RAPSODIATIK HONANTZA-EDO

 

Ongi dago esana, Baina Nerudatarrez. Eta ez da aski. Bila nabilen larritasunezko bake eta etsipenezko egonarriaren uberan erlantzik ez. Irrits agian gordinegia, egartsuegia agian, nere-udazken honena. Agian-tasuna lapurtarrez ulerturik, hots, beharbada-tasun gipuzkoarretik franko harantzago, edo honantzago, tasunak sarriegi bihurtzen baitira lika likits askaezin gure desioen bulko berretuen poderioan. Bego esana. Baina betor izana. Niketz erasana.

 

 

 

ENE BAITAKO ERROMES OHARKABEARI AHOLKU:

 

Araztegia behar du poesiaren lantegiak.

         Hitzaren gardentasunaren bila.

Metafora-pilaketa obtusoa baino areagoko zerbait.

         Dobla eta fini kalakak.

Izan bitez poemak pondo-harrien gisakoak,

            ura ahalik eta gutxien uhertuko dutenak,

                    uhin-ikara sor badezate ere.

 

 

1.

 

Min ematen, ordea,

         norbere baitako oroi-kantoletara begiratzeak

         Amiantozko jantziek apenas balio izaten holakoetan

                    Orduan ekin ohi diogu hildakoekin balizko

                                   elkarrizketa laudoriozkoak

                                          antolatzeari

                    —konbentzionalismo aski oihesa den arren—

                            herio-ondoko panegirikoz

                            ok egiterainoko Ok-Zitalia

                            izeneko ghetto galantean

                                    bizi baikara

                            euskaldun-edo diraugunok.

 

         Gandiaga, Bitoriano, of course, jakina, nola ez, ..

 

«Ikusten dotanak/ ixpilu gura ninduke/ edo ta erantzun/ Sentitzen

dotanak/ hitzen hegoak eskatzen deustaz/ ta,haien truke,/ lasaipide

bat emon/ Eta erantzunak irudia ukatzen deust/ eta hitzek,/ alde

egiten deuste/ behar dotazanean»

 

eta parkatuko ahal deustazu

         zeure berbak horren txarto berbaturik imini izana,

         izan bere holantxe, etzunda, tarteko marra taketa

         legezko horreikaz, ez dabe-ta zeureak diranik bere

                         emoten, baina izan, badira,

                         zeureak eta neureak bere bai,

                                    ardura ez badeutsu,

         tresna barri honeik horixe daukee-eta onura:

         sorginen modura, batzuetan eurak bakarrik

                 idatzi daroezala berbeak,

                 gu geu saguagaz olgetan

                 gabizan bitartean, ordena-

                 gailuan geure gogoa orden-

                           etan,eta

                         idatzi bere,

                              nox

         «edari samin, minkotx, otsitu eta errai guztiak

         irabildutekoak gatxa ezagutu baga abespeluan,

         urten dogianak urten dagiala» lako berbeak,

                  zure eta nire maisu

                 Peru Abarkak inoenez,

                          nox

                  ostera bere gozo,

             zuk zeuk zoragarriro dinozun legez:

                 «Begian jaio zan.

                 Nire eskuak ez eutsan

                 ikutu sekulan.

                 Iruntz-tanta bat zan

                 okaran baltzean.

                 Begian jaio zan.»

 

          Laster idatziko dira, baina,Word-ek berbea

          zeharo jaten ez badu behintzat,estekadun

          poema webikoak, www. wide world whining,

              pentsa egizu: Ume Erostari izeneko

              hitz-sintagma sintomatiko bat ezarten dozula

              makinean eta berorretan eskutxo bat iminten,

              eta eskutxo hori saguagaz sakatzea

                      erabagitzen dozula, link-beterik basoa: hortxe

          izango dituzu, berehala, uxoldean,

          ume-planta horregaz zer ikusia daben berbaketa

          guztiak, tobogan batean legez, pantailaz pantaila ekranik

                                     ekran, ziber-ernetikoki sareen

                      sarean harrapatuak...

 

                                   Eskerrak zu horretatik dagoeneko

                                           jaregin zaren, Gandiaga,

                                                     zorionak.

 

 

2.

 

Bere mamuen begi karroinduei so egiteko

               ausardia duenak

               bere buruaz barre ere egin baitezake,

                             «ahal-gará»ka egin ere, Pessoak,

                             gizabanako mende-baldar

                                        norbere-zilborzale

                             zilborjalearen poeta paradigmatiko

                            zoragarri hark tarteka egin ohi zuenez

                             (non eta ironiatzat hartzen ez dugun

                                             berez etsimendu zena):

 

«Kontaktuari itzuri eginez, isolatuz, sentiberatasuna gorbiztu besterik ez da egiten. Hots: huts egin dut ihes-metodoa.Itzulinguru deseroso baten bidez egin dut ihes, nengoen toki berera itzultzeko, ordea; bizitzearen berezko sarrakioari, orain, alfer-bidaiaren nekea erantsi behar.»

 

 

3.

 

Aitor dut deblauki

        sarritan zuela arrazoi

        XX. mendeko mendetarron

         ele(eder)dun paradigmatiko hark:

 

                                 Koldarrak gara.

                                     Hantusteak gara.

                                        Dohakabeak gara.

   Eta dohakabeak garelako

                    gara hantuste.

                                 Eta hantusteak garelako

                                                 gara koldar.

   Eta horrela ad fnitum.

   Palindromo kirrinkari hutsak:

       hasi ala buka,

       atzekoz aurrera zein alderantziz,

         autoerrukior urrikalgarri     bezain

                                                 edozein unetan

                                                 ankerki lehergarriak nonbait

                                 Pauloven zakurrak baino ere

                                                                lobotomizatuagoak

   iragarki subliminal iragazien

                       be(g)irazko beita

                                                    nazionalfutbolismoaren edota

           edozein asperduraren aurkako zeinahi antidotoren eraginez

                                              —erudizioa ere barne—

 

                                      ... ... ...

                         (kultura ere barne?

                                      poesia ere barne?

                       maiuskulaz idatzi behar al dira

                                   hitz hauek oraindik?)

 

 

4.

 

Azken batean, aterpe egokia izan daiteke poesia

     mendekoi-baldar arruntontzat, zergatik ez?

     Honetan ere arrazoi, gure Arestik bezala,

      otsein ezainaren jaka-idun almidoizkoa

         poetaren samaren gainean airoski

      ohi zeraman Lisboako kontalari-poetak:

 

«Haserrea indartsuentzat, etsimena prestuentzat, isiltasuna handien-

tzat. Eta ni ez naiz ez indartsu, ez prestu, ez handi. Sufritu eta amets

egiten dut, Kexatzen naiz ahula naizelako, eta, artista naizelako, neure

intziriak musikalki ehuntzen entretenitzen naiz eta neure ametsak ongi

deritzodan moduan ontolatzen»

 

 

5.

 

Ahal izanez gero.

      Ghettoan ere ezin izaten baita zenbaitetan,

      Hain urrun izan arren

      poesia etorkizunez ernalduriko

                    arma omen zeneko

                          gaur histrioniko derizkiegun

                         garai arestiar (bai, arestiar)

                                                   historiko haiek.

                    Bizio pribatutzat ere

                                susmagarri bihurtzen hasia baita

                                     poesia dagoeneko ostera ere.

 

      Ezin antzemanik nago

              jazarpen horren arrazoia

                       zein izan ote daitekeen.

 

                               Noizdanik da animalia arriskutsua

                                 agintarientzat

                                          bitxikeria ulergaitzak

                                 besterik idazten ez dakien

                                          poeta-edo dena delako

                                               hiri-txakur

                                               domesti-katua?

                       Edo, agian, ez da hain ezteusa

                       izanen norberaren eta munduaren

                       (edo norbera-munduari-lotuaren)

                       errealitateari apur batean bederen

                       zuzenean, geure kabuz eta geure

                       baitako isiltasun apaletik so egitea.

 

                                  Gauzei berriro zabaltzea, alegia.