Nasketak

Lengo egun batian

Juan eta Andres,

inguraturik beren

umez eta andrez,

asi ziran izketan

bullan eta oska

bazirudiñ norbait jan

zutela ozka.

Andre eta umiak

gero etxera juan

ta bakarrik gelditu

ziran Andres ta Juan.

Biyak mintzatzen ziran

ainbesteko suban

jende ark nunbait txit miñ

izan biar zuban.

Andresek onla ziyon:

— adi ezazu, Juan:

lengo oitura onak

nora zaizkigu juan?

— Lengo oitura onak

nora juan diran?

baziñaki bada zer

su ematen diran...

— «Zu» ematen dizula?

— «Su» esan dizut, «su»

zer euskaldun andaluz

zerade berriz «zu»!

— Nik ori esan arren,

euskaldun bikaña,

lur au maite detana

agiyan bik aña.

Nola esan nik zenbat

maite detan bera!

ikusten deranian

dijuala beera,

negarrez urtutzen da

nere biyotz beraa.

Gure ontasun danak

dizkigute ostu,

gero sutan gaudela

nola ordia oztu?

Guri bildu zaizkigu

urtiak gañera

ta semiak soldadu,

eraman gañera.

Eziñ gusto emanaz,

ainbeste erori,

guk, zer egingo degu?

lurpera erori!

Nere emaztiari,

begira negon atzo,

gaztia dalarikan

biurtu zait atso.

Txardiña zarra jan ta

gañetikan ura

nola onduko zayo

kolore txar ura?

Ezurretan barrena

sartu-zayo otza,

gau guztiyan badegu

eztularen otsa.

Seme bat du ta bera

soldaruskan sartu,

bat denbora baño len

nola ez bada zartul

Oraindik gaztia da

urtez eta illez,

buru dana betia

biar zuben illez,

ortzak ere juan zaizka

indar danak illez.

Aren kolore onak

zeduzkanak igez

egiñ diote noski

sekulako iges.

Len pozez mendiraño

oi zana atera,

gaur ozta azaltzen da

etxieko atera.

Beldur nintzan gaitz ura

geiegi eltzia,

ta salda onarekiñ

jartzekoz eltzia,

biarrezkua nuben

zerbaiti eltzia.

Ill nituben lau ollo,

ollarra ta aatia;

bañan nere andriak

eziñ pasa atia,

Beyak ere esnerik

etzedukan iya,

zergatik jaten zuben

zingirako iya.

Onelakoxe danak

etorririk guri

iya igartu gera

len geundenak guri.

— Zure koitak ixilik

dizkitzut aditu,

esan dezu nekian

zerala aritu,

lengo ondasun danak

ala-ere aitu,

sinista zazu ez naiz

batere arritu.

Ni gauz oyen ganian

izketan astian

ari neike ixildu

gabe bi astian.

Nik guztiyak esango,

banizkitzu zuri,

izubak ipiñiko

zinduzke aiñ zuri

non egingo zenduken

zuk, ezikan eze,

ikararen indarrez

balantz edo ese,

ta lurrera erori

igar eta eze.

Nik ere banituben

lau bei ta bi ari,

gañera berdumenak

zenbait libra ari,

semeari esanaz

«mutill», saya ari;

danak eman giñuzkan

zure etsai ari.

Nik ere banituben

ala ta botia

diana dadukat aiñ

urruti botia,

gomak ez luke egiñgo

aiñ luze botia.

Oraiñ etorri zaigu

bizi-modu zalla,

galdu gendubelako

len gendukan salla.

Lo egiteko daukat

oirik ez ta aska,

alperrik da nai arren

memoriya aska,

ill arte bizi biar

burubari azka.

Izugarrizkua zan

gizon ayen mintza,

argatikan ziraden

— era orlan mintza,

aserrez gorriturik

aurpegiko mintza.

Ayek esango zuten

geyagore anbat,

bañan ezin zeikian

beti egon an bat.

Argatik ez nioten

geiago aditu,

ta neronek somatzen

ez det nai aritu.