Udazkenerako hamar kanta
ZAZPIGARREN KANTA
I.
Iluntzen ari du, otzantasunez ari du iluntzen eta mundua gris marengo ilunez ari zait janzten. Baina nik badakit bizitzak bakarrik eman diezagukeela bizitzaren onena.
II.
Doinuari eman natzaio, hitzari, koloreari, salbamenerako zirrikituen bila, ahantzita doinuak, hitzak, koloreak biderkatu egin dezaketela edo argitu, baina ez direla argia sortzeko gauza. Bihotzarekin jokatzen ez duenak ez baitezake irabaz harik eta maitasunarekin topo egiten dugun arte. Geroztik begiak itxita bizitzea hautatzen dugu, barrura begira, mundu berri guztien iturburura eta, ahal izango bagenu, bederen, begiak ireki gabe hiltzea.
III.
Bizitza maite dugu; itzulera bidaian sartuta gaudela konturatzen garenetik are gehiago maite dugu. Neonezko argiak ilunabarrean hiriaz jabetzen hasten direneko astirogo bizitzen hasi garenetik eta erritmo geldoagoan, zenbait gauza azkeneko aldiz ari garela egiten konturatzen garenean; zenbait amodiotarako azken bidaia izan dakigukela, zenbait ezpainetarako azken irritsa... sinetsi nahi dugun arren bidaia oro, irrits oro dela, azken finean, lehena eta azkena.
IV.
Aspaldiko abiapuntuak berbizitzen hasi naiz. Labarretan eserita, itsasoari begira, arrastirian, itsasotik sortzen ari den gauak bizi du, bizi datorkidan argi urria.
V.
llargiaren etxeko aldaba jo izan bagenu bezala, uhinen soinu amatatuak magaleratu du gaueko isiltasunaren trafikoa. Amodio-itsasgora hauek betiko zirriborrotu ote dituzte ameslari bakarti guztion urratsak hareatzetan? Eta ausartu egiten gara, eternitatea askatzen ausartzen gara, ezinezkoa beste neurririk ez dagoela sinetsita, burua gora, belarriak tente, hankaz hondartza haztatzen ari garen zakur bihurriak baikinan.
VI.
llargia, ordea, eguzkia hain hurbil izateagatik hartzen dugun analgesikoa besterik ez da. Baina zerk defenda gaitzake amodioaren kiskalitik? Halere, zergatik behartu ohi dugu gure atzetik ibil dadin, gu ezin harrapatuz eta arnas hestuka?
VII.
Amodioak ukitzen gaituenean bakarrik da egiazkoa gure mundua eta mundu horren kronikalari izateko sortu da maitaleen bihotza. Horregatik dago sentimenduen gorabeherez krabelin txorten hautsiez laguntasun egunetako bakardadeez segurtasunik ezaren babesez gainezka gure kartularioa, historia honetan esaten ez denak betetzen baititu larru bizitan dauden azalak, malkoen biderketak eta, noizbehinka, laztanen uzta neketsuak.
VIII.
Gogoetan jardun dudan udagoieneko goiz honetan iraganaren usaina dakarkit ariketaren malenkonia uztak. Leiho paretik ikusten ditut ibai ertzera doazen kaioak, ahantzita udaberriko larritasun beroak. Amaiera historia darit, antzineko goxokien iraunkortasunik eza, hainbat lore ihartu nahiz mardulen agurra, batera jandako marrubien zuku galdua, ibaian gora oinutsik eginiko bidaien ondorengo iturburuen babesa, larraineko gari hautsaren urrea zure beso biluz izerdituetan eta beti inguruan izan dudan bakardade izugarri baten orbana, kuprits ezabagaitza bailitzan.
IX.
Eta Jainkoaren liburua irekitzen dut berriro hainbeste izen eta egoerez betetako nire eskuez. «Barru-barrutik egiten dizut dei, Jauna: Entzun, Jauna, nire mintzoa! Beude erne zure belarriak nire erregu-oihura.» Nire epigonoetako historia honek diost ez dudala behar haina musu eman ez naizela behar haina laztandua izan. Nire begi eta haragiak ez direla samurtu ez direla zirraratu, urratu, eta ez direla birigarro aseen antzera urrumatu. «Barru-barrutik, de profundis, Jainko». Beldur bainaiz ez ote ditudan azkarregi egotzi begiak, eskuak eta ezpainak nire aurkibidetik.
X.
De profundis. Zer gelditzen zaigu hainbeste maitasunetik eta zer hainbat heriotzetik? Behin zauri genuen pasio baten isla? Hori soilik?
Udazkenerako hamar kanta |