IPUI 25

Zaldia ta Leoia

        Leoitzar batek ekusirik zaldi mardo, ta gizen bat zebillela zelaian belarra jaten, etorri zitzaion gogo edo asmoa arrapatzeko. Urreratu zitzaion, ta asko nai balio bezela, edo askidearen estaliz, diotsa.

        —Ni naiz Sendagille edo Mediku txit aditua.

        Igarri zion Zaldiak, zebillela gezurrez, ta asmo gaiztoz; baña ala ere egin zion arrera ona, igarri ez balio bezela, ta adierazo zion poztutzen zala idukitzeaz alako Mediku bat bear orduetarako. Zaldia asi zan errenka gaiztoz, oin batean arantzea sarturik zedukala siniserazotzeko Leoiari, ta esaten dio.

        —O Leoi ona, eta zeinbat gozatzen naizan nere atsekabearen erdian zu bezelako Sendagille bat bear ordu onetan emen agertzeaz! Atera bear didazu atzeko oin batean sarturik dadukadan arantza oñazatzen nauena.

        Leoi tontotzarrak ezagutu gabe Zaldiaren gogoa, diotsa:

        —Damu det orrenbeste miñekin zu egotea; ez larritu; neronek aterako dizut arantza oñazagarri ori; nik largako zaitut miñ gabe ta guziz sendaturik.

        Bata ta bestea zebiltzan, nork nori gezur kaltegarria sartu.

        —Ekarzu bada —diotsa Leoiak— gaiso dezun oiñ ori.

        Ori esaten dio Zaldiak, ta oña jasorik, jotzen du bekokiaren erdian ostikada gogor ta ondo zuzendu batekin; ezarten du lurrera, largatzen du Leoitzarra konorte gabe, ta artzen du Zaldiak igesa. Bereganatu zanean Leoia arpegi ongi mallatuaz, ez zuen aurrean ekusi Zaldirik. Odola zeriola, ta agitz miñ, dio:

        —Ai ai! Nerea da obena edo kulpa. Ondo gertatu zait. Uste nuen jakitunagoa nintzala Zaldia baño; gezurra nerabillen ezpañetan, ta asmo gaiztoa biotzean. Larga banio geldi Zaldiari, bere bearrak geldi idukiko zuen. Ark ez zuen aranzarik oñetan, nik bai bere ostikada galanta bekokian. Zerk sartu nenduen ez niakian bear gintzan? Nere burua sendatu ezin det, ta siniserazo nai nuen, sendagille eder bat nintzala. Gezurraren irabazia!

        Ipui onek esan nai du, ez degula iñoiz sartu bear ez dakigun, ta ez dagokigun lanean. Iñori kalte egiten dionak, erakarriko duela kaltea bere burura.

                Ipiñi diozu iñori lokarria?

                Izango zera bertan eroria.