IPUI 16

Eiza-txakurra ta bere Jabea

        Eizari batek zeukan Erbi-txakur, gaztea izan zan artean lagundu ziona guziz ondo bere eizan. Zaartu, astundu, ta ortzgabetu zan Txakur gaixoa. Guziaz ere arrapatu zuen Erbi bat, au lotan zegoala. Baña nola ortzak erori zitzaikon, eginalak eginda ere, ezin iduki izan zuen Erbia, ta indarka zebiltzala iges egin zion. Bere jabe Eizariari aserratu zitzaion agitz, ta agirika gogorrez diotsa:

        —Txakur zarra, zertako zaitut nik nere etxean, ogia alperrik jateko baizik? Ez zera ezertako gauza.

        Esaten da, eranzun ziola ederki Txakur gaixoak:

        —Jauna, urte askoak zartu naute, ta dakusan bezela, ez zait ortzik ere gelditu. Noizbait, nere urte loratuetan bear egin nion; nere bidez ill zituen Erbi asko. Orduan esan oi zuen arro arrorik, ez zedukala iñork berorrek bezelako Erbi-txakurrik. Diru asko gatik ere ez ninduen salduko. Berriz orain zapaltzen nau agiraka; ematen didan ogia, da damuz, ta borondate gaiztoz; poztuko litzake illik banengo; zer egin dezaket bada zartu banaiz? Nola nik urteak atzeratu, ta indar berriak artu? Oroi bidi nere gaztetasuneko egikariakin; errukitu bidi nere ezina gatik; obe nuke len bezelako oñak ta ortzak banitu; bada biotza lengoa det.

        Ipui onek erakasten du argiro, gazte egunetan beargiña izan danari, ez zaiola erakutsi bear mukertasunik, gerora zartzan egon baño besterik ezin duenean. Etxeko buruak artu bear dituztela ondo, ta errukiz morroi, ta mirabe, zaartu artean beargiñak izan diranak, ez bota kanpora aterik ate ogia billatzera. Eta arrazoi geiagorekin umeak bear diotela lotsea gorde, amorioz itz egin, arpegi ona erakutsi, ta laztantasunez begiratu guraso zaar bearrik ezin dutenai.

                Zaar nekatuei ondo begiratu;

                Bear egiñak ondo saristatu.