Udazkenerako hamar kanta
BIGARREN KANTA
I.
Enbata labarretan, garren gorantzako bulkada sutondoan; eroturiko meteorito sortak bailiran egiten diote aire oldartu eta trumoietan hautsiari kontrakantua. Borda barruko zerua urrutiko uhinen eta iluntasun jasen alternantzia da.
II.
Eta nik, malkorik gabe, kolore meheak ikusten ditut: madreperlaz apenas horaildutako hodei ilunen zeru apartsua —eta hiru lertxun hauskara, marengo eta zuri, atseden hartzen pinudian— ńabardura bat —arrosa oroitzapena—
nire koaderno turkiz koloreztatuan basoaren atzetik igotzen ari den bitartean.
III.
Aszetikoen liburuak ireki ditut. «Horrelakoa baduk erlijioa ez dik mezpretzua baino askoz gehiago merezi», otu zait. Munduko gauzarik ederrenaren beldur egiten baikaitu, heriotzaren beldur, destinoak eman digun edertasun bakarraren, bizitzaren, erdeinlari, eta zeru baten atzetik baikaitu jartzen, non betiereko zoriontasunez astroak bakarrik bizi diren, amaigabeko mugimenduan, hutsaren besoetan, sari eta gaitzespenetik urruti.
IV.
Suak, ordea, txingarretan dirau eta mahai gainean dudan whisky basoari laute zahar baten lustrea ematen dio.
V.
Islak, —zufre, anbar eta klikada— barrurantz narama: ni naiz espazioaren kaikuan kokaturiko amets iheskorren antzoki erraldoia. Badakit.
VI.
Horregatik otu zait, batzutan, untzi abandonatu bat konkistatzeko zilegi dela mundu oso bat galtzea, gero, bazela beste bat konturatzen bagara ere, eta hantxe zegoela,eskurakoi. Ordura arte ez baitugu ezer jasangaitz egiten, gure irritsen jomuga den andrea beste baten ametsen desira bilaka daitekeela bezain jasangaitza.
VII.
Untziarekin identifikatzen gara, eta zauriarekin. Untzi zauritua norberaren samurtasun ostadartuaren aberri bihurtzen dugu, gure bakardadearen itsaso.
VIII.
Eta sarritan ezin izaten dut «Ni» esan, «ni» esateko beste batzuren beharra baitago, ni ez naizen zerbait, niri aurka egiteko. Untziak, harriak bezalaxe, edo suak, edo itsasoak, ez baitaki ezer dagoenik bere untzi, harri, su, itsaso izatetik kanpo. Irmo diraute untzitasunaren, harritasunaren, su eta itsasotasunaren pentsalari; beste guztiaren ezjakinean. Bakardadean mundu egiten den mundua.
IX.
Zer gertatuko litzateke ni hil nire atomoak desegin eta iragan laztanak lurrean zabaldu eta sustraietan gora egin ondoren palmondo eder baten forma bilakatuko balira? Zer esango luke palmondoak? Eta «ni» esango balu ni hori noraino izango litzateke nire nitasun, nire laztan eta nire amodio? Libre izan nahia ekintza baita, eta askatasuna pasio.
X.
Eta halere, —enbata labarrean, garrak sutondoan—, biluztu egiten gara, begiak itxita, hatzak belarrietan, eragozpenik egin ez diezagun inongo zaratak, sentipenik ez duen untziari, harriari, suari, itsasoari gertatzen zaion bezala. Oroimen guztiak deuseztatzen saiatzen gara, gorputzaren eskakizun guztiak, gure larrua bera deuseztatzeraino, hala posible izango bagenu. Ezin dugunez, ahalik sentiberatasun gutxien izaten saiatzen gara. «Untzi naiz, itsaso, harri, su» diogu geurekiko. Eta gure buruari gehiago hitz egin behar ez diezaiogun, «untzi naiz, itsaso, su, harri. Untzi, untzi, untzi».
Udazkenerako hamar kanta |