BEDERATZIGARREN KANTA

 

 

I.

 

Zure gutunak irakurri ondorengo

nire arimaren hunkidura!

Elkarri esandako hitzak gogoratzen ditut,

elur malutak lapurtzen zizkigun

aterki beltz izugarriaren babesean

elorri jada zurituaren ondoan.

Elkarrekin emandako dantza pausoak,

monotonoak, estuak, geldoak,

Theodorakisen musikak sutondoko

txingarrei itsasoko historiak

kontatzen zizkien bitartean.

Zure gutunak irakurri ondorengo

nire arimaren hunkidura!

Orduan ere geroa behintzat ezberdina

izango zelako ziurtasunak

hozkatzen gintuela gogorarazten didan

une gozomiketz honetan;

ez ginuela ezer amankomunean edukiko,

ezta lipar haien oroitzapena ere,

nahiz eta orduan konfundiezina irudi.

Eta, halarik ere, hunkidura,

maitasunean fijotzat jotzen dudan

printzipio bakarra.

 

 

II.

 

Zure erretratoak hartu ditut,

antzinekoak, Karnakeko «Merkatarien Mahaia»ren

gainean eseri zinenekoak

milaka urtetako historiarekin

bat egin asmotan.

Oraingoak, hamar urte, mila amets,

eta milaka bidaia zaharragoak,

eta zure arima zelatatu

eta zure begien hondora begiratzen dut

azken egia atzeman ahal izateko.

Atzerriarekin topo egin dut,

agian, barru-barruan,

elkarrentzat ezezagunak garelako,

agian bizitza laburra dela-eta

zabalagoa egin beharrean gaudenez,

izar iheslari batek gauaren bular beltza

zeharka dezakeela sinetsi nahi dugulako.

 

 

III.

 

Arlote ezjakinak gara.

Ez dakigu.

Horregatik hitz ulerkorrez

bete nahi izaten dugu espazioa,

amaigabetasunaren misterioa atzeman

ahal izateko;

eskuragarri egin nahi dugulako,

eta zoramen horren hamar

ardo-txarroz bete gure bihotza,

lehen amodiozko begirada eskaini

zenidan arratsaldean bezala,

muino elurtu haietan.

Itxurak alderantzizkoa adierazten duen arren,

bizitza ez dela adimen izpirik gabeko mekanika

sinetsi nahi dugulako.

 

 

IV.

 

Baina zaude lasai.

Denborak, espazioak, distantziak...

ezin du benetan inporta duen

bakar horretarako neurria izan.

 

 

V.

 

Eta jakizu:

Etorkizunerako, egunsentirako bezala,

ez dago aurrez ezarritako paradigmarik.

Gauak hain dira apetatsuak,

hain hauskorrak ihintza tantak

eta nire oinak hain biluziak!

Nork berea asmatu behar du

eta nork bere esperantza-anoa erreklamatu.

Baina jakizu

aurrera pausoak adore gehiago eskatzen duela

eserita egoteak baino.

Baina jakizu:

libre izateak askatasuna bera

galdu ahal izaterainoko arriskuan

murgiltzera bultzatuko gaitu.

Jakizu!

 

 

VI.

 

Oraingo nire ikatzezko zeru honetan

fusilkadaren sugarra zait, batzutan,

zure oroitzapen dardarkaria,

paradoxa dirudien arren

estropozu egin baitezaket

atzera begiratzen ez badut.

Baina nire malenkonien historiak

erakutsi dit atzera bakarrik begiratzen

duenaren bidaia etengabeko estropozua dela

eta ez duela inoiz helmuga iristen.

Kantatzeagatik, zeru infinituen askatasuna

galtzeko prest legokeen arranoaren

tragedia.

Eta ulertzen dut

horregatik asmatu nahi izan dugula

gure apetaren arabera iragana:

berezko doinuren bat izan

eta kantatzeagatik, kantatzeagatik,

bizitza egiten badugu ere kaiola.

 

 

VII.

 

Orain, ilunabar bakoitzarekin,

pobrezien arotza bainintzan,

«Kaixo» eta «Agur» berriak

hautatu eta taxutzen

ematen dut denbora,

iragan historiatik nire burua

defenditu eta beste interpretapen hariak

izatearren.

Haatik,

ez ezazu uste ez dakidala

norberari eta, horrexegatik,

inguratzen nauen orori agur egitean

datzala bizitza: agurrez gainezka

dagoen sagardotegi hutseko

bakardadeen pitxarra.

Noizbait zeuk ere ikasiko duzu.

 

 

VIII.

 

Lurrari eman zaion izerdiaren

ordaina bezala,

bizitza maitatu dugunagatik

suposatzen dut maitatu gaituela

bizitzak zu eta ni.

Arrandia, biluztasuna...

eta itsasoko kresalak bakarrik

senda dezakeen itsaslapurren untziko

bandera gorrimin bailitzan,

gure zaurien oihala,

gure arimaren mastatik zintzilik

lau haizeetara.

 

 

IX.

 

Nekatzen ari naiz.

Maitatzeaz eta hiltzeaz nekatzen.

Begiak unatu egin zaizkit

beti zabalik edukitzeagatik;

eskuak ere ahitu su sagaratua

hain luzaz irazekita

gordetze ahaleginagatik,

eta iraupen luzeko atletaren etsipenak

harrapatu bide nau,

helmugaren saria ikusi ezinagatik.

Horregatik ari naiz gero eta sarriagotan

bide ertzeko kale kantoietan uzten

egarria ase ziezadakeen ura,

izerdia xuka ziezadakeen belakia.

 

 

X.

 

Eta a zein tristea den

amodio historian azken lerroa

irakurri beharra,

begirada samurtuko dizun,

eskua estutuko dizun

joan zaizunaren xarmarik

gabe.

Boligrafoa, itsasoaren orroaz puztuta,

loreen esentziaz kargatuta

berriro idazten hasteko prest

balego ere,

halabeharrez.