|
Zuzenbide debekatua
1) KARTA-JOKOA
BATEKO URREA: Hans Fallada Gizonaren aurrean Faniko Fallada Zerua laudatzeko badauka parada Begi nabarrez egin nuen gurdikada Eman zidan neroni gogorrik bultzada Hau da besarkada Bere begirada Oso ederra da Dirudi enada Parean dakuskit bi gurutze gamada.
BIKO URREA: Pablo Neruda Komunisten artean don Pablo Neruda Fortuna deseatu batera heldu da Zer den negua eztaki eta zer den uda Ezta zer den bakea edo zer den guda Bertan biluztu da Eta beztitu da Ezliteke muda Eztut ezein duda Bere kantuan Txili nekez ulertu da.
HIRUKO URREA: Hart Crane Hart Cranek zubitikan botarik burua Eztaki nun dagoen bere asturua Bertsoen prezioa da guztiz karua Musari pagatzeko eztago dirua Dirudi mirua Ijito zorua Eta torerua Bedlamit erua Kulatatikan irten baitio tirua.
LAUKO URREA: James Joyce Hor dago zure Anna Bella Plurabella Txepaduna maingua txatoa ezkela Ausartuko naiz orain esaten bai dela Hain itsusia da ta gainera ergela Baitirudi bela Amata kandela Ez egin gau-bela Ederra zarela James Joycek egin zuen aintzina-gibela.
BOSTEKO URREA: Oscar Wilde Lady dotore harek abaniko motza Wilde gertatu zitzaigun idazle zorrotza Emakumearentzat eztago bihotza Parisen bizirika dabila hilotza Mutilaren hotza Hori duk izotza Ai ze soldadotza Juezak diotsa: Irlanda guztiaren zara bekorotza.
SEIKO URREA: Pedro Axular Eznenkien euskeraz eginen dut negar Baina ikasiko nuen hizkuntza hau azkar Liburuetatikan egin nuen zeihar Lizardi Loramendi Lafon Bouda Tobar Nengoela dardar Ez espanturik har Eta herrian sar Jator eta zahar Maisurik hoberena izan zen Axular.
ZAZPIKO URREA: Pio Baroja Pio Baroja jauna gizon pausosoa Bere gogoa izan da guztiz porosoa Kontran ibili zaio Eliza osoa Eztakigu oraindik nor den tranposoa Dirudi zozoa Txori temosoa Eta amorosoa Kuzinan gozoa Txillardegik eztio dela briosoa.
TXANGAKO URREA: Leonid Andreief Leonidas Andreief erruso zarista Ezin esan liteke dela komunista Herenegun etorri zitzaigun albista Loiolan sartu zela behin jesuista Pasaturik lista Barnean zimista Hori fatalista Ilarra dilista Emaiozu Sargarod eztakion trista.
ZALDIKO URREA: T.S. Eliot Thomas Eliot haundia jaiota Amerikan Etzuen inoiz ere hartu parterikan Modu dotore batez hango politikan Gizon honek etzuen ikusi Gernikan Inoiz hilotzikan Behin bakarrikan Apaiz bat hilikan Kanterburitikan Zein ederki eztuen ikusi gaitzikan.
ERREGEKO URREA: Walt Whitman Walt Whitman bizarduna badoa kantari Patri Arka berri bat dirudi ta hari Ekarri dizkiote loreak ugari Ohore eman dezaion udaberriari Goiko mendiari Eta hibaiari Emakumeari Eta gizonari Bainan oroz gainetik bere buruari.
BATEKO KOPA: Luigi Pirandello Pirandellok eztaki nola den brioa Ezta beraren obrak zer den herioa Lore galantegia baita lirioa San Josepek gordetzen digu usarioa Horri darioa? Ederra trioa! Eta amorioa? Ezta karioa! Konprenitzen nauzua? Ze misterioa!
BIKO KOPA: Holderlin Ependoklesen soinak daude nekaturik Bere gorputz guztia oso kantsaturik Italianoaren izena harturik Ganbara ilun batean dago zoraturik Eztauka damurik Urrikalmenturik Dago bentzuturik Eta penaturik Holderlinek eztauka ezagumenturik.
HIRUKO KOPA: Tomas Meabe Frantzesek alemanek euskaldun arabe Maitatu behar dute Tomas de Meabe Izan zen zuhurtasun zoroen mirabe Eta zorakeria zuhurraren jabe Poliki suabe Ezertto jan gabe Ezeren herabe Pobrearen habe Esperantza gozoak direkien labe.
LAUKO KOPA: Tennessee Williams Tennessee eta Kentucky zelaia hegia Williams baldin badator higuinkorregia Kristalez egin dute bestia-tegia Kateme bero bati dagoka alegia Zabalik begia Esanen egia Gure jauregia Jada ardandegia Komediaren kosta galestiegia.
BOSTEKO KOPA: Paul Verlaine Paul Verlainek egin du erreberentzia Hain giza-legetsua delako Frantzia Arnoaren indarrak du pazientzia Poetari ematen dio lizentzia Gure esistentzia Da penitentzia Zure presentzia Edo ausentzia Izanen da arrabita bateko antsia.
SEIKO KOPA: Gabriel Zelaia ta Blas Otero Zelaia ta lagunak bertan datzazi lo Mihin-puntan eztute hoiek ezein bilo Baina arimako zolan biloika bazilo Hautatu behar dute: Hori korapilo! Zeruan lau zilo Egin dute pilo Txatarraz eun kilo Hor daude erdi-lo Negarrez entzunikan hiru krokodilo.
ZAZPIKO KOPA: Jose Hernandez Hernandez Arjentinan oso ezagutzen da Kantatu duelako gautxoaren enda Panpa luze zabala Hernandezen prenda Ande mendi gorea asko maitatzen da Guztirik lehen da Herriko lejenda Negarrez hasten da Kantuz bukatzen da Gautxoaren moduan erraz mintzatzen da.
ERREGEKO KOPA: Federiko Garcia Lorca Federiko Garcia Granadan hil zuten Eztakigu oraindik zer atera duten Haizearen negarrik eztugu entzuten Tiro doilor haiekin mututu ginduten Eztut erantzuten Zetzaz ziharduten Parkekin iruten! Eta katabuten Freskura galantean ginaden etzuten.
ZALDIKO KOPA: Curros Enriquez Pelegrinos a Roma joaten dira oinez Kristau onak badira pozik abionez Poeta gallegoa Frantziskos Enriquez Aita San Iņazio adoratuz auspez Bizi da negarrez Esperantzarik ez Eztarabil fedez Ta bai karitatez Hispanian garade kondenatzen errez.
BATEKO EZPATA: Ramon Valle-lnclan Ramon Vallek bizarra kariziatzen du Falta zaion eskuak suspiriatzen du Bere sorterritikan laster zen aldendu Madrileko gortean gero zen ostendu Bere pentsamendu Eta sentimendu Dena egiten du Baladatik kendu Ihauteri horrekin zer irabazten du?
BIKO EZPATA: Feodor Dostoievski Feodor Dostoieuski Siberian dago Ni berriz zoritxarrez Flaudion banago Hura baino askozaz desditxatuago Erori nintzen hura baino beherago Zikindu geiago Bizi guttiago Enbiro hordago Lausengo balago Hamalau arditekin hartu nuen pago.
HIRUKO EZPATA: Jean Mirande Pariseko gortean dago Jean Mirande Goiko zeru gorenak goibeltzen dirade Irten du sentimendu bortitzaren alde Zer garen zer ezkaren egiten du galde Poztutzen garade Oro da debalde Que hombre mas grande! Tiene un afan de... Bizkai ta Zuberoa junta balirade.
LAUKO EZPATA: Leon Felipe Leon Caminok zeukan ahoa zikina Eta blasfematzeko haundia premina Erlijio-kontuan teofago fina Politika-kontuan anarkiaz grina Egiaren mina Bere okarina Eta jabalina Satanek egina! Bertan hartuko balu petxuko anjina!
BOSTEKO EZPATA: G.K. Chesterton Etzen jenio baina bai idazlari on Nik egiten dut burla ta zuek hor-konpon Trapezio gainean Jilberto Chesterton Aste batean sortzen ditu zazpi gizon Barkatuko nion Txikotez zer dion Ederra da London Ni bizi naiz Bilbon Zoritxarrez dadukat beharra Flaudion.
SEIKO EZPATA: Miguel Unamuno Alabatuko dugu Miguel Unamuno Mundu arlote honek hortik diraueno Errondan hasirikan Barrenkallerano Gizon prestuagorik eztabil oraino Ze manetofono Ta ze telefono La Tia Tula no Abel Sanchez bueno Errez da konfunditzen hi-to eta hi-no.
ZAZPIKO EZPATA: Knut Hansum Knut Hansum haundiari eztiot barkatu Nire fede sendoa baitzuen urkatu Badakit erruz egin dudala bekatu Ezer ez sinestea zaigu debekatu Eztut nik ukatu Ezta komekatu Hor daude sei katu Zerua bukatu? Libertatearekin nintzen estekatu.
TXANGAKO EZPATA: Rainer Maria Rilke Rainer Maria Rilkek irakurten ditu Bere bertsoak nola esanen balitu Jainkoaren gloriak haren espiritu Zabala ezta mundu honetan finitu Hortik dut aurkitu Gizon bat horditu Dena Larraskitu Hauzoan detritu Batean nuen lore polit bat kausitu.
ZALDIKO EZPATA: Miguel Hernandez Hernandezek zimista dauka bihotzean Bero haundia dauka abendu hotzean Bere fortuna zaio botako zotzean Gordetzen da bizia haren hilotzean Bere gorputzean Eta gurutzean Manera motzean Garbia funtsean Haren oroitzapena dator iluntzean.
ERREGEKO EZPATA: Gabriela Mistral Erdi zen euskotarra Gabriela Mistral Erderaz eskribitzen etzen hori makal Gaztelani txarrari hartu dio itzal Andre artean izan zen hura jeneral Abogadu fiskal Apezpiku legal Eztu higuin ahal Arima sendoal Baina bularra berriz flako urri ta argal.
BATEKO BASTOA: William Faulkner William Faulknerrek dauka kondado aparta Alabama-aldean lurralde galanta Dominazio hartan ez ezeren falta Interpretatzen daki negroaren kanta Indioen planta Blankoaren kasta Dadin adelanta Infernutik salta Irakurtzen eztaki gurasoen karta.
BIKO BASTOA: Pedro Salinas Salinasek ezautu digu bere zorra Gure mintzoarekin dakigun izorra Arrazoi guztietan izan da gogorra Maitasuna beretzat izan da oporra Pasio doilorra Hori ze atorra! Mailua ta porra Itsu eta gorra Arroda gaberikan eztabil motorra.
HIRUKO BASTOA: Jean-Paul Sartre Joane Paulo Sartre antiojoduna Bere benturagatik ezta euskalduna Horregatikan hura ezta fededuna Esku zikinak ditu ta arima astuna Hori da fortuna Guk eztaukaguna Gogorra beruna Burnia biguna Ardura haundia da ematen diguna.
LAUKO BASTOA: Jose Asuncion Silva Josepe Asuntziok tiroa botarik Beste mundu batean eztu gloriarik Hemen etzuen euki deus galantziarik Egia da etzuela ezein galerarik Kanpora aterarik Eztauka lotsarik Eztakusa Marik Harengan penarik Zeruan eztelako galtzen poetarik.
BOSTEKO BASTOA: Franz Kafka Franz Kafkak gazteluan bazuen meritu Enplego txar batean zelako metitu Lapenako tunelak mila metro ditu Zentimetro bederan etsai bat aurkitu Kableak finitu? Jaberekin kitu? Zero tainfinitu Eztut konprenitu Maraiaren nikelak miloi bat ardit du.
SEIKO BASTOA: Giovani Papini Papinik oso bista laburra daduka Argi bizien kontra egin du burruka Satorrak ezin duke eguzkirik buka Naiz eta litzakeen haren brintzak uka Iluna muska Eginen du truka Haurrik ez eduka Esku baleduka Zarratuko lituzke eskolak oihuka.
ZAZPIKO BASTOA: Bernard Shaw Argizagizko gizon super-gaindikoa Burlatzearen aita apostolikoa Puritanotasuna akademikoa Napoleontasunen gizon herrikoa Hori betikoa Ez britanikoa Bai atlantikoa Ken hai! Hortik hoa! Zure begira dago gure mutikoa.
TXANGAKO BASTOA: Rosalia Castro Errosalia Castrok enamoratua Bere buruarekin egin du tratua Higuinduko duela eremu ingratua Madrileko doanatik han ateratua Padroneratua Justizi-hartua Ez bateratua Ez separatua Europatasunaren ate zarratua.
ZALDIKO BASTOA: Edgar Allan Poe Inor gertatzen bada munduan poeta Hori izanen duzu Edgardo Poe ta Upel lodi batean sarturik kopeta Erroi zorrotz batekin egin du hizketa Urratu zapeta Egin zuen eta Moztu gaņibeta Ze marioneta! Musekin ibiltzeko nai zuen apreta.
ERREGEKO BASTOA: Ugo Betti Hugo Bettik etxea uraren gainean Nolako ustelkeria jauregi barnean Bideak okertuko dirade trenean Ahuntzak ur artean galtzen direnean Nire izenean Nahi duzunean! Eguaztenean? Neskanegunean? Konprenituko nauzue egun azkenean!
Zuzenbide debekatua
|
