Udazkenerako hamar kanta
SEIGARREN KANTA
I.
Haizeari men egin eta uraren xuxurlapenari gora eta behera ari zaio, malgutasunaren metafisikan, sahats adarra, arkuaren tartean bizitza oso-osorik bailegoan, eta heriotza. Belarria hurbildu diot: ahuen kanta. Bihotza ireki diot, sar dadin: Sofrimenduari ateak ixten dizkionari murriztu egiten baitzaio arima.
II.
Eta hildakoak gureak dira, harri higatu. Estalita zegoen itxusitasun lurmendua. Eta mina. Desegin egiten gaitu, birrindu. Eta, arragoaren haur, tenplaketaz berregin. Altzairu.
III.
Nik badakit zer den mina, ez dakidan arren berau definitzen. Aho mututuaren hitza, galdutako pausoaren aztarna, zapuztu gaituenaren laztana... —min zehatzak den-denak— ez dira inoiz itzultzen baina mandatu berria ekartzen digute —den-denek— eta errepikaezina.
IV.
Amodio guztien mugazaina bainintzan, ibaiaren ertz batetik besterako bidaiari ekiten diot, eskuetan arraunak, ezpainetan arrosa, sinetsi nahiz amodio orok besapean dakarrela zoriontasuna, berezia eta berea, udaberriz eta udaz bakarrik egina, amodio berri bakoitzarekin murriztuago etortzen bazait ere edo lausotuagoa. Eta, malenkonia-malkoez, eskuetan hartzen dut —hainbat eta iltzego, orduan eta goriago— jakin arren amaiera bakoitzarekin aurreko amaiera guztien minak biderkatu egiten direla, iraganeko erantzunik gabeko gutunak, ahanzturak, telefonoaren isiltasuna, —iraganeko hainbat zorigaitz— astiro-astiro zornatzen hasiko balira bezala.
V.
Neofitoen antzera petaloak oparitzen ditut lorea itzul diezadaten, latsa erregalatzen dut ibai egina etor dakidan, ura ematen dut egarria eskain diezadaten. Neofitoen antzera, maitasuna ematen saiatzen naiz maitasunezkoa izan dezadan ordaina ere. Neofito. Eta galtzaile.
VI.
Laztana, noiz ikasiko duzu zure haragitan eta zure begi irekiez bila gabiltzan bitartean dela maitasuna betetasun-neurri; eta noiz ikasiko duzu atzeman orduko sartzen dugula, errutinaren txori, atxilotuen kaiolan? Laztana, noiz ikasiko duzu horregatik nagoela urrutiko irla honetan zure urrutiko itsaso horri begira?
VII.
Halere, badira malkotan bat egiten duten zauri minak. Eta negu amaiera parteko gau zoriontsu batean loratze berrirako bulba orbandu egin direla ohartzen gara.
VIII.
Heriotza da egiazko tren guztien azken bidaia gobernatzen duen egiazko geltokiburua. Uniformerik gabe, txilibiturik gabe altxatuko digu bandera gorria —bazterreko trenbiderako seinale edo betikotasunerako iraganbide—. Ahantzi... ahantzi... zoritxarrez ez baita pertsona bakarra ahantzi behar duguna. Zure keinu bakoitza, zure ustekabe, agur mingarri, irribarre bakoitza, zure islapen bakoitza —haraneko errepidean negar egin zenueneko malko bigunetan itoa— zure orduko begien itzala, zapuztu didazun larruazaleko laztan abortatua... Heriotzak iragan egiten baititu balizko etorkizun guztiak. Sabela husten baitigu, ilunabarrak eta gauak, eta alferrikako suz pizten inoiz gartuko ez diren errautsak. Herio bat beste herio baten atzetik, gure etxetik egozten ditugun bitartean behin doinu ederra jo ziguten musikariak. Ahoko soinu baten nota, sagarrondotik erortzen den errezilsagar heldua udazken arratsetan, baso bat sagardo, txotx kantatu orduko kupeletik beherako urre-ibai haien azpian, begi amodiora jaio berrien isla, gureekin bat egin zutelako minduago, petalo bat bailitzan mahats-mordotik lakaina ematen zigun eskua, gure mihian luzaz iraun zuen mihia eta sagar errearen beroa eta saldukeriak, saldukeriak, saldukeriak...
IX.
Eta birrintzen gaituen azken sofrimendu hori: ahantzi, ahantzi egingo dugula jakitearena.
X.
Eta historiarik gabeko bakardadean, azkenik, den-dena; betiereko egiten gaituen esperantza lapurtu dioten kredo biluza baikinan.
Udazkenerako hamar kanta |