DUTERONOMA

I. KAP.

        1. Haukiek dira solasak Moisek Israel guziari erran ziozkanak Jordanez haindian, mortuko ordokian, itsaso Gorriaren parrean, Pharanen, Thophelen, Labanen eta Haserothen artean, urhe hainitz den tokian,

        2. Horebetik hameka egunen bidean, Kadesbarneraino, Seirgo mendia gaindi ethortzean:

        3. Berrogoigarren urthean, hamekagarren hilabethean, hilabethearen lehen egunean, Moisek erran ziozkaten Israelgo semeei Jaunak hekiei errateaz manatu ziozkan guziak.

        4. Jo zituen ondoan Sehon, Amorthearren errege, Hefebonen egoten zena, eta Og, Basango errege, Astarothen eta Edrain egoten zena,

        5. Jordanez haindian, Moaben lurrean, Moise hasi zen legearen xehatzen, eta erraten:

        6. Gure Jainko Jauna Horeben mintzatu zaiku, erraten darokularik: Aski egotu zarete mendi huntan.

        7. Bihur zaitezte, eta zatozte Amorhearren mendira eta hari hurbil diren bertze lekhu zelhai, menditsu eta beheragoetara, eguerdi-aldera, eta itsas-bazterra gaindi, Kananearren lurrera eta Libango aurkhintzara Ufrateko hibai handiraino.

        8. Eta erran zuen: Horra, eskuetara eman darotzuet, sar zaizte eta goza zazue lur hori, zeina zin eginez Jaunak, agindu baitiote zuen aitei, Abrahami, Isaaki eta Jakobi emanen ziotela berei eta beren ondokoei beren ondotik.

        9. Eta nik orduan erran darotzuet:

        10. Etzezazketet bakharrik egar, zeren zuen Jainko Jaunak berhatu baitzaituztete, eta egun bazarete zeruko izarrak bezenbat.

        11. (Zuen arbasoen Jainko Jaunak oraino berha beza zuen nonbrea asko milaka, eta benedika betzaitzate erran duen bezala.)

        12. Ez naiz bakharrik gai jasaiteko zuen egitekoak, karga eta makhurrak.

        13. Indatzue zuetarik gizon zuhurrak eta jakinak, zeinen bizitzea frogatua izan baita zuen leinuetan, ezar detzatzuentzat zuen buruko.

        14. Orduan ihardetsi darotazue: Ona da zuk egin nahi duzuna.

        15. Eta zuen leinuetarik hartu ditut gizon zuhurrak eta ikhusiak, eta ezarri ditut zuen aitzindari, mila gizonen, ehunen, berrogoi eta hamarren, eta hamarren buruko, zuen argitzeko gauza bakhotxaren gainean.

        16. Eta huneletan manu eman diotet: Entzun zatzue haukiek, eta zuzen dena erabaki zazue, haina izan dadien herritarra edo arrotza.

        17. Ez da ikhustaterik behar batetik bertzera, ttipia hala entzunen duzue nola handia; etzarete begiratuko nor nor den, zeren Jaunaren erabakia doha. Zerbait gaitzik ikhusten baduzue, ekhar zazue ene gana, eta entzunen dut nik.

        18. Manatu narozkitzuen egin beharko zintuzten guziak.

        19. Abiarurik beraz Horebetik, iragan ginen ikhusi duzuen mortu handi eta ikharagarria barna, Amorhearraren mendiko bideaz, gure Jainko Jaunak manatu izan zarokun bezala. Eta Kadesbarnera heldu izan ginenean,

        20. Erran narotzuen: Helduak zarete Amorhearraren mendira, zeina eman gogo baitaroku gure Jainko Jaunak.

        21. Ikusazue zuen Jainko Jaunak ematen darotzueten lurra; igan zaizte eta goza zazue, gure Jainko Jaunak zuen arbasoei erran dioten bezala: ez izan beldurrik, deusek-ere ez betzazte harri.

        22. Orduan hurbildu zinezten guziak ni gana eta erran zinarotedan: Igor detzagun gizonak lurraren begiztatzera; eta erakhuts biazagute zein bidetarik igan behar garen eta zein hiritara egin behar dugun.

        23. Eta nola solas hori ene gogarako baitzen, igorri nituen zuetarik hamabi gizon, leinu bakhotxetik bat,

        24. Zeinak bideari lothurik eta mendietara iganik, goan baitziren Mahats-mulkhoko haraneraino; eta lurra begiz jo ondoan,

        25. Hango fruituetarik harturik, erakhustekotzat lurraren aberastasuna, gutara ekharri zituzten eta erran zarokuten: Ona da gure Jainko Jaunak eman gogo darokun lurra.

        26. Eta etzineten igan nahi izatu, bainan gure Jainko Jaunaren hitzari sinhetsgaitz,

        27. Zuen olhetan erauntsiaka haritu zineten, eta erran zinuten: Jaunak higuin gaitu, eta hargatik erakharri gaitu Egiptoko lurretik, gure arthikitzeko Amorhearraren eskura eta gure xahutzeko.

        28. Norat iganen gare? mandatariek laztu dute gure bihotza, erranez: Oste gaitza da han, eta irazkiz gu baino larriagoa; hiriak handiak dira eta zeruraino hazkartuak: han ikhusi ditugu Enaken semeak.

        29. Eta erran narotzuen: Ez betzaizte izi, eta ez izan hekien beldurrik.

        30. Jainko Jauna, zuen bidari dena, bera zuen alde gudukaturen da, Egipton egin den bezala, guzien agerian.

        31. Eta mortuan (zerorrek ikhusi duzue), zuen Jainko Jaunak ekharri zaituztete, gizon batek besotan ekhartzen ohi duen bezala bere haur ttipia, ibili zareten bide guzian, toki huntara heldu izan zareten arteo.

        32. Eta halere etzinduten sinhetsi zuen Jainko Jauna,

        33. Bidean zuen buruan ibili dena, eta zuen kanpak landatu behar zinduzten tokia berezi duena, gabaz zuei bidea erakhusten zuelarik suaz, eta hedoiezko habeaz egunaz.

        34. Eta Jaunak aditu zuenean zuen erasietako haroa, samurturik zin egin zuen eta erran:

        35. Gizaldi guziz gaixto huntako gizonetarik nihork ez du ikhusiren lur on, zin eginez zuen arbasoei agindu nuen hori.

        36. Lekhat Kalebek Jephonen semeak; ezen harek ikhusiren du, eta hari emanen diot oin-petan erabili duen lurra eta haren semeei ere, zeren jarraiki izan den Jaunari.

        37. Eta ez da harritzerik populuaren alderako gaitzidura hortaz, ene alderat ere zuen gatik samurturik erran duenaz geroz: Ez-eta zu ere etzare han sarthuko;

        38. Bainan Josue Nunen semea, zure zerbitzaria, sarthuko da zure orde; gogoa bero zozu, hazkar zazu, ezen harek Israeli zortera zathituko dio lurra.

        39. Zuen ilobasoak, zeinetaz erasi baituzue gathibu eramatekoak direla, eta zuen Seme, onetik gaizkirako adimendua egun oraino ez dutenak, horiek sarthuko dira agindu lurrean; eta bereri emanen diotetet eta gozatuko dute.

        40. Bainan zuek bihur zaizte; mortura zoazte itsaso Gorriko bideaz.

        41. Orduan ihardetsi zinarotedan: Jaunaren alderat bekhatu egin dugu; iganen gare eta gudukaturen, gure Jainko Jaunak manatu duen bezala. Eta nola harmaturik mendia gora baitzinhoazteten,

        42. Jaunak erran zarodan niri: Errozute: Ez igan, eta ez guduka, ezen ez naiz zuekin; beldur izan zaizte erortzeko zuen etsaien aitzinean.

        43. Mintzatu nintzen, eta ez ninduzuen entzun: bainan Jaunaren manuari bihurri eginez, eta hanpuruskeriaz betheak, mendia gora goan zinezten.

        44. Hargatik, mendietan zagoen Amorhearra ilkhirik, eta zuei bidera atheraturik, jarraiki zitzaitzuen erleak jarraikitzen ohi diren bezala; eta Seirretik Hormaraino hilka eraman zintuzteten.

        45. Eta itzulirik nigarrez zinauztenean Jaunaren aitzinean, etzintuzteten entzun, eta etzituen onhetsi nahi izan zuen othoitzak.

        46. Luzez egotu zinezten beraz Kadesbarnen.

II. KAP.

        1. Eta handik abiaturik, ethorri ginen itsaso Gorrira deraman mortura, Jaunak niri erran zarotan bezala, eta luzez ibili ginen Seirgo mendiaren inguruan.

        2. Eta Jaunak erran zarotan:

        3. Aski ingurakatu duzue mendi hori; zoazte ipharraldera.

        4. Eta populuari manu-egiozu, erraten diozularik: Iraganen zarete Seirren dauden Esauren seme zuen anaien mugak gaindi, eta zuen beldur izanen dira.

        5. Artharekin begira zaizte beraz hekiei jazarrik egitetik; ezen hekien lurretik ez darotzuet emanen oinak egin dezakeen hatza bera ere, zeren Esauri eman baitiot Seirgo mendia gozatzera.

        6. Jatekoak dirutan erosiko eta janen ditutzue; ura erosirik hartuko duzue, eta edanen.

        7. Zure Jainko Jaunak benedikatu zaitu zure eskuetako egintza guzitan; ezagutu du zure bidea, nola iraganen zinduen mortu handi hau, berrogoi urthez zurekin zagoelarik zure Jainko Jauna, eta deus etzauzu eskastu.

        8. Eta iragan gintuenean gure anaia Esauren semeak, Seirren zaudezinak, Elatheko eta Asiongaberreko bide zelhaia barna, ethorri ginen Moabeko mortura deraman bidera.

        9. Eta Jaunak erran zarotan: Ez bezazu gudu eman Moabitarrei, eta ez egin horiei gerlarik: ez darotzut ezen batere emanen horien lurretik, zeren Lothen semeei eman baitiotet Ar gozatzera.

        10. Emitarrak izan ziren horko lehenbiziko egoiliarrak, populu larria eta hazkarra, eta Naiz gorak nola Enaken odolekoak,

        11. Digantetzat iragaiten ziren, eta Enaken semeak bezalakoak ziren. Horren gatik Moabitarrek deitzen dituzte Emitarrak.

        12. Seirren ordean lehenbizitik egotu dira Horhearrak, zeinak iraizirik eta xahuturik, han jarri ziren Esauren semeak, Israelek egin duen bezala bere gozameneko lurrean, zeina Jaunak eman baitio.

        13. Jaikirik beraz Zaredeko errekaren iragaiteko, hartara ethorri ginen.

        14. Bada, Kadesbarnetik Zaredeko errekako iragan-lekhuraino ibili garen denbora, izatu da hogoi eta hemezortzi urthe: orduko gerlarien gizaldia kanpetarik ezezta zedien arteo, Jaunak zin egin izan bezala:

        15. Haren eskua hekien kontra izatu da, galaraztekotzat kanpen erditik.

        16. Eta gudutako gizonak oro hil izan ziren ondoan,

        17. Jauna mintzatu zarotan, zioelarik:

        18. Egun iraganen dituzu Moabeko mugarriak eta Ar deitzen den hiria.

        19. Eta hurbiltzearekin Amonen semeen hauzora, begira zaite hekiei gudu ematetik, eta ez abia gudura: ezen ez darotzut emanen Amonen semeen lurretik, zeren hura Lothen semeei eman baitiotet gozatzera.

        20. Digante lur aiphatua da: eta beihala hartan egotu dira diganteak, Amontarrek Zomzomtarrak deitzen zituztenak.

        21. Populu larria eta saihera handikoa, eta irazkiz Enaktarrak bezain luzea, zeina Jaunak Amontarren aitzinetik xahutu baitzuen, eta hekiek jarrarazi haren orde,

        22. Seirren zauden Esauren semeen alde egin izan zuen bezala, Horhearrak xahutuz, eta hekien lurra emanez Esauren semeei, zeinek gozatzen baitute oraidinokoan.

        23. Hebearrak ere, Haserimen Gazaraino zaudenak, iraiziak izatu ziren Kapadoziarrez, zeinek Kapadoziatik ilkhirik, xahutu baitzituzten, eta hekien lekhuan jarri baitziren.

        24. Jaiki zaizte, eta iragan zazue Arnongo erreka: horra non zure eskura eman dudan Sehon, Hefebongo Amorhearren errege, eta has zaizte haren lurraren gozatzen, eta haren kontra gudu emazue.

        25. Egun abiatuko naiz zure beldurraren eta ikhararen hedatzen zeru guziaren azpian dauden populuen gainera: zure izena entzutearekin izi ditezentzat, eta erditzeko minekin direnak bezala laztuak eta oinhazeak josiak egon ditezen.

        26. Kademotheko mortutik mandatariak igorri nituen beraz bakezko solasekin Sehon Hefebongo erregeri, nioelarik

        27. Iraganen gare zure lurretik, bide handiz ibiliko gare, ez gare makhurtuko ez eskuin ez ezker.

        28. Jatekoak dirutan salzkigutzu, jan dezaguntzat: iguzu dirutan ura, eta haletan edanen dugu. Ez dugu galdegiten iragaitera utz gaitzatzun baizik,

        29. Esauren seme, Seirren daudenek, eta Arren dauden Moabitarrek egin duten bezala, Jordanera hel gaitezen arteo, eta iragan gaitezen gure Jainko Jaunak eman gogo darokun lurrera.

        30. Sehon, Hefebongo erregek etzarokun eman nahi izatu iragan bidea, zeren zure Jainko Jaunak gogortu baitzuen haren izpiritua eta hazkartu haren bihotza, hura zure eskuetara ezartzea gatik orai ikhusten duzun bezala.

        31. Eta Jaunak erran zarotan niri: Horra non hasi naizen Sehonen eta bere lurraren zuri eskuetara ematen; abia zaitezi lur horren gozatzen.

        32. Eta Sehon bere populu guziarekin aitzinera ilkhi zarokun Jasan gudu ematera.

        33. Eta gure Jainko Jaunak eskuetan ezarri zarokun: jo ginduen hura bere seme eta populu guziarekin.

        34. Eta orduan hartu izan gintuen hiri guziak, hango egoiliarrak hilik, gizon, eta emazteki, eta haur; ez ginduen hekietan bakhar bat ere utzi,

        35. Aziendez landan, zeinak erori baitziren gudularien eskuko, eta hirietako buluzkin hartu gintuenez landan.

        36. Aroertik, zeina baita Arnongo errekaren bazterrean, haranean jarria den hiri bat, Galaaderaino ezen izatu ez herririk ez biririk gure eskuei itzuri zenik: gure Jainko Jaunak eskuetaratu zarozkun guziak,

        37. Lekhat Amonen semeen lurra, zeinari ez baikare hurbildu izan, eta Jebokeko errekari dauden guziak, eta mendietako hiriak, eta gure Jainko Jaunak debekatu darozkun lekhuak oro.

III. KAP.

        1. Itzulirik beraz, igan ginen Basango bideaz: eta Og, Basango errege, ilkhi zen gure aitzinera bere populu guziarekin Edrain gudu ematera.

        2. Eta Jaunak erran zarotan niri: Ez izan horren beldur, zeren zure eskuan ezarria baita bere populu guziarekin eta bere lurrarekin: eta horri eginen diozu, Sehon, Amorhearren errege, Hefebonen egotu denari egin izan diozun bezala.

        3. Gure Jainko Jaunak eskuetaratu zarozkun beraz Og ere, Basango errege eta haren populu guzia; eta hiltzeraino jo gintuen,

        4. Ordu berean xahutzen gintuelarik hango hiri guziak. Hiri bakhar bat etzitzaikun itzuri, hirur hogoi hiri, Argobeko bazterra oro, Ogen-pekoa Basanen.

        5. Hiri guziak harrasi gaitzez hazkartuak ziren, athe eta hagekin, aiphatu gabe hiri harrasirik etzutenak khonda ahal baino gehiago.

        6. Eta hil gintuen egoiliarrak, Sehon, Hefebongo erregeri egin ginarozkien bezala, herrausten gintuelarik hiri guziak, gizon, emazteki eta haurrak hilez:

        7. Eraman gintuen ordean aziendak eta hirietako buluzkinak.

        8. Ordu hartan jabetu ginen beraz lurraz, Jordanez hunaindian ziren Amorhearren bi erregeen eskutik, Arnongo errekatik Hermongo mendiraino,

        9. Zeina Sidoniarrek deitzen baitute Sarion, era Amorhearrek Sanir:

        10. Hartu gintuen ordokiko hiri guziak, eta Galaadeko eta Basango lur guzia, Selkaraino eta Edrairaino zeinak baitira Ogen-peko hiriak Basanen.

        11. Og, Basango errege, bakharrik ezen gelditua zen diganteen odoletik. Erakhusten dute haren burdinazko ohea, zeina baita Errabathen, Amonen semeen hirian: luzera ditu bederatzi beso, eta zabalera lau, gizonaren ukharaieko besoaren neurritik.

        12. Eta lurraren gozamenetan sarthu ginen orduan Aroertik, zeina baita Arnongo errekaren bazterrean, Galaadeko mendiaren erdiraino: eta Errubeni eta Gadi eman niozkaten hango hiriak.

        13. Galaadeko bertze zathia ordean, Basan guzia, Ogen-pekoa, eta Argobeko lurra oro eman nituen Mansferen leinu erdiari. Eta Basan guzia deitzen da Diganteen lurra.

        14. Jair, Manaseren semeak gozatzen du Argobeko lurra oro Jesuriko eta Makatiko mugetaraino. Eta Basan deithu zuen bere izenetik Haboth Jair, erran nahi baita Jairen herriak, egungo eguna arteo.

        15. Halaber Makirri eman nioen Galaad.

        16. Eta Errubenen eta Gaden leinuetakoei eman niotzaten Galaadeko lurretik Arnongo errekara, errekaren erdiraino, eta mugak Jebokeko errekaraino, zeina baita Amonen semeen zedarria;

        17. Eta mortuko zelhaia, eta Jordanea, eta Zeneretheko mugak Mortuko itsasoraino, zeina baita guziz guzia, Phasgako mendi azpian iguzki-haize alderat.

        18. Ordu hartan manu eman narotzuen, nioelarik: Zuen Jainko Jaunak lur hau ematen darotzuete ondokoen ondoko; gizon hazkar guziak zoazte harmaturik Israelgo seme zuen anaien aitzinean,

        19. Zuen emazte, haur eta aziendak utzirik. Badakit ezen abere hainitz baditutzuela, eta egon beharko dira nik eman darozkitzuetan hirietan,

        20. Jaunak zuen anaiei eman dezoten arteo phausua, zuei eman izan darotzueten bezala, eta berek ere goza dezaten arteo Jaunak Jordanez haindian eman gogo dioten lurra: orduan norbera itzuliko da nik zuei eman lurraren gozatzera.

        21. Josueri halaber ordu hartan eman nioen manu, erraten nioelarik: Zure begiek ikhusi izan dute errege horiei biei zer egin izan dioeten zuen Jainko Jaunak orobat eginen dioete erreinu guziei zeinetara iragan beharrak baitzare.

        22. Ez bezedi izan hekien beldur: ezen zuen Jainko Jauna zuen alde gudukaturen da.

        23. Ordu hartan othoitz egin izan nioen Jaunari, nioelarik:

        24. Jainko jauna, abiatu zare zure sehiari erakhusten zure handitasuna eta zure esku guziz hazkarra: ezen ez da ez zeruan ez lurrean bertze Jainko bat zure egintzak egin detzakeenik, ez-etare zure indarrari hurbiltzeko denik.

        25. Iraganen naiz beraz, eta ikhusiren ditut Jordanez haindiko lur guziz on hura, eta mendi guziz eder hura eta Libana.

        26. Eta Jauna samurtu zitzaitan zuen gatik; ez ninduen entzun izan, bainan erran zarotan: Aski da zuri; ez niri gehiago hortaz aipha.

        27. Igan zaite Phasgako gainera, eta zure begiak inguruan erabil zatzu mendebalera eta ipharrera, hegoara eta iguzki haizera, eta begira zazu; ezen ez duzu iraganen Jordaneko ur hori.

        28. Manu emozu Josueri, hazkar eta borthitz zazu hura; ezen hura bera goanen da populu hunen aitzinean, eta harek zathituko dioete ikhustera zoazen lurra.

        29. Eta haranean egotu izan ginen, Phogorreko tenploaren parrean.

IV. KAP.

        1. Eta orai, Israel, entzun zatzu nik irakhasten darozkitzutan manamendu eta erabakiak, haukiek bethez bizi zaitezentzat, eta sarthurik goza dezazuntzat zuen aiten Jainko Jaunak ematera dohakizuen lurra.

        2. Ez duzue berhatuko nik erraten darotzuetan hitzari, eta ez diozue khenduko: begira zatzue zuen Jainko Jaunaren manamendu nik ematen darozkitzuetanak.

        3. Ikhusi dituzte zuen begiek Jaunak egin dituen guziak Beelphegorren kontra, nola zuen erditik xahutu dituen haren adoratzaileak oro.

        4. Bainan zuek, zuen Jainko Jaunari iratxikiak zaudeztenak, guziak egungo eguna arteo bizi zarete.

        5. Badakizue manamenduak eta erabakiak zuei irakhatsi darozkitzuetala, ene Jainko Jaunak niri manatu bezala: hola betheko ditutzue gozatzera zohazten lurrean.

        6. Eta begiratuko eta egitatez betheko ditutzue. Hau da ezen zuen zuhurtzia eta adimendua populuen aitzinean, non entzunik lege haukiek oro, erranen baitute: Horra populu bat zuhurra eta adimendutakoa, jendaki bat handia.

        7. Ez da bertze jendaia bat hain handia, zeinak baitituke jainkoak hurbiltzen zaizkoenak, gure Jainkoa gure othoitz guzietan lekhuko den bezala.

        8. Ezen non da bertze jendaia bat hain ederretsia, non baitituzke zeremonia, erabaki zuzen eta lege bat osoa, nik egun zuen begien aitzinean ezarriko dudana bezalakoa?

        9. Arduratsuki begira zatzu beraz zure burua eta zure arima. Ez ahantz zure begiek ikhusi izan dituzten gauzak, eta ez beitez gal zure gogotik zure bizitzeko egun orotan. Irakhatsiren diozkatzute zure seme eta ilobasoei,

        10. Zure Jainko Jaunaren aitzinean Horeben jarri zinen egunetik, Jauna niri mintzatu izan zenean, zioelarik: Populua ene aitzinera bilaraz zazu, orok entzun detzaten ene hitzak lurraren gainean bizi diren guziko ikhas dezaten ene beldur izaten, eta beren semeei ere irakhats diotzotentzat.

        11. Eta mendia sutan zagoelarik zeruetaraino, hurbildu zineten haren oinetara: eta han ziren ilhunbeak, hedoiak eta gobela.

        12. Eta suaren erditik mintzatu zitzaitzuen Jauna. Aditu izan zinuten haren solasetako mintzoa, eta moldurarik batere ikhusi etzinuten.

        13. Eta erakhutsi zarotzueten begiratzeko manatu zarotzuen batasuna, eta hamar manamenduak ere, har-lauzetan iskribatu izan zituenak.

        14. Eta orduan manatu zarotan irakhats netzatzuen zeremonia eta erabakiak begiratu beharko zinituztenak gozatzera zohazten lurrean.

        15. Arduratsuki zain zatzue beraz zuen arimak. Ez duzue idurikeriarik batere ikhusi izan, Horeben suaren erditik Jauna zuei mintzatu zen egunean:

        16. Beldurrez-eta lilurakeriaz zuentzat egin zinezaten giza edo ema iduri edo itxura zerbait,

        17. Edo lurraren gainean diren edozein abereena, edo zeru-pean hegaldatzen diren hegastinena,

        18. Edo lurrean herrestatzen diren zierpeena, edo luphean uretan egoten diren arrainena:

        19. Eta beldurrez, begiak zerurat altxatu-eta, ikhus zinetzaten iguzkia, ilhargia eta zeruko izarrak oro, eta enganioak liluraturik hekiek adora zinetzaten, eta gur egin zinezoten Jaunak zeru-pean diren jendaki guzientzat egin izan dituen argizagiei.

        20. Bada zuek Jaunak hartu zaituzte eta atheratu Egiptoko burdinazko sutegitik, izatea gatik bere primantzako populu bat, egungo egunean den bezala.

        21. Eta Jauna ene kontra samurtu da zuen erasien gatik, eta zin egin du ez dudala Jordaneko ura iraganen, eta ez naizela sarthuko zuei ematera dihoakizuen lur guziz onean.

        22. Huna bada hiltzen naizela toki huntan eta ez dudala iraganen Jordanea; zuek iraganen duzue, eta gozatuko zarete lur eder hartaz.

        23. Israel, berautzu behinere ahantz zure Jainko Jaunak zurekin egin duen batasuna: berautzu egin Jaunak egitetik debekatu darozkitzun hekien itxura bernuzaturik;

        24. Zeren zure Jainko Jauna su erregarri bat, Jainko bekhaizkor bat baita.

        25. Semez eta ilobasoz aitatzen bazarete, eta lur hartan egoten, eta zoraturik egiten baduzue itxura zerbait, gaizkia zuen Jainko Jaunaren aitzinean eginez, hura hasarrera jauzarazteko;

        26. Zerua eta lurra egun lekhuko galdegiten ditut, laster xahutuak izanen zaretela, Jordanea iraganik gozatzera zohazten lurretik; etzarete han luzez egonen, bainan ezeztatuko zaituztete Jaunak,

        27. Eta barraiatuko jendaia guzietara, eta gutiak geldituko zarete jendaien artean, zeinetara eramanen baitzaituzte Jaunak.

        28. Eta han zerbitzatuko ditutzue jainkoak gizonen eskuz eginak zurez eta harriz, ikhusten ez dutenak, aditzen ez dutenak, jaten ez dutenak, usnatzen ez dutenak.

        29. Eta han zuen Jainko Jauna bilhatzen duzuenean, aurkhituren duzue, baldin hargatik bilhatzen baduzue zuen bihotz oroz eta zuen arimako atsekabe guziz.

        30. Aitzinetik erranak zaizkitzuen guziek atzeman zaituzteten ondoan, noizbait bihurtuko zarete zuen Jainko Jauna ganat, eta entzunen duzue haren boza,

        31. Zeren zuen Jainko Jauna, Jainko urrikalmendutsu bat baita: etzaituztete utziko, ez-eta alde bat xahutuko, ez-etare ez du ahantziko zuen aitekin zin eginikako batasuna.

        32. Galde egizu beihalako egunez, zure aitzinean izatu direnez, Jainkoak lurraren gainean gizona egin izan zuenetik, heian zeruaren buru batetik bertzeraino horrelakorik nihoiz egin izan den, edo egundaino ikhusi,

        33. Populu batek aditzeko suaren erditik mintzatzen den Jainkoaren mintzoa, zuek aditu duzuen bezala, eta bizi zarete oraino;

        34. Heian Jainkoak egin izan duen sarthu dela eta beretzat hartu duela jendaki bat jendaien erditik frogapenez, seinalez eta sendagailaz, guduz, esku hazkarrez eta beso zabalez, eta izigarriko agerpenez, zuentzat zuen Jainko Jaunak Egipton egin izan duen bezala, zuen begien aitzinean;

        35. Jakin dezazuentzat Jauna bera dela Jainkoa, eta hartaz bertzerik ez dela.

        36. Zerutik adiarazi darotzuete bere mintzoa, zuen argitzeko, eta lurraren gainean erakhutsi darotzuete bere su guziz handia, eta haren hitzak aditu ditutzue suaren erditik,

        37. Zeren zuen aitak maithatu baititu, eta hekien ondotik hautatu duen hekien ondoregoa. Eta Egiptotik atheratu zaituztete zuen aitzinean zihoalarik bere indar handian,

        38. Zuen sarpenean xahu zetzantzat jendaia guziz handiak eta zuek baino azkarragoak; eta sarraraz zetzaztentzat, eta gozatzera eman zetzazuen hekien lurra, egungo egunean ikhusten duzuen bezala.

        39. Jakin zazue beraz egun eta gogoan har zazue Jauna bera dela Jainkoa zeru gainean eta lur beherean, eta bertzerik ez dela.

        40. Begira zatzue beraz orai nik ematen darozkitzuetan haren manu eta manamenduak, ongi gertha dakizuen zuei, eta zuen semeei zuen ondotik, eta luzez egon zaitezten zuen Jainko Jaunak eman gogo darotzueten lurrean.

        41. Orduan Moisek berezi zituen Jordanez haindian hirur hiri iguzki-haize alderat,

        42. Hekietarat itzur zedintzat bere lagunari ustekabeko heriotzea eman ziokeena, hura bere etsai izatu gabetarik ez egun bat ez eta bi egun lehenago, eta hiri hekietarik batera ihes egin ahal zezantzat.

        43. Hiri hekiek ziren Bosor mortukoa, zeina baita Errubenen leinuko lur ordokian; Erramoth Galaadekoa, zeina baita Gaden leinuan; eta Golan Basangoa, zeina baita Manaseren leinuan.

        44. Hori da legea Moisek Israelgo semeen aitzinean ekharri zuena,

        45. Eta horiek dira lekhukotasunak, zeremoniak eta erabakiak Israelgo semeei erran ziozkatenak, Egiptotik atheratu zirenean,

        46. Jordanez haindian, Phogorreko tenploaren parreko haranean, Hefebonen egotu eta Moisek jo izan zuen Sehon Amorhearren erregeren lurrean. Eta Israelgo semeek, Egiptotik ilkhirik,

        47. Gozatu zuten haren lurra eta Og Basango erregearena, horiek baitziren Amorhearren bi erregeak, Jordanez haindian zaudenak iguzki-haize alderat,

        48. Aroerdik, zeina baita Arnongo erreka bazterrean, Siongo mendiraino, zeina orobat deitzen baita Hermon,

        49. Ordoki guzia Jordanez haindian, iguzki-haize alderat, Mortuko itsasoraino, eta Phasgako mendi azpiraino.

V. KAP.

        1. Eta Moisek deithu izan zuen Israel guzia, eta erran zioen: Adi zatzu, Israel, zeremonia eta erabaki nik zuen beharrietara heltzen ditudanak: ikhas zatzue eta obretan ezar.

        2. Gure Jainko Jaunak gurekin Horeben batasun egin izan du.

        3. Ez du gure aitekin egin patu, bainan bai gurekin, orai hemen garen eta bizi garenekin.

        4. Mendian bekhoz bekho suaren erditik mintzatu izan zaiku.

        5. Orduan Jaunaren eta zuen artean ni izatu naiz ararteko eta bitarteko, haren solasak zuei ekhartzeko; ezen suaren lotsa zineten, eta etzineten igan, eta erran zuen:

        6. Ni naiz zure Jainko Jauna, Egiptoko lurretik eta gathibutasuneko etxetik atheratu zaitudana.

        7. Ez duzu jainko arrotzik ene aitzinean izanen.

        8. Ez duzu zuretzat eginen eskuzko jainkorik ez-etare itxurarik zeru gainean diren gauzenik, ez lur beherean direnenik, ez-eta uretan luphean direnenik.

        9. Ez ditutzu hekiek adoratuko, ez-etare zerbitzatuko. Ni naiz ezen zure Jainko Jauna, Jainko bekhaizkorra, aiten gaixtakeria haurretan bilhatzen dudana hirugarren eta laugarren belhaunean ere ni gaitzirizkotan nadukatenen baithan,

        10. Eta mila miletan ondokoen-ondoko guphidesten ditudana ni maite nautenak eta ene manamenduak begiratzen dituztenak.

        11. Ez duzu alferretan erabiliko zure Jainko Jaunaren izena: zeren ez baita gaztigurik gabe geldituko haren izena gauza hutsetan erabiliko duena.

        12. Begira zazu larunbateko eguna, haren sainduesteko, zure Jainko Jaunak manatu izan darotzun bezala.

        13. Sei egunez hariko zare lanean, eta eginen ditutzu zure egiteko guziak.

        14. Zazpigarren eguna larunbatekoa da, erran nahi da zure Jainko Jaunaren phausua. Hartan ez duzu lanik batere eginen, ez zuk, ez zure semeak, ez alabak, ez muthilak, ez neskatoak, ez idiak, ez astoak, ez edozein aziendak, ez zure atheen barnean den arrotzak: zure muthil-neskatoak zu bezala phausa ditezentzat.

        15. Orhoit bekizue zerorrek Egipton gathibu egotu zaretela, eta handik zuen Jainko Jaunak ilkhi zaituztela esku hazkarraz eta beso zabalaz. Horren gatik manatu darotzuete begira dedazuen larunbateko eguna.

        16. Ohora zatzu zure ait-amak, zure Jainko Jaunak manatu darotzun bezala, luzez bizi zaiten, eta ongi gertha dakizuntzat zure Jainko Jaunak eman gogo darotzun lurrean.

        17. Ez duzu hilen.

        18. Etzare linburkerian khutsatuko.

        19. Ez duzu ohointzarik eginen.

        20. Ez duzu lagunaren kontra gezurrezko lekhukotasunik erranen.

        21. Ez duzu irritsik ekharriko lagunaren andreari, etxeari, landari, muthilari, neskatoari, idiari, astoari, eta haren edozein gauzari.

        22. Horiek dira hitzak Jaunak mendian suaren erditik zuen oste guziaren aitzinean goraki erran zituenak, gehiagokorik gabe: eta horiek iskribatu zituen niri eman zarozkitan bi har-lauzen gainean.

        23. Bainan zuek mintzoa ilhunbeen erditik aditurik, eta mendia sutan ikhusirik, ni gana hurbildu zinezten leinuetako buruzagiak, eta adinez zaharrenak, eta erran zinarotedan:

        24. Horra non gure Jainko Jaunak erakhutsi darozkun bere maiestatea eta handitasuna: haren mintzoa suaren erditik entzun dugu; eta frogapen egun egin izan dugu, Jainkoa gizonari mintzaturik, gizona bizirik gelditu dela.

        25. Zertako beraz hilen gare eta iretsiko gaitu su guziz handi horrek? Ezen baldin berriz aditzen badugu gure Jainko Jaunaren mintzoa, hilen gare.

        26. Zer da edozein haragi, suaren erditik mintzatzen den Jainko biziaren mintzoaren entzuteko, eta bere bizi ahal izatekotzat gero?

        27. Hobekitzat zu hurbil zaitezi: eta adi zatzu gure Jainko Jaunak erranen darozkitzun guziak: gero guri erranen darozkigutzu, eta guk entzun-eta, hekiek eginen ditugu.

        28. Hori entzun zuenean Jaunak, erran izan zarotan: Aditu izatu dut populu horrek zuri erran dituen solasetako mintzoa; ongi erranak dira guziak.

        29. Nork eginen du izan dezaten halako gogo bat, non ene beldur izanen baitira, eta ordu oroz begiratuko baitituzte ene manamendu guziak, ongi hel ditezen bethi guzian berak eta beren semeak?

        30. Zoaz eta errozuete: Bihur zaitezte zuen olhetara.

        31. Eta zu zaude enekin, eta erranen darozkitzut zuri ene manamenduak, zeremoniak eta erabakiak; zeinak irakhatsiren baitiozkatzuete, bethe detzatentzat nik gozatzera eman gogo diotedan lurrean.

        32. Begira zatzue beraz eta egin Jainko Jaunak zuei manatu dituenak: etzarete ez eskuinera ez ezkerrera makhurtuko:

        33. Bainan zuen Jainko Jaunak manatu bideaz ibiliko zarete, bizi zaiteztentzat, ongi gertha dakizuen, eta zuen egunak luza ditezen zuen gozameneko lurrean.

VI. KAP.

        1. Haukiek dira manamendu, zeremonia eta erabakiak zuen Jainko Jaunak manatu dituenak, nik zuei irakhasteko, eta zuek bethetzeko gozatzera orai zohazten lurrean:

        2. Zuen Jainko Jaunaren beldurra izan dezazuentzat, eta begira detzatzuen haren manu eta manamendu guziak, nik mezutzen darozkitzuetanak zuei, zuen semeei eta ilobasoei, zuen biziko egun orotako, luza ditezentzat zuen egunak.

        3. Adi zazu, Israel, eta begira, Jaunak zuri manatuak egin detzatzun, eta ontsa gertha dakizuntzat, eta berhatuz goan zaitezentzat, zure arbasoen Jainko Jaunak agindu darotzun bezala esne eta ezti darioen lurra.

        4. Adi zazu, Israel: Gure Jainko Jauna, Jaun bakharra da.

        5. Zure Jainko Jauna maithatuko duzu zure bihotz guziaz, zure arima guziaz, zure indar guziaz.

        6. Eta zure bihotzean izanen dira egun nik manamendutan ematen darozkitzutan hitz haukiek:

        7. Eta erranen diozkatzu zure semeei, eta zure gogoa haukietan erabiliren duzu zure etxean jarria zaudezinean, bidean zabiltzanean, lotarakoan eta atzartzean.

        8. Eta lothuko dituzu orhoitgailu bat zure eskuan bezala, izanen eta erabiliko dira zure bi begien artean;

        9. Eta iskribatuko dituzu zure etxeko athelasean eta atheetan.

        10. Eta zure Jainko Jaunak zure arbaso Abrahami, Isaaki eta Jakobi zin eginez agindu dioeten lurrean sarrarazi zaitukeenean; eta eman darozkitzukeenean zuk egingabeko hiri handi eta guziz onak,

        11. Zuk egingabeko etxe onthasun guziez betheak, zuk zilhatugabeko urtegiak, zuk landatugabeko mahasti eta olibadiak;

        12. Eta jan dukezuenean, eta asea zaretekeenean:

        13. Arduratsuki begira zaite ahanztetik Jauna, Egiptoko lurretik, gathibutasuneko lurretik ilkhi zaituena. Zure Jainko Jaunaren beldur izanen zare, hura bakharrik zerbitzatuko duzu, eta zin haren izenaz eginen duzu.

        14. Zuen inguruan diren edozein jendakiren jainko atzeen ondotik ibiliko etzarete,

        15. Ezen Jainko bekhaizkorra da, zure erdian den Jainko Jauna, beldurrez-eta zure kontra suta dadien Jaunaren hasarrea, eta khen zaitzan lurraren gainetik.

        16. Ez duzu frogapenetan ezarriko zure Jainko Jauna Froga-lekhun egin izan duzun bezala.

        17. Begira zatzu zure Jainko Jaunaren manamenduak, lekhukotasun eta zeremonia mezutu darozkitzunak;

        28. Eta egizu Jaunaren aitzineko on eta gogaragarri dena, ontsa gertha dakizun, eta sarthurik goza dezazun lur guziz on hura, zeinetaz Jaunak zin egin baitu zure arbasoei,

        19. Zure etsai guziak zure aitzinean xahutuko dituela, erran izan duen bezala.

        20. Eta geroan zure semeak galde eginen darotzunean, dioelarik: Zer erran nahi dute lekhukotasun horiek, zeremonia eta erabaki gure Jainko Jaunak mezutu darozkigunek?

        21. Erranen diozu: Faraonen gathibu ginen Egipton, eta Jaunak esku hazkarrean eraiki gaitu Egiptotik;

        22. Ikhuskari eta sendagaila handiak eta gogorrenak Egipton egin izan ditu gure begien aitzinean Faraonen eta haren etxe guziaren kontra,

        23. Eta handik eraiki gaitu, sararazirik eman zezagun lurra, zeinaren gainean zin egin baitzuen gure aitei.

        24. Eta Jaunak manatu daroku begira detzagun lege horiek oro, eta gure Jainko Jaunaren beldur izan gaitezen, ontsa hel gaitezentzat gure bizitzeko egun guzietan, egun gerthatzen den bezala.

        25. Eta gure alderat urrikalmendutsu izanen da, baldin begiratzen eta bethetzen baditugu haren manamendu guziak gure Jainko Jaunaren aitzinean, manatu izan darokun bezala.

VII. KAP.

        1. Eta gozatzera sarthuko zaren lurrera zure Jainko Jaunak barneratuko zaituenean, eta zure aitzinean xahutuko dituenean jendaki asko, Hethearrak, eta Jerjesearrak, eta Amorhearrak, Kananearrak, eta Pherezearrak, eta Hebearrak, eta Jebusearrak, zazpi jendaia zu baino osle hainitz handiagokoak eta hazkarragoak;

        2. Eta zure Jainko Jaunak zuri eskura emanen darozkitzunean, joko dituzu heriotzeraino. Ez duzu hekiekin batasunik eginen, eta etzazkiote urrikalduko;

        3. Eta ez duzu hekiekin ezkontzarik josiko. Ez diozu zure alabarik haren semeari emanen, eta ez duzu haren alabarik zure semeari onhetsiko,

        4. Zeren-eta zure semea bilduko baitu niri ez jarraikitzera, eta nahiago izatera jainko atzeak zerbitzatu; eta jauziko da Jaunaren hasarrea, eta ordu berean xahutuko zaitu.

        5. Aitzitik lehenago hau eginen diozu: lurrerat arthikatzu haren aldareak, phorroka zatzu haren jainkomoldeak, ebak lukuak, eta erre itxura bernuzatuak;

        6. Zeren baitzare zure Jainko Jaunari sainduetsi populu bat. Zure Jainko Jaunak zu hautatu zaitu, izan zakiozkientzat populu bere-berea lurraren gainean diren populu guzien artetik.

        7. Jauna ez da zuei batu, eta etzaituztete hautatu bertze populu guziak ostetan xitzen zintuztelakotz, bertze populuak oro baino aphurragoak zineztenean:

        8. Bainan bai zeren Jaunak maithatu baitzaituztete eta begiratu baitu zuen arbasoei egin zioeten zina: eta esku hazkarrean eraiki zaituztete, eta gathibutasuneko etxetik berrerosi, Faraon Egiptoko erregeren eskutik.

        9. Eta jakinen duzu nola zure Jainko Jauna bera den Jainko hazkar eta fidela, bere patua eta urrikalpena mila gizalditaraino begiratzen diotena bera maite dutenei eta bere manamenduen zaintzaileei:

        10. Eta berehala bihurtzen diotena gaitzirizkotan dadukatenei, haletan non ezeztatzen baititu, eta luzatzen ez baitu, han berean merezitua bihurtuz.

        11. Begira zatzu beraz manamendu, zeremonia eta erabaki nik egun bethetzeaz mezutzen darozkitzutanak.

        12. Baldin erabaki haukiek entzun ondoan, idukitzen eta bethetzen badituzu, zure Jainko Jaunak ere begiratuko darozkitzu batasuna eta zure arbasoei zin eginez agindurikako urrikalpena;

        13. Eta maithatuko zaitu, eta berhatuko, eta benedikatuko ditu zure sabeleko fruitua, eta zure lurreko fruitua, ogia eta mahatsa, olioa eta abere larriak, eta ardi-arthaldeak, lur hartan, zeina zuri emanen zarotzula zin egin baitiote zure arbasoei.

        14. Benedikatua izanen zare populu guzien artean. Zure baithan ez da izanen urrix-orotsetan agorrik, ala gizonetan, ala abereetan.

        15. Jaunak zu ganik urrunduko ditu ahuldura guziak; ez ditu zure gainera ekharriko ezagutu dituzun Egiptoko gaitz guziz gaixtoak, bainan helduko ditu zure etsai guzien gainera.

        16. Iretsiko ditutzu zure Jainko Jaunak eskuetaratuko darozkitzun populu guziak. Zure begiak ez ditu guphidez utziko, eta ez ditutzu hekien jainkoak zerbitzatuko, zure galbide izan ez ditezentzat.

        17. Egin bazineza zure baithan: Jendaia horiek ni baino ostez gehiago dira, nola xahutuko ahal ditut?

        18. Ez lotsa, bainan orhoit bekizkitzu zure Jainko Jaunak Faraoni eta Egiptoar guziei egin diotena,

        19. Zure begiek ikhusi dituzten izurri gaitzak, eta ikhuskariak, eta sendagailak, eta esku hazkarra, eta beso zabala, zure Jainko Jaunak erabiliak zure eraikitzeko, lotsatzen zaituzten populu guziei hala-hala eginen diote.

        20. Gainerako, zure Jainko Jaunak listorrak ere igorriko ditu hekien gainera, oro xahu detzaneraino, eta gal detzaneraino zuri itzuriak eta gorde ahal izan direnak.

        21. Etzare hekien beldur izanen, zeren zure erdian baita zure Jainko Jauna, Jainko handi eta ikharagarria.

        22. Jendaia hekiek berak urthuko ditu zure aitzinean emeki-emeki eta zathika. Ezin xahutuko ditutzu oro batean, beldurrez-eta lurreko basa ihiziak berha ditezen zure kontra.

        23. Eta zure Jainko Jaunak eskuetara emanen darozkitzu, eta herioz joko ditu arras xahutuak izan ditezen arteo.

        24. Eta hekien erregeak eskuetaratuko darozkitzu, eta zeruen-petik ezeztatuko ditutzu hekien izenak: nihork ezin buru eginen darotzu hekiek zathikatu dituzun arteo.

        25. Hekien obra bernuzatuak suz erreko dituzu: ez duzu irritsik izanen urhe eta zilhar halako egiten erabiliarentzat; eta hekietarik ez duzu zuretzat deusere hartuko, etzedientzat hobendun jar, zeren-eta hats baitzaizko zure Jainko Jaunari.

        26. Eta idolatik ez duzu den-gutiena zure etxean sarthuko, anathema bilhaka etzedientzat, hura bera den bezala. Higuin izanen duzu hala nola-nola puska zikhin bat, eta gauza khutsakor, eta satsu bat bezala hats izanen zaitzu, zeren den anathema.

VIII. KAP.

        1. Ardurarekin zaude egun nik manatzen darozkitzudan manamendu guzien begiratzera, bizi ahal izan zaitezentzat, eta berha zaitezen, eta sarthurik goza dezazun lurra, zeintaz Jaunak zure arbasoei zin egin izan baitu.

        2. Eta orhoituren zare bide guziaz zeintaz Jaunak berrogoi urthez mortua barna erakharri baitzaitu, zure gaztigatzeko, eta frogatzeko, eta agerian ezartzeko zure bihotzaren barnean zagoena, heian haren manamenduak zainduko zintuen, ala ez.

        3. Jateko eskasiaz jo zaitu, eta mana, zuk eta zure aitek ezagutzen etzindutena, hazkurritzat eman izan darotzu, zuri erakhustekotzat gizona ez dela ogi hutsean bizitzen bainan Jaunaren ahotik ilkhitzen den hitz guzitan.

        4. Huna berrogoi urthe, larrua estaltzen zarotzun soinekoa, ez dela behinere ihetxeduraz hautsi, eta zure oinetakoak ez direla phorrokatu:

        5. Zure gogoan iharduk dezazuntzat, gizonak bere semea argitzen duen bezala, orobat argitu zaituela zure Jainko Jaunak;

        6. Begira detzatzuntzat zure Jainko Jaunaren manamenduak, eta haren bidean ibil zaitezen, eta haren beldurra izan dezazun.

        7. Ezen zure Jainko Jaunak sarraraziko zaitu lur on batean, laes eta ur eta ithurrietako lurrean, zeinetako mendi zelhaietara erausten baitira ibaien sorth-buruak:

        8. Ogi, garagar eta mahats lurrean, zeintan sortzen baitira pikoak, mingranak eta olibak: olioaren eta eztiaren lurrean;

        9. Zeintan eskasiarik batere gabe janen baituzu zure ogia, eta gauza guzietako nasaiziaz gozatuko baitzare; zeintako harriak burdinak baitira eta zeintako mendietarik atheratzen baitira kobre mokhorrak:

        10. Jan eta ase ondoan, benedika dezazuntzat zure Jainko Jauna eman darotzun lur guziz ona gatik.

        11. Atzar emazu eta begira zaite behinere ahanztetik zure Jainko Jauna, eta uztetik haren manamendu, erabaki eta zeremonia, nik egun manatzen darozkitzutanak,

        12. Beldurrez-eta jan eta ase ondoan, etxe ederrak egin dituzketzunean, eta hekietan zaudezinean,

        13. Idi-arthalde eta ardi-arthalde, zilhar eta urhe, eta gauza ororen nasaizia dukezunean,

        14. Hant dadien zure bihotza, eta ez dadien orhoit zure Jainko Jaunaz, Egiptoko lurretik eta gathibutasuneko etxetik atheratu zaituenaz;

        15. Zure bidari izatu denaz mortu zabal eta ikharagarrian, zeinetan baitziren suge hatsaz erretzen zuena, harrobia eta dipsa, eta urik baterez; harri gogorrenetik ur turrustak jauzarazi dituenaz,

        16. Eta mortuan hazi zaituenaz manarekin, zeina ez baitzuten zure aitek ezagutzen. Eta gaztigatu eta frogetan ezarri zaituen ondoan, azkenean urrikaldu zaitzu,

        17. Erran etzinezan zure gogoan: Ene hazkartasunak eta besoko indarrak eskuratu darozkit niri haukiek guziak:

        18. Bainan orhoit zaitezen zure Jainko Jaunaz, zeren berak eman daroakitzun indarrak bethetzekotzat berekilako patua, zeinaren gainean zin egin izan baitiote zure arbasoei, egungo egunak erakusten duen bezala.

        19. Bainan zure Jainko Jauna ahantzirik, jainko atzeei jarraikitzen bazare, eta zerbitzatzen eta adoratzen baditutzu, huna non orai aitzinetik erraten darotzudala guziz-guzi galduko zarela,

        20. Jaunak zure sartzean jendaiak xahutu dituen bezala, hala-hala zuek ere galduko zarete, baldin zuen Jainko Jaunaren bozari ethordun ez bazarete izaten.

IX. KAP.

        1. Adi zazu, Israel, egun iraganen duzu Jordaneko ura, jabe zaitezentzat jendaki handienez eta zu baino hazkarragoez, hiri handi eta zeruraino harrasiztatuez,

        2. Populu larri eta irazkiz gaitz, Enaken seme, ikhusi eta aditu ditutzuenez, zeinei nihork buru egin ez baitezokete.

        3. Jakinen duzu beraz egun zure Jainko Jauna bera zure aitzinean iraganen dela, su jale eta erregarri bat iduri, zeinak hekiek herraustuko, xahutuko eta galduko baititu aphur batez zure begien aitzinean, berak erran izan darotzun bezala.

        4. Zure Jainko Jaunak zure aitzinean xahutu ditukeenean, ez bezazu erran zure bihotzean: Ene zuzentasuna gatik Jaunak sarrarazi nau lur hunen gozatzera, beren inpiokerien gatik xahutuak direnaz geroz jendaia haukiek.

        5. Ezen etzare zure zuzena gatik eta zure bihotzeko zuzentasuna gatik sarthuko lur horien gozatzera: bainan zu sartzean, xahutuak izanen dira, zeren inpioki bizi izan diren; eta Jaunak bethe dezantzat bere hitza, zinekin aginduz emana zuen arbasoei, Abrahami, Isaaki eta Jakobi.

        6. Jakizu beraz zure Jainko Jaunak ez darotzula zure zuzenen bidez gozatzerat emanen lur guziz on hori, buru gogorreneko populu bat zarenaz geroztik.

        7. Orhoit zaitezi eta ez bekizu ahantz, nola hasarretzera erakharri izan duzun zure Jainko Jauna mortuan. Egiptotik ilkhi zaren egunetik lekhu huntaraino bethi Jaunaren kontra erasiaka haritu zare:

        8. Ezen-eta narritatu duzu Horeben, eta hasarreturik xahutu nahi zintuen.

        9. Mendi gainera igan nintzenean hartzera har-lauzak, Jaunak zuekin egin zuen batasuneko har-lauzak; eta mendian egon nintzen berrogoi gau-egunez, ogirik jaten eta urik edaten ez nuelarik.

        10. Eta Jaunak eman zarozkitan bi har-lauza Jainkoaren erhiaz iskribatuak, eta zaduzkatenak mendian suaren erditik erran zituen solas guziak, populuko baldarna bildua zagoenean.

        11. Berrogoi egun eta bertze hainbertze gau iragan zirenean, Jaunak erran zarozkitan bi har-lauza, batasuneko lauzak,

        12. Eta erran zarotan: Xuti zaite, eta hemendik laster jauts zaite, zeren Egiptotik erakharri duzun zure populua laster makhurtu baita erakhutsi diozun bidetik, eta beretzat jainkorde urthu bat egin baitu.

        13. Eta berriz Jaunak erran zarotan: Ikhusten dut populu hori buruz gogorra dela:

        14. Utz nezazu xehaka dezadan, eta horren izena zeruaren-petik ezezta dezadan, eta hori baino handiagoa eta hazkarragoa den populu baten gainean ezarriko zaitut.

        15. Eta sutan zagoen menditik jausten nintzelarik, eta batasuneko bi lauzak bi eskuez naduzkalarik;

        16. Eta ikhusi nuenean bekhatu egin zinutela zuen Jainko Jaunaren kontra, eta egin zinutela zuentzat aratxe urthu bat, eta laster makhurtu zinetela haren bide erakhutsi zarotzuenetik,

        17. Arthiki nituen lauzak eskuetarik, eta hautsi nituen zuen aitzinean.

        18. Eta lehen bezala, ahuspez erori nintzen Jaunaren aitzinean, berrogoi gauegunez ogirik jaten eta urik edaten ez nuelarik, Jaunaren kontra egin zintuzten bekhatu guzien gatik, eta zeinetaz hura hasarretzera erakharri baitzinduten.

        19. Ezen lotsatu ninduten haren sumindurak eta hasarreak, zeinak zuen kontra subermaturik, xahutu nahi baitzintuzteten. Eta aldi hartan ere Jaunak entzun izan ninduen.

        20. Aaronen kontra ere borthizki hasarreturik, nahi zuen xahutu, eta harentzat halaber errekeitu nuen.

        21. Hartu nuen gero zuen bekhatugailu egin zindutena, erran nahi da aratxea eta suan erre nuen; eta puskaturik, eta dena herrautsetan ezarririk, arthiki nuen menditik jausten zen ur-errekara.

        22. Erre-lekhun ere, eta Froga-lekhun, eta Zalekeriako ehortz-lekhun narritatu zinduten Jauna.

        23. Eta noiz-etare Kadesbarnetik igorri baitzintuzten, zioelarik: Zoazte eta goza zaizte nik zuei eman lurraz, erdeinatu duzue orduan ere zuen Jainko Jaunaren manua, ez diozue sinheste hartu, eta ez duzue entzun nahi izan haren boza:

        24. Bainan bihurri izatu zarete bethi, ezagutzen hasi zaituztedan egunetik.

        25. Eta ahuspez egon nintzen Jaunaren aitzinean berrogoi gau-egunez, zeinetan errekeituz errekeitzen bainuen, zuek ez xahutzeko, dixidatu zuen bezala;

        26. Eta othoiztuz erran nioen: Jainko Jauna, ez bezazu xahu zure populua, eta zure primantza zure indarraren handiaz berrerosi duzuna, Egiptotik esku hazkarrean eraiki ditutzunak.

        27. Orhoit bekizkitzu zure zerbitzari Abraham, Isaak eta Jakob: ez bezedi begira populu hunen gogortasunari, inpiokeriari eta bekhatuari,

        28. Beldurrez-eta gu eraiki gaituzun tokiko egoiliarrek erran dezaten: Jaunak agindu zioeten lurrean ezin sarraraz zetzakeen, eta gaitzets zituen: horren gatik eraiki ditu mortuan galaraztekotzat.

        29. Haukiek zure populu eta primantza dira, zure indarraren handiz eta besoko zabaltasunaz eraiki ditutzunak.

X. KAP.

        1. Ordu hartan Jaunak erran izan zarodan: Aphaint zatzu bi har-lauza lehenekoak ziren bezala, eta ene gana mendira igan zaite: eta zurezko khutxa bat eginen duzu;

        2. Eta lauzetan iskribatuko ditut lehenago hautsi ditutzunetan ziren hitzak, eta gero khutxan ezarriko ditutzu.

        3. Khutxa beraz setim zurkiz egin nuen. Eta bi har-lauza aphaindu nituenean lehenekoak bezala, hekiek eskuetan, igan nintzen mendira.

        4. Eta Jaunak lauzen gainean iskribatu zituen, aitzinean egin izan zuenaren arabera, hamar manamenduak, zuei mendian suaren erditik adiarazi zarozkitzuenak, populua bildua zagoenean: eta eman zarozkidan niri.

        5. Eta itzuli nintzen eta menditik jautsi, eta egin nuen arkhan ezarri nituen lauzak, zeinak orai arteo han egon baitira, Jaunak niri manatu bezala.

        6. Bada, Israelek kanpak higitu zituen Berothetik, Jakanen semeena zenetik, Moserara, non hil eta ehortzi baitzen Aaron, zeinaren orde, apheztasuna jauntzi baitzuen haren Seme Eleazarrek.

        7. Handik ethorri ziren Gadgadera: toki hortarik abiaturik kanpatu ziren Jetebathan, uretako eta erreketako lurrean.

        8. Ordu hartan Jaunak berezi zuen Lebiren leinua Jaunaren batasuneko arkharen erabiltzeko, eta haren aitzinean jartzeko eginbidetan, eta haren izenean benedikatzen haritzeko egungo eguna arteo.

        9. Horren gatik Lebik ez du izatu ez zathirik ez ontasunik bere anaiekin, zeren Jauna bera baita haren ontasuna, zure Jainko Jaunak agindu zioen bezala.

        10. Bada, ni mendian egotu nintzen, aitzinean bezala, berrogoi gau-egunez: eta Jaunak aldi hartan ere entzun ninduen, eta etzintuen galdu nahi izan.

        11. Eta erran zarotan niri: Zoazi, eta populuaren buruan ibil zaite, sar ditezen eta goza dezaten lurra, zeina emanen diotedala zin egin baitiotet horien aitei.

        12. Eta orai, Israel, zer galdatzen darotzu zure Jainko Jaunak, baizik-ere izan dezazun zure Jainko Jaunaren beldurra eta ibil zaitezen haren bideetan, maitha eta zerbitza dezazun zure Jainko Jauna zure bihotz oroz eta zure arima guziz,

        13. Eta begira detzatzun Jaunaren manamendu eta zeremonia nik egun mezutzen darozkitzutanak, ongi hel dakizuntzat?

        14. Ikhusten duzu zure Jainko Jaunarenak direla zerua, eta zeruko zerua, lurra eta lurrean diren guziak:

        15. Eta bizkitartean zure aitekin bat egin da Jauna, eta maithatu ditu, eta hautatu ditu hekien ondokoak hekien ondotik, erran nahi da zuek, populu guzien artetik, egun froga egiten den bezala.

        16. Ingurebak ezazue beraz zuen bihotza eta ez bezazue gogor gehiago zuen burua;

        17. Zeren zuen Jainko Jauna baita jainkoen Jainkoa, jaunen Jauna, Jainko handi, ahaldun eta ikharagarria, zeina nor nor den, ez-eta emaitzei begiratzen ez baita.

        18. Alhargunari eta umezurtzari zuzena bihurtzen diote, maite du arrotza eta ematen dio jatekoa et jaunztekoa.

        19. Eta zuek ere beraz maitha zatzue, arrotzak, zeren zerorrek ere arrotz izatu zareten Egiptoko lurrean.

        20. Zure Jainko Jaunaren beldur izanen zare, eta hura bakharra zerbitzatuko duzu: hari berari iratxikia egonen zare, eta haren izenaz zin eginen duzu.

        21. Hura bera da zure ospea eta zure Jainkoa, zure begiek ikhusi dituzten sendagaila handi eta ikharagarriak egin dituena.

        22. Zure aitak hirur hogoi eta hamar arima ziren Egiptora jautsi zirenean: eta orai huna non zure Jainko Jaunak berhatu zaituen zeruko izarrak bezala.

XI. KAP.

        1. Maitha zazu bada zure Jainko Jauna eta begira zatzu haren manamenduak, zeremonia eta erabakiak bethi eta bethi.

        2. Ezagut zatzue egun zuen haurrek ez dakitena, ikhusi ez dituztelakotz zuen Jainko Jaunaren azurrialdiak, haren sendagailak, esku hazkarra eta beso zabala,

        3. Ikhuskariak eta egintzak Egiptoaren erdian egin izan dituenak Faraonen eta haren eremu guziaren,

        4. Egiptoarren armada guziaren, zaldien eta orga-lasterren gainean: nola estali zituzten itsaso Gorriko urek, zuen ondotik jarraikitzen zirelarik, eta nola Jaunak xahutu zituen, egungo egunean oraino ageri den bezala.

        5. Orhoit zaitezte zuen alderateko haren egintzez mortuan, lekhu huntara heldu izan zareten arteo;

        6. Eta Dathanez eta Abironez, Errubenen seme Eliaben semeez; zeinak iretsi baitzituen lurrak bere ahoa idekirik, Israelen erdian zituzten etxe, olha eta puska guziekin.

        7. Zuen begiek ikhusi dituzte Jaunak eginikako egintza handi guziak,

        8. Begira detzatzuentzat nik egun mezutzen darozkitzuetan haren manamenduak oro, eta abala izan dezatzuentzat barneratzeko, eta gozatzeko lurra zeintan sartzen baitzarete,

        9. Eta luzez bizi zaiztezentzat lur hartan, zeinari esnea eta eztia baitario, eta zeina Jaunak zin eginez agindu baitu zuen aitei eta hekien ondotikakoei.

        10. Ezen zuek gozatzeko sarthuko zareten lurra ez da zuek ilkhi zareten Egiptoko lurra iduri, zeinetan hazia arthiki ondoan, urztatzeko urak erakhartzen baitira, baratzetako egiten ohi den bezala:

        11. Bainan da menditsu eta ordokitsua, zeruko urien begira egoten dena,

        12. Zeina bethi ikhuskatzen baitu zure Jainko Jaunak, eta hunen begiak urtheburu batetik bertzera haren gainean daude.

        13. Erortzen bazarete beraz nik egun ematen darozkitzuetan manamenduetara, zuen Jainko Jauna maithatuz eta zerbitzatuz zuen bihotz oroz eta arima guziz,

        14. Harek zuen lurrari emanen dio goizaroko uria eta berantarokoa, bil dezazuen ogi, arno, olio,

        15. Sorho-belhar azienda bazkatzeko, eta zerorrek jan dezazuen eta ase zaitezten.

        16. Berautzue zora ez dadien zuen bihotza, eta gibela zaitezten Jauna ganik, zerbitza eta adora detzatzuen jainko atzeak;

        17. Beldurrez Jaunak herts dezan zerua, uriak eror ez ditezen, eta lurrak eman ez dezan bere fruitua, eta laster gal zaizten Jaunak ematera dihoakizuen lur guziz on hartarik.

        18. Hitz haukiek sarkitzue zuen bihotzetan eta arimetan; orhoitgailu bat bezala eskuetarik eman zatzue dilindan, eta ezar zatzue bi begien artean.

        19. Zuen semeek gogotan haukiek erabil detzatentzat, irakats zotzuete jarriko zaretenean zuen etxean, bidean zihoaztenean, etzanen eta jaikiko zaretenean;

        20. Iskriba zatzu zure etxeko atheetan eta athe-habeetan,

        21. Berha ditezentzat zure egunak eta zure semeenak lur hartan, zeina Jaunak zin eginez zuen aitei agindu baitiote emanen diotela, zeruak lurra estaltzen dueno.

        22. Ezen nik ematen darozkitzuetan manamenduak begiratzen eta bethetzera baditutzue, zuen Jainko Jauna maithatuz, eta haren bideetan ibiliz, hari iratxikiak egoten zareztelarik,

        23. Jaunak xahutuko ditu jendaia horiek oro zuen begien aitzinean, eta nausituko zarete zuek baino gehiago eta hazkarrago direnez.

        24. Zuen oinak oinkatuko duen lur guzia zuena izanen da. Zuen mugak izanen dira mortutik eta Libanetik, Ufrateko ibai handitik iguzki-sartzeko itsasoraino.

        25. Nihork ez du zuen aitzinean ihardukiko: zuen Jainko Jaunak zuen beldurra eta ikhara hedatuko ditu oinkatzera zihoazten lur ororen gainean, zuei erran izan darotzuen bezala.

        26. Huna non egun zuen aitzinean ematen ditudan benedizionea eta madarizionea;

        27. Benedizionea, baldin ethordun izaten bazarete zuen Jainko Jaunaren manamenduei, egun nik mezutzen darozkitzuetanei;

        28. Madarizionea, baldin zuen Jainko Jaunaren manamenduei bihurri egiten badiozuete, ilkhitzen bazarete nik egun erakhusten darotzuetan bidetik, eta ezagutzen ez ditutzuen jainko arrotzen ondotik ibiltzen bazarete.

        29. Bada, zuen Jainko Jaunak sarraraziko zaituztenean egoteko zihoazten lurrean, benedizionea atheratuko duzue Garizimgo mendi gainean, madarizionea Hebalgo mendian,

        30. Zeinak baitira Jordanez haindian, iguzki-sartzera dohan bidearen bertze aldean, Galgalako parrean zelhaietan dagoen Kananearraren eremuan, eta Galgala da urrunera bedatzen eta sartzen den haran baten bazterrean.

        31. Zuek ezen iraganen duzue Jordaneko ura, gozatzekotzat zuen Jainko Jaunak ematera dihoakizuen lurraz, hartako jabe eta gozatzaile izan zaitezten.

        32. Ikhusazue beraz bethe detzatzuen nik egun zuen aitzinean ezarriko ditudan zeremoniak eta erabakiak.

XII. KAP.

        1. Jauna bethe behar ditutzuen manamendu eta erabakiak zuen aiten Jainko Jaunak eman gogo darotzuen lurrean, hura goza dezazuentzat lurraren gainean ibiliren zareten egun guzietako.

        2. Azpikoaz-gora ezar zatzue lekhu guziak zeinetan nausitzera zihoazten lurreko jendeek adoratu baitituzte beren jainkoak mendi goretan eta munhoetan, eta zuhaitz hostotsu guzien azpian.

        3. Xehaka zatzue hekien aldareak, porroska giza-moldeak, suz erre lukuak, eta idolak zathika: hekien izenak ezezta zatzue lekhu hekietarik.

        4. Halakorik ez diozu eginen zure Jainko Jaunari:

        5. Bainan ethorriko zarete zuen Jainko Jaunak zuen leinu orotarik hautatu duen lekhurat han bere izenaren ezartzeko eta bere egoitzaren egiteko;

        6. Eta lekhu hartan eskainiko ditutzue zuen holokaustak eta bitimak, zuen eskuetako lanen fruituetako hamarrenak eta pikainak, zuen botu eta emaitzak, idietako eta ardietako lehen-sorthuak.

        7. Eta han janen duzue zuen Jainko Jaunaren aitzinean, eta boztuko zarete, zuek eta zuen etxekoak, zuen Jainko Jaunak benedikatu dituen zuen eskuetako lan guziez.

        8. Han ez duzue eginen guk orai hemen egiten duguna, batbederari zuzen iduri zaioena.

        9. Ezen etzarete oraino heldu phausura eta zuen Jainko Jaunak eman gogo darotzuen gozamenera.

        10. Jordanea iraganen duzue, eta zuen egoitza eginen duzue zuen Jainko Jaunak ematera dihoakizuen lurrean, inguruko zuen etsaietarik gerizan phausa zaitezten eta beldurkunderik batere gabe egon zaiteztentzat.

        11. Zuen Jainko Jaunak hautatu dukeen lekhuan han izan dedientzat haren izena; harat ekharriko ditutzue manatzen darozkitzuetan guziak, holokausta, bitima, hamarren, zuen lanetako fruituen pikain, eta Jaunari botuz emanen darozkitzuen emaitzetako gauza hautak.

        12. Han eginen ditutzue zuen Jainko Jaunaren aitzinean bozkariozko barazkariak, zuek, zuen seme eta alabek, muthilek eta neskatoek, eta zuen hirietan egoten den lebitarrak; ezen ez du zuen artean bertze pharterik ez ontasunik.

        13. Berautzu zure holokaustak eskaintzetik ikhusiko duzun edozein lekhutan,

        14. Bainan Jaunak zure leinuetarik batean hautatu dukeen lekhuan eskainiko ditutzu zure bitimak, eta nik manatzen daruzkitzutan guziak eginen ditutzu.

        15. Baizik-eta jan nahi baduzu eta lakhet bazarotzu haragizko janharia, hil zazu eta jan zure Jainko Jaunak zure hirietan eman darotzun benedizionearen arabera; aberea izan dedien lohia, hori da, narriotua eta erkhitua; edo xahua, erran nahi da osasunekoa eta narriogabea, eskaintzea zilhegi dena, ahuntza eta orena bezala, jan zazu;

        16. Bakharrik ez jan odola, zeina ura bezala lurrerat ixuriko baituzu.

        17. Zure hirietan ezin janen ahal ditutzu zure ogi, arno eta olioaren hamarrena, idietako eta arthaldeetako lehen-sorthuak, botu eginikako guziak eta zure oldetara eskaini nahiko ditutzunak, eta zure lanetikako fruituen pikainak:

        18. Bainan zure Jainko Jaunaren aitzinean janen ditutzu, zuk, zure seme-alabek, muthil-neskatoek, eta zure hiritan dagoen lebitarrak, zure Jainko Jaunak berezi dukeen tokian: eta zure Jainko Jaunaren aitzinean boztuko eta onthuruntzatuko zare, eskua hedatuko diotzuten guziekin.

        19. Berautzu lurraren gainean zaudeno lebitarra bazterrerat uztetik.

        20. Zure Jainko Jaunak zabaldu ditukeenean zure mugak, agindu izan darotzun bezala, eta jan nahiko ditutzunean zure barnea tirriatzen den haragietarik;

        21. Bainan zuen Jainko Jaunak hautatu dukeen lekhua, haren izena han izan dadien, urrun balitz, dituzun idietarik eta arthaldeetarik hilen duzu nik manatu bezala, eta janen duzu zure hirietan, atsegin duzun bezala.

        22. Hartarik janen duzu, ahuntzkia eta orenkia jaten den bezala: eta lohiak eta xahuak batean janen dute.

        23. Huntarik bakharrik begira zaite, odola jan ez dezazun, ezen hekien odola da hekien bizia: eta horren gatik ez duzu bizia jan behar haragiekin:

        24. Bainan lurrerat ixuriko duzu ura bezala,

        25. Ontsa hel zaitezentzat zu eta zure semeak zure ondotik, egin dukezunean Jaunaren begietan gogaragarri dena.

        26. Bainan sainduetsi eta Jaunari botuz berezi diozuna, hartuko duzu, eta ethorriko zare Jaunak hautatu lekhura,

        27. Eta zure eskaintzak, haragia eta odola, zure Jainko Jaunaren aldarearen gainean eskainiko ditutzu; odola aldare inguruan ixuriko duzu, eta zerorrek janen ditutzu haragiak.

        28. Begira eta adi zatzu nik zuri manatzen darozkitzutan guziak, ongi gertha dakizun zuri eta zure semeei zure ondotik bethi guzian, egin dukezunean on eta gogaragarri dena zure Jainko Jaunaren aitzinean.

        29. Zure Jainko Jaunak zure begien aitzinean xahutu ditukeenean jendaiak zeinetara sarthuko baitzare nausitzeko, eta nausitu zaretekeenean, eta hekien lurretan izanen duzunean zure egoitza;

        30. Berautzu hekiek bezala egin, zure sartzean xahutuak izan diren ondoan, eta galda hekien zeremoniez, diozularik: Jendaki horiek adoratu dituzten bezala beren jainkoak, hala eginen dut nik ere.

        31. Ez diozu orobat eginen zure Jainko Jaunari. Ezen izigarrikeria guziak Jaunak gaitzesten dituenak egin izan dituzte beren jainkoei, eskainiz semeak eta alabak, eta suan errez.

        32. Nik manatzen darotzudana, hori bakharrik egiozu Jaunari; ez berha, ez guti deusere.

XIII. KAP.

        1. Zure erdian altxatzen bada profetarik, edo dioenik ametsetan zerbait agerpen ikhusi duela, eta aitzinetik erranen duenik zerbait ikhuskari eta sendagaila,

        2. Eta gerthatzen balitz harek errana, eta erran balezazu: Goazen eta jarraik gaitezen ezagutzen ez ditutzun jainko arrotzei, eta zerbitza detzagun:

        3. Ez entzun profeta edo ametsegile haren solasak, zeren zuen Jainko Jauna baitabila zuek zertan froga, agerian izan dadientzat heian maite duzuen ala ez, zuen bihotz oroz eta arima guziz.

        4. Zuen Jainko Jaunari jarraik zaitezte, haren beldurra izan zazue, haren manamenduak begira zatzue, eta haren mintzoa entzun: hura bera zerbitzatuko duzue, eta hari berari iratxikiren zarete.

        5. Profeta hura ordean edo amets-sortzaile hura hila izan bedi, zeren den mintzatu zuen gibelatzeko zuen Jainko Jauna ganik, zeinak Egiptoko lurretik eraiki eta gathibutasuneko etxetik berrerosi baitzaituzte, zuek makhurrarazteko zuen Jainko Jaunak manatu darotzueten bidetik: eta holetan gaizkia zuen artetik iraiziren duzue.

        6. Baldin zure anaia zure amaren semeak, edo zure semeak, edo alabak, edo zure emazte bihotzean duzunak, edo zure adiskide zure burua bezain maite duzunak amainatu nahi bazintu, beharrira erranez: Goazen eta zerbitza detzagun zuk eta zure aitek ezagutzen ez dituzten Jainko arrotzak,

        7. Urrunetik edo hurbiletik lurraren buru batetik bertzera gure inguruan diren jendaki guzienak;

        8. Ez bezedi haren erranetara eror, ez bezazu entzun, eta zure begiak ez bezo barkha etzakizkioentzat urrikal eta gorde ez dezazun,

        9. Bainan han berean hil zazu; zure eskua izan bedi lehena haren gainean, eta gero Loth bekio populu guziarena.

        10. Harrika leherturik hilen da, zeren nahi izan zaituen iraizi zure Jainko Jauna ganik, Egiptoko lurretik eta gathibutasuneko etxetik atheratu zaituena ganik:

        11. Hori aditzean Israel guzia lotsa dadientzat, eta nihork ez dezan gehiago halakorik egin.

        12. Zure Jainko Jaunak zure egoitzaren egiteko emanen darozkitzun hirietarik batean aditzen badituzu zenbaitak erraten:

        13. Belialen semeak zure erditik ilkhi dira, eta beren hiriko egoiliarrak makhurrarazi dituzte, eta erran diotete: Goazen eta zerbitza detzagun ezagutzen ez ditutzuen jainko arrotzak:

        14. Artha eta ardurarekin bilha zaite: gauzaren garbitasuna atheratu ondoan, aurkhitzen baduzu diotena kautu dela, eta izigarrikeria hori zinez egina izan dela,

        15. Ezpataren ahoaz joko ditutzu berehala hiri hartako egoiliarrak; eta hiria, eta hartan diren guziak abereetaraino xahutuko dituzu.

        16. Han daitekeen tresneria ere bilduko duzu hango plazen erdira, eta hiriarekin berarekin su emanen diozu, zure Jainko Jaunari oro erreko diotzatzun bezala, eta bethi guzian hobi bat izan dadien: ez da hartarik gehiago hiririk eginen,

        17. Eta anathema hartarik ez da zure eskuetan den-gutiena geldituko, Jauna bere hasarrearen hatsetik jabal dadientzat, eta urrikal dakizun, eta berha zaitzan zure arbasoei zin eginez agindu dioten bezala,

        18. Zure Jainko Jaunaren boza entzunen duzuno, nik egun mezutzen darozkitzudan manamendu guziak begiratuz, zure Jainko Jaunaren aitzinean gogaragarri denaren egiteko.

XIV. KAP.

        1. Izan zaizte zuen Jainko Jaunaren seme: ez duzue zuen buruei ebakidurarik eginen, eta ileak ez ditutzue deithoreetan murriztuko;

        2. Zeren zakizkioen zure Jainko Jaunari populu bat saindua, eta lurraren gainean diren jendaia guzien artetik hautatu zaituen izan zaitzan populu bere-bere bat.

        3. Lohi diren gauzetarik janen ez duzue.

        4. Haukiek dira jan behar ditutzuen abereak, idia, ardia eta ahuntza,

        5. Orena, eta orkhatza, bafidia, orenahuntza, basahuntza, oriza, jirafa.

        6. Janen duzue edozein abere hatza bi aldetara urratua duena, eta ausnarrean haritzen dena.

        7. Bainan ausnarrezaletarik, behatza urratua ez dutenetarik ez duzue jan behar, hala-nola kamelutik, erbitik, sagarroitik: haukiek zeren ausnarrean haritzen diren eta behatza urratua ez duten, lohi izanen zaizkitzuete.

        8. Urdea ere, zeren behatza urratua duen eta ausnarrezale ez den, lohi izanen da; horien haragirik ez duzue janen, eta hilikiak ukituren ez dituzue.

        9. Uretan daudezen arrain guzietarik haukiek janen ditutzue: jan zatzue hegalak eta ezkatak dituztenak.

        10. Bainan hegal eta ezkatagabekorik ez jan, lohiak direlakotz.

        11. Hegastin xahu guziak jan zatzue.

        12. Lohiak ez jan, erran nahi da arranoa, grifoina, eta itsas-arranoa,

        13. Iksiona, saia eta mirua, bere motaren arabera;

        14. Bele mota guzia;

        15. Ostruka, huntza, maloiña eta aztorea bere motaren arabera;

        16. Amiamokoa, zina eta ibisa;

        17. Puianta, porsiriona eta huntza,

        18. Pelikanoa, karadriona, zein bere motan; basoilarra ere eta gau-ainhara.

        19. Eta lurraren gainean herrestatzen diren eta hegalak dituzten guziak lohi izanen dira eta ez da hekietarik janen.

        20. Xahu diren guziak jan zatzue.

        21. Bainan bere baitarik hil dena, ez hartarik jan. Zure atheen barnean den arrotzari emozu jateko, edo sal zozu; zeren zu baitzare zure Jainko Jaunaren populu saindua. Ez duzu pittika erreko bere amaren esnean.

        22. Urthe bakhotx, bereziko duzu lurrean sortzen diren zure fruitu guzien hamargarrena.

        23. Lure Jainko Jaunaren aitzinean, bere izena deithua izateko hautatu dukeen tokian, janen dituzu zure ogi, arno eta olioaren hamargarrena, eta idietako eta ardietako lehen-sorthuak, ikhas dezazun zure Jainko Jaunaren izenaren noiznahiden beldur izaten.

        24. Bainan bidea luzeegi, eta zure Jainko Jaunak hautatu duen lekhua urrunegi ditakeenean, eta zure Jainko Jaunak zu benedikatu, eta zuk hari erran guziak ezin eraman,

        25. Oro salduko ditutzu eta dirutara bihurtuko, eta dirua eskuan goanen zare zure Jainko Jaunak hautatu dukeen lekhura:

        26. Eta diru hartan erosiko duzu nahi duzuna, edo idi, edo ardi, orobat arnoa eta buztinoa eta gura zaren guzia: eta janen ditutzu zure Jainko Jaunaren aitzinean, eta atsegin hartuko duzue zuk eta zure etxeak,

        27. Eta zure atheen barnean den lebitarrak: berautzu utz hura, zeren ez baitu bertze ikhustekorik zure ontasunean.

        28. Hirur urthetarik bertze hamarren bat bereziko duzu orduan sorthuko zarozkitzun guzietarik, eta berez ezarriko duzu zure etxean.

        29. Eta ethorriko dira lebitarra, zeinak bertze zuzenik eta ikhustekorik zure izanean ez baitu, eta arrotza, eta umezurtza eta alharguna zure atheen barnean direnak, eta janen dute, eta aseko dira, zure Jainko Jaunak benedika zaitzan eginen ditutzun esku-lan orotan.

XV. KAP.

        1. Zazpigarren urthean eginen duzu bihurtzapena,

        2. Zeina hulako moldez baita zelebraturen: adiskidearen, edo lagunaren edo anaiaren baithan hartzeko duenak, gibelerat ezin galdeginen diote, zeren den Jaunaren bihurtzapen urthe.

        3. Arrotza eta kanpotarra premiatuko ditutzu, bainan herritarrari eta lagunari gibelerat galdatzeko eskurik ez duzu izanen.

        4. Zuen artean beharrik eta eskalerik ez da batere izanen, benedika zaitzan zure Jainko Jaunak gozatzera eman gogo darotzun lurrean.

        5. Bizkitartean zure Jainko Jaunaren mintzoa entzuten baduzu, eta begiratzen harek manatu eta nik egun zuri mezutu guziak, benedikaturen zaitu agindu darotzun bezala.

        6. Asko jendaiari maileguz emanen duzu, eta zerorrek nihoren ganik ez hartuko. Asko jendaien nausi eginen zare eta nihor etzaitzu zuri nausituko.

        7. Zure anaietarik bat, zure hiri berean daudezinetarik, zure Jainko Jaunak ematera dihoakizun lurrean, behartzera heldu balitz, ez duzu gogortuko zure bihotza, ez-etare hertsiko zure eskua;

        8. Bainan beharrari zabalduko diozu, eta maileguz emanen diozu eskas duela ikhusiko duzuna.

        9. Berautzu lerra dakizun gogoeta tzar bat, eta zure bihotzean erran dezazun: Zazpigarren urthea bihurtzapeneko hurbiltzen hari da: eta aldara detzatzun zure begiak zure anaia beharra ganik, ez nahiz hari galdatzen duena maileguz eman: beldurrez-eta Jaunari oihu egin dezan zure kontra, eta bekhatutzat jazarria izan dakizun.

        10. Bainan emanen diozu, eta ez duzu amarrukeriarik erabiliren haren beharren arintzean, zure Jainko Jaunak benedika zaitzan bethi guzian eta eskurat hartuko ditutzun egiteko orotan.

        11. Beharrak ez dira eskas izanen zure egoitzako lurrean: hargatik manatzen darotzut eskua idek diozozun zure anaia eskasian eta beharretan denari, zurekin lur berean dagoenari.

        12. Zure anaia Hebrearra edo arreba Hebrearra saldua izaten zaitzunean, eta sei urthez zerbitzatu zaituenean, zazpigarren urthean libro igorriko duzu,

        13. Eta ez duzu jasanen libro uzten duzuna eskuak hutsik goan dadien;

        14. Bainan bidekoa emanen diozu arthaldetik, selharutik eta lakotik, zeinetan benedikatu baitzaitu zure Jainko Jaunak.

        15. Orhoit zaitezi zeror gathibu izatu zarela Egipton, eta zure Jainko Jaunak atheratu zaituela, eta hargatik orai ematen darotzut nik manamendu hau.

        16. Zure sehiak ordean erraten badarotzu: Ez dut ilkhi nahi, zeren maite zaituztedan zu eta zure etxea; eta zure etxean ontsa dela atzematen badu:

        17. Ezten bat hartuko duzu eta haren beharria zilhatuko zure etxeko athean, eta bethi guziko zure sehi izanen da. Neskatoari ere orobat eginen diozu.

        18. Libro igorri ditukezunean, ez dituzu zure begiak hekien ganik baztertuko, zeren zerbitzatu baitzaituzte sei urthez sarizale batek egin zukeen bezala, zure Jainko Jaunak benedika zaitzantzat hari zaren lan guzietan.

        19. Zure abere gorrietarik eta ardietarik, lehenbizi sortzen diren guziak, nahiz orots, nahiz urrix, sainduetsiko diozkatzu zure Jainko Jaunari. Abere gorriaren lehen-sorthua ez duzu lanean erabiliko, eta ardiarenari ez diozu ilea moztuko.

        20. Zure Jainko Jaunaren aitzinean janen ditutzue zuk eta zure etxekoek urthe oroz, Jaunak berezi dukeen lekhuan.

        21. Eta lehen-sorthuak balu narrio bat, edo maingu, edo itsu, edo bertze nonbaitik markhets edo erphil balitz, ez da zure Jainko Jaunari imolatuko.

        22. Bainan hura janen duzu zure hiriaren barnean: lohiak edo xahuak orobat janen dute halakoetarik orkhazkia eta orenkia bezala.

        23. Bakharrik huntarik begiratuko zare, janen ez baituzu hekien odola: bainan ura bezala lurrera ixuriko duzu.

XVI. KAP.

        1. Begiratuko dituzu fruitu berrietako hilabethea eta uda lehena, Bazkoa zure Jainko Jaunari egiteko, zeren hilabethe hartan gauaz zure Jainko Jaunak ilkhi zaituen Egiptotik.

        2. Eta zure Jainko Jaunari Bazkoa imolatuko diozu ardietarik eta idietarik zure Jainko Jaunak hautatu dukeen lekhuan, han egon dedientzat haren izena.

        3. Ez duzu janen orduan ogi altxaturik: zazpi egunez janen duzu altxagarririk gabe, atsekabeko ogia, ikharan ilkhi zarelakotz Egiptotik, baizik eta Egiptotikako zure ilkhipeneko egunaz orhoit zaitezen zure biziko egun oroz.

        4. Zazpi egunez zure eremu guzietan ez da altxagarririk agertuko, eta lehenbiziko eguneko arratsean imolatu den bitimaren haragietarik ez da batere geldituko goizeraino.

        5. Bazkoa ezin imolaturen duzu Jaunak ematera dihoazkitzun hirietarik edozeintan;

        6. Bainan bai zure Jainko Jaunak hautatu duen lekhuan, haren izena han egon dedientzat: eta Bazkoa imolatuko duzu arratsaldean iguzki-sartzean, Egiptotik ilkhi zaren tenorean.

        7. Eta erreko eta janen duzu zure Jainko Jaunak hautatu dukeen lekhuan: eta goizean jaikiz, itzuliko zure olhetara.

        8. Sei egunez janen ditutzu airisak: eta zazpigarren egunean, zeren den zure Jainko Jaunaren bilkhuko eguna, ez duzu eginen esku-lanik.

        9. Zazpi aste khondatuko ditutzu, ihitegia uztan ezarri dukezun egunetik:

        10. Eta zure Jainko Jaunari zelebratuko diozu Asteetako besta-eguna, zure eskuko eskaintza zure oldetara eskainiz zure Jainko Jaunaren benedizionearen arabera:

        11. Eta zure Jainko Jaunaren aitzinean, zuk eta zure seme-alabek, muthil-neskatoek, zure atheen barnean den lebitarrak, eta zuekin daudezin arrotzak, umezurtz eta alhargunak eginen ditutzue bozkariozko barazkariak zure Jainko Jaunak hautatu duen lekhuan, haren izena han egon dedientzat.

        12. Eta orhoituko zare zeror gathibu izatu zarela Egipton; eta manatuak direnak begiratuko eta eginen ditutzu.

        13. Tabernakletako besta-burua ere zazpi egunez zelebratuko duzu, larrainetik eta lakotik zure fruituak bilduko ditutzunean;

        14. Eta besta hartan bozkariozko barazkariak eginen ditutzue, zuk eta zure seme-alabek, muthil-neskatoek, lebitarrak ere eta arrotzak, umezurtz eta alhargunak, zure atheen barnean direnek.

        15. Zure Jainko Jaunari zazpi egunez besta zelebratuko diozu Jaunak hautatu dukeen lekhuan: eta benedikatuko zaitu zure Jainko Jaunak zure fruitu orotan, eta zure eskuetako lan guzietan, eta bozkariotan izanen zare.

        16. Urthean hiruretan zuganikako gizonki guziak agertuko dira zure Jainko Jaunaren aitzinera, hautatu dukeen lekhuan: Airisetako besta-buruz, Asteetako besta-buruz eta Tabernakletako besta-buruz. Ez dira Jaunaren aitzinera agertuko eskuak hutsik:

        17. Bainan norkberak eskainiko du duenaren ereduz, bere Jainko Jaunaren benedizioneak eman izan dioenaren arabera.

        18. Juieak eta kargudunak ezarriko dituzu, zure Jainko Jaunak, leinu bakhoxka, emanen darozkitzun hirietako atheetan; populua juia dezaten erabaki zuzenez,

        19. Eta zuzen ez denera makhur ez beitez. Ez nor nor den ez-eta emaitzei etzare begiraturen: zeren emaitzek gizon zuhurren begiak itsutzen baitituzte, eta itzulikatzen zuzenen solasak.

        20. Zuzenki jarraikiko zare zuzen denari, bizi zedintzat eta goza dezazun zure Jainko Jaunak eman izan darotzukeen lurra.

        21. Ez duzu lukurik ez-eta zuhaitzik landatuko zure Jainko Jaunaren aldarearen aldean.

        22. Ez duzu zuretzat eginen ez-etare altxatuko jainko-moldurarik, zeren gaitzirizkotan baitaduka zure Jainko Jaunak.

XVII. KAP.

        1. Ez diotzatzu zure Jainko Jaunari imolatuko narrio edo zerbait baia duten ardia eta idia, hori zaioelakotz izigarrikeria bat zure Jainko Jaunari.

        2. Zure herritan, zure Jainko Jaunak emanen darozkitzun hirietarik batean, atzemanak izanen direnean gizon edo emazteki, gaizkia Jainko Jaunaren aitzinean egiten dutenak eta harekilako patua hausten,

        3. Goanez eta zerbitzatuz jainko arrotzak, eta adoratuz hekiek, iguzkia, ilhargia eta zeruko izarren oste guziak, nik manatu ez dudana;

        4. Eta hortaz jakintsu egin bazaituzte, eta entzutearekin arduratsuki bilhatu bazare, eta aurkhitu egia dela eta izigarrikeria hori Israelen egin izan dela:

        5. Zure hiriko atheetara ilkhiren ditutzu gauzarik tzarrena egin izan duten gizon eta emaztekia, eta harrika lehertuak izanen dira.

        6. Hiltzen dena, bi edo hirur lekhukoren ahotik galduko da. Nihor ez da hila izanen lekhukotasun bakhar baten gainean

        7. Lekhukoen eskua abiatuko zaio lehenik hiltzera, eta gero populu gainerakoarena lothuko zaio, gaizkia zure erditik khen dezazuntzat.

        8. Zutan erabaki bat nekea eta itsua ikhusiko duzunean odolean eta odolean, egitekoan eta egitekoan, legenean eta legenean; eta ikhusiko ditutzunean zure hiriko atheetako juieen bozak ez daudezila alde berera; jaiki zaite eta igan zure Jainko Jaunak hautatu dukeen lekhura.

        9. Ethorriko zare Lebiren odoletikako aphezen gana, eta orduan juie denaren gana: galdatuko diozute eta hekiek erakhutsiko darotzute erabakiko egia.

        10. Eta egizu Jaunak hautatu dukeen lekhuan buruko direnek erran eta irakhatsi guzia.

        11. Jaunaren legearen arabera, eta hekien erabakiari jarraikiko zare, ez eskuin ez ezker makhurtu gabe.

        12. Bainan hanpuruskerian sarthuko dena, eta ordu hartan zure Jainko Jauna zerbitzatzen duen aphez-handiaren manua eta juiearen erabakia onhetsi nahiko ez duena, hila izan bedi gizon hura, eta gaizkia Israeldik khen zazu:

        13. Eta entzutearekin populu guzia izituko da, eta gerorat nihor hanpuruskeriaz haz ez bedi.

        14. Zure Jainko Jaunak ematera dihoakizun lurrean sarthua zaitekeenean, eta hartaz gozatzen, eta han egoten, erraten baduzu: Errege bat ezarriko dut ene gainean, inguruko jendaki guziek duten bezala:

        15. Zure Jainko Jaunak zure anaien artetik hautatu dukeena ezarriko duzu. Ezin eginen duzu errege bertze jendaki batetikako gizon bat, zure anaia ez dena.

        16. Eta ezarria izan ondoan, ez du zalditze handi bat bilduko, eta ez du populua Egiptora bihurraraziko, bere zalditze handiaren laguntzarekin, bereziki Jaunak manatu darotzuenean gehiago bide beraz ez itzultzeko.

        17. Ez ditu asko emazte izanen haren gogoa bilduko dutenak, ez-eta zilhar eta urhe meta gaitzik.

        18. Bainan bere erreinuko alkhian jarri ondoan iskribatuko du liburu batean beretzat lege huntako Duteronoma, Lebiren leinuko aphezen ganik harturik kopia bat:

        19. Eta berekin izanen du, eta irakurtuko du bere biziko egun oroz, ikhas dezan bere Jainko Jaunaren beldur izaten, eta haren manamendu eta zeremonia legean manatuak direnen begiratzen.

        20. Eta haren bihotza hanpuruskerian goiti ez bedi bere anaien gainean, eta makhur ez bedi ez eskuin aldera ez ezkerrera, luzez erregina ditezen Israelen gainean bera eta bere semeak.

XVIII. KAP.

        1. Aphezek, lebitarrek eta leinu hortako bereko diren guziek ez dute pharterik ez primantzarik izanen bertze Israeldarrekin, zeren jaten baitituzte Jaunari eginikako sakrifizio eta eskaintzak:

        2. Eta bertzerik deusere ez dute hartuko beren anaien ontasunetik; ezen Jauna da bera hekien primantza, berak erran izan dioeten bezala.

        3. Hau izanen da aphezen zuzena populuaren eta bitimak eskaintzen dituztenen baithan: imola dezaten edo idia, edo ardia, aphezari emanen diote sorbalda eta sabel-xumea,

        4. Ogiko, arnoko eta olioko pikainetarik, eta ardi moztetikako ileetarik pharte.

        5. Ezen zure Jainko Jaunak zure leinu guzietarik hura hautatu du, Jaunaren aitzinean egoteko eta haren izenari eginbideak bethetzeko, harek eta haren semeek bethi guzian.

        6. Lebitar bat ilkhitzen balitz zure hiri Israel guzian diren batetik, eta nahi balu ethorri Jaunak hautatu dukeen lekhuan egotera,

        7. Bere Jainko Jaunaren izenean eginbideak betheko ditu, orduan Jaunaren aitzinean egonen diren bere anaiek bezala.

        8. Jatekoetan bertzeen pharte bera izanen du: bertzalde delarik bere hirian aitaren ondoregoz zor zaioena.

        9. Sarthua zaitekeenean zure Jainko Jaunak emanen darotzun lurrean, berautzu jendaia bekien izigarrikeriei jarraiki nahi izatetik.

        10. Eta zu baithan ez bedi aurkhi, semea edo alaba suan iraganaraziz xahu egin nahiko duenik, edo aztiei galdeka hariko denik, ametsei eta zelatei begira egonen denik, ez-eta gaizkin izanen denik,

        11. Ez-eta xarmatzailerik, ez-eta laminei galdeka hariko denik, ez-etare asmu-atheratzailerik, edo hilen ganik egia jakin beharrez ibiliko denik:

        12. Ezen horiek oro gaitzets ditu Jaunak, eta horrelako tzarkerien gatik xahutuko ditu, zuen sartzean, populu hekiek.

        13. Osoki garbi eta itzalik gabe izanen zare zure Jainko Jaunarekin.

        14. Jendaki horiek, zeinen lurra gozatuko baituzu, zelatariak eta asmatzaileak entzuten dituzte: zu ordean bertzela irakhatsia izatu zare zure Jainko Jaunaz.

        15. Zure Jainko Jaunak, zure jendakitik eta zure anaietarik ni bezala eraikiko darotzu profeta bat: hura entzunen duzu,

        16. Zure Jainko Jaunari Horeben galdatu zinaroen bezala, baldarna bildua izan zenean, eta erran zinduenean: Ez bezat gehiago adi Jainko Jaunaren mintzoa, eta ez bezat gehiago ikhus su ikharagarri hori, hil ez nadientzat.

        17. Eta Jaunak erran zarotan niri: Oro ontsa erranak dira.

        18. Zu bezalako profeta bat eraikiko diotet beren anaien artetik: eta ene hitzak ezarriko ditut haren ahoan, eta nik hari manatuko diozkadan guziak erranen diozkate.

        19. Zeinak ere entzun nahiko ez baititu ene izenean erranen dituenak, ni atheratuko natzaio aspertzaile.

        20. Bainan hanpuruskeriaz galdurikako profeta batek ene izenean erran nahi balitu nik hari manatu gabeko solasak, edo jainko arrotzen izenean mintzatu nahi balitz, hila izan bedi.

        21. Zure gogoan ixilik egiten bazindu: Nola ezagutuko dut Jaunak erran ez duen hitza?

        22. Izanen duzu ezagutkari hau: profeta harek Jaunaren izenean aitzinetik errana gerthatzen ez bada, ez da hura Jaunak errana, bainan profetak bere izpirituko hanpuruskeriaz asmatua: eta horren gatik etzare haren beldur behar

XIX. KAP.

        1. Noiz-ere zure Jainko Jaunak xahutu baitituzke jendaiak zeinen lurra eman gogo baitarotzu, eta hura gozatuko baituzu, eta hango hiri eta etxetan egonen baitzare;

        2. Zure Jainko Jaunak gozatzera emanen darotzun lurraren erdian hirur hiri bereziko ditutzu,

        3. Bidea artharekin xuxenduz; eta zure lurreko eremu guzia hirur zathitan bardin ezarriko duzu, gizona hil duen ihesliarrak hauzoan aurkhi dezan norat ihes egin.

        4. Huna legea gizon hiltzaile ihesliarrarena, zeinari ez baitzaio bizia khendu behar: norbaitek ustekabez bere laguna jo badu, eta frogatzen bada ez atzotik ez-eta herenegundik gaitzirizkorik etzuela harentzat,

        5. Bainan harekin lañoki goan zela oihanera egur ebakitzera, eta egurren haustean haizkora eskutik jauzi zitzaioela, eta burdinak, giderretik atheraturik, jo eta hil dioela bere adiskidea; aitzinean erranikako hirietarik batera ihes eginen du, eta biziko da;

        6. Beldurrez-eta odola ixuria duenaren ahaide hurbilena, minak harturik, jarraiki dakioen, eta atzeman dezan bidea luzeegia bada, eta jo dezan heriotzea merezitu ez duena, zeren ez baita erakhutsia hila denaren alderako gaitzirizkorik batere bazuela.

        7. Hargatik manatzen darotzut hirur hiri hekiek batetik bertzera bardin urrun ezar detzatzun.

        8. Bainan zure Jainko Jaunak hedatu ditukeenean zure mugak zure arbasoei zin egin dioeten bezala, eta hekiei agindu lur guzia eman darokezunean,

        9. (Baldin bizkitartean begiratzen baditutzu haren manamenduak, eta egiten baduzu nik egun mezutzen darotzudana, hura baita zure Jainko Jauna maithatzea eta bethi haren bidetan ibiltzea), berhatuko ditutzu bertze hirur hiri, eta aitzinean erranikako hirur hirien nonbrea bikhunduko duzu;

        10. Hobengabearen odola ez dadientzat ixur zure Jainko Jaunak gozatzera emanen darotzun lurrean, eta etzadientzat odolez hobendun izan.

        11. Bainan baldin norbaitek, bere lagunaren alderako gaitzirizko duelarik, zelatak hedatu baditu haren biziari, eta atheraturik jo badu eta hil, eta ihes egin erran diren hirietarik batera,

        12. Hiri hartako zaharrek igorriko dituzte gizonak, khenduko dute ihes-lekhutik, eta zeinaren odola ixuria izan baita hainaren ahaide hurbilenaren eskuetara emanen dute, eta hila izanen da.

        13. Etzakizkio urrikalduko, eta hobenik etzuen odola xahutuko duzu Israelen gainetik, zuri ongi gertha dakizuntzat.

        14. Ez dituzu atheratuko eta nihorat eramanen zure lagunaren zedarri aitzinekoek landatu dituztenak zure Jainko Jaunak emanen darotzun lurrean, zeina gozatzeko hartuko baituzu.

        15. Lekhuko bat ez da askiko norbaiten kontra, nola-nahiko gaizki eta gaixtakeria gatik: bainan bi edo hirur lekhukoren ahoan izanen da garbitasun osoa.

        16. Baldin lekhuko gezurti bat atheratzen bada gizon baten kontra, legea hautsi duela jazarriz,

        17. Xuritzeko duten biak agertuko Jaunaren aitzinera, orduko aphezen eta juieen aitzinean.

        18. Eta artha handienarekin bilhatzean, aurkhitzen badute lekhuko faltsua gezurrez mintzatu dela bere anaiaren kontra,

        19. Hala bihurtuko diote nola bere anaiari egitea asmatu baitzuen, eta gaizkia khenduko duzu zure erditik,

        20. Bertzeek, hori aditzearekin, beldurra izan dezatentzat, eta nihoiz ez ditezen ausarta horrelakorik egitera.

        21. Etzakizkio urrikalduko, bainan behartuko diozu bizia biziaren, begia begiaren, hortza hortzaren, eskua eskuaren, zangoa zangoaren.

XX. KAP.

        1. Gerlara atheratzen bazare zure etsaien kontra, eta ikhusten baditutzu hekien zaldieria eta orga-lasterrak eta zuk duzuna baino gaitzagoa dela etsaiaren armadako ostea, ez izan hekien beldur, zeren zure Jainko Jauna Egiptoko lurretik atheratu zaituena zurekin baita.

        2. Eta gudua ja hurbildua denean, aphez-handia agertuko da armadaren aitzinera, eta hula mintzatuko da populuari:

        3. Adi zazu, Israel: egun ematen diozue gudu zuen etsaiei, ez bedi lotsa zuen bihotza; ez izan beldurrik; berautzue amor egin; ez betzaiztzate ikhara;

        4. Zeren zuen erdian baita zuen Jainko Jauna, eta zuen alde gudukatuko baita zuen etsaien kontra galtzeko zoritik zuen atheratzeko.

        5. Aitzindariek ere, armadak aditzen dituela, zeinek beren andanetan oihu eginen dute: Nor da gizona etxe berri bat egin eta hartan egoten hasi ez dena? bihoa, eta itzul bedi bere etxerat, beldurrez-eta gerlan hil dadien, eta bertze bat lehenik jar dadien haren etxean.

        6. Nor da gizona mahasti bat landatu duena, eta oraino arduratu ez duena, orok hartarik jan dezakaten bezala? bihoa, eta itzul bedi bere etxera, beldurrez-eta gerlan hil dadien, eta bertze gizon batek egin dezan haren eginbidea.

        7. Nor da gizona emaztegai batekin hitzemana, eta oraino hartu ez duena? bihoa eta itzul bedi etxerat, beldurrezeta bertze gizon batek har dezan hura.

        8. Horiek erran ondoan, erranen dute goitiko, eta populuari mintzatuz: Nor da gizon beldurtia eta bihotzez izipera? bihoa, eta itzul bedi etxerat, beldurrezeta lotsaraz detzan bere anaien bihotzak, bera izialduraz harritua den bezala.

        9. Eta armadako aitzindariak ixildu ondoan, eta solasa akhabatu dutenean, zeinek bere ezkardak guduko xuxenduko dituzte.

        10. Hiri baten hartzeko hurbilduko zatzaioenean, lehenik bakea eskainiko diozu.

        11. Onhesten badu, eta atheak idekitzen badarozkitzu, han den populu guziak bizia izanen du, eta zerbitzatuko zaitu figoa pagatuz.

        12. Ez badu ordean paturik egin nahi, eta gerla ematen hasten bazaitzu, sethiatuko duzu.

        13. Eta zure Jainko Jaunak eskuetaratuko darotzunean, han diren gizonki guziei ezpataren ahoaz emanen diozuete,

        14. Utziz emaztekiak, haurrak, abereak eta hirian diren bertzeak. Atzeman guzia armadari zathituko diozu, eta zure Jainko Jaunak eman darozkitzun etsai buluzkinetarik janen duzu.

        15. Horrela eginen diozute zu ganik hainitz urrun diren hiri guziei eta gozatzeko hartu behar ditutzunetarik ez direnei.

        16. Ordean zuretzat emanen zaizkitzun hirietan nihori ez diozu bizia utziko:

        17. Bainan ezpataren ahoaz hilen ditutzu, erran nahi da Hethearra, Amorhearra, Kananearra, Pherezearra, Hebearra eta Jebusearra, zure Jainko Jaunak manatu darotzun bezala,

        18. Beldurrez-eta beren jainkoentzat egin dituzten izigarrikeria guziak egiten irakhats detzatzueten, eta bekhatu zuen Jainko Jaunaren alderat egin dezazuen.

        19. Luzez sethiatuko duzunean hiri bat, eta hartzekotzat hura trentxadaz inguratuko duzunean, ez ditutzu ebakiko zuhaitzak zeinen fruituak jan baitezaketzu, eta ez duzu inguruan haizkoraz bazterrak xahutu behar, zeren-eta zuhaitza zur bat baita eta ez gizon bat, eta gerlarien ostea zure kontra ez baitezake berha.

        20. Bainan zuhaitza ez denean fruitutakoa bainan bai larrekoa eta bertze askotako on dena, ebak zazu, eta egizkitzu tresnak, hartu arteo zure kontra gudukatzen den hiria.

XXI. KAP.

        1. Zure Jainko Jaunak eman gogo darotzun lurrean atzematen denean gizon hil baten gorphutza, eta jakina ez bada nor den hiltzeketaz hobendun,

        2. Adinez zaharrenak eta zure juieak ilkhiko dira, eta hila den lekhutik neurtuko dute zenbat den inguruko hirietaraino.

        3. Eta orotarik hurbilena zein den ezagutu duketenean, hiri hartako zaharrenek hartuko dute arthaldetik miga bat uztarria erabiligabea eta lurra goldeaz urratu ez duena;

        4. Eta eramanen dute haran basa eta harritsu egundaino iraulia eta eraina izan ez den batera, eta hall burua moztuko diote migari:

        5. Eta hurbilduko dira Lebiren seme aphezak, zure Jainko Jaunak hautatu ditukeenak berari bethe detzotentzat eginbideak, beraren izenean eman dezaten benedizionea, eta hekien ahoko hitzetik erabaki ditezen egiteko guziak, eta xahu ala lohi diren gauzak oro:

        6. Eta hiri hartako sortzez zaharrenak ethorriko dira hilera, eta garbituko dituzte eskuak haranean joa izan den migaren gainera,

        7. Eta erranen dute: Ez dute gure eskuek ixuri odol hau, eta gure begiek ez dute ikhusi.

        8. Begitharte egiozu, Jauna, Israelgo zure populu berrerosi duzunari, eta ez bezazu haren gain eman Israelgo zure populuaren erdian ixuria izan den odol hobengabea. Eta hekien gainetik khendua izanen da odolaren hobena.

        9. Eta zu, egin dukezunean Jaunak manatua, garbi izanen zare ixuria izatu den odol hobengabetik.

        10. Atheratu bazare zure etsaien kontra gudura, eta zure Jainko Jaunak eskuratu badarozkitzu, eta presonierak eramatean,

        11. Hekien artean ikhusi baduzu emazteki eder bat, eta maithatzen baduzu eta emaztetzat nahi,

        12. Sarraraziko duzu zure etxerat: moztuko ditu bere ileak eta behatzak;

        13. Eta utziko du soinekoa zeinarekin atzemana izan baita, eta zure etxean jarririk, hilabethe batez deithoratuko ditu bere ait-amak, eta gero hurbilduko zatzaio, harekin lo eginen duzu eta zure emazte izanen da:

        14. Bainan gerorat ez bada zure gogarako, libro igorriko duzu, dirutan ezin salduko duzu, ez-eta zure gaihentziaz zaphatuko, ahalkea eman diozulakotz.

        15. Gizon batek balin baditu bi emazte, bata maite eta bertzea higuin dituenak, eta biek haren ganik izan badituzte haurrak, eta higuinaren semea balin bada lehenik sorthua;

        16. Eta aitak bere semeen artean nahi balu bere ontasuna zathitu, maite duen emaztearen semea ezin eginen du premu, ez-eta ezarriko ahal higuinaren semearen aitzinean;

        17. Bainan premutzat ezagutuko du higuinaren semea, eta oro bikhunean emanen diozka dituen izatetarik, ezen hura da haurretarik lehenbizikoa eta hari zaio zor premutasuna.

        18. Gizon batek balin badu seme bat bihurria eta ozarra, bere ait-amen manua aditzen ez duena, eta erantzuna izan ondoan, nardatzen baita hekiei begiratzeaz,

        19. Hartuko dute, eta hiri hartako zaharrenei eramanen erabakietako athera,

        20. Eta hekiei erranen dute: Gure seme hau ozarra eta bihurria da, narda du gure erantzukien entzuteaz, galdukerian, lizunkerian eta aseetan dabila.

        21. Hiriko populuak harrikatuko du, eta hilen da, gaizkia zuen erditik khen dezazuentzat, eta Israel guzia, hori aditzean, ikharan jar dadien.

        22. Gizon batek heriotzea merezi duen gaizkia egin duenean, eta hiltzera kondenaturik, urkhabetik dilindan ezarria izan denean,

        23. Haren gorphutza ez da habean egonen, bainan egun berean ehortziko da, habetik dagoena Jainkoaz delakotz madarikatua, eta ez duzu behinere khutsatuko zure Jainko Jaunak gozatzera emanen darotzun lurra.

XXII. KAP.

        1. Zure anaiaren idia edo ardia errebelatua ikhusi-eta, etzare aitzina goanen, bainan bihurtuko diozu.

        2. Zure anaia ez balitz ere zure ahaidea, eta ezagutzen ez baduzu, abereak zure etxerat eramanen dituzu, eta han egonen dira zure anaiak bilha eta har ditzan arteo.

        3. Halaber eginen duzu asto, soineko, eta zure anaiaren edozein gauza galdua denaz atzematen baduzu, ez duzu bazterrerat utziko, ez delakoan zurea.

        4. Baldin zure anaiaren astoa edo idia bidean erori dela ikhusi baduzu, etzare axolagabe goanen, bainan xutitzen lagunduko duzu.

        5. Emaztekiak ez du gizon soinekorik jauntziko, eta gizonak ez du emazteki soinik erabiliko: ezen holakorik egiten duena higuingarri zaio Jainkoari.

        6. Bidean zoazelarik, zuhaitz batean edo lurrean aurkhitzen baduzu xori ohantze bat, eta ama umeen edo arroitzeen gainean badago, ama ez duzu umeekin idukiko;

        7. Bainan utziko duzu goatera, umeak atxikitzen ditutzularik, ongi gertha dakizuntzat, eta luzez bizi zaitezen.

        8. Etxe berri bat egin dukezunean, teilatuari inguruan eginen diozu harrasitto bat, beldurrez odola ixur dadien zure etxean, eta hobendun izan zaitezen norbait erortzen bada, eta gain-behera anbiltzen.

        9. Ez bezazu bertze hazirik erain zure mahastian, beldurrez erain duzun hazitik eta mahastitik sorthuko direnak orobat sainduetsiak izan ditezen.

        10. Etzare idiarekin eta astoarekin batean iraultzen hariko.

        11. Ilearekin eta liho-hariarekin ehorikako soinekorik ez duzu jauntziko.

        12. Zure soineko kapari lau izkinetan eginen diotzatzu litsak soka mehez.

        13. Gizonak emazte bat hartzen badu eta gero higuintzen,

        14. Eta hura zertaz utz estakuruketa balin badabila, hari iratxikiz lelorik tzarrena, eta erraten badu: Emazte hau hartu izan dut, eta hurbildu natzaionean, ez dut dontzella aurkhitu:

        15. Ait-amek hartuko dute beren alaba, eta berekin eramanen diozkate haren dontzellatasuneko hatzak hiriko athean dauden zaharrei;

        16. Eta aitak erranen du: Horri eman diot ene alaba emazte; zeren higuintzen duen,

        17. Lelorik tzarrena ematen dio, erranez: Ez dut zure alaba dontzella aurkhitu; eta huna haukiek dira ene alabaren dontzellatasuneko hatzak. Hiriko zaharren aitzinean hedatuko dute soinekoa:

        18. Eta hiri hartako zaharrek gizona hartuko dute eta azotatuko,

        19. Kondenatzen dutelarik bertzalde ehun siklo zilharrezko ematera neskatxaren aitari, zeren lelorik tzarrena hedatu duen Israelgo dontzella baten gainean; eta emaztetzat izanen du, eta bere bizian ezin utziko du.

        20. Baizik-eta haren errana egia bada, eta neskatxa ez bada dontzella aurkhitu,

        21. Iraiziko dute bere aitaren etxeko athetik kanpora, eta hiri hartako gizonek harrikatuko dute, eta hilen da; zeren itsuskeria egin duen Israelen, bere aitaren etxean bere burua lohituz: eta gaizkia khenduko duzu zure erditik.

        22. Gizon batek bertze baten emaztearekin lo egin badu, biak hilen dira, erran nahi da gizon eta emazteki elkharrekin likhistu direnak: eta gaizkia Israeldik khenduko duzu.

        23. Neskatxa dontzella bat hitzemana bada gizon batekin, eta norbaitek hirian atzematen badu, eta harekin etzaten bada,

        24. Biak erakharriko ditutzu hiri hartako athera, eta harrika lehertuak izanen dira: neskatxa, zeren hirian izan-eta, deihadar egin ez duen: gizona, zeren ahalkea eman dioen bere lagunaren emazteari, eta gaizkia zure erditik khenduko duzu.

        25. Bainan gizonak hitzemana den neskatxa kanpoetan atzeman badu, eta lothurik, harekin etzan bada, bera bakharrik hilen da:

        26. Neskatxak ez du deusere jasaiteko izanen: zeren nola ohoin bat jauzten baitzaio bere anaiari eta hiltzen baitu, hala neskatxa ere bortxatua izatu da:

        27. Bakharrik zen kanpoan: deihadar egin du, eta nihor etzaio libratzera heldu izan.

        28. Gizonak atzematen badu gizongairik ez duen neskatxa dontzella bat, eta lothurik, harekin etzaten bada, eta gauza hori juietara ekharria bada.

        29. Neskatxarekin lo egin duenak haren aitari berrogoi eta hamar siklo zilharrezko emanen diozka eta hura emaztetzat izanen du, zeren ahalkea eman dioen; eta bere bizi guzian ezin utziko du.

        30. Gizonak ez du hartuko bere aitaren emaztea, eta ez dio agertuko gordetzeko dena.

XXIII. KAP.

        1. Jaunaren baldarnan ez da sarthuko ebakirik, potroak lehertuak edo ebakiak dituenik, edo buztana moztua duenik.

        2. Hamargarren belhauneraino ez da Jaunaren baldarnan sarthuko manzerra, erran nahi da neska tzarraren semea.

        3. Amontarra eta Moabitarra hamargarren belhaunaren ondotik ere ez dira behinere sarthuko Jaunaren baldarnan;

        4. Zeren ez baitira zuen bidera ogiarekin eta urarekin nahi izan ethorri, Egiptotik atheratu zaiztenean, eta zeren zuen kontra Mesopotamia Siriakotik erakharri duten Balaam Beorren semea, zuen madarikatzera:

        5. Eta zure Jainko Jaunak ez du entzun nahi izan Balaam, eta haren madarizionea zure benedizionetara bihurtu izan du, maite zintuelakotz.

        6. Ez duzu hekiekin bakerik eginen, eta menderen mende egun eta bizian ez diozute deusetan ongirik bilhatuko.

        7. Ez duzu gaitzirizkotan idukiko Idumearra, zeren zure anaia baita, ez-eta Egiptoarra zeren haren lurrean arrotz izatu baitzare.

        8. Horietarik sorthu ditazkeenak, hirugarren belhaunean sarthuko dira Jaunaren baldarnan.

        9. Gudura zure etsaien kontra ilkhiko zarenean, zure burua gauza tzar guzietarik begiratuko duzu.

        10. Zuen artean balin bada gizonik gauaz ametsetarik lohitu denik, kanpetarik ilkhiko da,

        11. Eta ez da bihurtuko ilhuntzean urez garbitu baino lehen: eta iguzkia etzan ondoan sarthuko da berriz kanpetara.

        12. Kanpez haindian izanen duzu lekhu bat, zeintara ilkhiko baitzare zure egin-beharretara,

        13. Gerrian duzularik hesaul bat; eta jartzen zarenean, inguruan lurra zilhatuko duzu, eta ongarria lurrez estaliko,

        14. Xutitu ondoan (ezen zure Jainko Jauna kanpen erdian dabila, zure itzurtzea gatik eta zuri eskuetaratzeko zure etsaiak): eta zure kanpak saindu izan beitez, eta han ez bedi zikhinkeriarik ager, beldurrez Jaunak bazterrerat utz zaitzan.

        15. Ez duzu bere nausiaren eskuetara emanen zure gana ihes egin duen gathibua.

        16. Nahi duen lekhuan egonen da zurekin, eta sosegua aurkhituko du zure hirietarik batean: ez hari eman atsekaberik.

        17. Ez da Israelgo alabetan putarik izanen, ez-eta putazalerik Israelgo semeetan.

        18. Zure Jainko Jaunaren etxean ez duzu eskainiko puta saririk, ez-eta xakhur saririk, zer-nahi botu egina izan dezazun, zeren bat eta bertzea izigarrikeriak baitira zure Jainko Jaunaren aitzinean.

        19. Ez diozu zure anaiari maileguz lukurantzan emanen dirurik, ez fruiturik, ez berme zer-nahi gauza,

        20. Bainan arrotzari bai. Zure anaiari ordean eskas duena lukureriarik gabe maileguz emanen diozu, benedika zaitzan zure Jainko Jaunak zure lan orotan, gozatzekotan sarthuko zaren lurrean.

        21. Botu bat egin diokezunean zure Jainko Jaunari, ez duzu luzatuko haren bethetzea: zeren zure Jainko Jaunak hartaz eginen baitarotzu galde; eta gibel bazaude bekhatutzat iratxikia izanen zaitzu.

        22. Agindu nahi ez baduzu, bekhatu gabe izanen zare.

        23. Bainan zure ezpainetarik behin atheratu dena, begira zazu, eta egonen duzu zure Jainko Jaunari agindu diozun bezala, eta zure oldetara eta zure ahotik mintzatu zaren bezala.

        24. Zure lagunaren mahastian sarthu-eta, jan zazu nahi duzun bezenbat mahats: bainan ez eraman zurekin kanporat.

        25. Zure adiskidearen uztan sartzen bazare, buruak hauts eta eskuz leher zatzu: bainan ez ebak ihitegiarekin.

XXIV. KAP.

        1. Gizon batek emazte bat hartu badu, eta izan ondoan ez bada haren gogoan sarthu zerbait baia itsusiren gatik, senharrak iskribatuko du uzteko ageri bat, eskura emanen dio, eta bere etxetik igorriko du

        2. Eta ilkhi ondoan, berme senhar bat hartzen badu,

        3. Eta hunek ere higuintzen badu, eta uzteko ageria ematen badio, eta bere etxetik igortzen badu, edo bertzela hil bada;

        4. Lehenbiziko senharrak ezin hartuko du emaztetzat, lohitua delakotz, eta Jaunaren aitzinean gaitzesgarri egina: ez jasanaraz horretako bekhatua zure Jainko Jaunak gozatzera emanen darotzun lurrari.

        5. Gizon bat ezkonberri denean, ez da gerlara goanen, eta ez diote herriko karguetarik gainera emanen, bainan bere etxean egonen da hobenik gabe, boz dadientzat urthe batez bere emaztearekin.

        6. Ez duzu bahi orde hartuko ez gaineko ihara-harria ez azpikoa: ezen emaileak bere bizia bahi ematen darotzu.

        7. Gizon bat atzemana bada bere anaia Israelgo semeetarikakoari zelata hedatzen; eta hura saldurik, saria hartu badu, hila izanen da eta gaizkia khenduko duzu zure erditik.

        8. Artharekin begira zaite legenaren gaitzeko bidetara egitetik, bainan egizu zer-ere irakhatsiko baitarotzute Lebiren odoleko aphezek, nik manatu diotedanaren arabera, eta ardurakin bethe zazu.

        9. Orhoit bekizue Mariari zuen Jainko Jaunak egin zioenaz bidean, Egiptotik ilkhi zinetenean.

        10. Zure lagunari galdatuko diozunean zor darotzun zerbait, etzare haren etxean sarthuko bahi hartzera;

        11. Bainan egonen zare athean, eta duena berak emanen darotzu.

        12. Beharra bada ordean bahiak ez du gaurik emanen zure etxean,

        13. Bainan iguzkia etzan aitzintxean bihurtuko diozu; bore soinekoan lo egiten duelarik, benedika zaitzan, eta zuzen aurkhitua izan zaitezen zure Jainko Jaunaren aitzinean.

        14. Ez diozu zorra ukhatuko zure anaia noharroin beharrari, edo arrotz zurekin dagoenari zure tokian eta zure atheen barnean;

        15. Bainan egun berean, iguzkia etzan gabe bihurtuko diozu bere lanaren saria; zeren beharra baita, eta hartarik behar baitu bere burua mantenatu; beldurrezeta zure kontra Jaunari oihu egin diozon, eta zuri bekhatutako iratxikia izan dakizun.

        16. Aitak ez dira semeen orde hilak izanen, ez-eta semeak aiten orde: bainan nor-bere gaizkia gatik hilen da.

        17. Ez diozute zuzena hautsiko arrotzari eta umezurtzari, eta ez diozu alhargunari bahitzat soinekoa hartuko.

        18. Orhoit bekizu Egipton gathibu izatu zarela, eta zure Jainko Jaunak atheratu zaituela handik. Hargatik manatzen darotzut egin dezazun gauza hori.

        19. Uzta zure landan egin dukezunean, eta ahantzirik eskumen bat utzi baduzu, etzare itzuliko haren bilha; bainan arrotza, umezurtza eta alharguna utziko ditutzu hartzera, zure Jainko Jaunak benedika zaitzan zure eskuetako lan guzietan.

        20. Oliben fruituak bildu badituzu, ondoen gainean gelditu direnen biltzera etzare itzuliko; bainan utziko diotzatzuete arrotzari, umezurtzari eta alhargunari.

        21. Bildu duzunean zure mahastia, ez ditutzu bilduko gelditu diren mulkhoak, bainan eroriko dira arrotzaren, umezurtzaren eta alhargunarentzat.

        22. Orhoit zaite zerorri Egipton gathibu izatu zarela, eta hargatik manatzen darotzut gauza hori.

XXV. KAP.

        1. Baldin batzuen artean makhur bat atheratu bada eta juieei buruz goan badira: zein-ere ikhusi baitukete zuzenbidean, hari emanen diote irabazi; zein-ere inpiokerian, eta hura inpiotzat kondenatuko dute.

        2. Bainan hobendunak zaharoaz merezi duela ikhusten badute, lurrean etzanaraziko dute eta zafraraziko. Bekhatua nolako, zafraldia halako izanen da:

        3. Halako moldez bizkitartean non zafrak ez baitira berrogoietan iraganen; zure anaia ez dadientzat goan zure aitzinean itsuski phorrokaturik.

        4. Ez diozu ahoa lothuko larrainean zure bihiak tapikatzen dituen idiari

        5. Bi anaia elkharrekin bizi izan badira, eta bat hil haurrik gabe, zenduaren emaztea ez da bertzerekin ezkonduko, baizik-ere bere senhar zenaren anaiarekin, zeinak hartuko baitu eta bere anaiari ondokoak emanen;

        6. Eta emazte harenganikako seme zaharrena deithuko du bere anaiaren izenaz, haren izena ez dadien gal Israeldik.

        7. Bainan anaiaren emaztea, legeaz zor zaioena, ez badu hartu nahi, hiriko athera eginen du emaztekiak, eta zaharrei buruz goanen da, eta erranen diote: Ene gizonaren anaiak ez du bere anaiaren izena eraiki nahi Israelen eta ez nau hartu nahi emaztetzat.

        8. Eta berehala hurbilaraziko dute, eta galdeak eginen diozkate. Ihardesten badu: Ez dut emaztetzat hartu nahi,

        9. Emaztekia hurbilduko zaio zaharren aitzinean, khenduko dio oinetakoa zangotik, eta thu eginen dio begithartera, eta erranen dio: Hola eginen zaio bere anaiaren etxea eraiki nahi ez duenari.

        10. Eta haren etxearen izena Israelen izanen da Ointhustuaren etxea.

        11. Bi gizonek elkharren artean makhur bat izaten badute, eta bat bertzeari liskartzen abiatzen bazaio, eta bertzearen emazteak bere senharra atheratu nahiz hazkarragoaren aztaparretarik, eta eskua ematen badu, eta ahalkesun diren lekhuetarik lotzen bada,

        12. Moztuko diozu eskua, eta etzare haren urrikariz hautsiko.

        13. Ez dituzu xakaxtan phisu desbardinak izanen, bata handiagoa eta bertzea ttipiagoa;

        14. Eta zure etxean ez dira izanen bi gaitzeru, handiagoa eta ttipiagoa.

        15. Phisu bat izanen duzu zuzena eta egiazkoa, eta gaitzeru bat bardina eta egiazkoa, luzez bizi zaitezentzat zure Jainko Jaunak emanen darotzun lurrean.

        16. Ezen zure Jainko Jaunak gaitzets du holakorik eginen duena, eta gaitzirizkotan daduka zuzenbide ez den guzia.

        17. Orhoit zaite Amalekek zer egin zarotzun bidean, Egiptotik ilkhitzen zinelarik,

        18. Nola atheratu zarotzun, eta nola hil zituen zure armadako azkenak, zeinak akhiduraz jarriak baitzauden, goseak eta nekheak ehoa zinelarik, eta etzen Jainkoaren beldur izatu.

        19. Beraz zure Jainko Jaunak phausua eman darotzukeenean, eta zuri azpikotu darozkitzukeenean jendaia guziak inguruan, agindu darotzun lurrean, Amaleken izena zeru-petik ezeztatuko duzu. Berautzu ahantz dakizun.

XXVI. KAP.

        1. Zure Jainko Jaunak gozatzeko ematera dihoakizun lurrera sarthuko zarenean, eta hartuz jabetu zaitekeenean, eta han egin dukezunean zure egoitza,

        2. Hartuko dituzu zure fruitu guzietako pikainak, saski batean ezarriko dituzu, eta goanen zare zure Jainko Jaunak hautatu dukeen lekhura, haren izena han deithua izateko.

        3. Eta orduan izanen den aphezari hurbilduko zare, eta erranen diozu: Aithor dut egun zure Jainko Jaunaren aitzinean sarthu naizela gure arbasoei zin eginez emanen zarokula agindu zioeten lurrean.

        4. Eta aphezak saskia zure eskuetarik hartuz, ezarriko du zure Jainko Jaunaren aldarearen aitzinean.

        5. Eta erranen duzu zure Jainko Jaunaren aitzinean: Siriarra goan zen ene aitaren ondotik, zeina jautsi baitzen Egiptora, eta han arrotz ibili hainitz jende gutirekin; eta berhatu zen populu handi, hazkar eta nihonereko oste bat egiten zuela.

        6. Eta Egiptoarrek atsekabe eman eta jazarri zarokuten, lan gogorrenak gainera emanez.

        7. Eta deihadar egin ginaroen gure arbasoen Jainko Jaunari, seinak entzun baikintuen, eta itsusi zituen gure atsekabea, nekheak eta hestura,

        8. Eta bere esku hazkar eta beso zabalaz Egiptotik atheratu gintuen laztura gaitzaren, ikhuskari eta sendagaila handien erdian;

        9. Eta sarrarazi gaitu lekhu hunetan, eta eman daroku esnea eta eztia darioen lurra.

        10. Horren gatik eskaintzen ditut orai Jaunak eman darotan lurreko fruituen pikainak. Eta hekiek utziko ditutzu zure Jainko Jaunaren aitzinean, eta zure Jainko Jauna adoraturik,

        11. Bozkariotan onthuruntzatuko zarete, zu, eta zure etxe guzia, eta lebitarra, eta zurekin den arrotza, zure Jainko Jaunak eman izan darozkitzun ontasun guzien erdian.

        12. Bethe dukezunean zure fruitu guzien hamarrena, hamarrenen hirugarren urthean emanen ditutzu lebitarrari, arrotzari, umezurtzari eta alhargunari, jan dezaten zure atheen barnean eta ase ditezen:

        13. Eta erranen duzu zure Jainko Jaunaren aitzinean: Khendu dut ene etxetik sainduetsia dena, eta eman diotet lebitarrari, eta arrotzari, eta umezurtzari eta alhargunari, zuk manatu izan darotazun bezala; ez ditut bazterrerat utzi zure manuak, eta ez dut zure manamendua ahantzi.

        14. Hamarren hekietarik ez dut jan ene deithoreko orduan, ez ditut berezi edozein gauza lohitako, ez dut hekietarik xahutu deithoreetan. Ethorkor izatu naiz ene Jainko Jaunaren hitzari, eta guziak egin ditut zuk manatu bezala.

        15. Begira dizadazu zure saindutegitik eta zeruetako zure egonlekhu goratik, eta benedika zazu zure Israelgo populua eta eman izan darokuzun lurra, gure arbasoei zin egin zinaroeten bezala, esnea eta eztia darioen lurra.

        16. Egun zure Jainko Jaunak manatzen darotzu bethe detzatzun haren manamendu eta erabakiak, begira detzatzun eta bethe zure bihotz oroz eta arima guziz.

        17. Egun Jauna hautatu duzu, izan dadien zure Jainkoa, ibil zaitezen haren bidetan, zain detzatzun haren zeremonia, manamendu eta erabakiak, eta ethordun izan zaitezen haren manuei.

        18. Eta Jaunak egun hautatu zaitu izateko haren populu berezia, berak erran izan darotzun bezala, eta begira detzatzun haren manamendu guziak;

        19. Eta zu ezartzeko, bere laudorio, izen eta ospetan egin dituen jendaia guziak baino gorago, izan zaitezentzat, erran darotzun bezala, zure Jainko Jaunaren populu saindua.

XXVII. KAP.

        1. Bada, Moisek eta Israelgo zaharrek populuari manu egin zioeten, erraten zutelarik: Begira zatzue nik egun emanen darozkitzuetan manamendu guziak.

        2. Jordango ura iraganen duzuenean zure Jainko Jaunak emanen darotzun lurrera, landatuko ditutzu harri handi batzuek eta khisuztatuko ditutzu,

        3. Hekietan iskriba ahal detzatzun lege huntako hitz guziak, Jordanea iragan-eta zure Jainko Jaunak emanen darotzun lurrera sartzeko, esne eta ezti darioen lurrera, zure arbasoei zin egin izan dioteten bezala.

        4. Jordanea iraganen duzuenean beraz, nik egun manatzen darozkitzudan harri hekiek altxatuko ditutzu Hebalgo mendiaren gainean, eta khisuztatuko ditutzu.

        5. Eta han zure Jainko Jaunari eginen diozu aldare bat burdinak ukitu ez dituen harriz,

        6. Bainan harri muger eta legundugabeez, eta haren gainean zure Jainko Jaunari holokaustak eskeiniko diozkatzu.

        7. Eta bakezko bitimak imolatuko ditutzu, eta han lanen duzu, eta zure Jainko Jaunaren aitzinean eginen duzu bozkariozko barazkaria.

        8. Eta lege huntako hitz guziak harrien gainean iskribatuko ditutzu garbiki eta ageriki.

        9. Eta Moisek eta Lebiren odoleko aphezak Israel guziari erran zioten: Atzar zaite Israel, eta adi zazu; egun egin zare zure Jainko Jaunaren populua:

        10. Entzun zazu beraz haren mintzoa, eta begira zatzu haren manamendu eta erabaki, nik zuri mezutzen darozkitzudanak.

        11. Eta egun hartan Moisek populuari manu egin zuen, zioelarik:

        12. Hautxek xutik egonen dira Garizimgo mendiaren gainean, Jordanea iragan-eta, populuaren benedikatzeko: Simeon, Lebi, Juda, Isakar, Josep eta Benjamin.

        13. Eta bertze aldetik, madarikatzeko Hebalgo mendian xutik izanen dira haukiek: Erruben, Gad, Aser, Zabulon, Dan eta Nefthali.

        14. Eta lebiarrek deiagora eginen dute, eta Israelgo gizon guziei erranen diote goraki:

        15. Madarikatua gizona egiten duena jainko-itxura bernuzatua eta urthua, Jaunaren gaitzigarrikeria, ofizialearen esku-lana, eta hura lekhu gordean ezartzen duena. Eta populu guziak ihardetsiko du, eta erranen du: Biz.

        16. Madarikatua bere ait-amei ohore bihurtzen ez diotena. Eta populu guziak erranen du: Biz.

        17. Madarikatua bere lagunaren mugarriak aldaratzen dituena. Eta populua guziak erranen du: Biz.

        18. Madarikatua itsua bidetik makhurraraziko duena. Eta populu guziak erranen du: Biz.

        19. Madarikatua arrotzaren, umezurtzaren eta alhargunaren zuzena zeihertzen duena. Eta populu guziak erranen du: Biz.

        20. Madarikatua bere aitaren emaztearekin lo egiten duena eta haren oheko estalgia agertzen duena. Eta populu guziak erranen du: Biz.

        21. Madarikatua edozein abererekin lo egiten duena. Eta populu guziak erranen du: Biz.

        22. Madarikatua lo egiten duena bere arrebarekin, bere aitaren edo amaren alaba denarekin. Eta populu guziak erranen du: Biz.

        23. Madarikatua bere amaginarrebarekin lo egiten duena. Eta populu guziak erranen du: Biz.

        24. Madarikatua bere anaia ixilean jotzen duena. Eta populu guziak erranen du: Biz.

        25. Madarikatua hobengabe den odolaren ixurtzeko emaitzak hartzen dituena. Eta populu guziak erranen du: Biz.

        26. Madarikatua lege huntako hitzetan egoten ez dena eta egintzetan ezartzen ez dituena. Eta populu guziak erranen du: Biz.

XXVIII. KAP.

        1. Entzuten baduzu ordean zure Jainko Jaunaren mintzoa, bethetzen eta begiratzen badituzu haren manamendu guziak, nik egun mezutzen darozkitzudanak, zure Jainko Jaunak gorago ezarriko zaitu lurraren gainean hedatzen diren jendaki guziak baino.

        2. Eta benedizione hautxek guziak zure gainera ethorriko dira eta iratxikiko zaizkitzu, baldin bizkitartean haren manamenduei begiratzen bazare.

        3. Benedikatua zu hirian, eta benedikatua bazterretan.

        4. Benedikatuak zure sabeleko fruituak, zure lurreko fruituak, zure azienden fruituak, zure abere larrizko arthaldeak, eta zure hespiletako ardiak.

        5. Benedikatua zure selharua, eta benedikatua zure manka.

        6. Benedikatua izanen zare sartzean eta ilkhitzean.

        7. Jaunak trunbilka zure aitzinean erorraraziko ditu zure kontra jaikiko diren etsaiak: bide batez ethorriko dira zure kontra, eta zazpiz eginen dute ihes zure begitharteari.

        8. Jaunak benedizionea igorriko du zure arnotegiaren gainera, eta zure eskuetako lan guzien gainera, eta hartuko duzun lurrean benedikatuko zaitu.

        9. Jaunak beretzat zutan eraikiko du populu bat saindua, zin egin izan darotzun bezala, baldin zure Jainko Jaunaren manamenduak begiratzen badituzu, eta haren bideetan ibiltzen bazare.

        10. Eta lurreko populu guziek ikhusiko dute Jaunaren izena deithua dela zure gainera, eta zure beldur izanen dira.

        11. Jaunak gaindiaraziko zaitu ontasun guziz, zure sabeleko fruituez, zure azienden fruituez, eta zure aitei zin eginez zuri emateaz agindu zioten lurreko fruituez.

        12. Jaunak idekiko du bere aberastasun handienetako khutxa, zerua, lurrari uriaren emateko bere aroan; eta benedikatuko ditu zure eskuetako lan guziak. Eta asko jendakiri maileguz emanen duzu, eta nihoren ganik ez duzu maileguz hartuko.

        13. Jaunak ezarriko zaitu buruan, eta ez buztanean; eta bethi gainean izanen zare, eta ez azpian; baldin bizkitartean entzuten baditutzu zure Jainko Jaunaren manamenduak, nik egun mezutzen darozkitzudanak, begiratzen badituzu eta bethetzen,

        14. Eta hekietarik ez bazare makhurtzen, ez eskuin ez ezker, eta ez bazare jainko arrotzei jarraikitzen, eta zerbitzatzen ez badituzu.

        15. Bainan entzun nahi ez baduzu zure Jainko Jaunaren hitza begiratzeko eta bethetzeko haren manamendu, eta zeremonia, nik zuri egun mezutzen darozkitzudanak, madarizione haukiek oro ethorriko dira zure gainera, eta iratxikiko zaizkitzu.

        16. Madarikatua izanen zare hirian, madarikatua bazterretan.

        17. Madarikatua zure selharua, eta madarikatua zure manka.

        18. Madarikatuak zure sabeleko fruitua eta zure lurreko fruitua, zure idiarthaldeak eta ardi-arthaldeak.

        19. Madarikatua izanen zare sartzean, eta madarikatua ilkhitzean.

        20. Jaunak zure gainera igorriko ditu gosetea eta erromeseria, eta madarizionea ezarriko du eginen ditutzun lan guzietan, leher eta laster gal zaitzan arteo, zure egitate guziz tzarren gatik, zeinetaz bazterrerat utzi bainauzu.

        21. Jaunak iratxik bezazu izurritea, gozatzera sarthu zaren lurretik suntsiaraz zaitzan arteo.

        22. Jaunak jo bezaitza erromestasunaz, sukharraz eta hotzaz, beroaz eta saphaz, aire ustelaz eta herdoaz, eta ondotik jarraik bekizu, gal zaitezen arteo.

        23. Zure gainean den zerua izan bedi kobrez, eta oinkatzen duzun lurra burdinaz.

        24. Jaunak zure lurrari uritzat eman bezo herrautsa, eta zerutik zure gainera hautsa eror bedi, leher zaitezen arteo.

        25. Trunbilka zure etsaien aitzinean erortzen zarela, Jaunak hekien eskuetara eman bezaitza; bide batez ilkhi bezedi hekien kontra, eta zazpiz ihes egin bezazu, eta barraiatua izan bezedi lurreko erresuma guzietan.

        26. Zure hilikia izan bedi zeruko hegastinen eta lurreko abere basen hazkurri, eta hekiek haizatuko dituenik nihor izan ez bedi.

        27. Jaunak jo bezaitza Egiptoko zauriaz, zaragarrez eta hatzez zure gorphutzeko alderdi zeintarik ilkhitzen baitzaitzu ongarria, halai non ezin sendatuko baitzare.

        28. Jaunak jo bezaitza zorotasunaz, itsutasunaz eta izpirituko erhotasunaz;

        29. Eta eguerditan haztaka ibil bezedi itsua bere ilhunbeetan ibiltzen ohi den bezala, eta ez betzatzu zure bideak atzeman. Bizi guzian beltzatua izan bezedi eta bortxaren-pean zaphatua, eta nork libra izan ez bezazu.

        30. Emazte har bezazu, eta zutaz bertze batek harekin lo egin beza; etxea egin bezazu, eta ez bezedi hartan egon; mahastia landa bezazu, eta zuk mahatsa ez bezazu bil.

        31. Zure idia zure aitzinean imolatua izan bedi, eta zu ez bezedi izan hartarik jale; zure astoa har bezazute aitzinetik, eta ez bezaitzu bihurtua izan, zure ardiak emanak izan beitez zure etsaiei, eta nork lagun ez bezazu khausi.

        32. Zure semeak eta alabak bertze populu bati emanak izan beitez, zure begiek ikhusten dituztelarik eta hekien begira iraungiak daudezelarik egunaren buru batetik bertzera, eta zure eskuan indarrik izan ez bedi.

        33. Ez dakizun populu batek irets betza zure lurreko fruituak eta zure nekhe guziak; eta bethi izan bezaite kalomniaren jasaile, eta zaphatua egun oroz,

        34. Eta zure begiek ikhusiko dituzten guzien beldurrak harritua.

        35. Jaunak zauririk gaixtoenaz jo bezaitza belhaunetan eta aztaletan, eta ezin senda bezedi oin zolatik buru kaskoraino.

        36. Jaunak eramanen zaituzte zu eta zure gainean ezarri dukezun erregea zuk eta zure arbasoek ez dakizuen jendaki batera: eta han zerbitzatuko dituzu jainko arrotzak, zura eta harria.

        37. Eta izanen zare galdua, errankizun eta irrigarri bat populu guzientzat, zeinetara eramanen baitzaitu Jaunak.

        38. Hazi hainitz arthikiko duzu lurrera, eta guti bilduko, zeren xartalek iretsiko baitituzte oro.

        39. Mahastia landatuko duzu eta haitzurtuko, eta ez duzu arnorik edanen, ez-eta hartarik deusere bilduko, zeren harrek xahutuko baitute.

        40. Olibak izanen ditutzu zure eremu guzietan, eta etzare olioz gantzutuko. zeren ixuriko eta galduko baitira.

        41. Semeak eta alabak izanen ditutzu, eta etzare hekietaz gozatuko, zeren gathibu eramanak izanen baitira.

        42. Herdoak iretsiko ditu zure zuhaitz guziak eta zure lurreko fruituak.

        43. Zurekin lur berean dagoen arrotza iganen da zure gainera, eta gorago izanen da; zu ordean jautsiko zare eta izanen zare beherago.

        44. Zuk hari maileguz hartuko diozu, eta ez diozu maileguz emanen. Hura izanen da buruan, eta zu izanen zare buztanean.

        45. Eta madarizione horiek guziak ethorriko dira zure gainera, jarraikiko zaizkitzu eta iratxikiko xahu zaitezen arteo, zeren ez duzun nahi izan entzun zure Jainko Jaunaren hitza eta begiratu mezutu darozkitzun manamenduak eta zeremoniak.

        46. Eta zure baithan eta zure ondoregoa baithan mendeen mendetaraino izanen dira ikhuskari eta sendagaila harrigarriak,

        47. Zeren zure Jainko Jauna zerbitzatu ez dukezun bozkariotan eta zure bihotzeko goiheratasunean, gauza orotako nasaizia gatik.

        48. Jaunak igorriko darotzun etsaia, gosean, egarrian, buluztasunean, eta eskasia orotan zerbitzatuko duzu, eta burdinazko uztarri bat ezarriko du zure lephoaren gainean leher zaitzan arteo.

        49. Jaunak urrundanik eta lurraren bertze burutik zure gainera erakharriko du jendaia bat, hegaldaka oldarrean heldu den arranoa iduri, eta zeinaren mintzaia ezin entzunen baituzu;

        50. Jendaia guziz ozarra, ikhustaterik izanen ez duena zaharrarentzat, ez-eta urrikalmendurik haurttoarentzat;

        51. Eta iretsiko dituenak zure azienden fruitua eta zure lurreko fruituak, leher egin dezazun arteo; eta utziko ez darotzuna ez ogirik, ez arnorik, ez oliorik, ez idi-arthalderik, ez ardi-arthalderik, gal zaitzan arteo,

        52. Eta xahu zaitzan zure hiri guzietan, eta lurrerat arthikiak izan ditezen zure harrasi hazkar eta gorak, zeinetan baitzinduen zure sinhestea zure lur guzian. Zure Jainko Jaunak emanen darotzun lurreko hiri guzietan sethiatua izanen zare;

        53. Eta zure etsaiak jasanaraziko darozkitzun hestura, hagoetan, janen duzu zure sabeleko fruitua, eta zure Jainko Jaunak zuri emanikako semeen eta alaben haragietarik.

        54. Zure baithako gizon beratz eta guziz atseginkeriazalea bekhaitz izanen zaioete bere anaiari eta bere bulharraren gainean lo egiten dioen emazteari,

        55. Eta ez diote eman nahiko bere semeen haragietarik, zeinetarik berak janen baitu, bertzerik ez izanez, zure etsaiek zure hiri guzietan jasanaraziko darozkitzun sethio, gosetetan.

        56. Emazteki minbera eta beratza, lurrean ibil etzaitekeena eta zangoa lurraren gainean eman etzezakeena, bere gurikeriaren eta minberatasunaren handiz, aldean lo egiten dioen senharrari bekhaitz izanen zaio bere seme, alaben haragietarik,

        57. Eta ixtapetik atheratzen diren ondokoen zikinkerietarik, eta orduan sorthuko zaizkoen haurren haragitik: ezen ixilka janen dituzte gauza guzien eskasiaz, zure etsaiak zure hirietan jasanaraziko darozkitzun sethio, hagoetan.

        58. Zaintzen eta bethetzen ez baditutzu liburu huntan iskribatua den lege huntako hitz guziak, eta haren izen ospetsu eta ikharagarriaren, erran nahi da zure Jainko Jaunaren beldur ez bazare,

        59. Jaunak berhatuko ditu zure zauriak, zure ondoregoaren zauriak, zauri handiak eta iraupenekoak, gaitz guziz gaixtoak eta akhabantzagabeak.

        60. Eta laztu zaituzten Egiptoko izurri guziak bihurtuko ditu zure gainera, eta iratxikiko zaizkitzu.

        61. Gainerako, erkhidura guziak, eta lege huntako liburuan iskribatuak ez diren zauriak, Jaunak zure gainera jautsaraziko ditu, herrauts zaitzan arteo:

        62. Eta guttitto geldituko zarete, zuek lehenago zeruko izarrak bezenbat zinetenak zuen osteaz, zeren ez duzun entzun zure Jainko Jaunaren mintzoa.

        63. Eta nola lehenago Jaunak zuen gainean atsegin hartu baitzuen, zuei ongi eginez eta zuek berhatuz, hala atsegin hartuko du zuen xahutzen eta galtzen, ezezta zaitzaten gozatzera zihoazten lurretik.

        64. Jaunak barraiatuko zaitu populu guzietan, lurraren bazter batetik bertzera; eta han zerbitzatuko ditutzu jainko arrotz, zuk eta zure arbasoek ezagutzen ez ditutzuenak, zura eta harria.

        65. Jendaki hekietan ere ez da zuretzat sosegurik izanen, ez-eta zure oinhatzarentzat sesurik. Jaunak ezen emanen darotzu bihotz ikharati bat, eta begi iraungitzen diren batzuek, eta grima bat atsekabez hiratua.

        66. Eta zure bizia izanen da dilindan bezala zure aitzinean. Beldurretan egonen zare gau eta egun, eta bizi zarela etzaitzu idurituko.

        67. Goizean erranen duzu: Nork emanen darot niri arratsa? Eta arratsean: Nork emanen darot niri bihar-goiza? zure bihotzeko izialdurak ikharan idukiko zaituena gatik, eta zure begiek ikhusiko dituztenak gatik.

        68. Jaunak untzitan bihurtuko zaitu Egiptora, zeintarako bideaz erran izan baitarotzu hura zure begiz ez duzula gehiago ikhusiko. Han zure etsaiei saldua izanen zare muthiltzat eta neskatotzat, eta nork eros ez da izanen.

XXIX. KAP.

        1. Haukiek dira hitzak Jaunak Moisi Israelgo semeekin egiteaz manatu zioen batasunekoak Moabeko lurrean, Horeben hekiekin egin izan zuen batasunaz bertzalde.

        2. Eta Moisek Israel guzia deithu zuen, eta erran zioten hekiei: Ikhusi izan ditutzue Jaunak zuen aitzinean Egiptoko lurrean egin diozkanak oro Faraoni, haren zerbitzari guziei eta lur guziari;

        3. Zuen begiek ikhusi dituzte frogapen handiak, ikhuskari hekiek eta sendagaila gaitz hekiek;

        4. Eta Jaunak ez darozkitzuete orai arteo eman aditzen duen bihotza, ikhusten duten begiak, eta entzun dezaketen beharriak.

        5. Berrogoi urthez mortuan bidatu zaituztete: zuen soinekoak ez dira hautsiak, ez-eta zuen oinetakoak ihetxeduraz higatuak.

        6. Ez duzue jan ogirik, ez edan arnorik eta buztinorik, jakin zinezaten ni naizela zuen Jainko Jauna.

        7. Eta ethorri zarete lekhu huntara: Sehon, Hefebongo errege, eta Og, Basango errege atheratu dira guri gudu ematera. Eta jo ditugu,

        8. Eta hartu dugu hekien lurra, eta gozatzera eman diotegu Errubeni, Gadi eta Manaseren leinu erdiari.

        9. Begira zatzue beraz eta bethe patu huntako hitzak: adi detzatzuentzat egiten ditutzuen guziak.

        10. Egun zuen Jainko Jaunaren aitzinean zarete guziak, zuen aitzindariak, leinuetako zabarrak eta irakhasleak, Israelgo populu guzia,

        11. Zuen haurrek eta emazteak, eta zuekin kanpetan dagoen arrotza, egur-egileez eta urketariez berme guziak,

        12. Iragan zaitezentzat zure Jainko Jaunaren batasunera, eta zure Jainko Jaunak egun zurekin jotzen duen zinera,

        13. Zutarik egiteko bere populua, eta bera izateko zure Jainkoa, agindu darotzun bezala eta zin egin zioeten bezala zure arbaso Abraham, Isaak eta Jakobi.

        14. Eta jotzen dudan patu hau, eta berritzen dudan zin hau, ez dira zuentzat bakharrik,

        15. Bainan hemen direnen eta ez direnentzat.

        16. Zuek ezen badakizue nola egotu izan garen Egiptoko lurrean, eta nola iragan garen jendaien erditik, zeinetarik iragaitean,

        17. Ikhusi baititutzue izigarrikeriak eta lohikeriak, erran nahi da, adoratzen zituzten jainkorde, zur, harri, zilhar eta urheak.

        18. Ez bedi beraz zuen artean izan gizon edo emazteki, familia edo leinu, zeinaren bihotza egun makhurtuko baita gure Jainko Jauna ganik, goateko jendaia hekien jainkoen zerbitzatzera, eta zuen artean izateko khelderra eta khirestasuna sorthuko dituen erroa.

        19. Eta aditu ondoan zin hunetako hitzak, bere bihotzean nihork ez bezo bere buruari gozo egin, erranez: bakea izanen dut, eta ibiliko naiz ene bihotzeko tzartasunean: beldurrez-eta hordiak egarri dena bere dezan.

        20. Eta Jaunak ez dio halakoari barkhatuko; bainan orduan khetan emanen dira haren hasarre gaitza eta haren kharra halako gizonaren kontra, eta halakoaren gainean jar beitez liburu huntan iskribatuak diren madarizione guziak, eta Jaunak zeru-petik ezezta beza haren izena;

        21. Eta bethikotzat xahu beza Israelgo leinu guzien artetik lege huntako eta batasuneko liburuak daduzkan madarizioneen arabera.

        22. Eta erranen dute ondoko gizaldiak, eta gerorat sorthuko diren haurrek, eta urrundik ethorriko diren arrotzek, ikhustenez lur hortako zauriak eta Jaunak arthiki dioizkien gaitzak,

        23. Sufrez eta gatzaren suz errerik, halaz non ez baita erainen, eta berderik deusere ez baitu ekharriko, xahutua dela Sodoma, Gomorha, Adama eta Seboim bezala, zeinak herrautsi baitzituen Jaunak bere hasarrean eta sulian;

        24. Eta jendaia guziek erranen dute: Zertako Jaunak lur horri egin izan dio holakorik? zer da haren suliaren hasarre gaitz hau?

        25. Eta ihardetsiko zaioete: Zeren bazterrerat utzi duten Jaunak horien arbasoekin egin izan zuen patua, Egiptoko lurretik eraiki zituenean;

        26. Zeren zerbitzatu dituzten Jainko arrotzak eta adoratu etzakizkietenak eta zeinentzat ez baitziren bereziak;

        27. Horra zergatik sutatu den Jaunaren sulia lur horren kontra, jautsarazko horren gainera liburu huntan iskribatuak diren madarizione guziak:

        28. Eta bere hasarrean, eta sulian eta gaitzidura ikharagarrian beren lurretik iraizi ditu horko egoiliarrak, eta lekhu arrotzera arthiki ditu, egun ageri den bezala.

        29. Gure Jainko Jauna baithan gordeak zaudenak, agertuak zaizku guri eta gure semeei behin-bethiraino bethe ditzaguntzat lege huntako hitzak oro.

XXX. KAP.

        1. Gerthatu ditazkeenean beraz erran horiek oro zuen gainean, benedizionea edo madarizionea zuen aitzinean ezarri ditudanak: eta Jainko Jaunak barraiatu zaituzken jendaien erdian bihotzeko urrikiak jorik,

        2. Itzuliko zarenean haren gana, eta ethordun eginen haren manuei, nik egun mezutzen zaitudan bezala, zure semeekin, zure bihotz oroz eta arima guziz:

        3. Zure Jainko Jaunak bihurraraziko zaitu zure gathibutasunetik, eta urrikalduko zaitzu, eta lehenago barraiatu zintuen populu guzietarik berriz bilduko zaitu.

        4. Zeruko azken bazterretaraino haizatua bazina ere, zure Jainko Jaunak handik gibelerat ekharriko zaitu.

        5. Eta hartuko zaitu eta sarthuko zure arbasoek gozatu duten lurrean, eta ardietsiko duzu hura: eta Jaunak zu benedikatuz, eginen du oste handiagoan izanen zarela zure arbasoak izatu diren baino.

        6. Zure Jainko Jaunak ingurebakiko ditu zure bihotza eta zure haurren bihotza, maitha dezazun zure Jainko Jauna zure bihotz oroz eta arima guziz, bizi ahal izateko.

        7. Ordean madarizione haukiek oro bihurtuko ditu zure etsaien gainera eta higuintzen zaituztenen eta jasanarazten darotzutenen gainera.

        8. Zu berriz, itzuliko zare, entzunen duzu zure Jainko Jaunaren mintzoa eta betheko ditutzu nik egun mezutzen darozkitzutan haren manamendu guziak.

        9. Eta zure Jainko Jaunak goriaraziko zaitu zure eskuetako lan guzietan, zure sabeleko haurretan, eta zure abereen fruituetan, zure lurraren aberastasunean, eta gauza guzien nasaizian. Ezen Jauna itzuliko da, atsegin hartzeko ontasun oroz zu gainditzen, zure arbasoekin atsegin hartu izan zuen bezala:

        10. Baldin bizkitartean entzun badezazu zure Jainko Jaunaren mintzoa, eta begira badezatzu lege huntan iskribatuak diren manamendu eta zeremoniak, eta bihurtzen bazare zure Jainko Jauna gana zure bihotz oroz eta arima guziz.

        11. Egun mezutzen darotzudan manamendu hau ez da zutaz gaindikoa, ez-eta zutarik urrun.

        12. Ez dago zeruan, zuk erran ahal izateko: Gutarik nor igan daiteke zerura, hori ekhartzeko guri, entzun dezaguntzat eta bethe gure egintzaz?

        13. Ez dago itsasoz haindian, zuk aitzakia egiteko eta errateko: Gutarik nork iragan dezake itsasoa hori gu ganaraino ekhartzekotzat, entzun eta egin ahal izateko manatua dena?

        14. Bainan manamendu hori zure aldealdean da, zure ahoan eta zure bihotzean, bethe dezazuntzat hori.

        15. Behemazu egun zure aitzinean ezarri ditudala bizia eta ongia, eta bertzaldetik herioa eta gaizkia,

        16. Maitha dezazuntzat zure Jainko Jauna, eta ibil zaitezen haren bideetan, eta begira dezatzun haren manamendu, zeremonia, erabakiak, eta bizi zaitezen, eta berha, eta gozatzeko sartzera zihoazen lurrean benedika zaitzan.

        17. Baldin ordean bertzaldera balago zure bihotza, eta entzun ez bazindu nahi, eta zoramenduak bereturik adoratzen eta zerbitzatzen bazintu jainko arrotzak:

        18. Aitzinetik erraten darotzut egun, galduko zarela, eta Jordanea iraganik, gozatzera zihoazen lurrean aldi laburra eginen duzula.

        19. Lekhuko deitzen ditut egun zerua eta lurra aitzinera eman darozkitzudala bizia eta herioa, benedizionea eta madarizionea. Hauta zazu beraz bizia, bizi zaiteztentzat, zu eta zure hazia;

        20. Maitha dezazun zure Jainko Jauna, ethordun izan zaitezen haren bozari, eta hari iratxik zaitezen (ezen bera da zure bizia eta zure egunetako luzetasuna), zure egoitza egin dezazuntzat lur hartan, zeintaz Jaunak zin egin baitu zure arbaso Abraham, Isaak eta Jakobi, hura emanen ziotela.

XXXI. KAP.

        1. Goan zen beraz Moise, eta solas horiek oro erran ziozkan Israel guziari,

        2. Eta erran zioen: Egun baditut ehun eta hogoi urthe; ez naiteke gehiago ez ilkhi, ez sar, bereziki Jaunak erran darotanaz geroz: Jordaneko ur hori iraganen ez duzu.

        3. Zure Jainko Jauna iraganen da beraz zure aitzinean; berak zure begien aitzinean xahutuko ditu jendaki horiek, eta zuretuko ditutzu; eta Josue hau goanen da zure buruan, Jaunak erran duen bezala.

        4. Jaunak horiei eginen diote, Sehon eta Og Amorhearren erregei eta hekien lurrari egin izan diotena, eta xahutuko ditu.

        5. Beraz horiek eskuetaratuko darozkitzuetenean, halaber eginen diozuete nola nik manatu baitarotzuet.

        6. Gizonki emazue, eta hazkar zaitezte bihotzez; ez izan beldurrik; ez betzaizte horien aitzinean ikhara, zeren zuen Jainko Jauna bera baita zuen bidari, etzaituzte hastanduko ez-eta bazterrerat utziko.

        7. Eta Moisek deithu zuen Josue, eta erran zioen Israel guziaren aitzinean: Egiozu bihotzari eta zaude hazkarretik; ezen zuk eramanen duzu populu hau Jaunak haukien aitei zin eginez emanen ziotela agindu lurrera, eta hura zortean zathituko diozute.

        8. Eta zuen bidari izanen den Jauna, bera zurekin izanen da: etzaitu hastanduko, ez-eta utziko; ez izi, ez ikhara.

        9. Moisek iskribatu zuen beraz lege hau, eta eman zioeten Lebiren seme aphezei, zeinek erabiltzen baitzuten Jaunaren batasuneko arkha, eta Israelgo zahar guziei.

        10. Eta manu eginez, erran zioeten: Zazpi urtheren buruan, bihurtzapeneko urthean, Tabernakletako besta-buruan,

        11. Israeldik guziak biltzen direnean, zure Jainko Jaunaren aitzinera agertzeko Jaunak hautatu dukeen lekhura, lege huntako hitzak irakurtuko ditutzu Israel guziaren aitzinean, orok aditzen dituztelarik,

        12. Eta batera bildu ondoan populu guzia, nola gizonak hala emaztekiak, haurrak eta zure hirietan diren arrotzak, entzutearekin ikhas detzatentzat, eta zuen Jainko Jaunaren beldur izan ditezen, eta lege huntako hitz guziak begira eta bethe detzaten;

        13. Eta hekien semeek ere orai ez dakitzatenek, adi ahal detzaztentzat, eta beren Jainko Jaunaren beldur izan ditezen egoten diren egun oroz lur hortan, zeintaz jabetzera baitzihoazte, Jordanea iraganik.

        14. Eta Jaunak Moisi erran zioen: Huna non hurbil den zure hiltzeko eguna; deith zazu Josue, eta eman zaizte lekhukotasuneko tabernaklearen aitzinean, ene manuak eman detzodantzat. Moise eta Josue goan ziren beraz, eta gelditu ziren lekhukotasuneko tabernaklearen aitzinean;

        15. Eta Jauna han agertu zen, tabernakle-sartzean baratu zen hedoi habe batean.

        16. Eta Jaunak erran zioen Moisi: Huna bada lo eginen duzula zure arbasoekin, eta populu hori jaikirik lohituko da jainko arrotzen ondotik, sarthuko den lurrean bere egoitzaren egiteko: han utziko nau, eta alferretara bihurtuko du horrekin egin dudan batasuna.

        17. Eta egun hartan ene hasarrea sutatuko da horren kontra; eta bazterrerat utziko dut, eta ene begithartea horren ganik gordeko, eta etsaiaren hortzetan egonen da; gaitz eta atsekabe guziek atzemanen dute, halaz non egun hartan erranen baitu: Egiazki zeren ez den Jainkoa enekin gaitz haukiek atzeman naute.

        18. Ni bada itzaliko naiz eta gordeko dut ene begithartea egun hartan, egin dituen gaizki guzien gatik, zeren jainko arrotzei jarraiki baita.

        19. Hargatik iskriba zazue kantika hau zuentzat, eta irakhats zozuete Israelgo semeei, gogoz ikhas dezatentzat eta ahoz kanta: eta kantu hau lekhukotasunetan izan bekit Israelgo semeen artean.

        20. Ezen sarraraziko ditut zin eginez horien aitei agindu izan diotedan lurrean, zeinari baitario ezti eta esne. Jan duketenean, eta ase eta gizendu ondoan, makhurtuko dira jainko arrotzetara eta hekiek dituzte zerbitzatuko; eta ene kontra mintzatuko dira, eta alfer eraginen dute enekilako patua.

        21. Eta gaitzen eta atsekabeen uharra gainera eroriko zaioetenean, kantika hunek ihardetsiko diote lekhukotasun batek bezala, zeina ahanzterik ez baita izanen galaraziko duenik hekien ondokoen ahotik. Badakizkit ezen hekien gogoetak, zer eginen duten egun agindu diotedan lurrean sarraraz ditzadan baino lehen.

        22. Moisek iskribatu zuen beraz kantika eta irakhatsi zioeten Israelgo semeei.

        23. Eta Josue, Nunen semeari manu egin zioen, erraten zioelarik: Egiozu bihotzari eta zaude hazkarretik; ezen zuk sarraraziko ditutzu Israelgo semeak agindu diotedan lurrean, eta ni zurekin izanen naiz.

        24. Moisek lege huntako hitzak liburuan iskribatu zituen ondoan, eta akhabatu zuenean,

        25. Manu egin zioeten lebitarrei, zeinek ekhartzen baitzuten Jaunaren batasuneko arkha, zioelarik:

        26. Har zazue liburu hau eta ezar zazue zuen Jainko Jaunaren batasuneko arkharen sahetsean, hor egon dadientzat zure kontra lekhuko.

        27. Badakizkit ezen zuen hisia eta buru-gogortasun gaitza. Ni bizi izan-eta, zuekin ibilki, etzarete baratu hesiaka haritzetik Jaunaren kontra; zenbat gehiago ni hil ondoan!

        28. Bilarazkitzue ene gana zuen leinuetako adinez zaharren guziak, eta irakhasleak; eta aditzen nautela erranen diozkatet hitz horiek, eta hekien kontra deithuko ditut zerua eta lurra.

        29. Badakit ezen ni hil ondoan gaizki ibiliko zaretela, eta laster makhurtuko zaretela nik zuei mezutu bidetik, eta azkenekotz izurriak ethorriko zaizkitzue gainera, noiz-ere gaizkia Jaunaren aitzinean eginen baituzue, sumindu dukezuenean zuen eskuetako egintzez.

        30. Moisek beraz, Israelgo baldarna guziak aditzen zuela, erran zituen kantika huntako hitzak, eta azkeneraino akhabatu zuen.

XXXII. KAP.

        1. Zeruak, entzun zazue zer diodan: lurra, adi zak ene ahoko hitza.

        2. Ene irakaskuntza gogor bedi uria hormatzen den bezala, ene hitzak eror beitez ihintza bezala, uria belharraren gainera bezala, uri-xortak sorropilaren gainera bezala.

        3. Ezen deithuko dut Jaunaren izena: handiets zazue gure Jainkoa.

        4. Jainkoaren egintzak osoak dira eta haren bide guziak zuzenak: Jainkoa hitzekoa da, itzalgabea, zuzena, zorrotza.

        5. Damu egin diote, etziren haren seme beren lizunkerietan: iraulgi zabarra eta galdua.

        6. Hori da hire ezagutza Jaunari, populu zoro, erhoa? Jauna ez othe da hire aita, eskuan haukana, egin eta ezdeusetarik atheratu hauena?

        7. Orhoit hadi beihalako egunez, gogora ekharzkik gizaldi guziak: galdeka abia hakio hire aitari, eta jakintsun eginen hau; galda zak hire arbasoei eta argituren haute.

        8. Jaun guziz gorenak jendaiak bereztean, Adamen semeak zein bere alde igortzean, populuen mugarriak xedatu zituen Israelen semeen nonbrearen arabera.

        9. Bainan Jaunaren zathia izan zen haren populua: Jakob izan zen haren primantzako lokharria.

        10. Jaunak khausitu zuen lekhu basa batean, lekhu izigarri eta mortu zabalean; asko ingurutan lagundu zuen eta argitu zuen; eta bere begiko ninika bezala zaindu zuen.

        11. Arrano bere umeak airatzera deitzen dituenak eta hekien gainean hegaldaka dabilanak bezala, hedatu ditu bere hegalak, eta hartu du eta bere soin gainean eraman.

        12. Jauna bakharrik izatu da haren bidari; eta jainko arrotzik etzen harekin.

        13. Lur gora batean ezarri du, jan zetzan landetako fruituak, altxa zetzan eztia harritik eta olioa malkhar gogorrenetik,

        14. Burra behietarik eta esnea ardietarik, bildotsen bilgorrarekin eta Basanen semeen aharienarekin, eta pittikak ogiaren mamiarekin, eta edan zezan mahatsaren arno garbiena.

        15. Populu maithatua goritu da eta bihurtu: loditu denean, gizendu, zabaldu denean, utzi du Jainko bere egilea, eta gibelatu da Jainko bere salbatzailea ganik.

        16. Sumindu dute jainko arrotzez, beren izigarrikeriez jauzarazi dute haren hasarrea.

        17. Ez Jainkoari, bainan debruei imolatu dituzte bitimak, ezagutzen etzituzten jainkoaizunei: ethorri zaizkote jainko berri batzuek horien aitek adoratu ez dituztenak.

        18. Bazterrerat utzi duk sorthu hauen Jainkoa, ahantzi duk ezdeusetarik egin hauen Jauna.

        19. Jaunak ikhusi du eta jauzi da haren hasarrea, ezen sumindu dute bere seme-alabek.

        20. Eta erran du: Gordeko diotet ene begithartea, eta begiztatuko dut horien azken ordua: iraulgi tzarra, seme arnegatuak baitira.

        21. Tarritatu naute gezurrezko jainkoz, eta sumindu naute beren egitate ergelez; eta nik tarritaturen ditut enea ez den ez populu batez, eta suminduren populu zoro batez.

        22. Ene hasarreari lothu zaio su, eta ifernu zolaraino oro erreko ditu: iretsiko du lurra bere zothalarekin, mendien erroak sutan egonen dira.

        23. Izurriak bilduko ditut hekien gainera, eta hekien gainera hustuko ditut ene geziak.

        24. Goseteak xahutuko ditu, hegastinen moko zorrotzak janen ditu: igorriko diotet basa ihizen hortza, sugeen eta lurrean herrestatzen diren zierpeen errabia.

        25. Kanpoan ezpatak, barnean izialdurak xahutuko ditu gizon-gaztea eta neskatxa, bulharreko haurra eta gizon-zaharra.

        26. Erran dut: Non dira? ezeztatuko dut gizonetarik hekien orhoitza.

        27. Bainan etsaien gaitzirizkoa gatik luzatu dut, haz ez ditentzat horien etsaiak, eta erran ez dezaten: Ez Jaunak, bainan gure esku borthitzak egin ditu horiek oro.

        28. Ez oharmenik, ez umotasunik ez du jendaki horrek.

        29. Oxala zuhur baleitez, nabadi balezate, azken buruari aitzinetik ohart baleitez!

        30. Nolaz batek aitzinean igortzen ditu mila, eta biek ihes igortzen hamar mila? Ez othe da beren Jainkoak saldu eta Jaunak hertsi dituztelakotz?

        31. Ezen gure Jainkoa ez da hekien jainkoak iduria, eta gure etsaiak juie dira.

        32. Horien mahastiak dira Sodomako eta Gomorhako hiripeetako mahastietarik: horien mahatsa, khelder mahatsa, molkhoak guziz kharatsak;

        33. Horien arnoa erainsugearen mina eta aspikaren phozoin hilgarria.

        34. Ez othe dira jakitate horiek guziak ni baithan, eta ene khutxetan zigilatuak?

        35. Aspertzea niri da, eta ordu izanen denean zorra pagatuko diotet, behaztopa dakioeten zangoa: hurbil da galpeneko eguna, ordua lasterrez heldu da.

        36. Jaunak juiatuko du bere populua, eta urrikalduko zaiote bere zerbitzariei: ikhusiko du besoak herbaldu direla, sethiatuak iraungi eta ondarrak ezeztatu.

        37. Eta erranen du: Non dituzte beren sinhesteko jainko hekiek?

        38. Zeinen bitimen bilgorrak jaten baitzituzten eta libazionetako arnoa edaten? Jaiki beitez, laguntza ekhar bezazuete, zuen behar orduan geriza betzaitzate.

        39. Ikhusazue bakharra naizela, ez dela nitaz bertze Jainkorik. Nik hilaraziko, nik biziaraziko dut; nik joko, nik sendatuko dut, eta ez da nihor ene eskuari itzur daitekeenik.

        40. Hedatuko dut eskua zerura eta erranen dut: Ni naiz bizi naizena bethitik-bethira.

        41. Ene ezpata simista bezala zorrozten badut, ene eskua juiamenduari lotzen bada, asperkundea bihurturen diotet ene etsaiei, eta gaitzirizkotan nadukatenei emanen diotet beren saria.

        42. Odolez hordituko ditut ene geziak, eta ene ezpatak iretsiko ditu haragiak; aseko da ene etsai hilen odolaz, eta boztuko da gathibutasunera buru has dihoazinez.

        43. Jendaiak, lauda zazue haren populua, zeren aspertuko duen bere zerbitzarien odola, eta asperkunde atherako duen hekien etsaien gainean, eta begithartez egonen den bere populuaren lurrari.

        44. Moise ethorri zen beraz, eta kantika huntako hitz guziak erran zituen populuaren beharrietara, berak eta Josue, Nunen semeak.

        45. Solas horiek oro akhabatu zituen, Israel guziari mintzatuz,

        46. Eta erran zioeten: Iratxik zatzue zuen bihotzak hitz haukietan orotan zeintaz egun lekhukotasun egiten baitarotzuet, mana dezozueten zuen semeei horiek begira eta egin detzatela, eta bethe lege huntako liburuan iskribatuak diren guziak;

        47. Etzaizkitzue ezen ezdeusetako emanak, bainan bai horiez batbedera bizi dedientzat: horiek bethez luzez iraunen duzue, Jordanea iraganik gozatzera zihoazten lurrean.

        48. Egun berean Jauna Moisi mintzatu zen, erraten zioelarik:

        49. Igan zaitezi Abarimgo, erran nahi da Iragaitzetako mendi hortara, Nebo mendin, Moabeko lurrean, Jerikoko parrean; begia emozu Kanaango lur, Israelgo semeei gozatzera emanen diotedanari, eta mendian hil zaitezi.

        50. Hori igaitean batua izanen zare zure populuei, zure anaia Aaron Horreko mendian hil eta batu den bezala bere populuei,

        51. Zeren ene kontra bekhatu egin duzuen Israelgo semeen erdian, Jazarlekhuko uretan, Kadesen, Sineko mortuan; eta zeren ez nauzuen sainduetsi Israelgo semeen erdian.

        52. Eta zure parrean ikhusiko duzu Israelgo semeei nik emanen diotedan lurra, eta etzare barnera sarthuko.

XXXIII. KAP.

        1. Hau da benedizionea Moisek, Jainkoaren gizonak, hil aitzinean Israelgo semeei eman ziotena.

        2. Eta erran zuen: Jauna Sinaitik ethorri da, eta Seirretik ilkhi zaroku; Pharango menditik agertu da, eta sainduak milaka harekin. Haren esku eskuinean da suzko legea.

        3. Maithatu ditu populuak, saindu guziak haren eskuan daude; eta haren oinetara hurbiltzen diren guziak argituko dira haren irakhaspenaz.

        4. Moisek mezutu daroku legea, Jakoben iraulgiaren primantza.

        5. Guziz zuzena denaren baithan errege izanen da, populuaren aitzindariak Israelgo leinuekin bilduak izan diren ordutik.

        6. Bizi bedi Erruben, ez bedi hil, bainan moltxo ttipian izan bedi.

        7. Hau da Judaren benedizionea: Jauna, adi zazu Judaren mintzoa, eta sarraraz zazu bere populuan: horren eskuak gudukatuko dira Israelen alde, eta haren gerizatzaile izanen da etsaien kontra.

        8. Lebiri, berriz, erran zioen: Jauna, zure perfetasuna eta irakhaskuntza zor zaizkio gizon sainduari, zeina frogapenez frogatu eta Jazar-lekhuko uretan juiatu baituzu,

        9. Zeinak erran baitiote bere ait-amei: Etzaituztet ezagutzen; eta bere anaiei Ez dakit nor zareten; eta ez dituzte ezagutu beren semeak ere. Haukiek begiratu dute zure errana, eta iduki zure patua,

        10. Zure erabakiak, oi Jakob, eta zure legea, oi Israel: haukiek eskainiko dute isentsua zure hasarreari eta holokaustak zure aldarean.

        11. Benedika zazu, Jauna, hunen indarra, eta onhets hunen eskuetako egintza. Jo zazu hunen etsaien bizkarra, eta ez beitez xuti hau higuintzen dutenak.

        12. Eta Benjamini erran zioen Moisek: Jaunaren guziz-maithatua gogo zabalez egonen da hunen baithan; ezkont-ohean bezala egonen da egun osoa, eta hunen bulharren artean sosegu hartuko du.

        13. Josepi ere erran zioen: Hunen lurra bethe bedi Jaunaren benedizioneaz, zeruko fruituez, ihintzaz eta lupheko ithurriez,

        14. Iguzkiaren eta ilhargiaren fruituez,

        15. Mendi zaharren mazeletako, eta bethiereko bizkargainetako fruituez,

        16. Lurreko fruituez eta haren nasaitasunaz. Sasian agertu izan denaren benedizionea jauts bedi Josepen buruaren gainera, eta Nazarearraren buru gainera bere anaien artean.

        17. Hunen edertasuna da zezenaren lehenbiziko umearena iduri, hunen adarrak errinozeroarenak bezala dira: hekiez bulkhatuko ditu jendaiak lurraren bertze bazterreraino. Holakoak dira Efraimen osteak eta Manaseren milakak.

        18. Gero erran zioen Zabuloni: Boz zaitezte, zu Zabulon, zure ilkhialdian, eta zu, Isakar, zure olhetan.

        19. Populuak deithuko dituzte mendira; han imolatuko dituzte zuzenbidezko bitimak. Esnea bezala edoskiko dituzte itsasoko ontasuntzeak eta legarrean gordeak diren aberastasunak.

        20. Eta Gadi erran zioen: Gad zabalki benedikatua da, lehoina iduri phausuan dago, et hartu ditu besoa eta burua.

        21. Eta ikhusi du bere lehentasuna, zeren bere zathian baitu etzana irakhaslea, zeina izatu baita populuko aitzindariekin, zeinak egin baititu Jaunaren zuzenbideak eta haren erabakia Israelekin.

        22. Eta Dani erran zioen: Danek iduri du lehoinaren umea; Basandik urrun hedatuko da.

        23. Nefthaliri erran zioen: Nefthali nasaiziaz gozatuko da, eta Jaunaren benedizioneez bethea izanen da: itsasoa eta hegoaldea bereak izanen ditu.

        24. Aserri, berriz, erran zioen: Aser bere semeetan benedikatua, bere anaien gogarako izan bedi, eta bere oina olioan busti beza.

        25. Burdinaz eta kobrez izanen du oinekoa. Zure gaztetasuneko egunak iduri izanen dira zure zahartzekoak ere.

        26. Ez da Jainkorik guziz zuzenaren Jainkoa bezalakorik, zeru gainera igaiten dena da, zure laguntzailea. Haren indarraren handiz derabiltza hedoiak.

        27. Haren egoitza gainean da eta haren beso bethidanikoa beherean: zure aitzinetik iraiziko du etsaia, eta erranen dio: Herrauts egin hadi.

        28. Israelen eginen du bere egoitza bakharrik eta gogoa zabalik. Ogi-arnotako lurrean izanen da Jakoben begia, zeruak estaliko du bere ihintzaz.

        29. Dohatsu zare, oi Israel! nor da zure idurikorik, populu Jauna baithan salbatzen zarena? Hura da zure laguntzako erredola, zure ospearen ezpata. Ukhatuko zaituzte zure etsaiek, eta zuk, zangoa ezarriko diozute lephoaren gainean.

XXXIV. KAP.

        1. Moise igan zen beraz Moabeko zelhaietarik Neboko mendira, Phasgako gainean, Jerikoko parrean; eta Jaunak erakhutsi zioen Galaadeko lur guzia Daneraino,

        2. Eta Nefthali guzia, Efraimen eta Manaseren lurra, eta Judaren lur guzia azken itsasoraino,

        3. Eta eguerdi-aldea, Jeriko palmetako hiriko zelhaiak, Segorreraino.

        4. Eta Jaunak erran zioen: Hori da lurra zeintaz zin egin baitiotet Abrahami, Isaaki eta Jakobi, nioelarik: Zure iraulgiari emanen diot hori. Ikhusi duzu zure begiz, eta etzare horrat iraganen.

        5. Eta Jaunak manaturik, han hil izan zen Moise, Jaunaren zerbitzaria, Moab-herrian.

        6. Eta Jaunak ehortzi zuen Moab-herriko haran batean, Phogorreko parrean: eta egungo eguna arteo ez da gizonik izan haren hobia ezagutu duenik.

        7. Moisek, hil zenean, ehun eta hogoi urthe zituen; haren begia etzen lanbrotu, ez-eta haren hortzak etziren higitu.

        8. Eta Israelgo semeek hogoi eta hamar egunez deithoratu zuten Moabeko zelhaietan, eta bethe ziren Moisen deithoreko egunak.

        9. Bada, Josue, Nunen semea, bethea izan zen zuhurtziazko izpirituz, zeren Moisek haren gainean ezarri baitzituen eskuak. Eta Israelgo semeak haren alderat ethordun izatu ziren eta egin zuten Jaunak Moisi manatu izan zioen bezala.

        10. Eta Israelen handik-harat etzen Moise bezalako profetarik jaiki, Jaunak bekhoz bekho ezagutu zuenik;

        11. Ez-eta egin zuenik halako ikhuskari eta sendagailarik nola Jaunak eginarazi baitzioizkien Egiptoko lurrean Faraonen, haren zerbitzari guzien eta lur guziaren kontra;

        12. Ez-etare beso hain hazkarra erabili zuenik eta hain gauza handi, harrigarriak egin zituenik nola Moisek Israel guziaren aitzinean.