BAKANDEREAGAZ BARRIRO

        Autubeton eragoioela, ara non datorren bakanderearen geznarija idazki bategaz, Bertolda jauregira bialdu egijola bakaldunari eskatuten. Kurrukea eukotsan bakandereak Bertoldari beñolatik, eta arrezkero be uri atako andrandijak bakaldunak laidoztu ixatia aren erruz ixanzala entzunik, amurruba gettu egin yakon, eta Bertoldari bizija kentzia erabagi eban.

        —Bakandereak dei egitten dautsu barriro —esan eutsan bakaldunak—. Erdi makalik dagola diño, eta ia bera alattuten juan gura ete-zeunkienentz, zeure gogaro bixi orregaz ondo-eza arinddu dakijon.

        —Lukijak be gexo-buru daki egitten sarri, ollazkuak erarago dakijozan etorri.

        —Zeri buruz diñozu ori?

        —Katamotzari ta andreari buruz: kurrukatan alkarren antzeko dozuz.

        —Irakurri emen zeuk, ba, irakurten ba'dakixu.

        —Ikusija ta uartuba lango, liburu obarik eztot nik.

        —Andra zindduaren asarria laster da irribarria.

        —Estaldurik dagon txingarra laso: ganeko autsari bero iraun-azo.

        —Ez al-dozuz entzuten, baña, emen diñotsuzan itz ederrak?

        —Itzok eder, geiok ez; amaika jakittun zoro egin daruez.

        —Tira, zuaz juateko ba'zara. Juanak juan, eta ura be, bein juan ezkero, ez ixotz ez ur bero.

        —Zuku beruaz iñoiz galdostu danak, otzari be putz.

        —Tira, gixona; naikua da erregurik. Esakereak be ba-diño: «dollora otuago, atsa putzago».

        —Idija duanian pikara, aurretik ixerdi, atzetik ikara.

        —Leoia baxen bizkor egindda, zuaz ezeren bilddur barik.

        —Leoia baxen bizkor? Ala bilddots epela baxen koiskor?

        —Azartuba, azartuba ixan biar dau gixonak. Ganera, eztautsu bakandereak amurrurik.

        —Ba-nua; baña zeuk agindduten daustazulako. Ta zuk diñozun azarkuntzeak bilddurra uzabez, ze illteko edo bizitteko gudura guakez.

        Eta bakanderearen jauregira jauten asijaz beraz, ara non entzuten dautsen ate oste baten txutxumutxu iñarduben morroe batzuri, bakandereak bere eztarijai aginddu eutsela txakur guztijak euki egijezala gertu, Bertolda jauregijan sartunaz batera, txakurrak axatu ta aginka il egijen. Jauregi atara juateko erriko zeiatik igaro biar zanez, erbi bixi bat salgei eukan gixon bat ikusi eban Bertoldak bere zorijonerako. Erosi erbija ta kolkuan sartu eban. Eta jauregira eldu zaneko, ara non yatorkazan txakur guztijak amurrututa, entzun ixan eban legez, barrutik iñok ezarritta berari aginka egitteko. Galtzorijan ekusan Bertoldak bere buruba, eta txistuba baño aroñago kolkotik erbija aterta, txakurrai jaurti eutsen. Esan biarrik eztago: txakurrak, erbija ikusi ebeneko, bertanbera itzi Bertolda bake-baketan ta ankok zetarako yuaguz? esanda, bata baño bestia ariñago aldendu ziran erbijaren atzetik alkarren leian. Onexetara urten al ixan eban Bertoldak txakur aginkadarik artu barik bakandereagana juateko. Bakanderea zurtzauta geldittu zan Bertolda bere aurrian bixirik ikustiaz, ordurako txakurrak il ixango ebela uste ebalako; ta asarria ta amurruba barruban eutsin eziñik, ba-diñotso:

        —Emen al-zagoz, astotzar, gaizkin, alakuori?

        —Emen nago, bai; baña ezpa'nengo oba neunke.

        —Zelan egin dozu iges nire txakurren agin arterik?

        —Ixadijak igespidia emonik.

        —Oraingotan eztozu iges egingo, ba; ta naiz-ta asmau al dagixuzan amarru ta azerikeri guztijak asmau, ezin ixango dozu nire esku arterik bixirik urten. Etzara geiago, ez, arrokerijetan ibilliko andrai iruzur egin dautsezula-ta.

        —Milla urte bixi ixango ba'giña be ezkenduke eguno zuk eta nik begi onez alkar ikusiko. Ezkara gu iñoiz ogi ta jaki ixango.