Udazkenerako hamar kanta
Patxi Ezkiaga

Kutxa, 1999

 

 

HAMARGARREN KANTA

 

I.

 

Zer inporta du nora goazen jakiteak,

bidaiarako hartu dugun ontzia

gondola ote den ala kabarra,

eta zerk tindatzen ote duen

—urrez ala zilarrez—

itsasoan uzten dugun uhara,

inoiz maite zaitut esan

eta maitatzeko gai izan ez bagara.

Hori baita benetan ebainduta uzten gaituen

edertasun mota bakarra.

 

 

II.

 

Txori alargunak bezala,

ikasi egin behar da

ezin dela beti norberarengatik

negar egin,

ohitu egin behar garela

norbaiten unibertsoko giltza izan ondoren

bidaiaren hasierako biluztasunera

itzultzen.

Eta absentzia garaiko adulterio ezinezkoak

direla bihotzean arrasto sakonena

uzten dutenak.

 

 

III.

 

Batzutan, hala ere, gozotasunez

ohartzen gara jendea itzuli

egiten dela, joan egin direnak

batzutan itzuli egiten direla.

Eta, sarritan, tarteko itxarote

luze eta mingarri horretan,

eguneroko bizitza dela

—aurrera egiten laguntzen digun arren—

benetako bizitzari okerren egokitzen

zaiona.

Maitasunaren behin eta berriroko

keinuak errepikatzea ez dela

nahikoa,

baizik maitatzeko gauza izatea.

Eta bat-batekoa dela,

iraunkorra eta betierekoa.

Eta bihotz taupadarekin,

begi jaitsiekin hasitakoak

harantzago egiten ez badu ere,

eta geroko maite-jolasen ondoren

azkarregi konturatzen garen arren,

ez dakigula besteak zer nahi duen

eta ez dakigula gu geu zer garen...

Haatik, bizitzaren batuketak eta kenketak

egiteko ordua datorkigunean

soberan dakigula, milioi bat

egunsentitara egonda ere, guk nor

eta nork gu maitatu izana.

 

 

IV.

 

Nik ez zaitut

—Domuru Santu eguneko hilobietan bezala—

krisantemo xorta baten pean utzi nahi.

Nik ez zaitut hitzekin

edo loreekin pentsatu nahi.

Su itzaliek, hildakoek bezala,

norberarengan behar dute

beroien etxebizitza.

Eta sentitu egiten dut

hori dela absentziak eroangarri

izan dakizkigun modu bakarra.

 

 

V.

 

Gaua ez da inoiz loreen zutarri

baldin eta egun albako ihintzaz

erasotzen saiatzen ez bada.

Eta ni ez naiz erasotzen

duten horietakoa izan

eta, gehiegizko maitasunagatik ere,

ez dut jardun amodio-formulaziotan,

ilunabar askoren larrainetan

sentitu dudan arren elkarbanatu gabeko

maitasunak birrindu egiten duela

eraiki haina,

eta hitzetan sinesten duten ni bezalakoei

formulaziorik ezak min egiten digula.

 

 

VI.

 

Baina erruki diet adierazpen arranditsuei.

Zapaldutako ipurtargiei bezala,

iluntasunaren babesa eta tristezia darie.

Zertarako nahasi Jainkoa gure frustrazioen konpontze saioen

koktelean,

zertarako jarri erreportari grafiko gisa

helmuga bat jotzen dugun bakoitzean?

Inoiz ez gaude osorik

bere absentzia izugarrian dagoen

bestearengan.

Ezta Jainkoa ere Jainkoarengan.

Eta mihitik zintzilik daramagu

«Eloi, Eloi, lema sabaktani?

Ene Jainko, ene Jainko,

ut quid dereliquisti me?

zergatik utzi nauzu?»

etsituaren ozpina.

 

 

VII.

 

Haatik,

iruzurgintzan saiatu naiz beti

eta begiek gobernatu didate bizitza.

Begirada batengatik hil nintekeen,

—arratsaldetan morrutik

nostalgien itsaso infinituari begira

dagoen marinel zahar—.

Eta ihesean joan zaizkidan

zurea bezalakoen begiradek

iruzur egin diote nire zirrarari,

«hau ez da zure gauza»

esango balie bezala itsasoak

marinelaren begi zimurtuei.

 

 

VIII.

 

Oraindik urrun daukat

jakituria azkena.

Gauzek, pertsonek ihes egin

behar digutela

atzenean aurkitu ahal izateko.

Heriotza dela benetako zorigaitza

eta hobe dugula behin piztu gintuen argia

beste ibai batean dirdirka imajinatzea

hilik baino.

Nolabaiteko duintasuna behar dela

etxetik kanpo bizitzen ohitzeko,

gauaren atean jotzen duen aldaba

ozenegia badagiguke ere

antzineko doinu zaharrari

entzungor egiteko.

 

 

IX.

 

Beltzaranak nahi ditut oroitzapenak,

zukutsuak,

eguzkitan heldutako albarikokea

bezalatsu.

Hainbeste ilargi eta hainbeste haize

albotik iragaten ikusi behar izanagatik

traizionatuegia sentitu gabe.

Hain abegikor bilakatu zitzaizkidan

begien galeran, naufrago,

hondoratu gabe.

 

 

X.

 

Itsasoak ematen duena baino gehiago

eskatzen du

eta oin itsastiarra izan dezakegun arren

poliki-poliki urrundu egiten gara hondartzatik,

bentzutuen penaz, zotinka,

bihotzak sarritan huts egiten baitu.

 

Udazkenerako hamar kanta
Patxi Ezkiaga

Kutxa, 1999