ERREGEAK
I. LIBURUA

I. KAP.

        1. Bazen gizon bat Erramathaimsophimgoa, Efraimgo mendian. Elkana deitzen zen; Jerohamen Seme zen, Jeroham Eliuren, Eliu Thohuren eta Thohu Suphen seme. Efraimtarra zen.

        2. Izan zituen bi emazte, zeinak deitzen baitziren, bat Ana, eta bertzea Phenena. Phenenak bazituen semeak, bainan Anak etzuen haurrik.

        3. Eta gizon hura bere hiritik igaiten zen, egun manatuetan, Silora armadetako Jaunaren adoratzera, eta hari sakrifizioen eskaintzera. Bada, han ziren Heliren bi seme, Ophni eta Phinees, Jaunaren aphezak.

        4. Elkana beraz ethorri zen egun batez, imolatu zuen bitima, eta eman ziozkaten Phenena, bere emazteari, eta bere seme-alaba guziei beren zathiak;

        5. Bainan Anari eman zioen zathi bakhar bat, gogoa ilhunik, zeren maite baitzuen Ana. Bada, Jaunak agor utzi zuen.

        6. Phenenak ere, bekhaitzez, nahigabe ematen zioen, eta borthizki jasanarazten, hanbatetaraino, non eskarnioka baitzerabilkan, Jaunak agor utzi zuelakotz.

        7. Eta horrela egiten zuen urthe oroz, muga ethorririk, Jaunaren tenplora igaiten zirenean; horrela jazartzen zioen; eta Ana nigarrari ematen zen eta janharirik etzuen hartzen.

        8. Elkana bere senharrak erran zioen beraz: Ana, zertako egiten duzu nigar? zertako ez duzu jaten? zertako eritzen da zure bihotza? Ez othe natzaitzu hobe ezenez hamar seme?

        9. Bada, Silon jan eta edan ondoan, Ana jaiki zen. Eta Heli apheza Jaunaren tenploko athean bere alkhian jarria zagoelarik,

        10. Nola Anak bihotza zaurthua baitzuen, Jaunari othoitz egin zioen, nigarretan urtzen zelarik;

        11. Eta botu egin zuen; zielarik: Armadateko Jauna, zure neskatoari begiratuz, ikhusten baduzu ene bihotzmina, orhoitzen bazare nitaz, ez bazaitzu ahanzten zure sehia, eta zure neskatoari seme bat ematen badiozu, hura bere bizitzeko egun guzietako emanen diot Jaunari, eta bizarnabala ez da haren buru gainean iraganen.

        12. Bada, nola othoitz eta othoizka hari baitzen Jaunaren aitzinean, gerthatu zen Heli ohartu zela haren aho higitzeei;

        13. Ezen Ana bihotzez mintzo zen; haren ezpainak bakharrik higitzen ziren, eta haren ganik hitz bat etzen aditzen. Helik uste izan zuen beraz mozkorra zela,

        14. Eta erran zioen: Noiz arteo egonen zare hordi? Utzazu aphur bat iragaitera ahotik dariozun arno hori.

        15. Anak ihardetsi zioen: Ez, jauna; emazteki guziz dohakabe bat naiz; ez dut arnorik edan, ez-etare mozkor dezaketen edarietarik batere, bainan ene bihotza ixurtzen dut Jaunaren aitzinean.

        16. Ez bezazu uste izan zure neskatoa dela Belialen alaben iduriko, ezen ene bihotzminaren eta atsekabeen handiak mintzarazi nau orai arteo.

        17. Helik erran zioen orduan: Zoazi bakean; Israelgo Jainkoak emanen darotzu othoizka galdatu diozuna.

        18. Anak ihardetsi zuen: Oxala zure sehiak grazia aurkhi baleza zure begien aitzinean! Eta emaztekia goan zen bere bidean; jan zuen, eta haren begithartea etzen gehiago alde orotara ifrentziatu.

        19. Biharamun goizean jaiki ziren guziak, adorazionea egin zuten Jaunaren aitzinean, eta gero bihurtu ziren eta etxerat ethorri Erramathara. Bada Elkanak bere emaztea ezagutu zuen, eta Jauna orhoitu zen hartaz.

        20. Handik egunak bethe zirenean, gerthatu zen Ana amatu zela eta seme batez erdi, eta deithu zuen Samuel, zeren Jaunari galdatu zioen.

        21. Bada, Elkana, haren senharra, eta etxe guzia igan ziren bestetako bitimaren imolatzeko, eta bere botuaren bethetzeko.

        22. Ana etzen igan, ezik erran zioen bere senharrari: Ez naiz ni goanen haurra higuindua izan dedien arteo; gero eramanen dut, alfer dadientzat Jaunaren aitzinean eta han egon dadien bethi.

        23. Elkana, bere senharrak, erran zioen: Egizu ongi zaitzun bezala, eta zaude haurra higuindu arteo; othoizten dut Jauna bethe dezan bere hitza. Anak hazi zuen beraz bere semea eta etxean egotu zen hari bulharra khendu arteo.

        24. Higuindu zuenean, hartu zituen hirur xahal, hirur gaitzeru irin eta pitxer bat arno, eta bere semea eraman zuen Jaunaren etxera, Silora. Bada, haurra oraino xumettoa zen.

        25. Imolatu zuten xahal bat eta haurra Heliri aitzinera erakharri zioten.

        26. Anak erran zioen: Jauna, nola hemen bizirik baitzare, hain egia da ni naizela zure aitzinean Jaunari othoitzez egotu zen emazteki hura.

        27. Haur hunentzat othoiztu dut, eta Jaunak onhetsi darot egin diodan galdea.

        28. Hargatik nik ere Jaunari eman diot Jaunak emanen diozkan egun guzietako. Eta han adoratu zuten Jauna. Eta Anak othoitz egin zuen, erraten zuelarik:

II. KAP.

        1. Ene bihotza bozkarioz jauzi da ene Jauna baithan, eta ene ospea goratu da ene Jainkoa baithan; ene ahoa ideki da ene etsaien gainera, zeren goiheretu bainaiz zure eskuko laguntzan.

        2. Ez da saindurik Jauna bezalakorik, ezen saindurik ez da zutaz landan, eta hazkarrik ez da nola baita gure Jainkoa.

        3. Ixil beitez zuen solas hanpurutsuak, oi zuen buruen espantatzen hari zaretenak; zuen ahotik gibela beitez ohiko elheak; zeren Jauna baita jakitate guziak dituen Jainkoa, eta harek daki gogoeta guzien berri.

        4. Kraskatu da hazkarren balazta, eta herbalak indarrez gerrikatuak izan dira.

        5. Ontasunez lehen gaindituak zirenak, alokarioan jarri dira jan truk, eta goseak zaudezenak ase dira; agorra zen emaztekiak izan ditu asko haur, eta asko zituna agor egin da.

        6. Jaunak khentzen eta ematen du bizia; ifernuetara arthikitzen du eta handik ilkhitzen.

        7. Jaunak dema beharra, dema aberastasuna; harek aphaltzen, harek goititzen du.

        8. Herrautsetik atheratzen du noharroina, ongarritik erromesa, jar dadien aitzindariekin eta iduk dezan ospezko alkhia. Ezen Jaunarenak dira lurraren habeak eta hekien gainean jarri du mundua.

        9. Begiratuko ditu bere sainduen oinak, eta gaixtaginak ixilik egonen dira beren ilhunpeetan, ezen gizona, bere indar guziarekin, herbal geldituko da.

        10. Jaunaren etsaiak ikharan egonen dira haren beldurrez; Jaunak hekien gainera ihurtzuria karraskaraziko du zeruetarik; Jaunak juiatuko ditu lurreko lau izkinak, erreinua emanen dio bere eskuko erregeari eta altxatuko du bere Kristoren botherea.

        11. Gero Elkana goan zen Erramathara, bere etxera: haurra ordean zerbitzatzen zen Jaunaren aitzinean, Heli aphezaren begien azpian.

        12. Bada, Heliren semeak, Beliaten seme ziren, eta etzuten Jauna ezagutzen,

        13. Ez-etare aphezen eginbideak populuaren alderat; bainan edozeinek imola zezan bitima bat, aphezaren semea heldu zen, haragiak egosten hari zirelarik, hiruhortzekotto bat eskuan,

        14. Eta hura sartzen zuen bertz handian edo ttipian, eltzean edo duphinan; eta biruhortzekoaz altxatzen zuen guzia, aphezak bazeraman beretzat. Hola egiten zioten Silora heldu ziren Israeldar guziei.

        15. Orobat bilgorra erre baino lehen, aphezaren semea heldu zen, eta imolatzen zuenari erraten zioen: Indazu haragia, aphezarentzat erre dezadan, ezen ez dut zure ganik haragi errerik hartuko, bainan bai gordina.

        16. Imolatzen zuenak erraten zioen: Bilgorra egun erre bedi lehenik ohitzaren arabera, eta gero hartuko duzu nahi duzun bezenbat haragi. Hunek ihardesten zioen: Ez, orai emanen darotazu, bertzela bortxaz hartuko dut.

        17. Aphezaren semeen bekhatua guziz handia zen beraz Jaunaren aitzinean, zeren gizonak gibelatzen baitzituzten Jaunaren sakrifiziotik.

        18. Bada, Samuel, muttikottoa zerbitzatzen zen Jaunaren aitzinean, liho-harizko ephodo bat soinean.

        19. Eta bere amak egiten zioen athorra xume bat, ekhartzen zioena bestetako egun berezietan, bere senharrarekin igaiten zenean bestako bitimaren imolatzera.

        20. Helik benedikatu zituen Elkana eta bere emaztea, eta Elkanari erran zioen: Jaunak emazteki hunen ganik bihur betzatzu haurrak, Jaunari eman diozun bahiaren kariaz. Gero itzuli ziren beren etxera.

        21. Jaunak egin zioen beraz ikhustate Anari, zeina amatu eta erdi baitzen hirur semez eta bi alabaz; eta Samuel haurra handitzen zen Jaunaren aitzinean.

        22. Bada, Heli adin handitan zen. Nabaditu zituen bere semeek Israel guziari egiten ziozkatenak oro, eta nola lo egiten zuten tabernakleko sartzean beilatzen zuten emaztekiekin.

        23. Eta erran zaroeten: Zertako egiten duzue holakorik, populu guziaren ganik aditzen ditudan gauza itsusiak?

        24. Berautzue, ene semeak, horietarik; ezen ez da ona nik entzuten dudan leloa, Jaunaren populuari hautsarazten diozuela legea.

        25. Gizonak gizonaren kontra bekhatu egiten badu, Jainkoa jabalaraz daiteke hobendunaren alderat: bainan Jaunaren kontra egiten badu, nork harentzat eginen du othoitz? Eta etzuten entzun izan beren aitaren boza, zeren Jaunak hil nahi baitzituen.

        26. Bada, Samuel haurra egiten eta handitzen hari zen, eta zen halaber Jaunaren eta gizonen gogarako.

        27. Bizkitartean Jainkoaren gizon bat ethorri zen Heli gana, eta erran zaroen: Hau dio Jaunak: Ez othe naiz garbiki agertu zure aitaren etxeari Egipton zirenean Faraonenpeko?

        28. Hura berezi dut Israelo leinu guzien artean aphez izateko, igan zadien ene aldarera, niri erre zezan isentsua, eta ephodoa erabil zezan ene aitzinean; eta zure aitaren etxeari eman izan diozkat Israelgo semeen sakrifiziotarikako guziak.

        29. Zertako ostikatu ditutzu ene bitima eta enetzateko emaitzak nik tenploan eskeintzeko manatuak? eta zertako niri baino ohore gehiago ekharri diozute zure semeei, hekiekin janez Israelgo ene populuaren sakrifizio guzietako pikainak?

        30. Hargatik huna zer dioen Israelgo Jainko Jaunak: Ene ahoz erran izan dut zure etxeak eta zure aitaren etxeak bethi guzian zerbitzatuko zuela ene aitzinean. Bainan orai Jaunak dio: Urrun hori ni ganik; haina goretsiko dut zeinak goretsiko bainau; bainan laidatzen nautenak, berak izanen dira laidagarri.

        31. Huna non dathortzen egunak zeinetan ebakiren baititut zure besoa eta zure aitaren etxeko besoa, ez baita zaharrik atheratuko zure etxean.

        32. Eta ikhusiko duzu tenploan bertze bat zure orde jarria, Israel izanen delarik zorion guzien erdian; eta ethorkizun guzian zaharrik zure etxean izanen ez da.

        33. Orogatik ez dut alde bat khenduko zure odola ene aldaretik; bainan eginen dut iraungi ditezen zure begiak, eta ihar dadien zure arima; eta zure etxetik hainitzak hilen dira gizon adinerat direneko.

        34. Ezagutkaritzat hau izanen duzu, zure bi semeei Ophni eta Phineesi gerthatuko zaroetana, biak egun berean hilen baitira.

        35. Eta eraikiko dut enetzat aphez bat zirritua, ene bihotzaren eta ene arimaren gogara eginen duena, eta nik eginen diot etxe bat sendoa, eta egun oroz ibiliko da ene Kristoren aitzinean.

        36. Gerthatuko da, bada, orduan zure etxekorik gelditu ditakeena, ethorriko dela beretzat othoitz eske, eta eskainiko dituela zilhar-dirutto bat eta ogi-ophil bat, eta erranen duela: Indazu, othoi aphez-zathi bat, jan dezadan ogi-ahamen bat.

III. KAP.

        1. Bada, Samuel haurra Jaunaren aitzinean zerbitzatzen zen Heliren begien azpian, eta orduko egunetan Jaunaren hitza bakhandua zen, etzen agerkhuntza garbirik.

        2. Gerthatu zen, bada, egun batez, Heli bere lekhuan etzana zagoela, eta lanbrotuak ziren haren begiak, eta etzezakeen ikhus.

        3. Jainkoaren argia hil zedin baino lehen, Samuel lo zagoen, Jaunaren tenploan, zeinetan baitzen Jainkoaren arkha;

        4. Jaunak deithu zuen Samuel. Hunek ihardetsi zuen: Huna ni.

        5. Eta jo zuen Heliren gana eta erran zioen: Huna non naizen, ezik deithu nauzu. Helik ihardetsi zioen: Etzaitut deithu, itzul zaite eta lo egizu. Goan zen eta loak hartu zuen.

        6. Eta Jauna berriz abiatu zen Samuelen deitzen. Samuel jaikirik, goan zen Heli gana, eta erran zioen: Huna non naizen, zeren deithu bainauzu. Helik ihardetsi zioen: Etzaitut deithu, ene haurra, itzul zaite eta lo egizu.

        7. Bada, Samuelek etzuen oraino ezagutzen Jauna, eta Jaunaren hitza etzitzaioen agertu.

        8. Eta Jauna berriz abiatu zen eta oraino deithu zuen Samuel hirugarren aldiko. Samuel jaikirik, goan zen Heli gana,

        9. Eta erran zioen: Huna non naizen, zeren deithu bainauzu. Helik ezagutu zuen beraz Jaunak deitzen zuela haurra, eta erran zioen Samueli: Zoaz eta lo egizu, eta gehiago deitzen bazaituzte, erranen duzu: Mintza zaite, Jauna, zeren zure zerbitzariak entzuten baitzaitu. Samuel goan zen beraz, eta bere lekhuan lokhartu zen.

        10. Jauna ethorri zen, eta gelditurik, deithu zuen, lehen bezala bietan: Samuel, Samuel. Eta Samuelek erran zuen: Mintza zaite, Jauna, zeren zure zerbitzariak entzuten baitzaitu.

        11. Eta Jaunak erran zioen Samueli: Huna solas bat daramat Israelen; edozeinek adi dezan, xixtuka hasiko baitzaizko bere bi beharriak.

        12. Egun hartan Heliren kontra eraikiko ditut haren etxeaz erran ditudan guziak: hasiko naiz eta akhabatuko dut.

        13. Ezen aitzinetik jakintsun egin dut haren etxearen bethiko juiatzekotan nintzela, hango tzarkeria gatik, zeren eta baitzakien itsuski zabilzkiola bere semeak, eta ez baititu gaztigatu.

        14. Hargatik zin egin izan diot Heliren etxeri, ez dela haren etxeko tzarkeria behinere guzian, ez bitimez, ez eta emaitzez xahutuko.

        15. Bada, Samuelek goizeraino lo egin zuen, eta ideki zituen Jaunaren etxeko atheak. Bainan lotsa zen Heliri erakhusterat ematea izan zuen agerkuntza.

        16. Helik deithu zuen beraz Samuel, eta erran zioen: Samuel, ene haurra. Hunek ihardetsi zioen: Huna non naizen.

        17. Helik galdatu zioen: Zer da solasa Jaunak erran darotzuna? Othoizten zaitut, ez bezadazut gorde. Hau egin bezazu Jainkoak, eta hori gainetik, baldin hitz bat estaltzen badarotazu erranak izan zaizkitzun solas guzietarik.

        18. Hargatik Samuelek agertu ziozkan solas guziak, eta etzioen batere estali. Helik ihardetsi zuen: Jauna da, egin beza bere begietan ongi zaioena.

        19. Bada, Samuel handitu zen, eta Jauna harekin zen, eta Jaunaren solas guzietarik bat etzen lurrera erori.

        20. Eta Danetik Bersabeeraino, Israel guziak ezagutu zuen Samuel Jaunaren egiazko profeta zela.

        21. Eta berriz ere Jauna agertu zen Silon, ezik Jauna Silon agertu zitzaioen Samueli, Jaunaren hitzaren arabera. Eta Samuelek Israel guziari errana gerthatu izan zen.

IV. KAP.

        1. Bada, orduko egunetan gerthatu zen Filistindarrak bildu zirela gerlara. Israel gudukatzera ilkhi zen Filistindarren bidera eta kanpatu zen Laguntza-harrin. Eta Filistindarrak Aphekera ethorri ziren,

        2. Eta armada lerrotan ezarri zuten Israelen kontra. Bainan gudua hasi ondoan Israelek ihes egin zioten Filistindarrei, eta bazterretan hor-hemenka hilak izan ziren gudu hartan lau mina gizonen ingurutsua.

        3. Populua itzuli zen kanpetara, eta Israelgo zaharrenek erran zuten: Zertako Jaunak jo gaitu egun Filistindarren aitzinean? Jaunaren batasuneko arkha Silotik gutara ekhar dezagun, eta gure erdira ethor bedi, athera gaitzan gure etsaien eskuetarik.

        4. Populuak igorri zuen beraz Silora, eta handik ekharri zuten armadetako Jaun, kerubinen gainean jarria dagoenaren batasuneko arkha; eta Heliren bi semeak, Ophni eta Phinees, ziren Jainkoaren batasuneko arkharekin.

        5. Eta Jaunaren batasuneko arkha kanpetara ethorri zenean, Israel guziak oihu handi bat egin zuen, eta lurrak ihardetsi zuen.

        6. Filistindarrek oihu hori aditu zuten, eta erran zuten: Zer da oihu handi hori Hebrearren kanpetan? Eta ezagutu zuten Jaunaren arkha ethorri zela kanpetara.

        7. Filistindarrak lotsatu ziren, ziotelarik: Jainkoa kanpetara ethorri da. Eta auhenetan eman ziren, ziotelarik:

        8. Zorigaitz guri, ezen etziren horrenbateko bozkalentzian, ez atzo, ez herenegun! zorigaitz guri! Nork gu athera Jainko ikharagarri horien eskutik? horiek, dira Jainkoak Egipto guzia mortuan zer-nahi izurriz jo izan dutenak.

        9. Filistindarrak, altxa bihotzak, eta izan zaizte gizon; ez betzatzue zerbitza Hebrearrak, hekiek gu zerbitzatu gaituzten bezala. Altxa bihotzak eta guduka!

        10. Filistindarrak gudukatu ziren beraz. Israel sarraskitua izan zen, eta bakhotxak bere olhara ihes egin zuen; eta sarraski gaitza egina izan zen; hogoi eta hamar mila oinezkok Israeldik lurra jo zuten.

        11. Jainkoaren arkha hartua izan zen eta Heliren bi semeak ere, Ophni eta Phinees hilak izan ziren.

        12. Bada egun berean Benjamintar bat armadatik lasterka ethorri zen Silora, soinekoa xehakatua eta burua herrautsez estalia.

        13. Eta gizon hori ethorri zenean, Heli bere alkhian jarria zagoen bideko aldera begira. Ezen haren bihotza Jainkoaren arkharentzat ikharan zagoen. Bada, sarthu zen ondoan, gizonak hiriari eman zioen berria, eta hiri guzia marrasketan jarri zen.

        14. Helik aditu zituen heigora hekiek, eta erran zuen: Zer da harramantz hortako deihadarra? Eta Benjamintarra berehala ethorri zitzaioen eta berria ekharri zioen Heliri.

        15. Bada, Helik orduan bazituen lau hogoi eta hemezortzi urthe; haren begiak lanbrotuak ziren, eta etzezakeen ikhus.

        16. Benjamintarrak erran zioen: Ni naiz gudutik ethorri naizena eta ni naiz egun armadatik itzuri naizena. Helik erran zioen: Zer gerthatu da egun, ene semea?

        17. Berri-ekharleak ihardetsi zioen: Israelek ihes egin du Filistindarraren aitzinean, eta galtze gogorra egin da populuan: bertzalde zure bi semeak ere, Ophni eta Phinees, hil dira; eta Jainkoaren arkha hartua da.

        18. Eta Jainkoaren arkha aphaitu zuenean, Heli alkhitik erori zen gibelerat atheari buruz, eta burfuinak leherturik, hil izan zen; zaharra zen ezik eta adin handitan, eta Israel juiatu izan zuen berrogoi urthez.

        19. Bada, haren erreina, Phineesen emaztea, izorra zen eta erditzeko heintsutan; eta aditurik Jainkoaren arkha hartua zelako berria, eta aitaginarreba eta senharra hilak zituela, gurthu zen eta erdi; ezen erditzeko minak jauzi zitzaizkon.

        20. Eta hiltzera zihoalarik, haren inguruan zauden emaztekiek erran zioten: Ez lotsa, ezen seme batez erdi zare. Etzioten ihardetsi, eta etzen ohartu ere.

        21. Eta izena eman zioen Ikabod bere semeari, zioelarik: Bere aitaginarreba gatik eta senharraren gatik bertzetaratu da Israelen ospea, zeren hartua baita Jainkoaren arkha.

        22. Eta erran zuen: Ospea Israeldik bertzetaratua da, Jainkoaren arkha hartua zelakotz.

V. KAP.

        1. Bada Filistindarrek hartu zuten Jainkoaren arkha, eta Laguntza-harritik Azotera eraman zuten.

        2. Filistindarrek Jainkoaren arkha hartu zuten, eman zuten Dagonen tenploan eta Dagonen aldean ezarri.

        3. Azotarrak biharamun argi hastean jaiki zirenean, hara non Dagon lurrean hedatua zagoela Jaunaren arkharen aitzinean: eta Dagon hartu zuten eta berriz bere lekhuan ezarri.

        4. Biharamunago goizean berriz ere jaikitzearekin, Dagon atzeman zuten mustupilka lurrean hedatua Jaunaren arkharen aitzinean; bainan Dagonen burua eta bi eskuak moztuak athelasean zauden.

        5. Dagonen gorphutza bakharrik zen bere lekhuan. Aria hortaz Dagonen aphezek eta haren tenploan sartzen diren guziek ez dute egungo eguna arteo oinaz ukitzen Dagonen athelasa Azoten.

        6. Bada, Jaunaren eskua dorphetu zen Azotarren gainera, eta xahutu zituen; gibeleko lekhurik gordeenean zaurthu zituen Azotarrak eta hekien eremuetakoak. Eta arratoinak sorthu ziren eta toki hartako herri eta bazterrak halakoz irakitu ziren, eta heriotzeketa handiz hiria debuilatua izan zen.

        7. Azotarrek ikhustearekin horrelako izurria, erran zuten: Israelgo Jainkoaren arkha ez bedi gutartean egon, zeren haren eskua dorphe baita gure gainean eta gure jainko Dagonen gainean.

        8. Eta igorririk, beren gana bilarazi zituzten Filistindarren satrapa guziak, eta erran zuten: Zer eginen dugu Israelgo Jainkoaren arkhaz? Jetharrek ihardetsi zuten: Israelgo Jainkoaren arkha inguruka erabilia izan bedi. Eta inguruka erabili zuten Israelgo Jainkoaren arkha.

        9. Eta inguruka zerabilkatelarik, Jaunaren eskuak heriotzeketa handia hedatzen zuen hiri bakhotxaren gainera; hiri bakhotxeko gizonak, ttipitik handiraino, zaurtzen zituen; eta atheratzen eta usteltzen zitzaizkoten sabeleko bertzeak. Jetharrek, hortaz beren artean egonik, larruzko jarlekhuak egin zituzten.

        10. Eta igorri zuten beraz Akaronera Jainkoaren arkha. Eta Jainkoaren arkha Akaronera heldu izan zenean, Akarontarrak oihuz hasi ziren ziotelarik: Israelgo Jainkoaren arkha gutara ekharri dute, gu eta gure populuaren hilarazteko.

        11. Hargatik igorri zituzten gizonak, eta Filistindarren satrapa guziak bilarazi zituzten. Haukiek ihardetsi zuten: Utz zazue Israelgo Jainkoaren arkha, eta boha bere tokira, hil ez gaitzan gure populuarekin.

        12. Ezik herioaren beldurra jartzen zen hiri bakhotxean eta Jainkoaren eskua gorgorki dorphetzen zen hekien gainera; hil etziren gizonak ere, gibeleko lekhurik gordeenean joak ziren, eta hiri bakhotxeko heiagora igaiten zen zerura.

VI. KAP.

        1. Jaunaren arkha egotu zen beraz zazpi hilabethe Filistin-herrian.

        2. Filistindarrek aphezak eta aztiak deithu zituzten, ziotelarik: Zer eginen dugu Jaunaren arkhaz? Erakhuts dizaguzue noletan bihurtuko dugun bere lekhura. Haukiek ihardetsi zuten:

        3. Baldin Israelgo Jainkoaren arkha bihurtzen baduzue, ez bezazue hutsa utz, bainan zor duzuena bihur zozue bekhatuarentzat, eta orduan sendatuko zarete eta jakinen duzue zertako haren eskua ez den zuen ganik gibelatzen.

        4. Filistindarrek erran zuten: Zer da bekhatuarentzat bihurtu behar dioguna? Ihardetsi zuten:

        5. Filistindarren herri araldeen nonbrearen arabera, egizkitzue bortz gibelaldeko zilho urhezko eta bortz arratoin urhezkoak, zeren zauri bera izatu baita zuen baithan eta zuen satrapen baithan. Eta zuen gibelaldeko zilhoen iduriak eginen ditutzue, eta zuen lurra xahutu duten arratoinenak, eta goretsiko duzue Israelgo Jainkoa, eta beharbada bere eskua altxatuko du zuen gainetik, zuen jainkoen eta zuen lurraren gainetik.

        6. Zertako gogortzen ditutzue zuen bihotzak Egiptoak egin izan duen bezala, eta Faraonek bezala? Faraonek, joa izan zen ondoan, ez othe zituen utzi Israeldarrak, zeinak goan baitziren?

        7. Orai beraz har zazue eta egizue orga berri bat; bi behi umedun, uztarrian egundaino ezarriak izan ez direnak, uztar zatzue orga hari, eta hekien aratxeak etxean herts zatzue.

        8. Eta hartuko duzue Jaunaren arkha eta orgetan ezarriko; gero bekhatuaren alderat eman ditutzuen gauzak sahetsean ezarriko diozkatzue khutxatto batean, eta utz zazue goan dadien.

        9. Eta begiratuko duzue: baldin bere lekhura daraman bideaz igaiten bada, Bethsamesi buruz, bera izanen da izurri handi hau eman darokuna; bainan ez badu harat egiten, jakinen dugu ez gaituela horren eskuak ukitu, bainan gerthakari bat izatu dela.

        10. Horrela egin zuten beraz; eta harturik bi behi, umeak errapean zituztenak, uztartu zituzten orgari, eta hekien aratxeak etxean hertsi.

        11. Eta orgetan ezarri zituzten arkha eta khutxa, zeinak barnean baitzituen urhezko arratoinak eta gibeleko zilho itxurak.

        12. Bada, behiak xuxen zihoazen Bethsamesera daraman bideaz, eta bides urhats batean egiten zuten, aitzinerateginez eta orroaka. Filistindarren, satrapak berriz Bethsameseko mugetaraino jarraikitzen ziren.

        13. Bada, Bethsamestarrak ogi ephaiten ziren haranean. Begiak altxaturik, ikhusi zuten arkha, eta bozkariatu ziren ikhusi zutenean.

        14. Eta orgak ethorri ziren Josue Bethsamestarraren landara eta han gelditu ziren. Toki hartan bazen harri handi bat; hautsi zituzten orgen zurak, eta hekien gainean behiak ezarri zituzten holokaustetan Jaunari.

        15. Lebitarrek jautsi zituzten arkha eta haren sahetsean zen khutxattoa, zeinaren barnean baitziren urhezko gauzak, et harri handiaren gainean ezarri zituzten. Eta egun hartan Bethsameseko gizonek holokaustak Jaunari eskaini ziozkaten eta bitimak imolatu.

        16. Filistindarren bortz satrapek ikhusi zuten hori, eta egun berean Akaronera bihurtu izan ziren.

        17. Haukiek dira, bada, Filistindarrek Jaunari hobenarentzat bihurtu zituzten gibeleko zilho urhezkoak: Azotek bat, azak bat, Askalonek bat, Jethek bat, Akaronek bat;

        18. Eta hainbertze urhezko arratoin nola hiri baitzen Filistindarren bortz herri araldeetan, hiri harrasidunetik herri harrasigabekoraino, eta Abel-handiraino, zeinaren gainean ezarri baitzuten Jaunaren arkha, egungo eguna arteo Josue Bethsamestarraren landan dena.

        19. Bada, Jaunak, zeren bere arkhari Bethsamestarrek begiratu zioten, jo zituen hirur hogoi eta hamar aitzindari eta berrogoi eta hamar mila gizon populu xehetik. Eta populua auhenetan egotu zen, Jaunak hanbateko izurriaz jo zuelakotz jendea.

        20. Eta Bethsamestarrek erran zuten: Nor egonen ahal da Jainko Jaun saindu hunen aitzinean? eta gu ganik noren baithara iganen dute?

        21. Eta Kariathiarimtarrei gizonak igorri zituzten, ziotelarik: Filistindarrek bihurtu dute Jaunaren arkha, jauts zaizte, eta eramazue zuen ganat.

VII. KAP.

        1. Kariathiarimgo gizonak ethorri ziren beraz, gibelerat eraman zuten Jaunaren arkha, eta ezarri zuten Gabaan, Abinadaben etxean; eta Eleazar, haren semea, kontsekratu zuten, Jaunaren arkharen zaintzeko.

        2. Eta gerthatu zen, Jaunaren arkha Kariathiarimen egotu zen egunetik, egunak eguna ekharri zuela (ezen jadanik hogoigarren urthea zen); eta Israelen etxe guzia sosegutan egon zela Jaunaren gerizapean.

        3. Bada, Israelen etxe guziari mintzo zelarik, Samuelek erran zuen: Zuen bihotz guziz Jauna gana bihurtzen bazarete, zuen artetik khen zatzue jainko arrotzak, Baal eta Astaroth; zuen bihotzak aphain zotzue Jaunari, hura bakharrik zerbitza zazue, eta atheraturen zaituztete Filistindarraren eskutik.

        4. Israelgo semeek iraizi zituzten beraz Baal eta Astaroth, eta Jauna bakharrik zerbitzatu zuten.

        5. Eta Samuelek erran zuen: Israel guzia bilaraz zazue Masphathera, zuentzat othoitz dezadan Jauna.

        6. Eta Masphathera bildu ziren, ura ekharri eta Jaunaren aitzinean ixuri zuten: barur egin zuten egun hartan, eta han erran zuten: Jaunaren alderat bekhatu egin dugu. Eta Samuelek Masphathen juiatu zituen Israelgo semeak.

        7. Filistindarrek nabaditurik Israelgo semeak Masphathera bildu zirela, Filistindarren satrapak igan ziren Israelera. Israelgo semeek aditu zutenean hori, Filistindarren beldurrak hartu zituen.

        8. Eta Samueli erran zioten: Gure Jainko Jauna gana deihadarretik ez bara, itzur gaitzan Filistindarraren eskuari.

        9. Bada, Samuelek hartu zuen esneko bildots bat; Jaunari oso-osoa eskaini zioen; Samuelek Jaunari Israelentzat deihadar egin zioen, eta entzun zuen Jaunak:

        10. Bada, gerthatu zen, Samuelek holokausta eskaintzen zuenean, Filistindarrek gudua hasten zutela Israelen kontra: bainan egun hartan Jaunak harrabots ikharagarri batekin ihurtzuria karraskarazi zuen Filistindarren gainera, eta harritu zituen eta lurra jo zuten Israelen aitzinean.

        11. Eta Israelgo gizonek, Masphathetik ilkhirik, Filistindarren ondotik egin zuten eta jo zituzten Bethkarren-pean den lekhuraino.

        12. Bada, Samuelek harri bat hartu zuen eta ezarri Masphathen eta Senen artean, eta lekhu hura deithu zuen Laguntza-harri, eta erran zuen: Hunaraino lagundu gaitu Jaunak.

        13. Filistindarrak aphalduak izan ziren, eta etziren gehiago abiatu Israelgo mugen iragaitera. Ezen Samuelen egun guzietan Jaunaren eskua jaikia egotu zen Filistindarren gainera.

        14. Filistindarrek Israeli hartu izan ziozkaten hiri guziak, Maeh bihurtuak izan ziren beren eremuekin, Akarondik Jetheraino: eta Israel atheratu zuen Filistindarren eskutik; eta bakea zen Israelen eta Amorhearraren artean.

        15. Halaber Samuelek Israel juiatzen zuen bere biziko egun oroz;

        16. Eta urthe guziz goaten zen inguruan Bethelera, Galgalara eta Masphathera, eta lekhu erran horietan juiatzen zuen Israel.

        17. Gero itzultzen zen Erramathara, ezen han zuen bere etxea; eta han ere juiatzen zuen Israel; halaber han altxatu zioen aldare bat Jaunari.

VIII. KAP.

        1. Bada, egin izan zen, Samuel zahartu zenean, bere semeak juie ezarri zituela Israelen.

        2. Haren seme zaharrenaren izena zen Joel, eta bigarrenaren izena Abia. Bersabeen juie ziren.

        3. Eta haren semeak etziren haren bide beretan ibili; bainan makhurrerat egin zuten jaramankeriaz; dohainak onhetsi zituzten, eta zuzentasunari bidegabe egin zioten beren juiamenduetan.

        4. Beraz Israelgo zahar guziak bildurik, Samuelen gana ethorri ziren Erramathara.

        5. Eta erran zaroten: Huna non zahartu zaren, eta zure semeak ez dabiltza zure bideaz. Bertze jendaia guziek duten bezala, errege bat ezar guzu gure juiatzeko.

        6. Solasa etzen Samuelen gogarako izatu, erran zutelakotz: Errege bat iguzu gure juiatzeko. Samuelek othoitz egin zioen Jaunari.

        7. Jaunak erran zioen ordean: Entzun zazu populuaren mintzoa erraten darotzun guzietan; ezen etzare zu hastantzen dutena, bainan bai ni, ez nadientzat horien gainean erregina.

        8. Egiptotik atheratu ditudan egunetik eta orai arteo egin izan dituzten egitate guzien arabera, nola utzi bainaute eta Jainko arrotzak zerbitzatu baitituzte, hala egiten darotzute zuri ere.

        9. Orai beraz entzun zazu horien mintzoa: bainan argi zatzu eta aitzinetik errozute horien gainean erreginatuko den erregearen zuzena zer izanen den.

        10. Hargatik Samuelek errege bat galdatu zioen populuaren erran ziozkan Jaunaren solas guziak,

        11. Eta erran zioten: Hau izanen da zuei manatuko duen erregearen zuzena: Hartuko ditu zuen semeak eta orga-lasterretan ezarriko ditu, eta zaldizko eginen ditu eta bere orga-lasterraren aitzinean ibilaraziko ditu;

        12. Ezarriko ditu batzu mila gizonen buruko, bertzeak ehun gizonen; batzu bere lurren lantzeko, bertzeak uzten biltzeko; bertze batzu bere harmen eta orga-lasterren egiteko.

        13. Zuen alabak ere ezarriko ditu usain gozo egiten, jateko xuxentzen eta ogi egiten.

        14. Halaber hartuko ditu zuen landa, mahasti eta olibadi hoberenak, eta bere zerbitzariei emanen diozkate.

        15. Zuen uztetako eta mahastietako gozoen hamarrenak ere altxaturen ditu, bere ebakiei eta zerbitzariei emateko.

        16. Halaber zuen muthilak, neskatoak, gizon-gazte hoberenak eta astoak hartuko ditu, eta bere lanetan ezarriko ditu.

        17. Hartuko ditu orobat zuen arthaldeetako hamarrenak, eta zeronek izanen zarete haren zerbitzuko.

        18. Eta egun hartan dei eginen duzue zeronek hautatu duzuen zuen erregearen kontra, eta Jaunak etzaituztete orduan entzunen, zeren zeronek galdatu duzuen errege.

        19. Populuak ordean etzuen entzun nahi izan Samuelen solasa, bainan erran zuten: Ez, errege bat izanen da gure gaineko.

        20. Eta gu ere izanen gure bertze populuak bezala: eta gure erregek juiatuko gaitu, gure aitzinean ibiliko da, eta gure gerletan guretzat gudukatuko da.

        21. Samuelek aditu zituen populuaren solas guziak, eta Jaunaren beharrietara ekharri zituen.

        22. Jaunak ordean Samueli erran zioen: Entzun zazu horien solasa, eta errege bat gainean ezar zozute. Eta Samuelek Israelgo gizonei erran zioeten: Zein bere hirira goan bedi.

IX. KAP.

        1. Benjaminen bazen gizon bat Zis deitzen zena, zeina battzen Abielen semea, Abiel Serorrena, Seror Bekorathena, Bekorath Aphiarena, Aphia Jeminirena, eta indarrez hazkarra zen.

        2. Eta seme bat bazuen Saul deitzen zena, gizon eder eta tantaia, eta Israelgo seme guzietan etzen hura baino handiagorik; sorbaldetarik eta goiti ageri zen populu guziaren gainetik.

        3. Bada, Saulen aita Zisen asto urrixak galdu ziren, eta Zisek Saul bere semeari erran zioen: Muthiletarik bat har zazu zurekin, eta jaikirik zoazi eta astoak bilha zatzu. Haukiek Efraimgo mendia gaindi iragan ondoan,

        4. Eta Salisako lurra gaindi, astoak khausitu gabe, halaber iragan ziren Salimgo lurretik, eta etziren han: gero jo zuten Jeminiko lurra barna, eta etzituzten batere khausitu.

        5. Bainan Supheko lurrera ethorri zirenean Saulek erran zioen berekin zuen muthilari: Zato, bihur gaitezen, beldurrez-eta ene aita, astoak utzirik, gutaz grinatua izan dadien.

        6. Muthilak erran zioen: Huna, Jainkoaren gizon bat bada hiri hortan, gizon aiphatua; harek erran guziak, hutsik gabe gerthatzen dira. Goazen beraz orai horrat; beharbada zerbait argi emanen daroku hunat erakharri gaituen urhatsaren gainean.

        7. Saulek bere muthilari erran zioen: Goazen berehala, bainan zer eramanen diogu Jainkoaren gizonari? goan da gure murtxiletako ogia; Jainkoaren gizonari emateko ez dugu ez jatekorik, ez bertzerik.

        8. Muthilak berriz ihardetsi zioen Sauli, eta erran: Huna estater zilharrezko baten laurdena ene eskuan khausitu dela; eman dezogun Jainkoaren gizonari, argi gaitzan gure bidearen gainean.

        9. (Behiala Israelen hunela mintzatzen zen Jaunaren konsultatzera goaten zena: Zatozte, goazen ikhuslearen gana. Ezen orai profeta aiphatzen dena, lehenago ikhustea deitzen zen.)

        10. Eta Saulek bere muthilari erran zioen: Ona da zure solasa. Zato, goazen. Eta Jainkoaren gizona zagoen hirira goan ziren.

        11. Eta hiriko patarra gora zihoazelarik, atzeman zituzten neskatxa batzu urketara atheratzen zirenak, eta erran zioeten: Hemen da ikhustea?

        12. Haukiek ihardetsi zioeten: Hemen da, huna zuen aitzinean, higi zaizte; ezen hirira egun ethorria da, zeren egun baita populuaren sakrifizioa lekhu goran.

        13. Hirian sartzean, berehala khausituko duzue igan dadien baino lehen lekhu goran jatera; ezen populuak ez du janen hura ethorri arteo, zeren berak benedikatzen baitu bitima, eta gero janen dute deithuak direnek. Orai igan zaizte beraz, zeren egun aurkhituko baituzue.

        14. Hirira igan ziren. Eta hiriaren erditik zihoazelarik, Samuel agertu zen hekien bidera atheratzen zela, lekhu gorara igaiteko.

        15. Bada, Jaunak Samueli gauza agertu zioen Saul ethorri baino egun bat lehenago, erraten zioelarik:

        16. Oraiko oren huntan berean, bihar zure gana igorriko dut gizon bat Benjamingo lurretik, eta hura buruzagi gantzutuko duzu Israelgo ene populuaren gainean; eta ene populua atheratuko du Filistindarren eskutik; zeren begiratu baitiot ene populuari, ezik haren oihua heldu izan da ene gana.

        17. Samuelek ikhusi zuenean Saul, Jaunak erran zioen: Huna nik erran darotzudan gizona, bau erreginatuko da ene populuaren gainean.

        18. Bada, Saul Samueli hurbildu zitzaioen athearen erdira, eta erran zioen: Erakhuts dizadazu, othoi, non den ikhuslearen etxea.

        19. Eta Samuelek erran zioen Sauli: Ni naiz ikhuslea; ene aitzinean igan zaite lekhu gorara, egun jan dezazun enekin, eta bihar goizean utziko zaitut; eta bihotzean ditutzun guziak erranen darozkitzut.

        20. Eta herenegun galdu ditutzun astoez ez izan grinarik, zeren atzemanak baitira Eta norentzat izanen dira Israelen diren hoberen guziak? ez othe dira zuretzat eta zure aitaren etxe guziarentzat?

        21. Bainan Saulek ihardetsi zioen: Ez othe naiz Jentiniren semea, Israelen leinu ttipienetik? eta ene ahaidegoa ez othe da Benjaminen leinuko familia guzietan azkena? zertako beraz iharduki darotazu solas hori?

        22. Samuelek harturik Saul eta bere muthila, sarrarazi zituen barazkariko salhara, eta lekhua eman zioeten komitatuak zirenen buru-buruan; ezen baziren hogoi eta hamar bat gizonen ingurua.

        23. Eta Samuelek erran zioen jateko xuxentzaileari: Ekhartzu eman darotzudan eta bazterrerat ezartzeko manatu zaitudan zathia.

        24. Jateko xuxentzaileak beraz hartu zuen sorbalda bat eta Saulen aitzinean ezarri zuen. Eta Samuelek erran zioen: Horra zer gelditu den, ezar zazu aitzinean eta jan zazu, zeren berariaz zuretzat begiratua izan baita, populua deithu dudanean. Saulek egun hartan Samuelekin jan zuen.

        25. Lekhu goratik hirira jautsi ziren, eta Samuel Saulekin mintzatu zen hegaztegiko salhan. Saul etzan zen salha hartan eta lo egin zuen.

        26. Goizean jaiki zirenean, argitzen hari zuen, eta Samuelek Saul deithu zuen salhan, zioelarik: Jaiki zaite, eta goatera utziko zaitut. Saul jaiki zen, eta biak ilkhi ziren, erran nahi da hura eta Samuel,

        27. Eta hiriaren behereko burura jausten zirelarik, Samuelek erran zioen Sauli: Errozu zure muthilari dihoala gure aitzinean, eta iragan dadiela; zu ordean zaude aphur bat, Jaunaren hitzaz jakintsun egin zaitzadan.

X. KAP.

        1. Bada, Samuelek hartu zuen olio untzitto bat eta Saulen buruaren gainera hustu zuen; musu eman zioen eta erran: Huna non Jaunak gantzutu zaituen buruzagitzat bere primantzaren gainean, eta haren populua bere inguruko etsaien eskuetarik atheratuko duzu. Eta huntarik ezagutuko duzu Jaunak buruzagitzat gantzutu zaituela.

        2. Egun ene ganik goanen zarenean, bi gizon atzemanen ditutzu Erraehelen hobiaren ondoan, Benjamingo mugetan, hegoaldetik, eta erranen darotzute: Aurkhituak dira astoak, zeinen bilhatzera goan baitzare; eta astoak utzirik, zure aita zuetaz da grinetan, eta dio: Zer eginen dut ene semearentzat?

        3. Eta handik goan zaitekeenean eta aitzinago iragan, heltzen zarenean Thaborreko haritzera, han atzemanen zaituzte hirur gizonek, Jauna gana Bethelera igaiten direlarik; batek bizkarrean izanen ditu hirur pittika, bertze batek hirur ogi-ophil, eta bertzeak pitxer bat arno.

        4. Eta agur egin ondoan, emanen darozkitzute bi ogi, eta zuk hartuko ditutzu hekien eskutik.

        5. Gero ethorriko zare Jainkoaren munhora, non baita Filistindarren guardia; eta han hirian sarthu zaitekeenean, zure bidean izanen duzu profeta-multzo bat, gainetik jausten direla profetisatuz, eta hekien aitzinean maniurra, atabala, xirola eta gitarra.

        6. Eta Jaunaren izpiritua zure baithan jauziko da, eta hekiekin profetisatuko duzu, eta bertze gizon bat eginen zare.

        7. Ezagutkari horiek oro gerthatu zaizkiketzunean, egizu zure eskuetara helduko dena, zeren Jauna zurekin izanen baita.

        8. Ni baino lehen jautsiko zare Galgalara (ezen ni ethorriko naiz zure gana), sakrifizio bat eskaint dezazun eta bakezko bitimak imola: zazpi egun egonen zare ene begira, zure gana ethor nadien arteo, eta nik erakhutsiko darotzut zer egin.

        9. Beraz sorbalda itzuli zuenean Samuelen ganik goateko, Jaunak bihotza aldatu zioen bertze batetara, eta ezagutkari hekiek oro egun hartan gerthatu zitzaizkon.

        10. Eta erran den munhora heldu zirenean, hara non profeta-multzo bat Saulek atzeman zuen bidean; Jaunaren izpiritua jauzi zen haren baithan, eta Saulek hekien erdian profetisatu zuen.

        11. Bada, aitzinean ezagutu zuten guziek, ikhustenez profetekin zela eta profetisatzen zuela, elkharri erran zuten: Zer gerthatu zaio Zisen semeari? Profeten arteko othe da Saul ere?

        12. Eta han zen batek ihardetsi zioen bertze bati, zioelarik: Eta nor da horien aita? Hargatik hitz hau iragan zen erran-zaharretara: Saul ere profeten arteko othe da?

        13. Bada, profetisatzetik gelditu zen, eta ethorri zen lekhu gorara.

        14. Saulen osabak erran zioeten Sauli eta bere muthilari: Nondik heldu zarete? Ihardetsi zuten: Asto bilhatzetik; eta hekiek ez atzemanez, izatu gare Samuelen gana.

        15. Eta osabak erran zioen Sauli: Eza-gutaraz dizadazu zer erran darotzun Samuelek.

        16. Eta Saulek erran zioen bere osabari: Erran daroku astoak atzemanak direla. Bainan erregetasuneko solasaz etzioen aiphatu Samuelek berari erran zioena.

        17. Samuelek populua Jauna ganat deithu zuen Masphara.

        18. Eta Israelgo semeei erran zioeten: Hau dio Israelgo Jainko Jaunak: Nik atheratu dut Israel, eta itzurrarazi zaituztet zuek Egiptoarren eskuari, eta atsekabeztatzen zinituzten errege guzien eskuari.

        19. Zuek ordean egun hastandu duzue zuen Jainkoa, zeinak bakharrik atheratu baitzaituztete zuen gaitz eta hestura orotarik; eta erran duzue: Batere; bainan errege bat ezar zazu gure gainean. Orai beraz Jaunaren aitzinean jar zaizte leinuka eta familiaka.

        20. Samuelek Israelgo leinu guzien gainera arthiki zuen zorthea, eta erori zen Benjaminen leinura.

        21. Gero arthiki zuen Benjaminen leinuan eta familietan, eta erori zen Metriren familiara, eta azkenekotz Zisen seme Saulen gainera. Bilhatu zuten beraz, eta etzen khausitu.

        22. Eta gero Jauna kontsultatu zuten, hean Saul ethorriko zen harat. Jaunak ihardetsi zuen: Hara etxean gordea dagoela.

        23. Laster egin zuten beraz, eta erakharri zuten handik; eta populuaren erdian jarri zenean, sorbaldetarik eta goiti populu guzia baino gorago zen.

        24. Samuelek erran zioen populu guziari: Garbiki ikhusten duzue Jaunak hautatu duena, ezen ez da populu guzian bertze bat hunen idurikoa. Eta populu guziak oihu egin zuen, zioelarik: Bizi bedi errege.

        25. Bada, Samuelek irakhurtu zuen errege legea, iskribatu zuen liburu batean eta Jaunaren aitzinean ezarri. Gero Samuelek igorri zuen populu guzia, zein bere etxera.

        26. Saul ere goan zen bere etxera, Gabaara; eta harekin goan zen armadaren pharte bat, hainak zeinen bihotzak ukitu baitzituen Jainkoak.

        27. Bainan Belialen semeek erran zuten: Salba othe gaitzazke horrek? Eta erdeinatu zuten, eta etzioten emaitzarik ekharri; bainan Saulek ez adituarena egiten zuen.

XI. KAP.

        1. Handik hilabethe baten buruan bezala, gerthatu zen, Naas Amontarra igan zela, eta gerlan abiatu zela Jabes Galaaden kontra. Eta Jabestar guziek erran zioten Naasi: Batasunera har gaitzatzu eta zerbitzatuko zaitugu.

        2. Naas Amontarrak ihardetsi zioten: Huntan eginen dut zuekin batasun, iraiziko baitarotzuet guziei eskuineko begia, eta ezarriko zaituztet Israel guziaren laidagarri.

        3. Jabesko zaharrek erran zioten: Emagutzu zazpi egun, mandatarien igortzeko Israelgo bazter orotara; eta gure atde atherako denik ez bada izaten, ilkhiko gare zure gana.

        4. Berriketariak ethorri ziren beraz Gabaara, Saulen hirira, eta solas horiek erran zituzten populuaren aitzinean. Eta populu guzia oihuz eta marraskaz hasi zen.

        5. Eta hara Saul non landatik heldu zen bere idien ondotik, eta erran zuen: Zer du populu horrek nigar egiteko? eta erran ziozkaten Jabesko gizonen solasak.

        6. Saulek solas hekiek entzutearekin, Jaunaren izpiritua jauzi zen haren baithan, eta gogorki biztu zen haren hasarrea.

        7. Bere bi idiak harturik puskakatu zituen, eta berri-ekharleekin igorri zituen Israelgo bazter orotara, zioelarik: Nor-ere ilkhiko eta Sauli eta Samueli jarraikiko ez baita, horrelaxe egina izanen zaiote haren idiei. Jaunaren beldurra sarthu zen beraz populuan, eta oro atheratu ziren gizon bakhar bat bezala.

        8. Saulek begietan iragan zituen Bezeken, eta Israelgo semeetarik baziren hirur ehun mila gizon, eta Judatik hogoi eta hamar mila.

        9. Eta ethorri ziren berriketariei erran zuten: Hunela erranen diozuete Jabes Galaaden diren gizonei: Bihar iguzkia berotuko denean izanen da zuen librantza. Berri hori eraman zioeten Jabestarrei, zeinak bozkariotan sarthu baitziren.

        10. Eta Amontarrei erran zioeten: Bihar ilkhiko gare zuen gana; eta eginen darokuzue atsegin dukezuena.

        11. Biharamuna ethorri zenean, Saulek hirur andanetan ezarri zuen populua; goiz lehenean sarthu zen etsaien kanpetan, eta hilka haritu zitzaioen Amoni iguzkia berotu arteo; eta ondarrak barraiatuak izan ziren halaz non hekietarik ez baitziren bia elkharrekin gelditu.

        12. Eta populuak Samueli erran zioen: Zein da erran duen hura: Saul erreginatuko othe da gure gainean? Igutzue halako gizonak, eta hilen ditugu.

        13. Saulek erran zuen: Egun huntan ez da nihor heriotzetan ezarriko, zeren Jaunak egun egin baitu Israelen librantza.

        14. Samuelek ordean populuari erran zioen: Zatozte eta goazen Galgalara, eta han berriz egin dezagun erregeren izendatzea.

        15. Eta populu guzia Galgalara goan zen; han Saul errege egin zuten Jaunaren aitzinean Galpalan, eta han bakezko bitimak imolatu zituzten Jaunaren aitzinean. Eta han Saulek eta Israelgo gizon guziek erabili zituzten bozkalentzia handiak.

XII. KAP.

        1. Bada, Samuelek erran zioen Israel guziari: Huna non entzun dudan zuen boza, erran izan daroztatzuen guzien arabera, eta errege bat ezarri dut zuen gainean.

        2. Eta orai errege dabila zuen aitzinean. Ni berriz, zahartu eta zuritu naiz: bada ene semeak zuen bardinera jautsiak dira: nola ene haurtasunetik egungo eguna arteo zuen aitzinean egotu bainaiz, huna non naizen orai ere.

        3. Errazue nitaz Jaunaren eta haren Kristoren aitzinean, heian hartu dudanez nihoren idia edo astoa; heian nihor beltzatu dudan, heian nihori bortxa egin diodan, heian norbaiten eskutik emaitzarik onhetsi dudan, eta neronek laidoztatuko dut hori, eta bihurtzapen eginen darotzuet.

        4. Ihardetsi zuten: Ez gaituzu ez beltzatu, ez zaphatu, eta ez duzu nihoren eskutik emaitzarik batere onhetsi.

        5. Samuelek erran zioeten: Lekhuko da Jauna zuen eta ene artean, eta haren Kristo lekhuko da egun, deusere ez duzuela atzeman ene eskuan. Eta ihardetsi zuten: Lekhuko da.

        6. Samuelek erran zioen populuari: Jauna, zeinak egin izan baititu Moise eta Aaron, eta gure arbasoak erakharri baititu Egiptoko lurretik, lekhuko da.

        7. Ager zaizte beraz orai jazar dezazuedan Jaunaren aitzinean harek zuentzat eta zuen aitentzat erabili dituen urrikaltzapen guziez;

        8. Nola Jakob sarthu zen Egiptoan eta zuen aitek Jauna ganat deihadar egin zuten; eta nola Jaunak igorri zituen Moise eta Aaron; nola atheratu zituen zuen aitak Egiptotik, eta jarri lekhu huntan.

        9. Ahantzi zuten beren Jainko Jauna, eta harek eman zituen Sisararen, Hasorgo armadako buruzagiaren eskuetara, eta Filistindarren eskuetara, eta Moabeko erregeren eskuetara, eta gudukatu ziren hekien kontra.

        10. Bainan gero deihadar egin zuten Jauna gana, eta erran zuten: Bekhatu egin dugu, Jauna utziz eta Baal eta Astaroth zerbitzatuz; orai beraz athera gaitzatzu gure etsaien eskutik, eta zu zerbitzaturen zaitugu.

        11. Eta Jaunak igorri zituen Jerobaal, Badan, Jephte eta Samuel, eta atheratu zaituztete zuen inguruko etsaien eskutik, eta deskantsuan egotu zarete.

        12. Bada ikhusirik Naas, Amonen semeen errege zuen kontra ethorri zela, erran darotazue: Ez, bainan errege batek manatuko gaitu; gure Jainko Jauna erreginatzen zen arren zuen gainean.

        13. Orai beraz hemen duzue zuen errege, hautatu eta galdatu duzuena; horra non Jaunak eman darotzueten errege.

        14. Baldin Jaunaren beldur izaten bazarete, zerbitzatzen baduzue, entzuten baduzue haren hitza, eta samurrarazten ez baduzue Jaunaren ahoa, izanen zarete ongi, zuek eta zuei manatzen duen erregea, zuen Jainko Jaunari jarraikiz.

        15. Bainan ez baduzue entzuten Jaunaren hitza, eta bihurrira erakhartzen baditutzue haren solasak, Jaunaren eskua jarriko da zuen gainean, zuen aiten gainean izatu den bezala.

        16. Bainan orai berean zaudete begira eta ikhusazue Jaunak zuen aitzinean egitera dihoan gauza handi hau.

        17. Ez othe da orai ogi biltzeko aroa? Bada, dei eginen diot Jaunari, eta emanen ditu ihurtzuriak eta uriak, eta jakinen eta ikhusiko duzue, zein gaizki handia egin duzuen Jaunaren aitzinean, errege bat buruzagi galdatuz.

        18. Eta Samuelek dei egin zioen Jaunari, eta Jaunak egun hartan eman zituen ihurtzuriak eta uriak.

        19. Populu guzia Jaunaren eta Samuelen beldur handi izatu zen, eta orok Samueli erran zioten: Zure zerbitzarientzat othoitz egiozu zure Jainko Jaunari, hil ez gaitezen, ezen gure bekhatu guzien gainera gaizki egin dugu errege bat guretzat galdatuz.

        20. Samuelek ordean populuari erran zioen: Ez izi; gaizki hori guzia egin duzue; halere ez ihes egin Jaunari, bainan Jauna zuen bihotz guziaz zerbitza zazue.

        21. Berautzue makhurtzetik gauza hutsetara zeinak deusetako baliatuko ez baitzaizkitzue eta hesturatik zuen atheratzeko ez baitira izanen, hutsak direlakotz.

        22. Eta Jaunak, bere izenaren handia gatik, ez du bere populua bazterrerat utziko, zeren Jaunak zin egin baitu zuetaz eginen duela bere populua.

        23. Bada, urrun ni ganik horrelako bekhatua Jauna baithan, geldituko bainaiz zuentzat othoitz egitetik, eta irakhatsiko darotzuet bide ona eta zuzena.

        24. Jaunarentzat beldur izan zaitezte beraz, eta zerbitza zazue zintasunean eta zuen bihotz guziz; ezen ikhusi ditutzue zuen gainean egin dituen sendagaila espantagarriak.

        25. Bainan gaixtakerian irauten baduzue, zuek eta zuen erregea orobat galduko zarete.

XIII. KAP.

        1. Urtheko haur bat zen Saul erreginatzen hasi zenean, eta bi urthez erreginatu zen Israelen gainean.

        2. Saulek hirur mila gizon hautatu zituen Israeldik, eta bi mila ziren Saulekin Makmasen, Bethelgo mendian, eta mila Jonathasekin Gabaa Benjamingoan: gainerako populua igorri zuen, zein bere olhara.

        3. Jonathasek jo zuen Filistindarren guardia Gabaan zena. Filistindarrek hori aditu zuteneko, Saulek turuta joarazi zuen bere lur guzian, zioelarik: Hebrearrek entzun bezate.

        4. Eta Israel guziak aditu zuen hunelako omena: Saulek jo du Filistindarren guardia. Eta Israel altxatu zen Filistindarren kontra. Populu guziak beraz Galgalan oihu egin zuen Saulen ondotik.

        5. Filistindarrak bildu izan ziren Israelen kontra gudu emateko, hogoi eta hamar mila orga-laster, sei mila zaldizko, eta gainerako jende xehea, itsas-bazterrean legarra bezain usu. Igan ziren eta Makmasen kanpatu, Bethabenen iguzki-haize alderat.

        6. Israeldarrek beren buruak ikhusi zituztenean hestutuak, (ezen populua lotsatua zen), gorde ziren zilhoketan eta gordegailuetan, gerendetan ere eta har-zilho eta urtegietan.

        7. Bada, Hebrearrek Jordanea iragan zuten Gadeko eta Galaadko lurretan. Eta Saul Galgalan zelarik oraino, hari jarraikitzen zen populu guzia ikharan jarri zen.

        8. Zazpi egunez begira egotu zen, Samuelen manuaren arabera; Samuel etzitzaioen Galgalara ethorri, eta populua haren ganik barraiatu zen.

        9. Saulek erran zuen beraz: Ekhar dizadatzue holokausta eta bitima bakezkoak. Eta eskaini zuen holokausta.

        10. Holokausta eskeintzen akhabatu zuenean, hara Samuel non heldu zen, eta Saul bidera atheratu zitzaioen agur egitera.

        11. Samuelek erran zioen: Zer egin duzu? Saulek ihardetsi zuen: Nola ikhusi baitut populua ene ganik barraiatzen zela; eta etzinela, egun berezien arabera, agertu; eta Filistindarrak Makmasera bilduak zirela,

        12. Erran izan dut: Filistindarrek ene gana jautsiko dira Galgalara, eta ez dut oraino jabaldu Jaunaren begithartea. Premiak bortxaturik eskeini dut holokausta.

        13. Samuelek erran zioen Sauli: Zoroki egin duzu, eta zure Jainko Jaunak eman darozkitzun manamenduak ez ditutzu begiratu. Hori egin ez bazindu, Jaunak orai bethi guziko gogortuko zuen Israelen gainean zure erreinua;

        14. Bainan zure erreinuak ez du gehiago iraunen. Jaunak bere gogoaren araberako gizon bat bilhatu du; eta Jaunak manatu dio izan dadien haren populuaren gaineko buruzagi, zeren ez dituzun Jaunak manatuak begiratu.

        15. Bada, Samuel jaiki zen, eta Galelatik igan zen Gabaa Benjamingora. Eta gainerako populua igan zen Saulen ondotik gerla ematen ziren populuaren bidera, Galgalatik ethorriz Gabaara, Benjamingo mendian. Saulek khondatu zuen populua, eta harekin khausitu ziren sei ehun gizonen ingurua.

        16. Saul eta Jonathas, haren semea, eta hekiekin khausitu zen populua Gabaa Benjamingoan ziren: eta Filistindarrak Makmasen jarriak zauden.

        17. Filistindarren kanpetarik hirur andana atheratu ziren harrapaketara. Bat zihoan Efrako bideaz Saulen lurreko alderat;

        18. Bertze bat, berriz, Bethorongo bideaz; eta hirugarrena itzuli zen Seboimgo haraneko muga gaineko biderat, mortuko parrean.

        19. Bada, harotzik etzen khausitzen Israelgo lur guzian; ezen Filistindarrak harotzik uztetik begiratu ziren, beldurrez Hebrearrek egin zetzazten ezpatak edo lantzak.

        20. Israel guzia jausten zen beraz Filistindarretara, zeina bere golde, haitzur, haizkora eta jorraiaren zorrotzaraztera.

        21. Hargatik goldeen, haitzurren, hirur-hortzekoen eta haizkoren ahoak khamustuak ziren; etzen akhuloetaraino zorroztekoak etzirenik.

        22. Eta guduko eguna ethorri zenean, ez ezpata bat, ez lantza bat etzen khausitu Saulekin eta Jonathasekin zen populu guziaren eskuan, Saulez eta Jonathas haren semeaz landan.

        23. Bada, Filistindarren armada atheratu zen Makmasera igaitekotzat.

XIV. KAP.

        1. Egun batez gerthatu zen Jonathasek, Saulen semeak erran zioela muthil gazte, bere ezkutariari: Zato, goazen toki horren haindian den Filistindarren kanpetara. Bada, etzioen bere aitari holakorik batere aiphatu.

        2. Bizkitartean Saul Gabaako azken buruan zagoen, Magronen zen mingranaondo baten azpian, eta harekin zen populua, sei ehun gizonen ingurutsua zen.

        3. Eta ephodoa zen Akias, Akitoben semearen eskuetan, Akitob baitzen Ikaboden anaia, Ikabod Phineesen semea eta Phinees Heli, Jaunaren aphez Silon izatuarena. Eta populuak etzakien norat goan zen Jonathas.

        4. Jonathas Filistindarren kanpetara hari zen patarren artean baziren bi aldeetarik bi harri xut, handik eta hemendik hortzak iduri balute bezala atheratzen zirenak; bat deitzen zen Boses eta bertzea Sene.

        5. Harri-kotorretarik bat agertzen zen ipharretik Makmasen parrean, eta bertzea hegoatik Gabaaren parrean.

        6. Eta Jonathasek erran zioen muthil gazte, bere ezkutariari: Zato, iragan gaitezen ingurebakigabe horien kanpetara, heian Jauna gure alde hariko denez; ezen Jaunari etzaio gaitzago garhaitzea, edo hainitzekin, edo gutirekin.

        7. Ezkutariak ihardetsi zioen: Egizu nahi duzun guzia; jo zazu gogoak ematen darotzun lekhura, eta nahi duzun toki guzietan zurekin izanen naiz.

        8. Jonathasek erran zioen: Huna non goazen gizon horietara. Agertuko gatzaizkotenean,

        9. Hula mintzatzen bazaizkigu: Zaudezte gu zuen gana heldu arteo; geldituko gare gure lekhuan, ez gare hekien gana iganen.

        10. Ordean erraten badarokute: Igan zaizte gure gana, iganen gare, zeren Jaunak gure eskuetara eman baititu; hortarik ezagutuko dugu.

        11. Biak agertu ziren beraz Filistindarren guardiari, eta Filistindarrek erran zuten: Horra Hebrearrak non atheratzen diren gordeak zauden zilhoetarik.

        12. Guardiako gizonak mintzatu ziren Jonathasi eta haren ezkutariari, eta erran zioeten: Igan zaizte gure gana, erakhutsiko darotzuegu gauzatto bat. Eta Jonathasek erran zioen bere ezkutariari: Igan gaitezen, jarraik zakizkit, ezen Jaunak Israelen eskuetara arthiki ditu.

        13. Jonathas igan zen beraz, eskuz eta zangoz zarrapoka, eta eskutaria haren ondotik. Etsaietarik batzuek lurra jotzen zuten Jonathasen aitzinean, eta ezkutariak hiltzen zituen bertzeak haren ondotik.

        14. Hori izan zen Filistindarren lehenbiziko sarraskia, zeinetan Jonathasek eta bere ezkutariak hil baitzuten hogoi bat gizon, idi-pare batek iraultzen ohi duen golde bat lurren erdiaren eremuan.

        15. Orduan sendagaila bat gerthatu zen kanpetan eta bazterrak gaindituta Filistindarren kanpetako populu harrapaketara atheratu zen guzia harridurak jo zuen; lurra asaldutan eman zen, eta Jaunaganikako sendagaila bat bezala gerthatu zen.

        16. Eta Saulen begiralari, Gabaa Benjamingoan zirenak, begiak eman zituzten alde hartara, eta ikhusi zituzten gizonak, batzu lurrean hilak, eta bertze batzu alde orotara ihes.

        17. Eta Saulek erran zioten berekilako gizonei: Bilha zaizte eta ikhusazue gutartekorik nor goan den. Eta bilhatu zirenean, khausitu zen Jonathas eta bere ezkutaria etzirela han.

        18. Saulek Akiasi erran zioen: Hurbil zazu Jaunaren arkha (ezen egun hartan Jainkoaren arkha han zen Israelgo semeekin).

        19. Eta Saul aphezarekin mintzo zelarik, asaldu handi bat altxatu zen Filistindarren kanpetan; eta emeki-emeki handituz zihoan eta garbikiago ihardesten zuen. Eta Saulek aphezari erran zioen: Bil zazu eskua.

        20. Gero Saulek oihu bat egin zuen, eta harekin zen populu guziak harekin batean, eta goan ziren guduko lekhuraino eta hara non etsaiek batak bertzearen kontra ezpata itzuli zutela, eta sarraski bat gaitza egin zela.

        21. Eta bi edo hirur egun hartan Filistindarrekin ziren eta hekien kanpetara igan ziren Hebrearrak ere itzuli ziren, Saulekin eta Jonathasekin ziren Israeldarrekin izateko.

        22. Efraimgo mendian gordeak ziren Israeldar guziak halaber, aditurik Filistindarrak ihes zihoazela, gudura beren lagunetara bildu ziren. Eta Saulekin baziren hamar mila gizonen heina.

        23. Jaunak egun hartan salbatu zuen Israel. Gudua hedatu zen bada Bethabeneraino.

        24. Egun hartan Israelgo gizonak elkhar gana bildu ziren. Bada Saulek populuari zin egin zioen, zioelarik: Madarikatua arratseraino ogirik janen duena, ene etsaietarik asperkunde athera dizadan arteo. Eta populu guziak etzuen ogirik jan.

        25. Armada guzia ethorri zen oihan batera non eztia lurraren gainean hedatua baitzen.

        26. Populua oihanean sarthu zen; eztia zurrutaka agertu zen, eta nihork etzioen eskua hedatu, ezik populua erregek egin zinaren beldur zen.

        27. Bada Jonathasek etzuen aditu haren aitak populuari zin egin zioenean; hedatu zuen eskuan zadukan zigor baten mokoa, eta busti zuen ezti-breska batean eta eskua ahora ekharri, eta haren begiak dirdiran eman ziren.

        28. Populutik gizon batek itzulirik erran zioen: Zure aitak zin batez hertsi du populua, dioelarik: Madarikatua gizona, egun ogirik janen duena (bada populua ahitua zen).

        29. Jonathasek erran zuen: Ene aitak lurra nahasi du, ezen ikhusi duzue zeronek ene begiak dirdiratzen abiatu direla, ezti hortarik guti bat dastatu dudanaz geroztik.

        30. Zenbatez beraz populua etzen gehiago hazkartuko jan izan balu bere etsaiei atzemanikako harrapakinetik. Ez othe zen Filistindarren sarraskia handiagoa izanen?

        31. Egun hartan beraz Filistindarrak jo zituzten Makmasetik Ayaloneraino. Bainan populua gogorki akhitu zen;

        32. Harrapakinari lothu zen; hartu zituzten ardiak, idiak eta aratxeak, eta han berean hil; populuak jan zituen odolarekin.

        33. Bada, Sauli berria ekharri zioten populuak Jaunaren alderat bekhatu egin zuela, haragia odolarekin janez. Saulek erran zuen: Legea hautsi duzue; orai berean anbil zazue harri handi bat ene ondora.

        34. Eta Saulek erran zuen: Barraia zaizte populuan eta errozuete zeinak bere idia eta aharia erakhar ditzala ene gana; hil zatzue harri hunen gainean, jan zazue eta ez duzue Jaunaren alderat bekhatu eginen odolarekin janez. Hargatik populu guziak erakharri zuen gaua arteo zeinak bere idia, eta han hil zituzten.

        35. Bada, Saulek aldare bat altxatu zioen Jaunari, eta orduan hasi zen lehenbiziko aldarearen egiten Jaunari.

        36. Saulek erran zuen: Gabaz jauz gaitezen Filistindarren gainera, sarraski etzagun argitu arteo, eta ez dezagun horietarik utz gizon bakhar bat. Populuak ihardetsi zioen: Egizu zure begietan ongi dela iduritzen zarotzun guzia. Eta aphezak erran zuen: Jainkoari hunat hurbil gaitezen.

        37. Eta Saulek kontsultatu zuen Jauna: Jarraikiko natzaiote Filistindarrei? arthikiko ditutzu Israelen eskuetara? Eta Jaunak etzuen egun hartan ihardetsi.

        38. Saulek erran zuen: Hurbilaraz zatzue hunat populuko aitzindari guziak: jakin eta ikhus zazue noren ganik heldu den egun bekhatu hau.

        39. Zin egiten dut Jaunaz, Israelen salbatzaileaz, Jonathas ene semeaz egina izan bada, hilen dela eta ez dudala gibelerat eginen. Populu guzitik nihork etzioen horren gainean jazarri.

        40. Eta Israel guziari erran zioen: Berez zaizte alde batera, eta ni ene seme Jonathasekin izanen naiz bertzean. Populuak ihardetsi zioen Sauli: Egizu zure iduriko ongi dena.

        41. Orduan Saulek erran zioen Israelgo Jainko Jaunari: Israelgo Jainko Jauna: Argi gaitzatzu; nolaz ez duzu egun ihardetsi zure zerbitzariari? Heian bekhatu hau heldu den ene ganik, edo Jonathas ene semea ganik, erakhuts dizaguzu; edo gaizkia zure populuan bada, emozu sainduespena. Eta Jonathas eta Saul hartuak izan ziren, populua ordean garbi atheratu zen.

        42. Saulek erran zuen: Zortea arthikazue ene artera eta Jonathas ene semearen artera, eta Jonathas atzemana izan zen.

        43. Saulek erran zioen beraz Jonathasi: Aithor dizadazu zer egin duzun. Jonathasek aithortu zioen eta erran: Eskuan nuen zigorraren mokoaz dastatu dut ezti izpi bat, eta huna beraz non hiltzen naizen.

        44. Saulek erran zuen: Jaunak hau egin biazat eta hori gainetik, heriotzez hiltzen ez bazare, Jonathas.

        45. Eta populuak erran zioen Sauli: Hilen othe da bada Jonathas, Israel hain harrigarriki salbatu duena? Gaixtakeria bat da hori. Zin egiten dugu Jaunaz ez dela hunen burutik lurrera ile bat eroriko, zeren egun Jaunarekin haritu baita. Populuak atheratu zuen beraz Jonathas, etzedin hila izan.

        46. Eta Saul itzuli zen gibelerat, eta etzuen egin Filistindarren ondotik; Filistindarrak goan ziren beraz beren tokietara.

        47. Saulek bere erreinua gogorturik Israelen gainean, haren etsai guzien kontra guduka hari zen inguruan, Moaben, Amonen semeen, Edomen, Sobako erregeen eta Filistindarren kontra, eta norat-nahi itzul zedin, garaitiar ilkhitzen zen.

        48. Armada bat bildurik, jo zuen Amalek, eta Israel atheratu larrutua zadukatenen eskuetarik.

        49. Saulen seme ziren Jonathas, Jesui eta Melkisua, eta haren bi alaben izenak ziren, Merob zaharrenaren izena, eta Mikol gazteenaren izena.

        50. Eta Saulen emaztearen izena zen Akinoam, Akimaasen alaba; eta haren armadako buruzagiaren izena zen Abner, Ner deitzen zen Saulen aitaldeko osabaren semea.

        51. Ezen Zis zen Saulen aita, eta Abnerrena Ner, Abielen semea.

        52. Bada Saulen egun orotan gerla hazkar bat zen Filistindarren kontra. Saulek ikhusten zuenean gizon bat bihozduna eta gerlakotzat ona, bere lagun hartzen zuen.

XV. KAP.

        1. Samuelek erran izan zioen Sauli: Jaunak igorri nau zure gantzutzera erregetzat Israelgo bere populuaren gainean; adi zazu beraz orai Jaunaren hitza.

        2. Hau dio armadetako Jaunak: Khondatu ditut Amalekek Israeli egin izan diozkanak oro, nola bidean jazarri zioen Egiptotik igaiten zelarik.

        3. Zoazi beraz orai, jo zazu Amalek, eta herrauts zatzu haren izate guziak. Ez bezozu barkha, eta haren gauzetarik deuseren lehiarik ez har; bainan hil zatzu gizonetik emaztekira, ttipiak eta bulharreko haurreraino, idiak, ardiak, kameluak eta astoak.

        4. Hargatik Saulek manatu zuen populua, eta khondatu zituen bildotsak bezala, berrehun mila oinezko, eta hamar mila gizon Judakoak.

        5. Eta Saul ethorri zenean Amaleken hirira, zelatak ezarri zituen errekan.

        6. Eta Saulek erran zioen Zinearrari: Zoaz, gibela zaite eta jauts Amaleken ganik, beldurrez-eta horrekin baltsan ezar zaitzadan; ezen zuk urrikari izan ditutzu Israelgo semeak oro Egiptotik igaiten hari zirenean. Eta Zinearra atheratu zen Amaleken erditik.

        7. Eta Saulek jo zuen Amalek Hebilatik heldu arteo Surreraino, zeina baita Egiptoaren parrean.

        8. Eta bizirik hartu zuen Agag Amalekeko errege; jende xehe guzia ordean hil zuen ezpataren ahoaz.

        9. Saulek eta populuak guphidetsi zituzten Agag, eta ardizko eta idizko arthalde hoberenak, ahariak, soinekoak eta gauza ederrak; etzituzten xahutu nahi izan bainan zer-ere baitzen putruskarik eta tzarrik, hekiek izan ziren xahutuak.

        10. Bada, Jaunak bere hitza Samueli adiarazi zioen, erraten zioelarik:

        11. Urriki dut Saul errege ezarririk, zeren utzi bainau eta ene manuak ez baititu bethe. Samuel atsekabetan jarri zen, eta gau guzia Jaunari heiagoraz egotu zen.

        12. Samuel gauaz jaiki zenean, goizean goateko Saulen gana, Samueli berria ekharri zioten Saul Karmel gainera ethorri zela; han trionfazko arranbela bat egin zuela, eta itzulirik iragan zela eta jautsi Galgalara. Samuel ethorri zen beraz Saulen gana, eta Saulek holokausta bat eskaintzen zioen Jaunari Amaleketik ekharri zuen harrapakinetako pikainetarik.

        13. Eta Samuel Saulen gana ethorri zenean, erran zioen Saulek: Jaunak benedika bezaitza, Jaunaren hitza bethe dut:

        14. Samuelek ihardetsi zuen: Zer dira bada arthaldetako orroa ene beharrietara heltzen diren horiek, eta entzuten ditudan idien marruma horiek?

        15. Saulek erran zioen: Amaleketik erakharri dituzte: alabainan populuak guphidetsi ditu ardi eta idi hoberenak, zure Jainko Jaunari imolatzekotzat; gainerakoak ordean hil ditugu.

        16. Bada, Samuelek erran zioen Sauli: Utz nezazu, eta erranen darotzut nola gabaz mintzatu zaitan Jauna. Saulek ihardetsi zioen: Mintza zaite.

        17. Eta Samuelek erran zuen: Zure begietan ttipi zinelarik, Israelgo leinuetan etzare buruzagi egin? eta Jaunak Israelen gaineko erregetzat gantzutu zaitu.

        18. Jaunak bidera manatu zaitu, eta erran izan darotzu: Zoazi eta Amalektar gaixtaginak hil zatzu, eta gudukaturen ditutzu, guziak hil arteo.

        19. Zertako beraz ez duzu entzun Jaunaren mintzoa, bainan harrapakinera bihurturik, egin duzue gaizkia Jaunaren aitzinean?

        20. Saulek erran zioen Samueli: Baitabada, entzun izan dut Jaunaren mintzoa, ibili naiz Jaunak igorri nauen bideaz, erakharri dut Agag Amalekeko errege, eta hil ditut Amalektarrak.

        21. Populuak ordean harrapakinetik hartu ditu ardiak eta idiak, bertze hilak izan direnen pikainak, bere Jainko Jaunari Galgalan imolatzekotzat.

        22. Samuelek ihardetsi zioen: Jaunak holokaustak eta bitimak nahi othe ditu, eta ez othe du nahiago Jaunaren hitzari erortzea? Alabainan jauspena hobea da bitimak baino; entzutea, hobeki aharien bilgorraren eskaintzea baino.

        23. Bihurri egitea, aztikeriako bekhatua bezala da; eta ez onhetsi nahi izatea, da idolatriako gaizkia bezala. Beraz zeren eragotzi duzun Jaunaren hitza, Jaunak eragozten zaitu zu, errege etzaitezentzat izan.

        24. Eta Saulek erran zioen Samueli: Bekhatu egin dut, hautsi dudalakotz Jaunaren manamendua eta egin zure hitzaren kontra, populuaren beldurrez, eta haren bozari begiratzeko.

        25. Bainan orai ekhar zazu ene bekhatua, eta itzul zaite enekin, adora dezadan Jauna.

        26. Samuelek erran zioen Sauli: Ez naiz zurekin itzuliko, eragotzi baituzu Jaunaren manua, eta Jaunak eragotzi baitzaitu etzaitezentzat errege izan Israelen gainean.

        27. Eta Samuel itzuli zen goateko. Bainan Saul lothu zitzaioen kapa hegaletik, zeina hautsi baitzen.

        28. Eta Samuelek erran zioen: Jaunak egun zure ganik ebaki du Israelgo erregetasuna, eta zu baino hobea den bati erran izan dio.

        29. Bada Israelen trionfatzen denak ez du barkhatuko, eta urrikiak ez du hautsiko, ezen ez da hura gizona, urrikitan sartzeko.

        30. Eta Saulek erran zioen: Bekhatu egin dut, bainan orai ohore bihur dizadazu ene populuko zaharren eta Israelen aitzinean, eta enekin itzul zaite adora dezadan zure Jainko Jauna.

        31. Samuel itzulirik beraz jarraiki zen Sauli, eta Saulek adoratu zuen Jauna.

        32. Eta Samuelek erran zioen: Ene aitzinera erakhar zazu Agag, Amalekeko errege. Eta erakharri zioten Agag, zeina baitzen hainitz gizena eta ikharan baitzagoen. Eta Agagek erran zuen: Herio latzak behar othe darot horrela bizia khendu?

        33. Samuelek erran zioen: Nola hire ezpatak haurrik gabe ezarri baititu emaztekiak, hala hire ama emaztekien artean izanen duk haurrik gabe. Eta Samuelek zathikatu zuen Jaunaren aitzinean Galgalan.

        34. Bada Samuel goan zen Erramathara; Saul berriz bere etxera Gabaara igan zen.

        35. Eta Samuelek etzuen gehiago ikhusi Saul bere heriotzeko eguneraino; halarik-ere Samuelek deithoratzen zuen Saul, Jaunak urriki zuelakotz errege ezarririk Israelen gainean.

XVI. KAP.

        1. Eta Jaunak erran zioen Samueli: Noiz arteo deithoratuko duzu Saul, nik iraizi dudanean ez dadien errege izan Israelen gainean? Bethe zazu zure adarra olioz, eta zato igor zaitzadan Isai Bethlehemtarra gana, ezik haren semeetarik bat hautatu dut erregetzat.

        2. Samuelek erran zuen: Nola goanen naiz? Saulek ezen adituko du, eta hilen nau. Eta Jaunak erran zioen: Arthaldetik har zazu aratxe bat, eta errazu: Jaunari imolatzera ethorri naiz.

        3. Isai deithuko duzu sakrifiziora, eta nik irakhatsiko darotzut zer egin, eta gantzutuko duzu nik erakhutsiko darotzudana.

        4. Samuelek egin zuen beraz Jaunak erran zioen bezala. Bethlehemera ethorri zen, eta hiriko zaharrak haren bidera heldu zirelarik miretsiak, erran zioten: Bakearekin sartzen zakizkigu?

        5. Ihardetsi zuen: Bai, bakearekin. Ethorri naiz Jaunari imolatzera. Sainduets zaitezte, eta zatozte enekin imolatzera. Sainduetsi zituen beraz Isai eta bere semeak eta sakrifiziora deithu zituen.

        6. Eta sarthu zirenean, ikhusi zuen Eliab, eta erran zuen: Jaunak aitzinean othe du bere Kristo?

        7. Eta Jaunak erran zioen Samueli: Ez bezazu horren begitharteari begira, ez-eta horren irazkiaren luzetasunari, eragotzi dut hori; nik ez dut juiatzen gizonaren adimenduaren arabera; gizonek ageri dena ikhusten dute, bainan Jaunak bihotzari begiratzen dio.

        8. Isaik Abinadab deithu zuen Samuelen aitzinera. Hunek erran zuen: Jaunak hori ere ez du hautatu.

        9. Isaik beraz erakharri zioen Sama, zeintaz Samuelek erran baitzuen: Jaunak ez du hautatu hau ere.

        10. Hargatik Isaik erakharri zituen Samuelen aitzinera bere zazpi seme; eta Samuelek Isairi erran zioen: Jaunak ez du horietarik hautatu.

        11. Eta Samuelek erran zioen Isairi: Horiek dira bada zure seme guziak? Hunek ihardetsi zuen: Gelditu da oraino muthikotto bat, eta ardiak alhatzen ditu. Samuelek erran zioen Isairi: Bilha igorrazu eta erakhar zazu, ezik ez gare mahaineratuko hura ethor dadien baino lehen.

        12. Isaik bilha igorri zuen beraz, eta erakharri zuen. Bada, gorrasta zen, itxura ederrekoa, eta propia begithartez. Eta Jaunak Samueli erran zioen: Jaiki zaite, gantzu zazu, ezen hori bera da.

        13. Samuelek hartu zuen beraz olio-adarra, eta gantzutu zuen bere anaien erdian; eta egun hartarik eta aitzina Jaunaren izpirituak Dabiden gainera egin zuen; eta Samuel xutiturik goan zen Erramathara.

        14. Bada, Jaunaren izpiritua gibelatu zen Saulen ganik, eta izpiritu gaixtoak higitzen zuen Jaunaren oldetik.

        15. Eta Saulen zerbitzariek berari erran zioten: Huna non Jaunaganikako izpiritu gaixtoak zerabilzkan.

        16. Baldin gure jaunak atsegin badu, zure aitzinean diren zure zerbitzariek bilhatuko dute gitarra jotzen dakien gizon bat, gitarra jo dezan, Jaunaganikako izpiritu gaixtoa lothuko zaitzunean, eta arinkiago jasan dedazun.

        17. Saulek erran zioten bere zerbitzariei: Bilha darotazue beraz norbait gitarra ongi jotzen duena, eta erakhar darotazue niri.

        18. Hekietarik batek ihardetsi zioen: Ikhusi izan dut bada Isai Bethlehemtarraren seme bat, gitarra jotzen dakiena, gizon guziz hazkarra eta gerlaria, umoa bere solasetan, eta gizon ederra; eta harekin da Jauna.

        19. Saulek Isairi igorri ziozkan beraz mandatariak, zioelarik: Bidal darotazu Dabid, zure semea, alhapidetan dena.

        20. Hargatik Isaik asto bat hartu zuen kargatua ogiz, gorgoila bat arnoz eta bere ahuntzetako pittika batez, eta Sauli igorri ziozkan bere seme Dabidez.

        21. Dabid ethorri zen Saulen gana, eta agertu zen haren aitzinera. Saulek hainitz maithatu zuen, eta Dabid egina izan zen haren ezkutari.

        22. Saulek gaztiatu zioen Isairi: Dabid geldi bedi ene aitzinean, ezen grazia aurkhitu du ene begietan.

        23. Beraz Jaunaren izpiritu gaixtoak Saul hartzen zuen guziez, Dabid lotzen zen gitarrari eta eskuz jotzen zuen, eta Saul berebaitharatzen zen, eta arinago zuen, ezik izpiritu gaixtoak haren ganik gibelerat egiten zuen.

XVII. KAP.

        1. Bada Filistindarrak, beren armada gudura bildurik, ethorri ziren Soko Judakora, eta Sokoren eta Azekaren artean kanpatu ziren, Domimgo mugetan.

        2. Arren Saul eta Israelgo semeak bildu ziren Tirrimintineko haranera, eta armada lerrokatu zuten Filistindarren kontra gudukatzeko.

        3. Filistindarrak zauden mendi baten gainean alde batetik, eta Israel ere mendi baten gainean zagoen bertze aldetik; eta harana zen hekien artean.

        4. Eta Filistindarren kanpetarik atheratu zen gizon bat, sortzez bazterrekoa, Goliath deitzen zena, Jethekoa, gora zena sei besoz eta zehe batez.

        5. Kobrezko kaska bat zuen buruan, eta gerruntze eskatatu bat soinean; bada gerruntzearen phisua zen bortz mila siklo kobrezkorena.

        6. Kobrezko ixtergainetakoak zituen ixterretan, eta kobrezko erredola batek gordetzen zioen soina.

        7. Haren lantzako zura zen ehaileen ehunetako zeihermena iduri; haren lantzako burdinak bazituen sei ehun siklo burdinazko, eta haren ezkutaria haren aitzinean ibiltzen zen.

        8. Eta Israelgo andanen aitzinean baratuz oihu egiten zuen, eta erraten zioeten: Zertako heldu zarete gudukotzat aphaindurik? Ez othe naiz Filistindarra eta zuek Saulen zerbitzariak? Hauta zazue zuetarik gizon bat, eta jauts bedi buruz-burukako gudura.

        9. Enekin guduka ahal badadi, eta hiltzen banau, zuen gathibu izanen gare; bainan nausitzen banaiz eta hiltzen badut, zuek izanen zarete gure gathibu, eta zerbitzatuko gaituzue.

        10. Eta Filistindarrak erraten zuen: Egun jazarri diotet Israelgo armadei: Athera darotazue gizon bat, eta enekin buruz-buru guduka bedi.

        11. Eta Saulek eta Israeldar guziek adituz Filistindarraren horrelako solasak, harritzen eta ikharatzen ziren hainitz.

        12. Bada, aitzinean aiphatu den efratar gizon Bethlehem Judako haren semea zen Dabid; gizon hura Isai deitzen zen eta bazituen zortzi seme, eta Saulen egunetan zahartua zen eta adin handitan bertze gizonen artean.

        13. Haren hirur seme handienak Saulen ondotik goan ziren gudura. Haren hirur seme gerlara goan zirenak deitzen ziren, zaharrena Eliab, bigarrena Abinadab, eta hirugarrena Sama.

        14. Dabid zen ttipiena. Bada hirur zaharrenak Sauli jarraiki zirenean,

        15. Dabid Saulen ganik bihurtu eta etxerat ethorri zen, bere aitaren arthaldea alhatzeko Bethlehemen.

        16. Bada Filistindarra ethortzen zen goizean eta arratsean, eta hori egin zuen berrogoi egunez.

        17. Eta Isaik bete Seme Dabidi erran zioen: Har zatzu zure anaientzat ephi bat garagar-buru xigor eta hamar ogi horiek, eta laster egizu kanpetara zure anaien gana.

        18. Hamar zimitzetako gaina horiek eramanen diozkatzu hekien aitzindariari; ikhusiko duzu zure anaiak ongi direnez, eta jakinen duzu norekin diren Jerrokatuak.

        19. Bada, Saul, eta Isairen semeak, eta Israeldar guziak Tirrimintineko haranean ziren gudutan Filistindarren kontra.

        20. Dabid jaiki zen beraz goizean, eta arthaldea zaintzera eman zuen, eta kargaturik goan zen, Isaik manatu zioen ezala. Ethorri zen Magalara eta armadara, zeinak, gudura atheraturik, arthiki baitzuen guduko oihua.

        21. Ezen Israel lerrotan jarria zen, eta Filistindarrak ere bertze aldetik xuxenduak ziren.

        22. Dabidek beraz ekharri zituen gauzak utzirik pusken zainari, guduko tokira jo zuen, eta galdatzen zuen heian guziak ongi zihoazen bere anaientzat.

        23. Eta hekiekin mintzo zetarik oraino, Filistindarren kanpetarik agertu zen igaiten Goliath deitzen zen Jetheko Filistindar bazterreko hura; eta Dabidek aditu ziozkan erraten leheneko solas berak.

        24. Bainan ikhusi zutenean gizon hura, Israeldar guziek ihes egin zuten haren aitzinetik, haren beldur handiz.

        25. Eta Israeldar norbaitek erran zuen: Ikhusi duzue igan den gizon hori? Israelen axutkatzera igan da ezen. Erregek bada aberastasun handiz aberastuko du gizon hori hilen duena, eta bere alaba ezkontzaz emanen dio, eta zergarik gabe ezarriko du haren aitaren etxea Israelen.

        26. Eta Dabidek erran zioten harekin ziren gizonei: Zer emanen zaio Filistindar hori hilen, eta Israeldik laidoa khenduko duen gizonari? Zer da ezen Filistindar ingurebakigabe hori Jainko biziaren armadaren axutkatzeko?

        27. Eta populuak solas bera errepikatzen zioen, erranez: Hulako sariak izanen ditu hori hilen duen gizonak.

        28. Eliab, haren anaia zaharrenak aditu zuenean bertzeekin solasean, samurtu zen Dabiden kontra, eta erran zioen: Zertara ethorri haiz? eta zertako utzi dituk gure ardi bakhar hekiek mortuan trebes. Ezagutzen ditiat nik hire hanpuruskeria eta bihotz xirtxila: gudua ikhusi nahiz jautsi haiz hi.

        29. Eta Dabidek erran zuen: Zer egin dut? Mintzatzea ez othe da haizu?

        30. Eta haren ganik aphur bat baztertu zen bertze alde batera, eta erran zituen elhe berak. populuak ihardetsi zioen leheneko solas bera.

        31. Bada Dabidek erran hitzak adituak izan ziren, eta Saulen aitzinera helduak.

        32. Erregeren aitzinera erakharria izan zen, eta Sauli erran zioen: Horren gatik ez bedi ikhara nihoren bihotza; ni, zure muthila, goanen naiz eta gudukatuko dut Filistindarra.

        33. Saulek erran zioen Dabidi: Etzare gai Filistindar horri buru egiteko, ez-eta horren kontra gudukatzeko; ezen haur bat zare eta hori gaztedanik gerla-gizona.

        34. Dabidek ihardetsi zioen Sauli: Zure muthilak alhatzen zuen bere aitaren arthaldea; lehoin bat edo hartz bat ethortzen zen, eta ahari bat eramanen zuen arthaldearen erditik;

        35. Eta ni jarraikitzen natzaioeten, jotzen nituen eta puska ahotik khentzen nioten; eta oldartzen zitzaizkitan, eta zintzurretik lotzen natzaioten, ithotzen eta hiltzen nituen.

        36. Ezen hola nik, zure muthilak, hil ditut lehoin bat eta hartz bat: hargatik Filistindar ingurebakigabe hori ere izanen da hekietarik bat bezala. Goanen naiz orai berean, eta khenduko dut populuaren laidoa; ezen nor da Filistindar ingurebakigabe hori ausartatzeko Jainko biziaren armadaren madarikatzera?

        37. Eta Dabidek erran zuen berriz: Lehoinaren eta hartzaren aztaparretik atheratu nauen Jaunak, atheratuko nau berak Filistindar horren eskuetarik. Saulek erran zioen beraz Dabidi: Zoaz, eta Jauna bedi zurekin.

        38. Saulek bere puskak jauntzi ziozkan Dabidi; kobrezko kaska ezarri zioen buruan, eta gerruntzea soinean.

        39. Soinekoaren gainetik ezpata gerrian ezarririk, Dabid abiatu zen heian harmaturik ibil othe zitakeen, ezik etzen ohitua. Eta Dabidek erran zioen Sauli: Ez naiteke ibil hula, zeren ez baitut ohikunderik. Utzi zituen harma hekiek;

        40. Hartu zuen bere makhila, bethi bere eskuetan zuena, eta ur-errekan hautatu zituen, bortz harri legunenetarik; ezarri zituen bere artzain-murtxilan zeina berekin baitzuen; habala eskuan hartu zuen eta goan zen Filistindarrari buruz.

        41. Bada Filistindarra heldu zen, bere ezkutaria aitzinean, eta Dabiden kontra hurbiltzean,

        42. Filistindarrak begiratu zuenean eta Dabid ikhusi, nardatu zitzaioen; ezen Dabid gaztea zen, gorrasta eta begithartez ederra.

        43. Filistindarrak erran zioen: Zakhurra othe nauk ni, hi ene sana makhilarekin ethortzeko? Eta Filistindarrak Dabidi bere jainkoez burho arthiki zioen.

        44. Eta Dabidi erran zioen: Hurbil hakit, eta hire haragiak emanen ditiat zeruko hegastinei eta lurreko ihiziei.

        45. Dabidek, berriz, erran zioen Filistindarrari: Hi, heldu haiz ene gana ezpatarekin, lantzarekin eta erredolarekin; ni ordean heldu natzaik armadetako Jaunaren izenean, egun axutkatu ditukan Israelgo armaden Jainkoaren izenean.

        46. Jaunak arthikiko hau ene eskuetara, hilen haut eta khenduko daiat burua; eta Filistindarren kanpetako hilak emanen ditiat egun zeruko hegastinei eta lurreko ihiziei, lur guziak jakin dezantzat Israelen dela Jainkoa,

        47. Eta bilkhu hunek guziak ezagut dezan ez duela Jaunak ez ezpataz, ez lantzaz salbatzen: ezen harena da gerla, eta arthikiko zaituztete gure eskuetara.

        48. Beraz Filistandarra abiatu zenean, eta heldu baitzen eta hurbiltzen hari Dabidi, Dabid ere ernatu zen eta laster egin zuen Filistindarraren kontra gudukatzera.

        49. Eskua murtxilan sarthu zuen; harri bat hartu zuen, eta habalaz inguruka erabilirik arthiki zuen eta Filistindarra jo belharrean. Harria belharrean sarthu zen, eta Filistindarra mustupilka erori zen lurrera.

        50. Dabid habalaz eta harriaz nausitu zen Filistindarrari, eta jo ondoan hil zuen. Eta nola Dabidek ezpatarik ez baitzuen eskuan,

        51. Laster egin zuen, jarri zen Filistindarraren gainean, hartu zuen haren ezpata eta maginatik atheratu; eta hil zuen eta burua moztu zioen. Bada, Filistindarrek ikhustenez beren gerlaririk gogorrena hila zutela, ihesari eman ziren.

        52. Israelgo eta Judako gizonak jaikirik, oihuka hasi ziren eta Filistindarren ondotik jo zuten haranera ethorri arteo eta Akarongo atheetaraino, eta Filistindarretarik erori ziren sastakaturik Saraimgo bidean eta Jetheraino eta Akaroneraino.

        53. Israelgo semeak, Filistindarrei jarraiki ondoan, itzulirik gibelerat, sarthu ziren hekien kanpetan.

        54. Dabidek, berriz, Filistindarraren burua harturik, eraman zuen Jerusalemera; bainan haren harmak bere olhan ezarri zituen.

        55. Bada, Saulek Dabid Filistindarraren kontra atheratzen ikhusi zuen ordu berean, erran zioen Abnerri, bere armadako buruzagiari: Zer iraulgitarik jausten da gizon-gazte hori, Abner? Eta Abnerrek ihardets zuen: Zure arimaz, errege, balin badakit.

        56. Erregek erran zioen: Galda zazu noren seme den muthil gazte hori.

        57. Eta Dabid bihurtu zenean Filistindarra hilik, Abnerrek hartu zuen eta Saulen aitzinera sarrarazi, Filistindarraren burua eskuan.

        58. Saulek erran zioen Dabidi: Noren odoletik zare, gizon-gaztea? Eta Dabidek ihardetsi zioen: Zure zerbitzari Isai Bethlehemtarraren semea naiz.

XVIII. KAP.

        1. Dabid Sauli mintzatzetik gelditu zenean, gerthatu zen Jonathasen bihotza Dabiden bihotzari estekatu zela, eta Jonathasek Dabid maithatu zuen bere burua bezala.

        2. Saulek egun hartan hartu zuen Dabid, eta etzuen utzi bere aitaren etxera itzultzera.

        3. Bada Dabidek eta Jonathasek batasun egin zuten elkharrekin, ezen Jonathasek bere burua bezala maite zuen.

        4. Hargatik Jonathasek erauntzi zuen soinean zuen athorra eta Dabidi eman zioen, eta bere bertze soinekoak ere bai, bere ezpata eta arranbelaraino, eta gerriko uhaleraino.

        5. Dabid halaber, norat-nahi igor zezan Saulek, orotara atheratzen zen, eta umoki zerabilan. Saulek ezarri zuen gerlako gizon batzuen buruan, eta ongi ikhusia zen populu guziaz, eta guziz Saulen zerbitzariez.

        6. Bada, Dabid, Filistindarra hilik bihurtzen zelarik, emazteki guziak atheratu ziren Israelgo hiri guzietarik, kantuz eta dantzan Saulen bidera, bozkariozko atabalekin eta zistrekin.

        7. Eta emaztekiek kantatzen zuten dostatuz eta erranez: Saulek hil ditu mila, eta Dabidek hamar mila.

        8. Bainan Saul samurtu zen hainitz, eta solas hori desgogaran izatu zen haren begietan. Eta erran zuen: Dabidi eman diozkate hamar mila, eta niri eman darozkidate mila; zer du orai eskas erregetasuna bera baizik?

        9. Egun hartan eta geroztik Saulek etzioen beraz begi onez begiratzen Dabidi.

        10. Bada, biharamunean Jainkoaren izpiritu gaixtoak hartu zuen Saul, eta profetisatzen zuen bere etxearen erdian, eta Dabidek gitarra eskuz jotzen zuen, egun oroz bezala. Saulek lantza eskuan zadukan,

        11. Eta hartaz eman zioen Dabidi, harrasiarekin josiko zuelako ustean; bainan Dabidek bazterrerat egin zioen bi aldiz.

        12. Saul Dabiden beldurretan jarri zen, Jauna harekin zelakotz, eta bere ganik gibelatu zitzaioelakotz.

        13. Saulek beraz Dabid urrundu zuen bere ganik, eta ezarri zuen mila gizonen aitzindari; eta hura ilkhitzen eta sartzen zen populuaren aitzinean.

        14. Bere bide guzietan ere umoki zerabilan, eta Jauna harekin zen.

        15. Hargatik Saulek ikhusirik guziz umoa zela, itzalgaizten hasi zitzaioen.

        16. Bainan Israel guziak eta Judak maite zuten Dabid, ezen hekien buruan sartzen eta ilkhitzen zen.

        17. Eta Saulek erran zioen Dabidi: Huna Merob, ene alaba zaharrena; hau emanen darotzut emaztetzat; bakharrik, izan zaitezi bihozdun, eta guduka zaite Jaunaren gerletan. Bainan Saulek bere gogoarekin egiten zuen: Ene eskua ez bedi jauts horren gainera, bainan bai Filistindarrena.

        18. Dabidek ordean erran zioen Sauli: Nor naiz ni, edo zer da ene bizia, edo ene aitaren ethorkia Israelen, erregeren suhi egin nadientzat?

        19. Bainan ethorri zenean ordua, Merob, Saulen alaba, Dabidi ematekoa, Hadriel Molatharrari emaztetzat emana izan zen.

        20. Bada, Mikol, Saulen bigarren alabak maithatu zuen Dabid. Eta hori erran zioten Sauli eta haren gogarako izan zen.

        21. Saulek erran zuen: Mikol emanen diot, izan dadien horren galgarri, eta Filistindarren eskua izan dadien horren gainean. Eta Dabidi erran zioen Saulek: Egun ene suhi izanen zare bi gauzetan.

        22. Saulek hunela manatu zituen bere zerbitzariak: Dabidi mintza zaizte ene ixilik bezala, erraten diozuelarik: Huna erregeren gogarako zarela, eta haren zerbitzari guziak maite zaituzte. Orai beraz izan zaite erregeren suhi.

        23. Saulen zerbitzariek solas horiek oro ekharri zituzten Dabiden beharrietara. Eta Dabidek ihardetsi zuen: Erregeren suhi izatea guti dela iduritzen othe zaitzue? Ni gizon bat naiz beharra eta ttipia.

        24. Saulen zerbitzariak itzuli ziren, zioetelarik: Hulako solasetan mintzatu da Dabid.

        25. Eta Saulek erran zuen: Hunela mintza zaizte Dabidi: Erregek ez du ezkontari beharrik, baizik-ere nahi ditu Filistindarren ehun buztan-moko, erregeren etsaiez asperkunde egina izan dadientzat. Bada, Saulek gogoan zerabilkan Dabid arthikitzea Filistindarren eskuetara.

        26. Eta Saulek erran hitzak haren zerbitzariek Dabidi heldu ziozkatenean, solasa Dabiden gogarako izatu zen, erregeren suhi egitea gatik.

        27. Eta handik egun gutirik barnean, Dabid jaiki zen eta goan berepeko zituen gizonekin. Hil zituen berrehun gizon Filistindarretarik; ekharri zituen hekien buztan-mokoak eta erregeri khondatu, haren suhi izateko. Hargatik Saulek emaztetzat eman zioen Mikol bere alaba.

        28. Saulek ikhusi eta ezagutu zuen Jauna Dabidekin zela. Bada Saulen alaba Mikolek maite zuen Dabid.

        29. Eta Saul hasi zen Dabiden beldur handiagoan sartzen; eta Saul egunetik egunera Dabiden etsai egin zen.

        30. Eta Filistindarren aitzindariak atheratu ziren; bainan ilkhitzen hasi zirenetik, Dabid umokiago zerabilan Saulen zerbitzari guziak baino, eta haren izena ospe handitan jarri zen.

XIX. KAP.

        1. Bada Saulek mintzatu zituen Jonathas, bere semea, eta bere zerbitzari guziak, Dabid hil zezatentzat. Bainan Jonathas, Saulen semeak xitki maite zuen Dabid;

        2. Eta Jonathasek Dabid jakintsun egin zuen, erraten zioelarik: Saul ene aita zu hil beharrez derabila; horren gatik zure burua begira zazu, othoi, goizetik, itzalirik egon zaite eta zaude gorderik.

        3. Eta ni ilkhirik egonen naiz ene aitaren aldean, zu aldaratua zaudelarik; zutaz mintzatuko naiz ene aitari; eta zer-ere ikhusiko baitut, erranen darotzut.

        4. Jonathas beraz Dabiden alde mintzatu zitzaioen Saul bere aitari, eta erran zioen: Oi errege ez bezozu hobenik egin zure zerbitzari Dabidi, ezen ez da zure alderat hobendun jarri, bainan haren egintzak zuretzat hainitz onak dira.

        5. Bere bizia menturetan ezarri izan du, Filistindarra hil du, eta Jaunak haren eskuaz harrigarri den bezala salbatu du Israel: zerorrek ikhusi duzu, eta boztu zare. Zertako beraz jazartzen diozu hobenik gabe den odolari, hilarazi nahiz Dabid, zeinak ez baitu gaizkirik egin?

        6. Saulek hori entzun zuenean, eztitua izan zen Jonathasen solasez, eta zin eginez erran zuen: Ala Jainkoa! Dabid hila ez baita izanen.

        7. Hargatik Jonathasek deithu zuen Dabid, eta solas horietaz oroz jakintsun egin zuen. Jonathasek Dabid agerrarazi zuen Saulen aitzinera, eta haren baithan izan zen lehen izatu zen bezala.

        8. Bada, berriz biztu zen gerla, eta atheraturik Dabidek gudu eman zioten Filistindarrei; sarraski handitan ezarri zituen eta ihes egin zuten haren aitzinetik.

        9. Eta Jaunaren izpiritu gaixtoa jarri zen Saulen baithan. Eta bere etxean jarria zagoen, lantza eskuan, eta Dabidek gitarra eskuz jotzen zuen.

        10. Eta Saulek nahi izan zuen lantzaz harrasiari josi; Dabid itzali zen Saulen aitzinetik; lantza ordean, ukhaldia hutseginik, harrasian sarthu zen. Dabidek ihes egin zuen eta gau hartako itzuri zen.

        11. Saulek beraz igorri zituen bere guardiak haren etxera, haren zaintzeko gau hartan, eta biharamun goizean hiltzeko. Dabid hortaz jakintsun egina izan zen Mikol, bere emazteaz, zeinak erran baitzioen: Gau huntan itzurtzen ez bazare, hilen zare bihar.

        12. Jautsi zuen leiho batetarik; goan zen, ihes egin zuen eta itzuri zen.

        13. Orduan Mikolek gizon-itxura bat hartu zuen eta ohearen gainean ezarri; buruan eman zioen ahuntz-larru bat bere ilearekin, eta soinekoez estali zuen.

        14. Bada, Saulek igorri zituen agerrarazleak, Dabiden hartzera, eta ihardetsia izan zitzaioeten eri zela.

        15. Saulek berriz igorri zituen mezulariak Dabiden ikhustera, zioelarik: Ekhar darotazue bere ohean, hila izan dadientzat.

        16. Eta mezudunak ethorri zirenean, gizon-itxura atzeman zen ohean, eta ahuntz-larrua haren buruan.

        17. Eta Saulek erran zioen Mikoli: Zertako enganatu nauzu hola, eta ihes egitera utzi duzu ene etsaia? Mikolek ihardetsi zioen Sauli: Zeren berak erran baitarot: Utz nezazu, bertzela hilen zaitut.

        18. Bada, ihes eginik Dabid itzuri zen; Samuelen gana ethorri zen Erramathara, eta Saulek egin ziozkan guziez jakintsun egin zuen. Samuel eta biak goan ziren eta Naiothen egotu ziren.

        19. Eta berria Sauli ekharria izan zitzaioen, erraten ziotelarik: Hara Dabid Naioth Erramathakoan dela.

        20. Saulek igorri zituen beraz guardiak Dabiden hartzera; hekiek ikhusi ondoan profeta-multzo bat profetisatzen hari zirenak, eta Samuel hekien buruan jarria, Jaunaren izpiritua lothu zitzaioeten berei halaber, eta berak ere profetisatzen hasi ziren.

        21. Berri hori ekharria izan zenean Sauli, igorri zituen bertze mezulari batzu; bainan hekiek ere profetisatu zuten. Eta berriz ere Saulek igorri zituen mezulari hirugarrenak, zeinek orobat profetisatu baitzuten. Saul hasarre handitan sarthurik,

        22. Bera ere goan zen Erramathara, heldu zen Sokon den urtegi handiraino, eta galdatu zuen eta erran: Zein lekhutan dira Samuel eta Dabid? Ihardetsi izan zitzaioen: Naioth Erramathakoan dira.

        23. Eta goan zen Naioth Erramathakora, eta berari ere lothu zitzaioen Jaunaren izpiritua, eta bidean zihoan, eta profetisatzen zuen Naioth Erramathakora heldu arteo.

        24. Bere burua biluzi zuen bere soinekoetarik, Samuelen aitzinean profetisatu zuen bertzeekin, eta biluzia lurrean egotu zen egun hura eta gabaz: Hartarik atheratu zen errana: Saul ere profetekin othe da?

XX. KAP.

        1. Bada, Dabidek Erramathan den Nayothetik ihes egin zuen, eta goanik mintzatu zen Jonathasen aitzinean: Zer egin dut? zer da ene gaizkia, eta zer hoben dut zure aitaren alderat, hura ene biziaren ondotik ibiltzeko?

        2. Jonathasek erran zioen: Urrun hortarik, etzare hilen; ezen ene aitak ez du deusere eginen, ez handirik, ez ttipirik, niri lehenik aiphatu gabe. Ene aitak gauza hori bakharra gorde othe darot bada? ez, ez da holakorik izanen.

        3. Eta berriz Dabidi zin egin zioen. Eta Dabidek erran zuen: Zure aitak segurki badaki zure begien aitzinean grazia aurkhitu dudala, eta erran duke: Jonathasek ez beza hori jakin, atsekabetan jar ez dadientzat. Eta gehiago dena, Jaunaz eta ene arimaz (hala erran dezadan), ni eta heriotzea urhats batek berezten gaitu.

        4. Jonathasek ihardetsi zioen: Zernahi erran dizadazun, eginen dut zuretzat.

        5. Dabidek erran zioen Jonathasi: Huna bihar dela hilabethearen lehena, eta ni, azturaren arabera, erregeren aldean jartzen ohi naiz jateko; utz nezazu beraz landetan gordetzera hirugarren eguneko arratsa arteo.

        6. Eta zure aitak begiraturik bilhatzen banau, ihardetsiko diozu: Dabidek othoiztu nau utz nezan laster batez goatera Bethlehemgo bere hirira, zeren haren leinutar guziek han baitituzte ospe handitako sakrifizioak.

        7. Erraten badu: Ongi, zure zerbitzariak bakea izanen du; bainan samurtzen bada, jakizu haren aiherra gaindiraino heldua dela.

        8. Har zazu beraz zure zerbitzariaz urrikalpen hau, zeren nahi izan baituzu nik, zure zerbitzariak, zurekin egin nezan Jaunaren batasuna. Bainan gaizki zerbait ene baithan balin bada, zeronek hil nezazu, eta zure aitaren aitzinera ez benezazu sarraraz.

        9. Jonathasek erran zioen: Urrun hori zu ganik; ezen ez daiteke gertha, baldin garbiki ezagutzen badut ene aitaren aiherkundea gaindiraino egina dela, ez darotzudala erranen.

        10. Dabidek ihardetsi zioen Jonathasi: Nork ekharriko darot berria, zure aitak nitaz gogorki ihardesten balin badarotzu?

        11. Dabidi erran zioen Jonathasek: Zato, ilkhi gaitezen bazterraldetara. Eta landetara ilkhi zirenean biak,

        12. Jonathasek erran zioen Dabidi: Israelgo Jainko Jauna, bihar edo etzi jakin ahal badezat ene aitaren erabakia, eta baldin zerbait onik balin bada Dabidentzat, eta ez badiot berehala norbait igortzen, eta jakintsun ez badut egiten,

        13. Jaunak Jonathasi hau egin bezo eta hura gainetik. Bainan baldin ene aitaren aiherkundeak irauten badu zure kontra, helduko dut zure beharria, eta utziko zaitut goatera bakean, eta Jauna bedi zurekin, ene aitarekin izatu den bezala.

        14. Bizi izaten banaiz, egin dizadazu Jaunaren urrikalpena; eta baldin hila izaten banaiz,

        15. Ez bezazu ene etxearen gainetik khen zure urrikalpena bethi guziraino, Jaunak errotik jauzarazi ditukeenean Dabiden etsai guziak, zein bere aldian lurretik: Jaunak khen beza Jonathas bere etxetik, eta asperkunde athera beza Dabiden etsaietarik.

        16. Jonathasek batasun egin zuen beraz Dabiden etxearekin, eta Jaunak asperkunde atheratu zuen Dabiden etsaietarik.

        17. Eta Jonathasek berriz ere zin egin zioen Dabidi, maite zuelakotz; ezen nola maite baitzuen bere arima, hala maite zuen Dabid.

        18. Jonathasek erran zioen: Bihar da hilabethearen lehena, eta bilhatuko zaituztete.

        19. Eta zure jarlekhua hutsa ageriko da etzi arteo. Jautsiko zare beraz zalhuki, eta ethorriko zare gorde behar zaren tokira lanean haritzea zilhegi den egunean, eta Ezel deitzen den harriaren aldean jarriko zare.

        20. Eta nik harri haren aldetik igorriko ditut hirur gezi, eta arthikiko ditut xurira hari banintz bezala.

        21. Muthil bat ere igorriko dut, diodalarik: Habil eta ekhar daroztak geziak.

        22. Muthilari erraten badiot: Hitaz hunatago dituk geziak, harzkik; zato ene gana, zeren bakea baitukezu, eta, ala Jainkoa! gaitzik batere ez baita zuretzat izanen. Baldin ordean huneta mintzatzen banaiz muthilari: Hitaz haratago dituk geziak; zoaz bakean, zeren Jaunak bidaltzen baitzaitu.

        23. Bainan zuk eta nik erran dugun solasaz, Jauna zure eta ene artean izan bedi bethi guziko.

        24. Dabid gorde zen beraz landan, eta ethorri zen hilabethearen lehena, eta errege jarri zen ogiaren jateko.

        25. Eta errege (ohitzaren arabera) jarri zenean bere jarlekhuan, zeina baitzen, harrasiaren ondoan, Jonathas xutitu zen, eta Abner jarri zen Saulen sahetsean, eta Dabiden lekhua hutsa agertu zen.

        26. Eta Saulek etzuen deusere aiphatu egun hartan; ezen uste izan zuen Dabid, beharbada, lohi gerthatu zitakeela egun hartan, eta xahutugabea.

        27. Eta hilabethea hasiz gerozko bigarren egunak argitu zuenean, berriz ere Dabiden tokia hutsa agertu zen. Eta Saulek erran zioen Jonathas bere semeari: Zertako Isairen semea ez da ethorri ez atzo, ez egun, jatera?

        28. Sauli ihardetsi zioen Jonathasek: Hertxatuki othoiztu nau utz nezan Bethlehemera goatera.

        29. Eta erran darot: Utz nezazu zeren ospe handitako sakrifizio bat hirian bada, ene anaietarik batek deithu nau: orai beraz grazia aurkhitu badut zure begien aitzinean, goanen naiz berehala eta ikhusiko ditut ene anaiak. Aria hortaz ez da ethorri erregeren mahainera.

        30. Bada Saul hasarretu zen Jonathasen kontra, eta erran zioen: Gizonari bere lotzen den emaztekiaren semea, ez othe dakit maite dukala Isairen semea hire ahalketan eta hire ama laidagarriaren ahalketara?

        31. Ezen Isairen semea lurraren gainean biziko den egun oroz, ez haiz segurean izanen ez hi, eta ez hire erreinua ere. Hargatik orai berean igorrak haren bilha, eta erakhar darotak, ezik herioaren Seme duk hura.

        32. Jonathasek ihardetsi zioen bere aita Sauli: Zertako hilen da? zer egin du?

        33. Eta Saulek lantza hartu zuen hari sartzeko. Ezagutu zuen Jonathasek bere aitaren baithan asmu xedatu bat zela Dabiden hiltzea.

        34. Jonathas mahainetik xutitu zen beraz hasarrearen hasarrez, eta jan gabe egotu zen hilabethearen bigarren egunean. Ezen damu-min hartu zuen Dabiden gainean, bere aitak ahalkea eman baitzioen.

        35. Eta goizak argitu zuenean, Jonathas goan zen landara Dabiden oldearen arabera, eta muthiko xume bat hartu zuen berekin.

        36. Eta erran zioen bere muthilari: Habil eta ekharzkitzadak nik igortzen ditudan geziak. Eta muthikoa lasterka goan ondoan, bertze gezi bat igorri zuen muthikoa baino urrunago.

        37. Hargatik muthikoa goan zen Jonathasek gezia igorri zuen lekhura, eta Jonathasek gibeletik oihu egin zioen muthikoari eta erran: Hara, hantxe da gezia hire haindian.

        38. Eta Jonathasek muthikoari gibeletik berriz oihu egin zaroen, zioelarik Higi hadi laster, ez trika. Muthikoak beraz bildu zituen Jonathasen guziak eta ekharri ziozkan bere nausiari;

        39. Eta batere etzakien zer hari zen ezen Jonathasek eta Dabidek bakharrik zakiten gauza.

        40. Jonathasek beraz muthikoari eman ziozkan bere harmak eta erran zioen: Habil eta eramanzkik hirira.

        41. Eta muthikoa goan ondoan, Dabid atheratu zen bere tokitik, zeina hegoaldera baitzagoen, eta lurrera eroririk, Jonathas adoratu zuen hiruretan; eta bata bertzea besarkatzen zutelarik, elkharrekin nigar egin zuten, Dabidek ordean gehienik.

        42. Jonathasek erran zioen beraz Dabidi: Zoaz bakean; bethe bedi biek Jaunaren izenean zin egin duguna, erraten ginduelarik: Jauna izan bedi zure eta ene artean, zure ondokoen eta ene ondokoen artean bethi guziraino.

        43. Eta Dabid xutitu zen eta goan, eta Jonathas sarthu zen hirira.

XXI. KAP.

        1. Bada, Dabid ethorri zen Nobera, Akimelek aphezaren gana. Akimelek harritu zen Dabiden ethortzeaz. Erran zaroen: Nolaz zare bakharrik eta nihor gabe zurekin?

        2. Akimelek aphezari ihardetsi zaroen Dabidek: Erregek eman izan darot manu bat, eta erran darot: Nihork ez beza jakin zertara igorria zaren nitaz eta nolako manamenduak eman darozkitzudan ezik-eta ene gizonak mezutuak ditut halako eta hulako lekhura.

        3. Orai beraz eskuan balin baduzu zerbait, bortz ogi edo atzematen duzuna, indazu niri.

        4. Eta Dabidi ihardestean, aphezak erran zioen: Ez dut ogi ardurakorik eskuan, bainan bakharrik ogi saindua zure gizonak xahu dira, bereziki emaztekietarik?

        5. Dabidek ihardetsi zioen aphezari eta erran: Egiazki emaztekiez denaz ber, begiratzen gare atzotik eta herenegundik, atheratu garenetik, eta gizonen puskak xahu ziren; bada, bide hori lohitua da, bainan egun xahutua izanen da puskez den bezenbatean.

        6. Aphezak eman zioen beraz ogi sainduetsia; ezik han etzen ogirik, ez bazen bakharrik proposizioneko ogiak, Jaunaren aitzinetik aldaratuak izan zirenak, ogi beroen ezartzeko.

        7. Bada, egun hartan han bazen Jaunaren tabernaklean gizon bat, Saulen muthiletarik; haren izena zen Doeg Idumearra, artzainen buruzagia.

        8. Eta Dabidek Akimeleki erran zioen: Balin bazindu hor zure eskupean lantza edo ezpata bat? zeren ene ezpata eta harmak ez ditut enekin ekharri, alabainan erregeren manuak premia zuen.

        9. Aphezak ihardetsi zioen: Tirrimintineko haranean hil zinduen Filistindar Goliathen ezpata huna non dela; kapa batean inguratua da ephodoaren gibelean; hau nahi baduzu hartu, har zazu hemen ez da alabainan hortaz bertzerik. Eta Dabidek erran zuen: Ez da bertze bat hori bezalakorik, indazu hori.

        10. Dabid jaiki zen beraz, eta egun hartan ihes egin zuen Saulen begiei, eta goan zen Akis, Jetheko erregeren gana.

        11. Eta Akisen zerbitzariek ikhusi zutenean Dabid, erran zioten Akisi: Ez othe da hori Dabid, lurreko errege? ez othe zioten horri dantzatuz kantatzen: Saulek hil ditu mila, eta Dabidek hamar mila?

        12. Bada, solas horiek bihotzera sarthu zitzaizkon Dabidi, eta hainitz beldurtu zen Akisez, Jetheko erregez.

        13. Eta bere begithartea noratbait itzulikatu zuen hekien aitzinean; erortzen zen hekien eskuetara, andarka jotzen zituen athearen sahetsak, eta heldorra zarioen bizarrera.

        14. Eta Akisek erran zioten bere zerbitzariei: Ikhusten duzue gizon hori zoroa dela; zertako erakharri duzue ene aitzinera?

        15. Ala eskas ditugu erhoak, hori sarrarazteko, ene aitzinean erhokeria egitera? hori sarthu behar da ene etxean?

XXII. KAP.

        1. Dabid goan zen beraz handik, eta ihes egin zuen Odolamgo zilhora. Haren anaiek eta haren aitaren etxe guziak aditu zutenean hori, harat jautsi izan ziren haren gana.

        2. Eta hesturan, zorren azpian eta gaitziduretan ziren guziak bildu ziren haren gana; egina izan zen hekien buruzagi, eta baziren harekin lau ehun gizonen ingurua.

        3. Dabid goan zen handik Masphara, zeina baita Moab-herrian, eta Moabeko erregeri erran zioen: Ene ait-amak egon beitez, othoi, zuekin, jakin dezadan arteo nitaz zer eginen duen Jaunak.

        4. Eta utzi zituen Moabeko erregeren aitzinean, eta haren baithan egotu ziren, Dabid gaztelu hartan egotu zeno.

        5. Gad profetak Dabidi erran zioen: Ez egon gaztelu huntan; zoazi Judako lurrera. Eta Dabid goan zen, eta ethorri zen Hareteko oihanara.

        6. Saulek nabaditu zuen agertu zirela Dabid eta harekilako gizonak. Bada Saul Gabaan zagoenean, eta Erraman den oihan batean zelarik, lantza eskuan eta bere zerbitzari guziez inguratua,

        7. Erran zioten berekin zituen zerbitzariei: Adi zazue orai, Jeminiren semeak; landak eta mahastiak zuei orori emanen othe darozkitzuete Isairen semeak? mila gizonen eta ehun gizonen buruzagi ezarriko othe zaituztete guziak,

        8. Oro ene kontra elkhar-hartuak izateko, eta niri berrien ez emateko, guziz noiz-ere ene semeak berak batasun egin baitu Isairen semearekin? Bat ez da zuetarik ene zorigaitzaz urrikaltzen denik, eta albiste bat emanen darotanik, ene semeak eraikarazteraino ene kontra ene zerbitzaria, egun arteo zelata hedatzen hari zaitana.

        9. Bada, Doeg Idumearrak, han zenak eta Saulen zerbitzarietarik lehenbizikoak ihardetsi zioen: Ikhusi izan dut Isairen semea Noben, Akitoben seme Akimelek aphezaren baithan.

        10. Akimelekek harentzat Jauna kontsultatu izan du, eta jatekoak eman diozka, eta Goliath Filistindarren ezpata ere eman izan dio.

        11. Erregek beraz Akitoben seme Akimelek aphezaren bilha igorri zuen, eta Noben ziren haren aitaren aphezen etxe guziaren bilha; eta guziak ethorri ziren Saulen gana.

        12. Akimeieki erran zioen Saulek: Adi zazu, Akitoben semea. Hunek ihardetsi zioen: Badantzut, Jauna?

        13. Eta Saulek erran zioen: Zergatik ene kontra elkhar-hartu duzue zuk eta Isairen semeak, eta nolaz eman diozkatzu ogiak eta ezpata bat, eta harentzat kontsultatu duzu Jainkoa, hura ene kontra altxatzeko, bethi orai arteo zelatak hedatuz?

        14. Akimelekek erregeri ihardetsi zioen: Eta nor da zure zerbitzari guzietan hain fidelik nola Dabid, erregeren suhia, zure manura abiatzen dena eta zure etxean ospez bethea dena?

        15. Egun hasi othe naiz harentzat Jainkoaren kontsultatzen? Nabarmendurarik (urrun ni ganik) erregek har ez beza bere zerbitzariaren gainean horrelako gauzaz, ene aitaren etxe guzian: ezen zure zerbitzariak egiteko hortaz ez du, ez guti, ez aski, jakitaterik batere izatu.

        16. Erregek erran zioen: Heriotzez hilen zarete, Akimelek, zu, eta zure aitaren etxe guzia.

        17. Eta erregek bere inguruko manupekoei erran zioeten: Bihur zaitezte eta hil zatzue Jaunaren aphezak; ezen horien eskua Dabidekin da, zakitelarik ihes egin zuela, ez darotatet albisterik eman. Bainan erregeren zerbitzariek etzuten eskua hedatu nahi izan Jaunaren aphezen gainera.

        18. Erregek Doegi erran zioen: Bihur zaite zu, eta jauz zaite aphezen gainera. Eta Doeg Idumearra bihurturik, jauzi zen aphezetara, eta egun hartan hil izan zituen, laur-hogoi eta bortz gizon lihozko ephodoaz jauntziak.

        19. Gero ezpataz jo zuen Nobe, aphezen hiria, hilez gizonak eta emaztekiak, haurrak eta bulharrekoak, idiak, astoak eta ardiak.

        20. Ordean Akitoben seme Akimeleken seme bat, Abiathar deitzen zena, itzuririk, Dabiden gana ihes egin zuen,

        21. Eta berria ekharri zioen nola Saulek hil izan zituen Jaunaren aphezak.

        22. Dabidek erran zioen Abiatharri: Banakien egun hartan, Doeg Idumearra han zenaz geroztik, Sauli hutsik gabe berria emanen zioela; ni naiz hobendun zure aitaren etxeko guzien heriotzeaz.

        23. Zaude enekin, ez izan beldurrik; baldin nihor balin badabila ene biziaren ondoan, zure bizia ere bilhatuko du, eta enekin batean begiratuko zare.

XXIII. KAP.

        1. Berria ekharri zioten Dabidi, erraten ziotelarik: Horra non Filistindarrek sethiatzen duten Zeila eta ezkabatzetarik bihiak badaramatzate.

        2. Dabidek kontsultatu zuen beraz Jauna, zioelarik: Goanen othe naiz, eta Filistindar horiek joko othe ditut? Jaunak ihardetsi zioen Dabidi: Zoazi, Filistindarrak joko ditutzu, eta Zeila salbatuko.

        3. Eta Dabidekin ziren gizonek erran zioeten: Ikhusazu hemen Judean gaudezelarik, beldurretan bizi garela; eta zenbat gehiago Zeilara goaten bagare Filistindarren armaden kontra.

        4. Dabidek berriz kontsultatu zuen beraz Jauna. Jaunak ihardetsi zioen: Jaiki zaite eta zoazi Zeilara, ezen nik ezarriko ditut Filistindarrak zure eskuan.

        5. Dabid bere gizonekin goan zen beraz Zeilara, gudukatu zituen Filistindarrak, hartu ziozkaten beren aziendak, eta sarraski gaitzaz jo zituen; eta begiratu zituen Zeilarrak.

        6. Bada Abiathar, Akimeleken semea, ihes zihoanean Dabiden gana Zeilara, jautsi izan zen ephodoa berekin idukiz.

        7. Bada Sauli berria ekharria izan zitzaioen Dabid Zeilara ethorri zela; eta Saulek erran zuen: Jainkoak ene eskuetara arthiki du, eta hertsia da sarthu denaz geroztik atheak eta gakhoak dituen hiri batean.

        8. Eta Saulek populu guziari manu eman zioen gudura jauts zadien Zeilara, eta sethia zetzan Dabid eta haren lagunak.

        9. Dabidek jakin zuenean Saul ixilka hari zela haren galtzeko bideen aphaintzen, erran zioen Abiathar aphezari: Jauntzazu ephodoa.

        10. Eta Dabidek erran zuen: Israelgo Jainko Jauna, zure zerbitzariak aditu du Saul Zeilara ethortzeko xuxentzen hari dela, ene gatik hiriaren xahutzeko xedetan.

        11. Zeilarrek haren eskuetara arthikiko othe naute? eta Saul ethorriko othe da, zure zerbitzariak aditu duen bezala? Israelgo Jainko Jauna, argi zazu zure zerbitzaria. Jaunak ihardetsi zuen: Saul ethorriko da.

        12. Eta Dabidek erran zuen: Zeilarrek emanen othe gaituzte, ni eta enekin diren gizonak, Saulen eskuetara? Jaunak ihardetsi zuen: Emanen zaituztete.

        13. Dabid jaiki zen beraz, eta sei ehun gizonen heina harekin, eta Zeilatik atheraturik, bazterrez-bazter zabiltzan, ez-jakinez norat egin. Sauli berria eramana izan zitzaioen ihes egin zuela Dabidek Zeilatik eta itzuri zela; hargatik Saulek bere baithan gorde zuen ilkhitzeko xedea.

        14. Bada Dabid egoten zen mortuan toki hazkarrenetan, eta egotu zen Zipheko mortuko mendian, mendi oihantsuan. Saul halere bethi haren ondoan zabilan, bainan Jaunak etzioen eskuetarat eman.

        15. Eta Dabidek ikhusi zuen Saul atheratu zela haren bizia beharrez. Bada Dabid Zipheko mortuan zagoen, oihan-pean.

        16. Jonathas, Saulen semea, jaiki zen; goan zen Dabiden gana oihanera, hazkartu zuen haren bihotza Jainkoa baithan, eta erran zioen:

        17. Ez izan beldurrik, ezen ene aita Saulen eskua ez da zure gainera helduko; erreginaturen zare Israelen gainean, eta ni bigarren izanen naiz zure ondotik; eta ene aita Saulek berak badaki hori.

        18. Batasun egin zuten beraz biek elkharrekin Jaunaren aitzinean. Dabid gelditu zen oihanean eta Jonathas itzuli zen bere etxera.

        19. Ziphtarrak igan ziren bada Saulen gana Gabaara, eta erran zioten: Ez othe dakizu Dabid gordeka dagoela gure tokian oihaneko lekhu segurenetan, Hakilako munhoan, zeina baita mortuko eskuin-aldean?

        20. Orai beraz zure bihotzak jausteko lehia izatu duen bezala, jauts zaitezi; ordean hura erregeren eskuetara ematea gure egitekoa da.

        21. Eta Saulek ihardetsi zuen: Jaunak benedika betzazte, zeren urrikaldu zareten ene zorigaitzari.

        22. Zoazte beraz, othoi; ardura handienarekin ibil zaitezte urhats hortan, artharekin bilha zaizte, eta begiz har zazu hura dabilan tokia, edo hean nork ikhusi dukeen han; ezen ustea badu, nik amarrurekin zelatak hedatzen diozkadala.

        23. Ikhus eta begizta zatzue haren gordegailu guziak, zeinetan gordetzen baita; ene gana bihur zaizte berri segurekin, goan nadientzat zuekin; eta luphean sarthua balitz ere, bilhatuko dut hura Judako zokho guzietan.

        24. Eta Ziphtarrak jaikirik, beren tokira goan ziren Saulen aitzinean. Bada Dabid eta bere gizonak ziren Maongo mortuan, zelhaietan Jesimongo eskuinalderat.

        25. Saul goan zen beraz bere lagunekin haren bilhatzera; berri hori ekharria izan zitzaioen Dabidi, eta berehala jautsi zen gerendara, eta Maongo mortuan zagoen. Saulek aditu zuenean hori, Dabidi jarraiki zen Maongo mortura.

        26. Saul zabilan mendi-mazelan alde batetarik, eta Dabid eta bere gizonak ziren mendi-mazelan bertze aldetik. Bada Dabidek etsitzen zuen Saulen begitharteari itzurtzea, zeren Saulek bere gizonekin inguratzen baitzituen Dabid eta bere lagunak ustei batek bezala.

        27. Eta berri-ekharle bat ethorri zitzaioen Sauli, zioela: Higi zaite, eta zato, zeren Filistindarrak sarthu baitira zure lurrean.

        28. Utzirik beraz Dabiden ondotikako urhatsa, Saul itzuli zen, eta goan zen Filistindarren bidera. Hargatik deithu zuten lekhu hura Berez-harri.

XXIV. KAP.

        1. Dabid handik igan zen beraz eta egotu zen Engadiko lekhurik segurenetan.

        2. Saul bihurtu zenean, Filistindarren ondotik izanik, berria ekharri zioten, ziotelarik: Hara Dabid Engadiko mortuan dela.

        3. Saulek harturik beraz hirur mila gizon Israel guzian hautatuak, goan zen Dabiden eta haren lagunen bilhatzera, nahiz harkadi gaitzenetan, basahuntzentzat baizik ibilkizun ez direnetan.

        4. Eta ethorri zen bidean khausitzen diren ardi-hespil batzuetara: eta han bazen zilhoka bat, zeinetan Saul sarthu baitzen bere egin-beharretara. Bada Dabid eta bere lagunak zilho haren barnean gordeak zauden.

        5. Eta Dabidi erran zioten bere zerbitzariek: Huna egun hura, zeinetaz Jaunak erran izan baitarotzu: Zure etsaia zure eskuetara emanen dut egin diozozuntzat atsegin dukezuna. Dabid jaiki zen beraz, eta ixilik ebaki zuen Saulen kapako hegala.

        6. Gero Dabidi bere baithan urrikitu zitzaioen zeren moztu zuen Saulen kapako hegala.

        7. Eta erran zioeten bere lagunei: Jaunak begira nezala egitetik ene nausiari, Jaunaren kristori horrelakorik, ezartzetik hunen gainean ene eskua, zeren Jaunaren kristo baita.

        8. Dabidek bere solasez hautsi zituen bere gizonak eta etzituen utzi Saulen gainera altxatzera. Bada Saul zilhokatik atheraturik bazihoan abiatu bidean.

        9. Eta Dabid ere jaiki zen, eta zilhotik ilkhirik, Sauli gibeletik oihu egin zioen, zioelarik: Jauna, ene erregea. Saulek gibelerat begiratu zuen; eta Dabidek, lurreraino makhurtuz, adoratu zuen,

        10. Eta Sauli erran zioen: Zertako entzuten ditutzu gizonak erraten darotzutenak: Dabid zuri gaizkia egin beharrez dabila?

        11. Huna non egun zure begiz ikhusi duzun Jaunak ene eskuetara eman zaituela harpean; eta zure hiltzea gogoratu zait; bainan guphidetsi zaitu ene begiak; ezik erran dut: Ez dut eskua hedatuko ene nausiaren gainera, zeren Jaunaren kristo baita.

        12. Eta hobeki, ene aita, ikhusazu eta ezagutazu zure kaparen izkina ene eskuan; ezik mozten nuenean zure kapako hegala, ez dut nahi izan ene eskua zure gainera hedatu. Begira zazu eta ikhus etzela ene baithan ez gaizkia, ez tzarkeria, ez-eta zure alderako bekhatua; zuk ordean ene biziari zelatak hedatzen diozkatzu, hura niri khendu nahiz.

        13. Jaunak juia beza zure eta ene artean, eta Jaunak asper beneza zu ganik; bainan ene eskua ez bedi zure gainean izan.

        14. Erran-zaharrak dioen bezala: Tzarretarik ilkhiko da tzarkeria, ene eskua ez bedi beraz izan zure gainean.

        15. Noren ondotik zabiltza, oi Israelgo errege? nor bilhatzen duzu? zakhur hil bati, kukuso bati zarraizkio.

        16. Jauna izan bedi juie, eta zure eta ene artean juia beza; Jaunak ikhus eta juia betza ene ariak, eta zure eskutik ilkhi beneza.

        17. Bainan Dabidek Sauli ihardukitzen ziozkan solas horiek akhabatu zituenean, Saulek erran zuen: Ez othe da hau, ene Seme Dabid, zure mintzoa? Eta Saul hasi zen marraskaz eta nigarrez;

        18. Eta Dabidi erran zioen: Ni baino zuzenagoa zare; zuk ezik ongia egin darotazu, eta nik zuri gaizkia bihurtu.

        19. Egun agertu ditutzu zuk niri egin ongiak; alabainan Jaunak ezarri nau zure eskuan, eta ez nauzu hil.

        20. Ezen zein da gizona, bere etsaia atzematen duenean, uzten duena bere bide onean? Bainan Jaunak niri egun egin darotazunaren ordaina bihur bezazu.

        21. Eta orai, nola baitakit errege izatekoa zarela segurki, eta Israelgo erreinua zure eskuetan egotekoa dela,

        22. Jaunaz zin egin dizadazu ez duzula ene ondotik ene odola galduko, eta ez duzula ene izena ene aitaren etxetik ezezatuko.

        23. Eta Dabidek zin egin zioen Sauli. Saul goan zen beraz bere etxera; eta Dabid eta bere lagunak igan ziren toki seguragotara.

XXV. KAP.

        1. Bada, hil izan zen Samuel, eta Israel guzia bildu izan zen, eta deithoratu zuen eta ehortzi bore etxean Erramathan. Eta Dabid jaikirik jautsi izan zen Pharango mortura.

        2. Bada, gizon bat bazen Maongo mortuan, eta haren ontasuna Karmelen zen. Gizon hura aberats handi zen; bazituen hirur mila ardi eta mila ahuntz; eta gerthatu zen haren arthaldea mozten hari zela Karmelen.

        3. Bada, gizon haren izena zen Nabal, eta haren emaztearena Abigail; eta emazteki hura zen guziz umoa eta ederra: haren gizona, berriz, zen gogorra, guziz gaixtoa eta maltzurra; bada, Kaleben odoletikakoa zen.

        4. Dabidek mortuan aditu zuenean beraz Nabalek bere arthaldea mozten zuela,

        5. Igorri zituen hamar gizon-gazte, eta erran zioten: Karmelera igan zaizte, zoazte Nabalen gana, eta ene izenean agur eginen diozue bakezko solasekin.

        6. Eta erranen diozue: Bakea ene anaiei eta zuri, eta bakea zure etxean; zure izate guziari bakea.

        7. Aditu dut zure artzain, mortuan gurekin zirenak, mozten hari direla: ez diotegu behinere bidegaberik ekharri, eta nihoiz etzaiote arthaldetik bururik eskastu, gurekin Karmelen egotu izan diren guzian.

        8. Galda zozute zure muthilei, eta erranen darotzute. Orai beraz zure zerbitzariek grazia aurkhi bezate zure begietan; ezen egun onean ethortzen gare; eskura heldu zaitzuna emozute zure zerbitzariei eta zure seme Dabidi.

        9. Dabiden muthilak heldu izan zirenean, solas horiek oro erran ziozkaten Nabali Dabiden izenean, eta ixildu ziren.

        10. Bainan Nabalek ihardetsi zioten: Nor da Dabid? eta nor da Isairen semea? egungo egunean bazterrak bethe dira beren nausien ihes dabiltzan sehiz.

        11. Hartu behar othe ditut beraz ene ogiak, ene urak eta ardi-moztaileentzat hil ditudan azienden haragiak, eta eman nongoak diren ez dakidan gizon batzuei?

        12. Hargatik Dabiden muthilak itzuli ziren beren bideaz eta bihurturik ethorri ziren, eta Dabidi ekharri ziozkaten Nabalek erran solas guziak.

        13. Orduan Dabidek erran zioten bere muthilei: Zeinek bere ezpata ezar beza gerrian. Eta batbederak ezarri zuen bore ezpata gerrian, eta Dabidek ere berea gerrian eman zuen, lau ehun gizonen heina jarraiki zen Dabidi, eta berrehun gelditu ziren pusken zain.

        14. Bada, Abigaili, Nabalen emazteari, berria ekharri zioen bere muthilearik batek, zioelarik: Huna non Dabidek mortutik mandatariak igorri dituen, gure nausiari goraintzien ematera, eta gaizki hartu ditu.

        15. Gizon horiek behar bezain onak izatu dira guretzat, eta ez bidegabe-egile; eta mortuan horiekin bizi izatu garen guzian, ez da deusere galdu:

        16. Harrasi bat bezala ziren guretzat hala gabaz nola egunaz, horien baithan arthaldeak alhatu ditugun guzian.

        17. Horren gatik begira eta buruan erabil zazu zer eginen duzun, zeren zure gizonaren eta zure etxearen kontrako aiherra gain gainera heldua da; eta bere Belialen seme bat da, halai non nihor ez baitakioke mintza.

        18. Abigail higitu zen beraz; hartu zituen berrehun ogi, bi zahagi arno, bortz ahari erre, bortz sato garagar xigortu, ehun floka mahats merlatu, eta ehun zare piko merlatu, eta ezarri zituen asto gainetan.

        19. Eta erran zioten bere muthilei: Zoazte ene aitzinean; huna non jarraikiko natzaitzuen gibeletik; bainan etzioen deusere aiphatu Nabal bere senharrari.

        20. Asto baten gainera igan zenean beraz, eta mendi beherera jausten zelarik, Dabid eta bere gizonak jausten ziren haren bidera; Abigailek laster egin zioten aitzinera.

        21. Eta Dabidek erran zuen: Egiazki alferretan begiratu ditut mortuan gizon horrenak ziren guziak, eta horren izate guzietarik ez da deusere galdu; eta niri ongiarentzat gaizkia bihurtu darot.

        22. Jainkoak Dabiden etsaiei hau egin bezote eta hori gainetik, horrenak diren guzietarik harrasiari gernua ixurtzen dioen bat uzten badut bihar goiza artean.

        23. Bada Abigailek ikhusi zuenean Dabid, berehala jautsi bere astotik: Dabiden aitzinean bere burua arthiki zuen ahuspez, eta adoratu zuen lurretik.

        24. Eta erori zen haren oinetara, eta erran zioen: Gaizki hori, ene jauna, izan bedi ene gainean; zure neskatoa, othoi, mintza bedi zure beharrietara, eta entzun zatzu zure sehiaren solasak.

        25. Ene errege jaunak ez beza, othoi, erorraraz bere bihotzeko gaitzidura Nabal tzar horren gainera; zeren, bere izenaren arabera, zoroa baita, eta zorotasuna da horrekin; bainan nik, zure neskatoak, ez ditut, ene jauna, ikhusi zure muthil igorri ditutzunak.

        26. Orai beraz, ene jauna, bizi bedi Jauna, eta bizi bedi zure arima, ezik Jaunak etzaitu utzi odolean sartzera, eta begiratu darotzu eskua. Eta orai Nabal bezala egin beitez zure etsaiak, eta ene jaunari gaizkia bilhatzen diotenak.

        27. Horren gatik onhets zazu zure neskatoak bere jaunari ekharri dioen ongi-ethorri hau, eta emozuete, zuri, ene jaunari jarraikitzen diren muthilei.

        28. Barkha zazu zure neskatoaren hobena; ezik Jaunak zuri, ene jaunari altxatuko dio iraupenezko etxe bat, zeren Jaunaren guduak gudukatu baititutzu, ene jauna; gaizkia beraz ez bedi zu baithan khausi zure bizitzeko egun orotan.

        29. Ezen baldin norbait altxatzen bada zure kontra, zure arima beharrez, ene Jaunaren arima begiratua izanen da bizidunen moltzoan bezala, zure Jainko Jauna baithan; bada zure etsaien arima birundaka erabiliko da, habalaren oldarrean eta inguraldietan bezala.

        30. Noiz-ere beraz Jaunak egin baitakizketzu zuri, ene jaunari, zuretzat erran izan dituen ongi guziak, eta buruzagi ezarri zaitukeenean Israelen gainean,

        31. Hau ez da zuretzat izanen urrikibidetan, ez-eta ene jaunarentzat bihotzeko beharduretan, ixuri duelakoan hobenik ez duenaren odola, edo zerorrek zure burua aspertu duzulakoan; eta noizere Jaunak ongiz gaindituko baitu ene jauna, orhoituko zare orduan zure neskatoaz.

        32. Dabidek Abigaili ihardetsi zioen: Benedika bedi Israelgo Jainko Jauna, egun ene bidera igorri zaituena, eta benedika bedi zure ahoko bitza;

        33. Benedikatua izan bezaitezi zu, egun odolera goatetik, eta ene burua en eskuz aspertzetik begiratu nauzuna.

        34. Bertzela, ala Israelgo Jainko Jauna! ni zuri gaitz egitetik begiratu nauena, baldin ez bazine laster ene bidera ethorri, etzen bihar goiza argitu arte huntan harrasiari gernua ixurtzen duenik geldituko Nabalen etxean.

        35. Dabidek hartu zituen beraz Abigailen eskutik harek ekharri izan ziozkanak oro, eta erran zioen: Zoaz bakean zure etxerat; huna non entzun dudan zure hitza, eta onhetsi zure begithartea.

        36. Bada, Abigail itzuli zen Nabalen gana: eta hara barazkari handi bat zuela etxean, iduri errege-barazkari bat, eta Nabalen bihotza harro zen, ezen bera hordi-handi zagoen. Abigailek etzioen ez guti ez aski deusere aiphatu biharamun goiza arteo.

        37. Bainan argitzeko, Nabalek bere arnoa zebatu zuenean, bere emazteak erran ziozkan oro, eta Nabalen bihotza barnean hil zen eta egin harri bat bezala.

        38. Eta hamar egun iragan zirenean, Jaunak jo zuen Nabal, eta hil izan zen.

        39. Dabidek Nabal hil zela aditu zuenean, erran zuen: Benedika bedi Jauna, Nabalenganikako ene laidoa xahutu duena, eta bere zerbitzaria gaizkitik begiratu duena; eta Jaunak Nabalen tzarkeria bihurrarazi du haren buruaren gainera. Dabidek igorri zuen beraz Abigailen gana, eta mintzatu zitzaioen hura emaztetzat hartzeko.

        40. Dabiden zerbitzariak ethorri ziren Abigailen gana Karmelera, eta mintzatu zitzaizkon hunela: Dabidek zure gana igorri gaitu, zu bere emaztetzat hartu nahiz.

        41. Xutiturik, Abigail lurrean ahuspez adoran eman zen, eta erran zuen: Huna zure neskatoa, sehi bat bezala izan bedi ene jaunaren zerbitzarien oinen garbitzeko.

        42. Eta berehala jaikirik, Abigail igan zen asto baten gainera, eta bortz neskatxa, haren andreorenak, goan ziren harekin, eta jarraiki zen Dabiden mezulariei; eta egin zen haren emazte.

        43. Dabidek halaber emaztetzat hartu zuen Akinoam Jezrahelgoa, eta biak izan ziren haren emazte.

        44. Saulek ere Mikol, bere alaba, Dabiden emaztea, eman izan zioen Phalti Laisen semeari, zeina baitzen Galimgoa.

XXVI. KAP.

        1. Eta Ziphtarrak Saulen gana ethorri. ziren Gabaara, ziotelarik: Huna Dabid gordea dela Hakilako munhoan, zeina baita mortuaren parrean.

        2. Eta Saul jaiki zen eta jautsi Zipheko mortura, eta harekin hirur mila gizon Israelgo hautetarik, Dabiden bilhatzeko Zipheko mortuan.

        3. Eta Saul kanpatu zen Hakilako Gabaan, zeina baita mortuaren parrean, bidearen gainean. Bada, Dabid mortuan egoten zen. Eta ikhusirik Saul haren ondoan ethorri zela mortura,

        4. Bidali zituen ikhusketariak, eta jakin zuen arras segurki ethorria zela.

        5. Eta Dabid ixilik jaiki zen eta Saul zen tokira ethorri. Ikhusi zituenean non lo egiten zuten Saulek eta Abnerrek, Nerren semeak, erregeren armadako buruzagiak, eta Saul lo bere olhan, eta gainerako jende xehea haren inguruan,

        6. Dabidek erran zioten Akimelek Hethearrari, eta Abisairi, Sarbiaren seme, Joaben anaiari: Nor jautsiko da enekin Saulen kanpetara? Abisaik ihardetsi zuen: Ni jautsiko naiz zurekin.

        7. Dabid eta Abisai goan ziren beraz gabaz populura, eta atzeman zuten Saul etzana eta lo bere olhan, eta haren lantza lurrean landatua haren buruko aldetik; Abner, berriz, eta populua lo erregeren inguruan.

        8. Eta Abisaik erran zioen Dabidi: Jaunak egun zure etsaia zure eskuetan ezarri du. Orai beraz lantza ukhaldi batez lurrean zilhatuko dut, eta bigarrenik ez da beharko.

        9. Dabidek Abisairi ihardetsi zioen: Berautzu hiltzetik; ezen nork bere eskua Jaunaren kristoren gainera hedatuko du, eta hobengabe izanen da?

        10. Eta Dabidek erran zuen: Ala Jainkoa! Jaunak ez badu berak jotzen, edo heriotzeko eguna ez bazaio heldu, edo gudura jautsirik ez bada galtzen, biziko da.

        11. Jaunak begira beneza eskua hedatzetik Jaunaren kristoren gainera: orai beraz buruaren ondoan duen lantza, eta ur edateko untzia har zatzu eta goazen.

        12. Dabidek eraman zituen beraz lantza eta ur edateko untzia, Saulen buruaren ondoan zena, eta goan ziren: eta nihor etzen izan ikhusi eta aditu zituenik, eta iratzarri zenik, zeren Jaunaganikako lo bat hekien gainera erori baitzen.

        13. Eta Dabid bertze aldera iraganik, gelditu ondoan urrunetik mendi-bizkar batean, eta konpasu handi bat hekien artean izan zenean,

        14. Dabidek oihu egin zioten populuari, eta Nerren seme Abnerri, zioelarik: Abner, ez othe duzu ihardetsiko? Eta Abnerrek ihardetsi zuen: Nor haiz hi, oihuka hari haizena eta erregeren asaldatzen?

        15. Eta Dabidek Abnerri erran zioen: Ez othe zare gizona? eta nor da zure idurikorik Israelen? Zertako beraz ez duzu zaindu zure errege jauna? Ezen ostetik norbait sarthu da zure errege jaunaren hiltzera.

        16. Ez da ontsa, zuk egin duzuna. Ala Jauna! zuen jauna, Jaunaren kristo begiratu ez duzuenak, herioaren seme zarete. Ikhusazu beraz orai non den erregeren lantza, eta non den haren buruaren ondoan zen ur-untzia.

        17. Saulek, bada, ezagutu zuen Dabiden mintzoa, eta erran zuen: Mintzo hori ez othe da zurea, ene seme Dabid? Dabidek ihardetsi zioen: Ene mintzoa da, oi ene errege jauna.

        18. Eta erran zuen oraino: Zertako ene jauna dabila bere zerbitzariaren ondotik? Zer egin dut? edo zer gaizki da ene baithan?

        19. Orai beraz, ene errege jauna, entzun zatzu, othoi, zure zerbitzariaren hitzak: Ene kontra subermatzen zaituena Jauna balin bada, usain gozotan har beza sakrifizioa; bainan ordean gizasemeak badira, madarikatuak dira Jaunaren aitzinean, hainek egun bainaute egotzi, Jaunaren primantzan ez nadientzat egon, diotelarik: Habil, zerbitzazkik jainko arrotzak.

        20. Eta orai ene odola lurrera ez bedi ixur Jaunaren aitzinean, Israelgo errege atheratu delakotz kukuso baten ondoan, mendietan epherra bilhatzen den bezala.

        21. Saulek ihardetsi zuen: Bekhatu egin dut; itzul zaite, ene seme Dabid; ezik nihoiz-ere ez darotzut gehiago gaizkirik eginen, zeren egun zure begiek guphidetsi duten ene bizia: ageri da ezik zoroki haritu naizela, eta asko gauzaz jakintsun ez nintzela.

        22. Eta Dabidek hunela ihardetsi zuen: Huna erregeren lantza; erregeren muthiletarik bat athera bedi, eta har beza.

        23. Jaunak, bere zuzentasun eta zintasunaren arabera, sariztatuko du bakhotxa; ezen egun Jaunak ene eskuan ezarri zaitu, eta ez dut ene eskua hedatu nahi izan Jaunaren kristoren gainera.

        24. Eta nola egun zure bizia guphide handi izatu baita ene begietan, hala ene bizia ere izan bedi Jaunaren begietan, eta begira beneza hestura orotarik.

        25. Saulek erran zioen beraz Dabidi: Benedikatua izan bezedi, Dabid, ene semea; egiten abiatzen duzuna, eginen duzu; eta zure ahalak ahal izanen du. Bada, Dabid goan zen bere bidean, eta Saul itzuli zen bere lekhura.

XXVII. KAP.

        1. Eta Dabidek egin zuen bere gogoan: Egun bat edo bertze eroriko naiz Saulen eskuetara. Ez othe da hobe ihes nohan eta itzur nadien Filistindarren lurrera, Saulek etsia har dezantzat, eta utz dezan ene bilhatzea Israelgo bazter orotan? Ihes eginen diot beraz haren eskuari.

        2. Eta Dabid jaiki zen, eta goan zen bera, eta sei ehun gizon harekin, Akis, Maoken seme Jethen errege zenaren gana.

        3. Eta Dabid Akisekin Jethen egotu zen, bera eta bere gizonak; gizon bakhotxa eta bere etxea; Dabid eta bere bi emazteak, Akinoam Jezraheldarra, eta Abigail Nabal Karmelekoaren emaztea.

        4. Sauli berria ekharri zioten Dabidek Jethera zuela ihes egin, eta etzen gehiago haren ondoan ibili.

        5. Bada, Akisi erran zioen Dabidek: Grazia aurkhitu badut zure begietan, lekhu bat emana izan bekit bazterralde huntako hirietarik batean, han egin dezadan ene egoitza; ezik zertako zure zerbitzaria zurekin egonen da errege-hirian?

        6. Horren gatik Akisek egun hartan eman zioen Sizeleg, eta aria hortaz Sizeleg egina izan da Judako erreinuko egungo eguna artean.

        7. Bada, Dabid Filistindarren lurrean egotu izan zen egun guziak heldu izan ziren lau hilabethetara.

        8. Eta Dabid igan zen, eta haren gizonak ere bai, eta harrapakinak egiten zituzten Jesuritik, eta Jerzitik, eta Amalektarretarik; ezen herri hekietako egoiliarrak ziren, behiala Surretik Egiptoko lurrera heltzen zirenak.

        9. Eta Dabidek lur hura guzia jotzen zuen, eta etzuen ez gizonik, ez emaztekirik bizirik uztea; eta harturik ardiak, idiak, astoak, kameluak eta soinekoak, itzultzen zen eta Akisen gana ethortzen.

        10. Bada, Akisek erraten zioen: Noren gainera egin duzu oraikoan? Dabidek ihardesten zuen: Judako hegoaldera, eta Jerameelgo hegoaldera, eta Zeniko hegoaldera.

        11. Dabidek ez gizon bat, ez emazteki bat etzuen bizirik uzten, ez-eta Jethera erakhartzen, erranez: Beldur izateko litake gure kontra mintza litezen. Hola haritu zen Dabid, eta hori izan zen haren legea Filistin-herrian egotu zeno.

        12. Akisek sinheste hartu zuen beraz Dabid baithan, zioelarik: Bidegabe handiak egin diozka bere populu Israeli: izanen da beraz enetzat bethiko zerbitzari.

XXVIII. KAP.

        1. Gerthatu zen, bada, orduko egunetan Filistindarrek bildu zituztela beren armadak eta Israeli gerla emateko eginbidetan jarri zirela; eta Dabidi erran zioen Akisek: Jakizu segurki orai zu eta zure gizonak enekin atheratuko zaretela gerlara.

        2. Dabidek ihardetsi zioen Akisi: Orai jakinen duzu zer eginen duen zure zerbitzariak. Eta Akisek Dabidi erran zioen: Eta nik ene buruaren zain ezarriko zaitut bethi.

        3. Bada, Samuel hil izan zen, eta Israel guziak deithoratu zuen, eta ehortzi zuten Erramathan, bere hirian. Eta Saulek bere lurretik egotzi zituen gaizkinak eta aztiak.

        4. Filistindarrak bildu ziren, eta ethorri, eta kanpatu ziren Sunamen. Saulek ere bildu zuen Israel guzia, eta Jelboera ethorri zen.

        5. Saulek ikhusi zituen Filistindarren kanpak, izitu zen eta haren bihotza ikharatu zen hainitz.

        6. Kontsultatu zuen Jauna, zeinak ez baitzioen ihardetsi ez ametsez, ez aphezez, ez-etare profetez.

        7. Eta Saulek erran zioten bere zerbitzariei: Pithona duen emazteki bat bilha darotazue, eta goanen naiz haren gana, eta haren bidez errekei eginen dut. Eta bere zerbitzariek ihardetsi zioten: Pithona duen emazteki bat bada Endorren.

        8. Aldatu zituen beraz bere soinekoak, eta bertzeen soinekoak jauntzi zituen, eta goan zen bera, eta bi gizon berekin; ethorri ziren gabaz emaztekia gana, eta erran zioen: Pithonaz asma dizadazu eta ilkhiaraz erranen darotzudana.

        9. Eta emaztekiak ihardetsi zioen: Huna badakizu zenbatetarainokoak egin dituen Saulek, eta nola bere lurretik ezeztatu dituen gaizkinak eta aztiak. Zertako beraz zelatak hedatzen diozkatzu ene biziari, hila izan nadientzat?

        10. Eta Saulek zin egin zioen Jaunaz, zioelarik: Ala Jauna! gauza huntaz bidegaberik batere gerthatzen bazaitzu.

        11. Eta emaztekiak erran zioen: Nor ilkhiaraziko darotzut? Saulek ihardetsi zioen: Eraik darotazu Samuel.

        12. Bainan emaztekiak ikhusi zuenean Samuel, oihu handi bat egin zuen, eta Sauli erran zioen: Zertako nauzu enganatu? ezen zu zare Saul.

        13. Erregek erran zioen: Ez izan beldurrik; zer ikhusi duzu? Emaztekiak Sauli ihardetsi zioen: Jainkoak ikhusi ditut luphetik igaiten.

        14. Saulek erran zioen: Nolakoa da? Ihardetsi zuen: Gizon-zahar bat igan da, eta kapa bat du soinean. Saulek ezagutu zuen Samuel zela, eta gurthu zen ahuspez lurrera, eta adoratu zuen.

        15. Bada, Samuelek erran zioen Sauli: Zertako asaldatu nauzu ene eraikitzeko? Saulek ihardetsi zioen: Hestura gaitzean naiz: Filistindarrek gudu emanen darotate, eta Jainkoa gibelatu da ni ganik, eta ez nau entzun nahi izan, ez profeten bidez ez-eta ametsenez; zu deithu zaitut beraz, irakats dizadazuntzat zer egin behar dudan.

        16. Eta Samuelek erran zioen: Zertako hari zaizkit galdeka, Jauna zu ganik gibelatu denean eta zure partidaren gana iragan?

        17. Ezen Jaunak eginen darotzu ene arartekoz mintzatu den bezala, iraiziko du zure eskutik erreinua, eta zure suhi Dabidi emanen dio,

        18. Etzarelakotz ethordun izatu Jaunaren hitzari, eta ez duzulakotz Ameleken gainera jautsarazi haren hasarreko sumindura: hargatik Jaunak egun egin darotzu jasaiten duzuna.

        19. Eta Jaunak Israel ere zurekin batean emanen du Filistindarren eskuetara; eta bihar, zu eta zure semeak enekin izanen zarete; Jaunak halaber Israelen kanpak ezarriko ditu Filistindarren eskuetan.

        20. Saul han berean lurrera erori zen zabal-zabala; ezik Samueten solasek ikharatu zuten; eta indarrik etzen haren baithan, zeren ogirik ez baitzuen jan egun hartan guzian.

        21. Orduan emazteki hura hurbildu zitzaioen Sauli (ezik Saul hainitz nahasia zen), eta erran zioen: Huna zure neskatoa jautsi da zure erranera, ene bizia menturan ezarri dut, eta entzun ditut erran daroztatzun solasak.

        22. Orai beraz zuk ere adi zazu zure neskatoaren hitza, ogi-ahamen bat ezarriko dut zure aitzinean, janez indar har dezazun eta bidea egin ahal dezazun.

        23. Saulek etzuen nahi izan, eta erran zuen: Ez dut janen. Bainan bere zerbitzariek eta emaztekiak bortxatu zuten; eta azkenekotz, hekien erranak entzunik, xutitu zen lurretik eta jarri ohearen gainean.

        24. Bada emazteki harek alhako aratxe bat etxean bazuen, eta higitu zen, eta hil zuen hura; eta irina harturik orhatu zuen, eta erre zituen airisak,

        25. Eta ezarri zituen Saulen eta haren zerbitzarien aitzinean. Jan zutenean, xutitu ziren, eta gau hura guzia bidean ibili ziren.

XXIX. KAP.

        1. Filistindarren armada guziak bildu ziren beraz Aphekera. Israel ere kanpatu zen Jezrahelen zen ithurri baten inguruan.

        2. Bada, Filistindarren satrapak bazoazen ehunen eta milen buruan; Dabid ordean eta bere gizonak azken armadan ziren Akisekin.

        3. Eta Filistindarren aitzindariek Akisi erran zioten: Zer nahi dute Hebrear horiek? Eta Akisek ihardetsi zioten Filistindarren aitzindariei: Ez duzue ezagutzen Dabid, Israelgo errege Saulen zerbitzari izana? Bada asko egun edo urthe enekin dela, eta ez dut erratekorik den gutiena horren baithan khausitu, ene gana ihes egin izan duenetik eta egungo eguna arteo.

        4. Bainan Filistindarren buruzagiak samurtu zitzaizkon, eta erran zioten: Gizon hori gibelerat itzul bedi, eta egon ezarri izan duzun tokian, eta ez bedi gurekin jauts gudura, beldurrez-eta gure kontra jaik dadien gudutan hasi gaiztekeenean; ezen nola eztiaraziko du bertzela bere nausia, ez bada gure buruei jazarriz?

        5. Ez da hori Dabid, zeinari dantzariek kantatzen baitzioten, erranez: Saulek hil ditu mila, eta Dabidek hamar mila?

        6. Akisek deithu zuen beraz Dabid, eta erran zioen: Ala Jauna! zuzena baitzare, eta prestua ene begietan, zure sar-ilkhiak enekin izatu dira kanpetan, eta ez dut zu baithan gaizkirik ttipiena atzeman ene gana ethorri zaren egunetik eta egungo eguna arteo: bainan etzare satrapen gogarako.

        7. Itzul zaite beraz, eta zoazi bakean, eta ez betzatu eri Filistindarren satrapen begiak.

        8. Dabidek erran zioen Akisi: Zer egin dut bada? eta zer khausitu diozu zure zerbitzariari zure aitzinera agertu izan naizen egunetik eta orai arteo, ni ez nadientzat ethor eta guduka errege ene nausiaren etsaien kontra?

        9. Akisek ordean ihardetsi zioen Dabidi: Badakit, ene begietan prestua zare Jainkoaren aingerua bezala: bainan Filistindarren satrapek erran dute: Ez bedi gurekin ethor gudura.

        10. Jaiki zaizte beraz goizik, zu eta zure nausiaren zerbitzari zurekin ethorri direnak; eta gabaz jaiki zaizten ondoan, argitzen hasiko duenean, bideari Loth zaizte.

        11. Hargatik Dabid eta bere gizonak gabaz jaiki ziren, argitzean bideari lotzeko, eta Filistindarren lurrera bihurtzeko. Filistindarrak, berriz, igan ziren Jezrahelera.

XXX. KAP.

        1. Bada, Dabid Sizelegera hirugarren egunean ethorri zenean, Amalektarrek arte hartan Sizelegen gainera oldar egin zuten hegoaldetik, eta jo zuten Sizeleg, eta sutan ezarri.

        2. Emaztekiak handik gathibu eraman zituzten eta xehe eta larri populu guzia. Etzuten nihor hil, bainan berekin eraman zituzten eta goan ziren beren bidean.

        3. Beraz Dabid eta bere gizonak hirira ethorri zirenean, eta suak errea atzeman zutenean, beren emazteak, semeak eta alabak gathibu eremanak,

        4. Dabid eta harekin zen populua abiatu ziren oihuka, eta nigar egin zuten, nigarra hekien baitan agortu arteo.

        5. Dabiden bi emazteak ere, Akinoam Jezraheldarra, eta Abigail, Nabal Karmelekoaren emaztea, gathibu eramanak ziren.

        6. Atsekabe gaitzak hartu zuen Dabid, ezik harrikatu nahi zuen populuak, zeren gizon bakhotxak bihotza uhertua baitzuen bere seme-alaben gatik. Bainan Dabidek indar hartu zuen bere Jainko Jauna baithan.

        7. Eta erran zioen Akimeleken seme Abiathar aphezari: Hurbil dizadazu ephodoa. Eta Abiatharrek ephodoa hurbildu zioen Dabidi.

        8. Eta Dabidek Jauna kontsultatu zuen, zioelarik: Goanen naiz ohoin horren ondotik, eta atzemanen ditut, ala ez? Jaunak ihardetsi zioen: Zoaz ondotik, ezen atzemanen ditutzu dudarik gabe, eta khenduko diozute harrapakina.

        9. Dabid goan zen beraz, bera eta harekin ziren sei ehun gizonak ere, eta heldu ziren Besorreko errekaraino; eta batzu nekhearen gatik baratu ziren.

        10. Bainan Dabid bera jarraiki zen lau ehun gizonekin; ezen berrehun gelditu zioen, nekhearen gatik Besorreko erreka ezin iragan zutenak.

        11. Eta egiptoar gizon bat atzeman zuten larrean eta erakharri zioten Dabidi: eta eman zioten ogia jatera eta ura edatera,

        12. Eta halaber piko merlatuzko zare batetarik puxka bat eta bi floka mahats merlatu. Eta hekiek jan zituenean, gizona itzuli zen bere baithara, eta indarra bihurtu zitzaioen: ezik hirur gau-egunez etzuen ez ogirik jan, ez urik edan.

        13. Dabidek erran zioen beraz: Norena haiz, edo nongoa, eta norat hoa? Ihardetsi zuen: Egiptoar muthil bat naiz, amalektar gizon baten gathibua, bainan ene nausiak utzi nau, zeren herenegun eritzen hasi naizen.

        14. Ezik oldar egir izan dugu Zeretheko hegoaldera, eta Judaren kontra, eta Kaleben hegoaldera, eta suz erre dugu Sizeleg.

        15. Eta Dabidek erran zioen: Eraman ahal nezakek saihera hartara? Ihardetsi zuen: Zin egin dizadazu Jainkoaz ez nauzula hilen ez-eta ene nausiaren eskuetara emanen, eta nik eramanen zaitut saihera hartara. Eta Dabidek zin egin zioen.

        16. Egiptoarrak eraman zuenean, hara non Amalaktarrak etzanak zauden bazter orotan, jaten eta edaten hari zirela, besta-egun bat zelebratzen balute bezala, Filistin-herritik eta Judako lurretik hartu zituzten harrapakin guziaren eta buluzkinen gatik.

        17. Eta Dabidek jo zituen arrats hartarik biharamun arratsa arteo, eta hekietarik etzen nihor itzuri, ez bazen laur ehun gizon-gazte, kameluetara iganik ihes-egin zutenak.

        18. Dabidek athera zituen beraz Amalektarrek hartu guziak, eta athera zituen bere bi emazteak.

        19. Eta ttipitik handiraino deusere etzen galdu, nahiz alaba eta buluzkinetarik; eta ebatsiak izanak, Dabidek oro gibelerat ekharri zituen.

        20. Hartu zituen arthalde guziak eta azienda larria, eta bere aitzinean eragin zioten. Eta orok zioten: Hau da Dabiden harrapakina.

        21. Bada, Dabid ethorri zen, nekheak geldiarazirik ezin jarraiki zitzaizkoen berrehun gizonetara eta Besorreko errekan egoteaz manatu zituenetara. Haukiek ilkhi ziren Dabiden eta harekin zen populuaren aitzinera. Dabid hurbildu zen hekietara eta begitharte onarekin agur egin izan zioten.

        22. Dabidekin goan izan ziren gizonetan gerthatzen ziren gaixtagin eta gizatzar guziek erran zuten: Zeren ez diren gurekin ethorri, iraizi dugun harrapakinetik ez diozute batere emanen; bainan bakhotxari aski izan bekizkio bere emaztea eta haurrak: hekiek hartu-eta, itzul beitez.

        23. Dabidek erran zuen ordean: Anaiak, ez duzue hola eginen Jaunak eman darozkigunez; begiratu gaitu eta gure eskurtara arthiki ditu gure kontra atheratu izan diren ohoinak.

        24. Nihork etzaituztete entzunen solas horren gainean; ezen gudura jautsi denak eta pusken zain gelditu denak, zathi bera izanen dute, eta orobat bereziko zaiote.

        25. Eta hori egina izan zen egun hartarik eta aitzina, jarria eta erabakia eta lege bat bezala Israelen orai arteo.

        26. Dabid Sizelegera ethorri zen beraz, eta harrapakinetik emaitzak bidali ziozkaten Judako zahar bere ahaideei, zioelarik: Jaunaren etsaien harrapakinetik benedizionea har zazue.

        27. Igorri zuen Bethelen zirenei; Erramothen hegoalderat; eta Jetherren,

        28. Aroerren, Sephamothen eta Esthamon,

        29. Errakalen, Jerameelgo hirietan eta Zentko herietan,

        30. Araman, Asango aintziran eta Athaken,

        31. Eta Hebronen, eta Dabid bera eta bere gizonak egotu izan ziren lekhuetan.

XXXI. KAP.

        1. Bada, Filistindarrek gudu ematen zioten Israeli, eta Israeldarrek ihesegin zuten Filistindarren aitzinean, eta hilak erori ziren Jelboeko mendian.

        2. Eta Filistindarrak jauzi ziren Saulen eta haren semeen gainera, eta jo zituzten Jonathas, Abinadab eta Melkisua, Saulen semeak.

        3. Eta Saulen gainera erori zen guduko indar guzia. Arranbelariak jarraiki zitzaizkon eta sakhi gaitza egin zioten arranbelariek.

        4. Orduan Saulek erran zioen bere ezkutariari: Athera zazu zure ezpata eta jo nezazu, beldurrez ethor ditezen ingurebakigabe horiek eta hil nezaten nitaz trufa eginez. Eta ezkutariak etzuen nahi izatu, ezik laztura gaitzak harritua zen; hargatik Saulek hartu zuen ezpata, eta bere burua gainera arthiki zuen.

        5. Haren ezkutariak hori ikhusi zuenean, erran nahi da Saul hila zela, berak ere bere burua ezpatan sarthu zuen eta harekin hil zen.

        6. Hil izan zen beraz Saul, eta haren hirur seme eta haren gizon guziak halaber egun hartan.

        7. Bada, haranaz haindian eta Jordanearen bertze aldean ziren Israeldarrek ikhusi zutenean Israelgo gizonek ihesegin zutela, Saul hil zela eta haren semeak ere, utzi zituzten beren hiriak eta ihesari eman ziren; eta Filistindarrak ethorri ziren, eta han egin zuten beren egoitza.

        8. Gerthatu zen bada biharamunean, Filistindarrak ethorri zirela hilen biluztera, eta atzeman zituzten Saul eta bere semeak Jelboeko mendian etzanak.

        9. Sauli burua moztu zioten eta bere harmetarik biluzi zuten; eta igorri zuten Filistindarren lurrera inguruan, berriaren ematera jainkordeen tenploan eta populuetan.

        10. Eta Saulen harmak ezarri zituzten Astarothen tenploan, haren gorphutza, berriz, dilindan Bethsango harrasian.

        11. Hori aditu zutenean Jabesgalaadtarrek, Filistindarrek Sauli egin ziozkaten guziak,

        12. Bihotz gehienik zutenak oro jaiki ziren, bidean ibili ziren gau guzia eta hartu zituzten Saulen gorphutza eta haren semeenak Bethsango harrasitik; ethorri ziren Jabes Galaadera, eta han erre zituzten.

        13. Eta hartu zituzten hekien hezurrak, eta ehortzi zituzten Jabeseko oihanean, eta zazpi egunez barur egin zuten.