintzi guziya,

etzan itxusiya,

daukat ikusiya,

onrak mereziya,

izan du graziya,

amaika duro eder

irabaziya.

Oso trebia dago

kantuzko lanian,

orrelako gutxi da

gaurko egunian,

gogor egiten niyon

gazte giñanian,

obeditu diyogu

etsi degunian,

sasoia juanian,

baju gaudenian,

orgullo onian,

farra aldamenian,

Juan Jose Udarregi

galdu danian.

Lau probintzi oietan

ori da jueza,

talentuba duenak

biar grandeza,

beti artako dago

estu eta presa,

kantuz etxeratzen du

zenbait interesa,

jan da edan lasa,

egun onak pasa,

ez dago eskasa,

eman diyot traza,

titulo eder ori

konserba beza.

Oraiñ ogei bat urte

nintzan indarrian,

tabernan bezelaxe

ote-larrian,

Pellorekin ere bai

patxara ederrian,

allegatu ezkero

egiñ biarrian,

teatro zarrian,

ez leku txarrian,

jende asko urrian,

naiko bildurrian,

beti etzan atsegiñ

nere aurrian.

Nik orduban banuen

gizon baten lana,

berak ere badaki

ona nintzana,

sarritan juntatutzen

giñan elkargana,

juzgatzen zuten zeiñ zan

baliente zana,

bazuen afana,

klarua kanpana,

berekiñ daukana,

ni denbora juana,

ezagututzen gaitu

baju gaudena.

Gu gera bertsuetan

aspaldi asiyak,

aitu dira kantuzko

irabaziyak,

makiña bat funtziyo

gaude ikusiyak,

broma ederrak pasa bai

Jaunari graziyak,

lanian eziyak,

nekoso biziyak,

indar eskasiyak,

modu itxusiyak,

zartzak azaltzen ditu

aje guziyak.

Onrak merezi ditu

Azpeitiko erriyak

igual ango jende

maitagarriyak,

premiyuak ziraden

ara etorriyak,

D'Abbadi jaun orrek

kotxez ekarriyak,

zer urre gorriak!

gu diruz urriyak,

bajutxo jarriyak,

gaude igarriyak,

orra Udarregi zarrak

bertso berriyak.