Udazkenerako hamar kanta
Patxi Ezkiaga

Kutxa, 1999

 

 

LEHENENGO KANTA

 

 

I.

 

Udazken goiza.

Motozerra-oihartzun da

harana.

Eguzkia, kolore-merkatari,

basoaren apaletan hasi da jartzen

ehunak, tafetak,

brokatuak, satenak,

damaskoak, beluzak,

litsak, lihazkiak, borlak.

Edertasunaren aldare nagusirako bidean,

janzten hasi naiz

estola, kasula, dalmatika.

Sakrifiziorako.

Miruaren Jainkoari begira,

espazioan uhindu nahi izan ditut

nire kasa,

baina oihalak berez ekiten dio

udazkenaren ostadar izugarri honi,

ekialdeko dantzarien sentsualtasunez

bizirik baileudean,

eta nire eskuratze asmoetatik

urruti.

 

Zuhaitz pikatuaren danbada lehorra.

 

Negar zorian,

nire buruarekiko samurtasunez

bete naiz.

iragankortasunez maiteminduta.

 

 

II.

 

Inorako bidean dauden

udazkeneko kale horaildu

hauetaz mintzatuko natzaizu,

iragankortasunaren ordoki

infinitura begira den-denak.

Okreak denboratasun nozioa

itzali dion pagoari buruz,

biluztasunez janzten

negu luzerako

eta udaberri urrutitik

udagoien honen bitarteko

betetasun egunetako

errutinaren keinuak

errepikatuz,

makinalki.

Oreinaren susara garaiko

erraietako orroa,

plazer anoaren eske,

portua jo duen barkuak

bezala, gorputz uhinduetan

intzirika.

Eta dantza,

seta eta beluza gauetako

dantza,

ekaitzaren limusinatik

jaitsitako

oinaztargiarekin

—izterra sabeleko izerdiaren kontra—

tangoan.

Inorako bidean dauden

udazkeneko kale horaildu hauetaz

mintzatuko natzaizu,

ea zure bihotza ezagutzen duzun

etxerako bidaian.

 

 

III.

 

Garagarra haizatzen zuten larrainean

eserita nago,

biluztasun txataletan ehunduta

nire larrua.

Haize uhintzen hasi berriak

txeraz kulunkatzen ditu

belar printzak.

Lore bakarti dantzatuari

goiz baketsuetako eztitasuna

dario.

Eta airean azken tximeleta bitxiak

ari dira

agur baterako kolorezko malutak

bailiran.

Jada ez dut izenik

Jainko bilakatzeko

bidaian.

 

 

IV.

 

Nire kotoiezko galtzerdi

zurian pausatu da

tximeleta.

Mokoka hasi da

zuritasunaren aratza

zurgatu nahian,

udazken salbatzaileren bateko

bitxilore erraldoia bezala,

beharbada.

Zorion errugabearen

lilura!

 

 

V.

 

Atzera begiratzen dudanean,

—Cambridge, Oltza, Irati eta Belagua—,

poetaren bizitza

amaigabeko batailen joan-etorri

errituala iruditzen zait,

beti haragi bizitan dirauten

zaurien amaigabeko sendatze

saioa.

Bidaiak, zauriak eta, zelatan,

hobiratuko gaituen

ahanzturaren lehen elurtea.

 

 

VI.

 

Aldizka

agote sentitzen naiz.

Haragi puska artikulatu gabean

atxilotutako arima,

gorputzetik erauzitako burmuin,

indarrik gabeko begirada,

bizitzaren ore hanpatuan

kistatua.

Hegoak blaitu zaizkion

alferrikako miru.

 

 

VII.

 

Zumar lehorraren adaburuetan

bi bele,

balaunka, aireratu aurretik,

hego haizearen astinduarekin

batera.

Zuhaitzak dantzan,

belarra dantzan

eta dantzan

udazken basoaren gaineko

hodeitzarrak.

Euri usaina haranean

eta, erauntsiaren atarian ere,

ezkilen soinuarekin,

agerikoaren harmonia sarkorra,

poetak erazagutu orduko

betiereko bilakatzen dena.

 

 

VIII.

 

Euritantak putzuan.

Zirkulu konzentrikoak,

koloretsuak,

nenufar zurtoinen

leherketa gorriztaren modura,

markesinaren islan.

Eta aldarrikatzera bultzatzen nau,

funtsezkoa isiltzeko modurik hoberena

hitzez adieraztea dela

dakidan arren,

funtsa adierazi ahal izateko

hitzak gizakion modu ez bezalakoan

ahoskatu beharko nituzkeela

dakidan bezalatsu.

Eta xuxurlatu egin beharko dut,

gaueko soinuetan eihotu,

ilunabarraren oskorrian

txertatu...

eta itxaron,

hitz berri hori, isiltasunean,

noiz haragiztatuko ote zain,

Jainko deitzeko.

Isiltasunari beldur diogulako

hitz egiten baitugu.

 

 

IX.

 

Urriak 18.

Larunbat gaua.

Txundiduraz,

haraneko errepide ertzean

dirdirka ari den inarra aurkitu dut.

Hurbildu egin natzaio.

Autoren batek jotako artzain zakur hilaren

begi oraindik irekian

gaueko zerua dago islaka,

eta heze,

izar malkoa bailitzan.

 

 

X.

 

Eta idatzi egiten dizut,

adreiluzko gaztelua

eraiki nahi dizudalako

—harrizkoak kantalak—

kolore gorrikarazko beirate eta guzti.

Idatzi egiten dizut

hitz bakar batek,

bertso batek,

ahapaldi batek

betiereko edertasun liparrera

eramango gaituen magiaren zain

nagoelako.

 

Udazkenerako hamar kanta
Patxi Ezkiaga

Kutxa, 1999