«ESKARA GUSTIOK DODAZ MAITE...»

        Agur, Gandara Jauna, ta osasuna:

        Ala asi oi ditut nere ezagunai ta adiskideai bialtzen dioztedan kutunak, anziñako erromatarren gisakoak: Ave, Domine Gandara eta Domino Gandara, salutem. Agur eder hau da latiñezko Ave, Salve, Vale oyei dagotena, eta euskaldun geienak eztazautena. Españarrak, Franzesak, italiarrak beren hizkuntzak dituzte, latiñetik jalkiak, eta ala ere eztute hitzik Ave, Salve, Vale, ondo esateko danik. Dios te salve, Dios te guarde, esaten da Ave-ren ta Salve-ren ainbateko edo ordaintzat Ala gaizki. Aingeruak etzion Birjiñari Jainkoaren izenik aitatu, Ave gratia plena, Agur graziaz betea, gure beko errietan esaten dan bezala, eta Franziako euskaldunetan ere bai. Aurki onen gañean ondatu uste ditut Gaztelau guziak, zerren eztakiten Ave au bear dan bezala. Jainkoak salba zaizala, guarda zaizala. Zer bada? Kondenatzeko bidean dago? Galtzeko perillean dabil? Goardabearrik badeu etsai gaistoetatik? Ken guri itsusiketa oriek! Ave gratia plena: Ona garbiro ta ederkiago: Agur, graziaz betea. Orra bada zergatik: Agur, Gandara Jauna, Giputz labaiña, dirudizuna, lausengaz ta txuriketaz apaindua.

        Beste ainbeste, ta alako kutunik zurea bezalakorik, iñork ere eztit egin Bizkai alde ortatik; Gipuzetatik ere gitxik. Lo daude erne bear duten guziak, sorrak eta gorrak, otzak eta motzak, motelak eta gatzikbageak dirade. Madridtik, Paristik eta beste erriaietatik, Jainkoak daki jakintzu andietatik zenbat alabanza izandu dituzten zuk or dituzun libru oriek, Trevouxko Memoria famatuetan antxe datoz atereak eta isuriak Euzkerearen alde esan ditudan guziak, aitortzen didatela guzietan arrazoia, baita gure hizkuntza dala besteak baño ederrago, obeago, gozoago, eta ona non gure etsai zital guziak arriturik isildu diran Madriden ta Parisen. Baña Euskaldunai egoki edo arriari ainbat dezu, eta onetxek sumindua nauka ezin geiagoraño.

        Irakurri ditut Gabon kantak, eta azkenean paratu diotet imprimantur, ain daude ederrak, gozoak, kilikorrak. Etzaiteala aurrerako nagitu, ez alpertu; itxeki saill oni, molda itzatzu orrelako asko ta ugari esna ditezen lotiak, eta urte osoetan ezer danik egin bage bizi diranak. Ordaña bialtzen dizut Azkoitian aurten kantatu diranak, musika kilikorr batean, Peñafloridako Kondeak egin dituenak, eta berak musikan paratu dituenak.

        Ni hirurogei ta amairugarren urtean sartua nabil, zartu naiz, ez ordea oraindikan elzartu (txotxotu, kaduko): burua daukat soilla, baña fresko ta sendo, aurpegia zimurrik bage, aoa ortz [guziarekin] ederrakin, kolorea zurigorri ederrarekin (ala esan oi didee nakustenak); eskribitzen aztu etzait, eta ardorik iñoiz ez, beti ura edaten dedala. Orra, pintatu nai banazu, nere antza. Aspaldiko urteetan ekin diot nere euskeraren bear, ta lan oni; eta zerbait argitara ezpadet, gure Beltxok ainbeste etsaiez ikaraturik, bidea itxi didate; idiki dediñean, botako ditugu kalera. Hau nai dezu, eta hau esaten didazu. Nai dakizula bada beste edozein gauzetan agure oni zertxoren bat aginduzea, ikusi dezazun ez agura modrolloaren gisa, bai zaldun gazte baten legez obedituko deutsudala. Orra, bukatu dot kutun nekagarri hau zeuben eskarako berbeagaz. Eskara gustiok dodaz maite, ta gozo!

Agur, Loiolan Urtarrillaren 23 ta 1763 urtean