HAUR-ZINKURIN ESETSIAK

 

«Non dago izan nintzen haurra,

nire baitan ote darrai ala aldegina ote?

Ba al daki inoiz ez nuela maite izan

eta berak ere ez ninduela maite?

Zergatik ibili ginen hain luzaroan

elkarrekin aurka-hazten, banantzeko?

Zergatik ez ginen biok hil nire haurtzaroa hil zenean?

Eta arima erori bazitzaidan,

zergatik jarraikitzen zait hezurdura?»

(P. Neruda)

 

 

1.

 

Ontzi berantetsiaren zain

        uhin-urrategiaren aurrean:

        neure burua dakusat

        baina ez naiz ni

        nintzen haurra baizik

                korbata jantzirik

                        ilea orrazturik

                        kobalto kolorezko

                      zelai mugagabeari beha

        eta ortzemugan bafore erraldoi bat

        bera ote ez ote

        igurikitzen dudana

                        zahartu naiz ordea

eta ontzirik ageri ez

        nigar egiteko baino ere

        larriminduago

        nintzen haurra

        bekokia zimurrez josia

                ortzemugari begi ganduz begira

listu da igandetako trajea ere

                ...estatua bat da berez

                         amets harritua.

 

 

2.

 

Haserre hauskan dihardut

      mut-mutu-mu-trikuarrez

neure barruko ume mukizuarekin

            hauskan

   haginka

        Tranpakaletik behera

              amiltzeko billurrez:

                    galanixa, galanixa, galanixa galanta

                             zuek kapitalekook

                             esate'itt lehengusinak,

                   moilako danborretik salto eta zanga

                            egiteko billurrez ni,

                            buruz behera ez behintzat,

                                tente bai, o sea de pies

                           (euskeria ziero ahaztu zat-eta ixa)

                                         ... ... ...

                    eta nahiz eta askotan entzunda dakaten

                   «oroitzapena dela egia bakar literaturan»,

                       hori ez da egixa, «usaimenean

                       funtsatuá» gainera, esaten deue,

                              baina ezin leike egixa izan

                       (izekoneko arrautza prejituen usaina,

                       moilako sardina-kaxena, sexu ernebe-

                       rriaren sapa beroarena, hori bai, hori

                       seguru asko bai)

 

eta badihardut berriro ere

                  ez-dakit zer gogoratzen: ber-bizitzen esan ohi dugu

                                            gizaajo alaenok,

                  bizitza norberaren gogara ber-bobina litekeelakoan.

 

          Mutrikuko danborra

                    ez da latorrizkoa, baina,

    Eta umetako usain guztiak

                nahastuta dagoz aspaldi

                          Tranpakalean behera

                          oroimeneko tronpabegietan

                          gogameneko toboganaren aldatzetan,

                                bizi

                          eta desio izandakoaren

                                        arteko muga

                                           dan-danak apurtuta,

 

 

3.

 

Eta garaia ere bada-eta

        behin eta berriro

        akordura etorri orduko

                 gomuta esetsioi

                 amoltsuki kanta diezaiegun:

 

                 Suminak amodioaren kolore,

                        Amodioak ahazturaren.

 

                 Hauts-goroldioak biltzen ditu

                 denon ganbarako estatua zaharrak.

 

                 Urmael bitez gure upel umeletan

                 hartzitu gabeko ardo uherrak oro.

 

                 Ausiabartza prestuez handi berbera

                 datorkigunerako, gaitezen jasankor,

                 labar amilduen talaietatik begirale.

 

                 Egunero bezaturiko grina asegabeen

                 segida inoiz betegintzarre asegarrira

                 ekarri izanak berpiz beza bozkarioa

                 ez bedi nagusi joran mukerra ez eta

                 soraiozko soa nola badoan doan nola

                 badoakigun bizitza ergel bezain argal.

 

                 Ez bitez zirrarak izan

                             gurean

                                   zahartzen ez diren bakarrak.

 

                 Ez ditzagun urrunets

                             biharamunaren esperoan

                      arratsero oheratzen gineneko

                             garai gaurkoak bezain

                                                  hutsal haiek.

 

 

4.

 

Izan ere, hainbeste «elkhialdi»tan

       errezibitu izan ditut, hain usu, hain ritualki,

       nire no man land-etako erresuma ezkutuko

       gobernarien enbaxadoreak, non susmoa ere bai nik

                       azken finaren finean

       irudikeria horiek guztiak huts besterik ez ote diren,

       irudi-ekran deslotu batzuk, non solastatzen baitira

       esku-itzalezko gignol umetiarreko untxi-belarridun

         zakur zaunkari itxurako haiek, arrebak ene gaixo

    aldi sukartsuetan gelako paretan jolas-ispilatu ohi zituenak.

 

    Nekez jakingo dut inoiz

       oharmenaren langatik harantzagoko

                               langar-eremu horietan

                                           zer ote dagoen,

       ezta zerk bultzatzen nauen ere mintzaira arraro eta

    eder nahizko honetarantz, Ederrespen-egarri hutsa ote,

       nork bere estimazioa besteren miresmenean ispilaturik

            ikusi nahia, larritasunaren antidoto gisa agian?

            Hori ote ene baitako

                  haur-mutiko mutiri zurbil

                        estatua harritu helduaren

                                background guztia?

            Erraza litzateke azalpena,

                   beharbada egiatia, apika sinpleegia.

 

                   Aztertzen jarraitu beharko,

                               itaunketa tematia harturik

                                                itaurlari.