III. SIJIFREDO-PALAZIYUAN
JENOBEBAREN SARRERA

Oyen etxeko sarrera izan zan

prozesiyo bat bezela,

ainbeste jende akonpañatzen

aldamenian zutela.

Gero Kondiak esan ziyoten

erretira zitezela;

Andre Kondesak agindutako

dana emango ziyela.

Allegatu zan Rin-Moselako

ibai-ondoko ertzera;

jende guziya saludatu-ta

sartu ziraden etxera.

An zeuden danak Kondesagana

esku emanaz ertzera:

—«O Jenobeba bedeinkatua!

Ama guria zu zera».

Konde-kondesak ibiltzen ziran

alkarren aldamenian,

nola etxian, ala kanpuan,

atera biar zanian,

zeruko santu-santak bezela

ain bizimodu onian

Jaungoikuaren borondatera

obediturik danian.

Ango jendia gozatu zuben

eguzki batek bezela:

bazirudiyen inguru artan

gabik illuntzen etzala,

ona zalako eskerrak milla

askok ematen zizkala.

Gurasuari karta egin ziyen

txit ondo bizi zirala.

Apalonduan miradorera

juatia zuten usatzen:

linaya artu, kanta onak esan,

ardatzian zan aritzen;

senarra, berriz, kitarrarekin

aren bozari laguntzen...

Gaba artan bertan Kondiarentzak

gerrara deya izan zuten.

Erregegandik bi zaldun ziran

kondiagana etorri:

beren arteko pasaizuak

esan zizkaten alkarri.

Andre Kondesak betikan gora

laster zituben ekarri:

sillak para-ta jan zezatela

mayian zituben jarri.

Soldadubari agindu ziyen

gerra-soñua jotzeko;

bakoitza beren erremintakin

prebenituta jazteko:

egun askoko bidia zala;

abere onak jartzeko...

ordena zala al zan lenena

moruetara juateko.

Jende ayekin gure Kondesa

lenbizi ibilli zala,

gero senarra prebenitutzen

asko nai ziyon bezela:

lantza ta ezpata berak, esanaz,

eskura eman zizkala,

Jaungoikuaren serbiziyuan

ondo enplea zitzala.

Burutik asi oñetaraño

armatu zuben Kondia;

besora auspez jauzi zitzayon;

lastimatu zan jendia:

—«O Jenobeba! Ez egin negar,

nere emazte noblia!

Golo uzten det zure emengo

danen gobernadoria».

Azken agurra doi-doi egin-ta

gelara juan zan atzera,

negar-malkuak zerizkiyola

Jaunari errezatzera:

Korneni bazan senarra ondo

etorritzeko etxera...

O Jenobeba! Gutxi ikusita

mundutik juana etzera!

Golo ori zan Konde-kondesen

gauzen gobernatzalia;

buruz abilla, iztun ederra,

gezur-adornatzallia;

ain kontzientzi galdukua zan,

biziyo danen jabia...

itz gutxirekin bukatutzeko

besteren andre-zalia.

Kondia juan zan momentutikan

Golo asi zan prestatzen

eguneroko ase-betiak,

jendia gaizki tratatzen;

Etxekoandria besterik iñor

etzuben errespetatzen...

bere buruan zer zebilkiyen

etziyon manifestatzen.

Sifre-burgoko gaztelu artan

ezkillak jotzen zituzten;

aitu orduko Jenobeba an zan

goizero meza entzuten.

Aren lekuba denbora artan

utsikan etzan ikusten;

gabian ere antxen askotan

Jaunari eskerrak ematen.

Aberatsa zan kabu-gabia;

begira nola jatxi zan:

auzuetako neskatxatxuak

edukatuaz bizi zan.

Gure Kondesa bisitatzera

etortzen etzan gutxi zan.

Orduan Golo pixka-banaka

galdu nayian asi zan.

Jaungoikuaren bildurrekua

Jenobeba zan munduan;

bere morroyak tratatu zuben

infame baten moduan.

Kondesak ondo ezaguturik

Golok zer zeukan buruan,

senarragana eskribitzia

pensatu zuben orduan.

Senarrarentzat pentsatu zuben

eskribitu biar zala;

—orretarako bazerekiten

kartik pasatzen etzala—

morroi batekin entregatzia

obia izango zala:

Gizon galgarri biyurrekua

andik ayena zezala.

Kondesak zuben bere gelara

kozinerua ekarri;

karta ura nola pasako ote zan

esan ziyoten alkarri:

—«Nere kontura nik artuko det;

ez kuidadorikan jarri»...

Momentu artan biyen aurrera

Golo zitzayen etorri.

Drako zeritzan kozinerua;

Kondesak maitia zuben.

Jenobebaren oñetan Golok

ezpatarekin iltzuben.

Etxekoandriak egiña zala

berak deklaratu zuben.

Orduan preso eramateko

lagunak artu zituben.